Piɛli nin Zan be dunnin mmua Zerizalɛmun lɔ. Be ko siesieli lika’n kɛ nga Zezi seli be kɛ be yo’n sa, naan b’a di Delɛ cɛn’n. I sin’n, Zezi nin i akoto blu onga’m be toli be lɔ. Kɛ bé jáso Olivie oka’n su lɛ bé kɔ́’n, nn wia’n su kɔ tɔlɛ. Kɛ bé fín lɔ bé jrá’n, be ɲin ta Zerizalɛmun klɔ’n. Ka naan Ɲanmiɛn w’a cɛn Zezi i nguan’n, kpɛ kasiɛn nga Zezi nían Zerizalɛmun klɔ’n wia nun’n yɛ ɔ o lɛ-ɔ.

Kɛ Zezi nin i akoto’m be juli Zerizalɛmun lɔ’n, be ɔli sua m’ɔ fata kɛ be di Delɛ cɛn’n nun’n, i nun lɔ. Be fuli asikalie naan b’a ɔ nglo lɔ sua ba dan’n nun. Kɛ be wluli lɔ’n, be wunnin kɛ b’a siesie lika’n sɛsɛɛsɛ. Nanwlɛ, Zezi i ɲin o cɛn sɔ’n i sin w’a cɛ. Afin ɔ seli kɛ: “N kloli kpa kɛ e nin amun é dí Delɛ cɛn aliɛ’n kwlaa naan m’an wun ɲrɛnnɛn.”​—Liki 22:15.

Laa kpa’n, kɛ Zuifu’m bé dí Delɛ cɛn’n, be su duvɛn klowa wie’m be nun, kpɛkun be fa manman be nga be ti Delɛ cɛn aliɛ’n i sin’n. I sɔ’n ti be nzuɛn. Ajalɛ kunngba’n yɛ Zezi nin i akoto’m be niannin su-ɔ. Zezi sɔli klowa kun nun, kpɛkun ɔ lali Ɲanmiɛn ase naan w’a se kɛ: “Amun de. Maan sran kun nɔn kan naan ɔ fa mɛn i wiengu. Afin ń kán klé amun kɛ, n su nɔnman viɲin nzue kun lele saan Ɲanmiɛn i Famiɛn diwlɛ’n w’a ba.” (Liki 22:17, 18) Ndɛ sɔ’n kle weiin kɛ ɔ ka kaan’n bé wá kún Zezi.

Kɛ Zezi nin i akoto’m bé dí like’n, ɔ yoli like kun. Yɛle kɛ ɔ jasoli, ɔ yili i tralɛ dan’n guɛli i bue kun. Kpɛkun ɔ fali wunnzinnun kun. I sin’n, ɔ guali kpongbo kun nun nzue fa wunnzinnin i sɔnnzɔnfuɛ’m be ja wun. Titi’n, awlofuɛ’n yɛ ɔ fɛ i sɔ ajalɛ’n niɔn. Wie liɛ’n, awlofuɛ’n kwla se i junman difuɛ kun kɛ ɔ wunnzin aofuɛ’m be ja wun. (Liki 7:44) Sanngɛ blɛ sɔ nun’n, awlofuɛ’n nunman lɛ. I sɔ’n ti’n, Zezi bɔbɔ yɛ ɔ dili i sɔ junman liɛ’n niɔn. Akoto’m be kwla di junman sɔ’n. Sanngɛ be wie fi b’a bumɛn i akunndan. ?Ngue ti-ɔ? ?Kɛ mɔ be te si sran ng’ɔ ti be nun sran dan’n i su akplowa’n i ti-ɔ? I kwlaa yoli-o, b’a fɛmɛn i sɔ ajalɛ’n. Ɔ maan kɛ Zezi boli be ja wun wunnzinlɛ bo’n, ɔ yoli be kɛnsrɛn.

Piɛli liɛ su’n, w’a kplinman su kɛ Zezi wunnzin i ja wun wie. Ɔ seli Zezi kɛ: “A su wunnzinman min ja liɛ’n i wun wie.” Yɛ Zezi seli kɛ: “Sɛ m’an wunnzinman ɔ ja wun’n, nn a nin min nunman nun.” Piɛli tɛli su kɛ: “Min Min, nán wunnzin min ja’n i ngunmin wun, wunnzin min sa nin min ti’n wie.” I sin’n, ndɛ nga Zezi kan kleli i’n, ɔ boli i nuan. Zezi seli kɛ: “Sran nga w’a wunnzin’n, i ja wun ngunmin yɛ ɔ fata kɛ ɔ wunnzin-ɔn. Afin i wunnɛn wunmuan’n ti sanwun. Amun ti sanwun, sanngɛ nán amun ngba-ɔ.”​—Zan 13:8-10.

Zezi wunnzinnin i akoto blu-nin-nɲɔn’n (12) be ngba be ja wun. Ɔ wunnzinnin Zida Iskariɔti liɛ’m be wun wie. I sin’n, ɔ wlɛli i tralɛ’n, yɛ ɔ ko trannin tabli’n i sin ekun. Kpɛkun ɔ usali be kɛ: “?Amun wun like nga n yoli amun lɛ’n i wlɛ? Amun flɛ min kɛ ‘Like klefuɛ,’ yɛ amun flɛ min ekun kɛ ‘E Min.’ Kɛ amun flɛ min sɔ’n, ɔ ti su, afin n ti i sɔfuɛ sakpa. Ɔ maan sɛ min mɔ n ti amun Min nin amun Like klefuɛ’n, n wunnzinnin amun ja wun’n, amun kusu ɔ fata kɛ amun wunnzin amun wiengu ja wun wie. N yoli i sɔ’n n kleli amun naan kɛ nga n fa yoli’n sa’n, amun kusu amun yo sɔ wie. Nanwlɛ, ń kán klé amun kpa kɛ kanga’n i dan trɛmɛn i min’n. Asa ekun’n, sran nga be sunmɛn i’n, i dan traman sran ng’ɔ sunmɛnnin i’n. Sɛ amun si ninnge sɔ mun naan amun yo be’n, amun liɛ su ti ye.”​—Zan 13:12-17.

Nanwlɛ, Zezi kleli i sɔnnzɔnfuɛ’m be like kpa! Ɔ kleli be kɛ ɔ fata kɛ be yo wun ase kanfuɛ, naan be tu be klun be su be wiengu. Yɛ nán be kpa sran nun. Asa ekun’n, nán maan be bu i kɛ be kpa tra be wiengu, naan be wiengu mun yɛ ɔ fata kɛ be su be-ɔ. Ɔ maan nán be ja wun wunnzinlɛ ngbɛn sa yɛ Zezi kleli be-ɔ, ɔ kleli be kɛ ɔ fata kɛ be kan be wun ase kɛ i bɔbɔ fa yoli’n sa.

Nizan i le blu-nin-nnan’n (14), Zezi wunnzinnin i akoto’m be ja wun. Ɔ yoli sɔ fa kleli be kɛ be yo wun ase kanfuɛ. I sin’n, kɛ be wieli Delɛ cɛn’n i di’n, ɔ boli ndɛ kun mɔ Davidi kannin’n su. I waan: “Min janvuɛ kpa bɔbɔ nga e nin i e ti koko nnya nun-ɔn ɔ ti-man, bɔ n fa min wla’n n guɛ i su’n, bɔ e nin i e wla asa’n, w’a kaci min kpɔfuɛ.” Zezi yiyili ndɛ sɔ’n nun. Ɔ seli kɛ: “Amun nun kun wá fá min mán sran mun.”​—Jue Mun 41:10; Zan 13:18, 21.

Kɛ Zezi kɛnnin i sɔ’n, i akoto’m be nianniannin be wiengu ɲrun. Kpɛkun be tinuntinun be usali Zezi kɛ: “?Nannan, min-ɔn?” Zida Iskariɔti bɔbɔ usali Zezi sɔ wie. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, nn Zan ti Zezi i wun koko lɛ. Ɔ maan Piɛli seli i kɛ ɔ se Zezi naan ɔ kle be sran ng’ɔ su kɛn i ndɛ’n. Yɛ Zan usali Zezi kɛ: “?Min Min, wan-ɔn?”​—Matie 26:22; Zan 13:25.

Zezi tɛli su kɛ: “Kpanwun sin nga n su fa bo i tro’n nun yɛ’n, sran nga ń fá mɛ́n i’n, i-ɔ.” Ɔ maan kɛ ɔ fali kpanwun boli tro’n nun’n, ɔ fa mannin Zida. Kpɛkun ɔ seli kɛ: “Be klɛli Sran wa’n i su ndɛ kɛ ɔ su kɔ. I yo, ɔ́ wá yó sɔ sakpa. Sanngɛ sran ng’ɔ́ wá fá Sran wa’n mán’n, i yako! Sɛ b’a wumɛn i bɔbɔ’n, ɔ flunman.” (Zan 13:26; Matie 26:24) Yɛ Satan wluli Zida nun-ɔn. Zida bɔbɔ w’a dun mmua w’a saci laa. Ɔ maan ɔ loli i wun mannin Suɛn tɔnfuɛ’n naan ɔ́ yó i klun sa. I lɛ’n nun’n, ɔ kacili ‘sran ng’ɔ fata kɛ be nunnun i’n.’​—Zan 6:64, 70; 12:4; 17:12.

Zezi seli Zida kɛ: “Like nga a su yo’n, yo i ndɛndɛ.” Kɛ mɔ Zida yɛ sika guawlɛ’n wo i sa nun’n ti’n, akoto’m “be buli i kɛ Zezi su se i kɛ ɔ ko to like nga bé fá dí cɛn’n, annzɛ ɔ man yalɛfuɛ’m be like.” (Zan 13:27-30) Sanngɛ Zida w’a yoman sɔ. Ɔ fiteli naan ɔ́ kó fá Zezi mán sran mun.

Nnɔsua kunngba sɔ’n nun’n, kɛ be dili Delɛ cɛn’n wieli’n, Zezi kpɛli like uflɛ ba. Yɛle e Min’n i aliɛ’n. I sɔ yolɛ’n nun’n, Zezi fali kpanwun kun, kpɛkun ɔ lali Ɲanmiɛn ase. I sin’n, ɔ bubuli nun fa mɛnnin i akoto mun. Ɔ seli kɛ: “Nga ti min wunnɛn’n i nzɔliɛ. Amun ti yɛ n su wa fa man-ɔn. An yo i kɛ nga sa titi naan amun wla kpɛn min su.” (Liki 22:19) Akoto’m be sɔli kpanwun’n nun, kpɛkun be bubuli nun be dili.

I sin’n, Zezi fali klowa kun mɔ duvɛn o nun’n. Kpɛkun ɔ lali Ɲanmiɛn ase. Ɔ fa mɛnnin i akoto mun naan be kwlakwla b’a nɔn. Zezi seli kɛ: “Klowa nga ti aenguɛ uflɛ’n i nzɔliɛ. Min mmoja mɔ amun ti bé gúɛ i ase’n, i ti yɛ bé dí aenguɛ sɔ’n su-ɔ.”​—Liki 22:20.

Kɛ Zezi kpɛli e Wla kpɛnlɛ cɛn’n i ba kɛ ngalɛ’n sa. Ɔ yoli sɔ naan e wla kpɛn i wie’n su. Asa ekun’n, ɔ yoli sɔ naan i sɔnnzɔnfuɛ’m be di cɛn sɔ’n afuɛ nuan kwlakwla, Nizan i le blu-nin-nnan (14). Cɛn sɔ’n ti’n, be nga be lafi Ɲanmiɛn su’n, bé wlá kpɛ́n like nga Zezi nin i Si be yo mannin be’n su. Like sɔ’n ti’n, sran’m bé ɲán be ti sa tɛ’n nin wie’n be sa nun. Like nga Zoova nin Zezi be yo mannin sran mun’n, i dan tra Delɛ cɛn nga Zuifu’m be dili’n. Afin i liɛ’n, ɔ kle kɛ be nga be lafi Ɲanmiɛn su’n, bé ɲán be ti sakpa.

Zezi seli kɛ bé gúɛ i mmoja’n i “ase naan be yaci sran kpanngban be sa tɛ’n cɛ be.” Be nga bé yáci be wun sa’n cɛ́ be sɔ’n, yɛle Zezi i akoto mun nin i sɔnnzɔnfuɛ nga b’a kpɔcimɛn i’n. Be nin i bé dí famiɛn i Si i Famiɛn diwlɛ’n nun lɔ.​—Matie 26:28, 29.

Nnɔsua kasiɛn nga Zezi dili i asiɛ’n su wa’n, ɔ wunnzinnin i akoto’m be ja wun. Ɔ yoli sɔ fa kleli be kɛ ɔ fata kɛ be yo wun ase kanfuɛ. ?Ngue ti yɛ i sɔ’n ti cinnjin-ɔn? Ɔ ti cinnjin afin nzuɛn tɛ kun kle be yalɛ. Yɛle kɛ kannzɛ bɔbɔ be su Ɲanmiɛn kpa’n, sanngɛ be te kunndɛ kɛ bé sí be nun sran ng’ɔ ti dan’n. (Marki 9:33, 34; 10:35-37) Ɔ maan nnɔsua sɔ’n nun’n, be yili be nzuɛn tɛ sɔ’n i nglo ekun.

Yɛle kɛ ‘akplowa dan kpa wa tɔli akoto’m be afiɛn. Afin be klo kɛ bé sí be nun kun ng’ɔ ti be kwlaa be nun sran dan’n.’ (Liki 22:24) Nanwlɛ, i sɔ’n yoli Zezi i ya dan! ?Ngue yɛ ɔ yoli-ɔ?

Zezi w’a ijɔman be. Sanngɛ ɔ nin be kokoli yalɛ wɛtɛɛ su. Ɔ seli be kɛ: “Nvlenvle’m be su famiɛn’m be mianmian be nga be sie be’n. Yɛ be nga be le kwlalɛ sran’m be su’n, sran’m be flɛ be Ye yofuɛ. Sanngɛ amun liɛ’n, nán amun yo sɔ. [...] ?Sran ng’ɔ su di like’n ɔ nin sran ng’ɔ mɛn i aliɛ’n, be nun onin yɛ ɔ le ɲrun-ɔn?” Kɛ Zezi wieli ndɛ sɔ’n i kan’n, ɔ fali be ɲin sieli i ndɛ kun m’ɔ kan kle be titi’n i su. Ɔ seli kɛ: “Sanngɛ min liɛ’n, n wo amun afiɛn kɛ amun junman difuɛ sa.”​—Liki 22:25-27.

Kannzɛ bɔbɔ fɔ o akoto’m be nun’n, sanngɛ be nin Zezi be nantili titi. Blɛ kekle nun bɔbɔ’n, b’a kpɔcimɛn i. I sɔ’n ti’n, Zezi seli be kɛ: “Kɛ nga min Si nin min trali aenguɛ sa’n, n kusu min nin amun é trá famiɛn diwlɛ kun ti aenguɛ.” (Liki 22:29) Akoto’m be ti Zezi i sɔnnzɔnfuɛ kpa. I sɔ’n ti yɛ ɔ seli be kɛ aenguɛ ng’ɔ́ nin be trá’n ti’n, be nin i bé kó dí famiɛn ɲanmiɛn su lɔ’n niɔn.

Like nga akoto’m bé ɲɛ́n i’n ti kpa dan. Sanngɛ be te o asiɛ’n su wa, yɛ fɔ te o be nun. I sɔ’n ti’n, Zezi seli be kɛ: “Satan srɛli amun wun atin naan ɔ́ kpája amun nun kɛ be fa kpaja ble nun’n sa.” Kɛ be kpaja ble’n nun’n, i mma’m be sanndi. (Liki 22:31) Zezi kannin ndɛ kun kleli be ekun. Ɔ seli be kɛ: “Kɔnguɛ nga’n, amun kwlaa amún wá yáci min wánndi. Afin be klɛli i [kɛ]: ‘Ń bó bua tafuɛ’n, kpɛkun bua’m bé bó sánndi.’”​—Matie 26:31; Zakari 13:7.

Sanngɛ Piɛli jrannin su kpa seli Zezi kɛ: “Kannzɛ bɔbɔ be kwlaa be yaci wɔ’n, sanngɛ min liɛ’n, n su yaciman wɔ le!” (Matie 26:33) Zezi seli Piɛli kɛ ka naan akɔɲinman kun w’a bo’n, ɔ́ sé kpɛ nsan kɛ ɔ simɛn i. Sanngɛ Zezi kan guali su kɛ: “N srɛli Ɲanmiɛn tankaan kpa n mannin wɔ naan w’a kpɔnzɔman. Ɔ kusu kɛ a ko sa ɔ sin’n, wla ɔ niaan’m be fanngan.” (Liki 22:32) Sanngɛ Piɛli jrannin su kpa ekun seli i kɛ: “Kannzɛ bɔbɔ ɔ fata kɛ e nin wɔ e wu’n, n su seman le kɛ n siman wɔ.” (Matie 26:35) Zezi i akoto onga’m be kwlaa be kannin sɔ wie.

Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ: “Mantuan kanngan mun, n te o amun wun wa le nɲɔn kun. Amún wá kúnndɛ min. N seli Zuifu’m be kɛ, ‘Lika nga n su kɔ’n, amun kwlá kɔman lɔ wie.’ Ń kán ndɛ kunngba sɔ’n ń klé amun wie. Ń má mán amun mmla uflɛ, yɛle kɛ amun klo amun wiengu. Kɛ nga n fa kloli amun sa’n, amun kusu amun klo amun wiengu sɔ. Sɛ amun klo amun wiengu’n, yɛ sran kwlaa sí kɛ amun ti min sɔnnzɔnfuɛ-ɔ.”​—Zan 13:33-35.

Kɛ Piɛli tili i kɛ Zezi su kɔ’n, ɔ usɛli i kɛ: “?Min Min, ninfan yɛ a su kɔ-ɔ?” Zezi tɛli su kɛ: “Lika nga n su kɔ’n, a kwlá suman min su lɔ dɔ nga su. Sanngɛ sɛ ɔ yo’n, á wá sú min su.” Piɛli i wla boli i wun naan w’a usɛ i kɛ: “?Min Min, ngue ti yɛ n kwlá suman ɔ su-ɔ? Sɛ ɔ fata kɛ ɔ ti’n, n fa min nguan’n n man’n, ń fá mán.”​—Zan 13:36, 37.

Kɛ Zezi súnmɛn i akoto mun i klikli nun’n, ɔ seli be kɛ kɛ bé kɔ́’n, nán be fa sika nin aliɛ. (Matie 10:5, 9, 10) Zezi fali be ɲin sieli i blɛ sɔ’n su ekun. Ɔ maan ɔ seli be kɛ: “Kɛ n sunmannin amun’n, n seli amun kɛ nán amun fa pɔtɔmannin, nin aliɛ ɔ nin ngbabua. Ɔ nin i sɔ ngba’n, amun sa w’a mianman like fi wun. ?Nɛ́n i-ɔ?” Be tɛli i su kɛ: “I-ɔ.” I sin’n, ɔ seli be kɛ: “Sanngɛ siɛn’n, maan sran ng’ɔ le pɔtɔmannin’n, ɔ fa. Sran ng’ɔ le like diwa kusu’n, maan ɔ fa. Sran ng’ɔ leman tokofi’n, maan ɔ yo i tralɛ dan’n i atɛ naan ɔ to kun. Afin ɔ fata kɛ ndɛ nga be klɛli’n, ɔ kpɛn su min lika. Be klɛli i kɛ: ‘Be fɛli i be wlali sa tɛ yofuɛ’m be nun wie.’ Ndɛ sɔ’n su kpɛn su min lika.”​—Liki 22:35-37.

Blɛ nga bé wá kún Zezi waka’n su sa tɛ yofuɛ nɲɔn be wun lɛ’n, i ndɛ yɛ Zezi su kan-ɔn. Kɛ be ko kun i’n, bé wá klé i sɔnnzɔnfuɛ’m be yalɛ tɛ kpa. I akoto’m be buli i kɛ b’a buabua be wun b’a sie. Ɔ maan be seli Zezi kɛ: “E Min, nian! Tokofi nɲɔn yɛ!” Ɔ seli be kɛ: “Ɔ ju.” (Liki 22:38) Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, Zezi wá jrán ndɛ sɔ’n su mɛ́n i akoto’m be afɔtuɛ cinnjin kpa kun.

Zezi nin i akoto’m b’a wie e Min’n i nnɔsua nun aliɛ’n i di, sanngɛ be te o nglo sua ba’n nun. Zezi wlali be fanngan kɛ: “Nán amun wla bo amun wun. Amun kle kɛ amun lafi Ɲanmiɛn su, yɛ amun kle kɛ amun lafi min su wie.”​—Zan 13:36; 14:1.

Zezi seli i akoto mun kɛ ɔ su wa kɔ. Sanngɛ ɔ seli be kɛ ɔ fataman kɛ i sɔ’n ti’n, be wla bo be wun. Ɔ seli be kɛ: “Min Si i awlo lɔ’n, tranwlɛ’n sɔnnin. [...] Kɛ n ko siesie amun tranwlɛ ko wie’n, ń bá ekun, kpɛkun ń sɔ́ amun nun min awlo lɔ. I liɛ’n, lika nga n wo’n, amun kusu amún trán lɛ.” Zezi i akoto’m b’a wunmɛn i wlɛ kɛ ɲanmiɛn su lɔ m’ɔ su wa kɔ’n yɛ ɔ su kɛn i ndɛ-ɔ. I sɔ’n ti’n, Toma usɛli i kɛ: “Min Min, e siman lika nga a su kɔ’n. ?Yɛ ɔ́ yó sɛ naan y’a si i atin’n?”​—Zan 14:2-5.

Zezi tɛli su kɛ: “Min yɛ n ti atin’n nin nanwlɛ’n nin nguan’n niɔn.” Be nga be sɔ Zezi nun mɔ be fa ndɛ ng’ɔ kan’n su’n, mɔ be niɛn i ajalɛ’n su be nanti’n, be sɔfuɛ’m be ngunmin yɛ bé trɛ́n i Si i awlo m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n nun-ɔn. Zezi seli ekun kɛ: “Sran nga w’a sinman min nun’n, ɔ kwlá kɔman Siɛ’n i wun lɔ.”​—Zan 14:6.

Kɛ Zezi íjɔ’n, Filipu sieli i su kpa. Ɔ maan ɔ usali Zezi kɛ: “Min Min, kle e Siɛ’n, i liɛ’n e klun jɔ́.” Atrɛkpa’n, Filipu kunndɛli kɛ Ɲanmiɛn yi i wun nglo kle i kɛ nga laa’n, ɔ yili i wun nglo kleli Moizi nin Eli nin Ezai’n sa. Sanngɛ ninnge nga akoto’m be wunnin be’n, be dan tra ninnge nga Moizi nin Eli nin Ezai be wunnin be’n. Zezi kɛnnin i sɔ liɛ’n i ndɛ seli kɛ: “?Min nin amun e trannin lele, ɔ nin i sɔ ngba’n, Filipu, a nin-a siman min? Sran ng’ɔ wun min’n, nn w’a wun Siɛ’n wie.” Zezi i nzuɛn’n fɛ i Si Ɲanmiɛn liɛ’n. Ɔ maan sran ng’ɔ nin Zezi be trannin m’ɔ wunnin ninnge ng’ɔ yoli be’n, ɔ ti kɛ nn w’a wun Zezi i Si’n sa. Sanngɛ Siɛ’n le ɲrun tra Ba’n. I sɔ yɛ Zezi kannin-ɔn. I waan: “Ndɛ nga n kan kleli amun’n, m’an kpɛman min bɔbɔ min ti nun.” (Zan 14:8-10) Zezi seli kɛ like kwlaa ng’ɔ kleli sran mun’n, i Si Ɲanmiɛn yɛ ɔ kan kleli i-ɔ. I akoto’m be sieli i nzɔliɛ kɛ ɔ kannin sɔ titi.

Zezi yili atrɛ kpanngban, yɛ ɔ boli Ɲanmiɛn i Famiɛn diwlɛ’n i jasin fɛ’n kleli sran mun. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, i akoto’m be wunnin nun. I sin’n, Zezi seli be kɛ: “Sran kwlaa ng’ɔ kle kɛ ɔ lafi min su’n, ɔ́ yó ninnge nga n yo’n wie. Yɛ ninnge ng’ɔ́ yó be’n, bé yó dan trá min liɛ’n.” (Zan 14:12) Zezi w’a seman kɛ atrɛ nga i akoto’m bé yí’n, bé yó dan trɛ́ i liɛ’n. Sanngɛ blɛ nga bé fá dí Ɲanmiɛn junman’n, ɔ́ sɔ́n trɛ́ i liɛ’n. Asa ekun’n, bé dí junman sɔ’n jú lika nga i bɔbɔ w’a juman lɔ’n. Yɛ bé bó jasin fɛ’n klé sran kpanngban trɛ́ i liɛ’n.

Zezi su wa kɔ. Sanngɛ i sɔ’n kleman kɛ ɔ nin i akoto’m be nunman nun kun. Afin ɔ tali be nda seli kɛ: “Sɛ amun srɛ like kun min dunman nun’n, ń fá like sɔ’n ń mán amun.” Ɔ seli ekun kɛ: “Ń má srɛ́ Siɛ’n naan ɔ man amun ukafuɛ uflɛ, naan ɔ nin amun tran tititi. Ukafuɛ sɔ’n yɛle Ɲanmiɛn wawɛ m’ɔ yi ndɛ nanwlɛ’n i nglo’n.” (Zan 14:14, 16, 17) Zezi seli be kɛ Ɲanmiɛn mán be ukafuɛ uflɛ. Yɛle kɛ ɔ́ fɛ́ i wawɛ’n mán be. I sɔ kusu yɛ ɔ yoli i Pantekɔtu cɛn’n nun-ɔn.

Zezi seli ekun kɛ: “Ɔ cɛ kan’n, mɛn’n nunfuɛ’m be su wunman min kun mlɔnmlɔn. Sanngɛ amun liɛ’n, amún wún min. Afin n wo nguan nun, yɛ amun kusu amún trán nguan nun.” (Zan 14:19) Kɛ Zezi wá wú mɔ Ɲanmiɛn cɛ́n i’n, ɔ́ yí i wun nglo klé i akoto mun. Asa ekun’n, cɛn wie lele’n, ɔ́ cɛ́n be yɛ bé káci wawɛ. Kpɛkun be nin i bé trán ɲanmiɛn su lɔ.

Zezi kɛnnin i ekun kɛ: “Sran ng’ɔ sɔ min mmla’m be nun m’ɔ fa be su’n, sran sɔ’n yɛ ɔ klo min-ɔn. Asa ekun’n, sran ng’ɔ klo min’n, min Si kusu kló i wie. Ń kló i, kpɛkun ń yí min wun nglo ń klé i weiin.” Kɛ Zezi seli sɔ’n, i akoto Zida, mɔ be flɛ i ekun kɛ Tade’n usɛli i kɛ: “?Min Min, ɔ yo sɛ ti yɛ a kunndɛ kɛ á yí ɔ wun nglo klé e weiin, mɔ sanngɛ a kunndɛman kɛ á yó sɔ klé mɛn’n nunfuɛ mun-ɔn?” Zezi tɛli i su kɛ: “Sɛ sran kun klo min’n, ɔ́ fá min ndɛ’n su. Kpɛkun min Si kló i. [...] Sanngɛ sran ng’ɔ kloman min’n, ɔ faman min ndɛ’n su.” (Zan 14:21-24) Mɛn nunfuɛ’m be yoman kɛ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ mun sa. Yɛle kɛ be lafiman su kɛ Zezi yɛ ɔ ti atin’n nin nanwlɛ’n nin nguan’n niɔn.

?Kɛ Zezi wá kɔ́’n, ngue yɛ ɔ́ úkɛ i sɔnnzɔnfuɛ mun naan be wla w’a fiman like kwlaa ng’ɔ kleli be’n su-ɔ? Zezi kɛnnin i ndɛ seli kɛ: “Ukafuɛ mɔ yɛle Ɲanmiɛn wawɛ’n, mɔ Siɛ’n wá súnmɛn i min dunman nun’n, i yɛ ɔ́ klé amun like kwlaa-ɔ. Kpɛkun ɔ́ fá ndɛ kwlaa nga n kan kleli amun’n ɔ́ kpɛ́n amun wla.” Zezi i akoto’m be wunnin junman nga Ɲanmiɛn wawɛ’n di’n. Ɔ maan ndɛ nga Zezi kannin’n, ɔ guali be awlɛn su nzue. Zezi kan guali su kɛ: Alaje nga dɔ nga su e nin amun e su di i yɛ’n, ń má fá mán amun titi. [...] Nán amun wla bo. Nán srɛ kun amun.” (Zan 14:26, 27) Ɔ fataman kɛ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be wla bo be wun. Afin i Si Ɲanmiɛn wá klé be atin, yɛ ɔ́ sásá be.

Ɔ cɛ kaan sa’n, Ɲanmiɛn wá klé kɛ ɔ sasa i sufuɛ mun. Afin Zezi seli kɛ: “Mɛn’n i siefuɛ’n su ba. Sanngɛ ɔ kwlá yoman min like fi.” (Zan 14:30) Suɛn tɔnfuɛ’n wluli Zida nun, kpɛkun ɔ yoli maan Zida yoli i klun sa. Sanngɛ Zezi liɛ’n, i nzuɛn’n timan tɛ naan se kɛ Satan jrán su naan ɔ́ fɛ́ i yó like ng’ɔ klo’n, annzɛ ɔ́ yó naan ɔ kaci i sin si Ɲanmiɛn. ?Sɛ Zezi wu’n, Suɛn tɔnfuɛ’n kwla yo naan Ɲanmiɛn w’a cɛnmɛn i? Cɛcɛ, ɔ kwlá yoman sɔ. ?Ngue ti-ɔ? Zezi bɔbɔ tɛli su. Ɔ seli kɛ: “Like nga Siɛ’n seli min kɛ n yo’n, yɛ n nian su n yo-ɔ.” I sɔ’n kle kɛ Zezi lafili su kpa kɛ i Si Ɲanmiɛn wá cɛ́n i nguan.​—Zan 14:31.

Zezi nin i akoto’m be kokoli be afiɛn yalɛ. Ɔ yoli sɔ fa wlali be fanngan. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, nn lika’n w’a ɔ mmua. Atrɛkpa’n kɔnguɛ afiɛn-ɔn. Sanngɛ Zezi kannin ndɛ kun ɲanndra nun fa wlali be fanngan ekun. Ɔ seli kɛ:

“Min yɛ n ti viɲin waka kpafuɛ’n niɔn. Yɛ min Si yɛ ɔ tali viɲin waka sɔ’n niɔn.” (Zan 15:1) Ndɛ sɔ’n yoli maan Zezi i akoto’m be wla kpɛnnin ndɛ kun mɔ Zoova kannin i osu w’a cɛ kpa’n su. Yɛle kɛ ɔ fali Izraɛli nvle’n sunnzunnin viɲin fie. Yɛ i waan ɔ ti i liɛ. (Zeremi 2:21; Oze 10:1, 2) Sanngɛ ɔ cɛ kan’n, Zoova wá yí nvle sɔ’n i blo. (Matie 23:37, 38) Ɔ maan ndɛ uflɛ yɛ Zezi su kan-ɔn. Yɛle kɛ i bɔbɔ yɛ ɔ ti viɲin waka’n niɔn. Afuɛ 29 nun mɔ i Si fɛli i wawɛ’n mɛnnin i’n, yɛ i Si tali viɲin waka sɔ’n niɔn. Sanngɛ Zezi kleli kɛ nɛ́n i ngunmin ndɛ yɛ ɔ kɛnnin i ɲanndra sɔ’n nun-ɔn. Ɔ seli ekun kɛ:

“Min sama kwlaa ng’ɔ suman mma’n, [min Si] kpɛ yi i blo. Yɛ min sama kwlaa ng’ɔ su mma’n, ɔ kpɛkpɛ su naan ɔ su mma kpanngban. [...] Viɲin sama’n i ngunmin kwlá suman mma. Sɛ ɔ o viɲin waka’n su’n yɛ ɔ kwla su mma-ɔ. I kunngba’n, sɛ amun nin min b’a tranman’n, amun kwlá suman mma. Min yɛ n ti viɲin waka’n niɔn. Amun yɛ amun ti viɲin’n i sama mun-ɔn.”​—Zan 15:2-5.

Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ sɛ ɔ kɔ’n, ɔ́ blɛ́ be ukafuɛ kun. Ukafuɛ sɔ’n yɛle Ɲanmiɛn wawɛ’n. Kɛ cɛn ba ablenun-nin-kun (51) sinnin’n, Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin akoto mun nin sran wie mun ekun. Ɔ maan be kacili ‘viɲin waka’n i sama mun.’ Yɛ ɔ fata kɛ waka sama sɔ’m be kwlaa be nin Zezi be bo yo kun titi. ?Be bo yo kun be yo ngue?

Zezi yiyili nun kɛ: “Sran kwlaa ng’ɔ nin min o nun titi’n, mɔ n kusu e nin i o nun’n, sran sɔ’n su mma kpanngban. Sɛ amun nin min nunman nun’n, amun kwlá yoman like fi mlɔnmlɔn.” Viɲin waka’n i “sama” mun yɛle Zezi i sɔnnzɔnfuɛ kpa mun. Ɔ fata kɛ be su kpanngban. Yɛle kɛ ɔ fata kɛ be nanti Zezi i ajalɛ’n su. Yɛ ɔ fata kɛ be kan Ɲanmiɛn i Famiɛn diwlɛ’n i ndɛ be kle sran mun juejue su. Kpɛkun ɔ fata kɛ be uka sran uflɛ naan be kaci Zezi i sɔnnzɔnfuɛ wie. ?Yɛ sran ng’ɔ nin Zezi be nunman nun kun m’ɔ suman mma kun nin? Zezi seli kɛ: ‘Sran kwlaa ng’ɔ nin min nunman nun titi’n, bé tó i yí i blo.’ Sanngɛ Zezi seli ekun kɛ: “Sɛ amun nin min o nun titi naan amun fa ndɛ nga n kan’n su’n, like kwlaa nga amun klo’n maan amun srɛ min, yɛ bé fá mán amun.”​—Zan 15:5-7.

Zezi flannin ndɛ kun mɔ w’a kɛn i le’n nun ekun. Ɔ seli kɛ ɔ ti cinnjin kɛ i sɔnnzɔnfuɛ’m be nanti i mmla’n su. (Zan 14:15, 21) I sin’n, like ng’ɔ kwla yo naan b’a nanti i mmla’n su’n, ɔ kɛnnin i ndɛ. I waan: “Sɛ amun fa min mmla’m be su’n, ń kló amun titi, kɛ nga n kusu n fa Siɛ’n i mmla’m be su m’ɔ klo min titi’n sa.” Sanngɛ nán Zoova nin i Wa Zezi be klolɛ ngunmin yɛ ɔ fata kɛ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be klo be-ɔ. Afin Zezi kan guali su kɛ: “Min mmla mɔ ń fá mán amun’n yɛle kɛ amun klo amun wiengu kɛ nga n fa kloli amun’n sa. Sran nga i janvuɛ’m be klolɛ’n ti’n ɔ fɛ i wun man’n, i sɔfuɛ’n i sran klolɛ’n i dan tra sran kwlaa liɛ’n. Sɛ amun yo ninnge nga n se amun kɛ amun yo’n nn amun ti min janvuɛ.”​—Zan 15:10-14.

Ɔ ka kan’n, Zezi wá yí i nglo kɛ ɔ klo sran. Yɛle kɛ ɔ́ wá fɛ́ i nguan’n mán naan ɔ́ dé be kwlaa nga be kle kɛ be lafi i su’n. Ɔ fata kɛ i sɔnnzɔnfuɛ’m be kusu be nian like ng’ɔ yoli’n su be yo wie. Yɛle kɛ maan klolɛ mɔ be klo be wiengu’n ti’n, be fa be wun man naan be de be wiengu. Zezi seli kɛ klolɛ’n i wafa sɔ’n yɛ bé fá síe i sɔnnzɔnfuɛ’m be nzɔliɛ-ɔ. I waan: “Sɛ amun klo amun wiengu’n, yɛ sran kwlaa sí kɛ amun ti min sɔnnzɔnfuɛ-ɔ.”​—Zan 13:35.

Zezi seli kɛ i akoto’m be ti i “janvuɛ.” Ɔ fata kɛ be wla kpɛn ndɛ sɔ’n su titi. Zezi kannin like nga ti yɛ ɔ flɛli be sɔ’n i ndɛ. Ɔ seli be kɛ: “N flɛ amun kɛ min janvuɛ. Afin ndɛ kwlaa nga min Si kan kleli min’n, n boli su n kleli amun.” Be nga be nin Zezi be ti janvuɛ’n, like nga i Si kɛn i ndɛ kle i’n ɔ kan kle be wie. Nanwlɛ, sran sɔ’m be liɛ su ti ye! Sanngɛ sɛ be kunndɛ kɛ be liɛ yo ye titi’n, ɔ fata kɛ be “su mma titi.” Zezi waan be nga be yo sɔ’n, ‘like kwlaa nga be srɛ Siɛ’n i dunman nun’n, ɔ́ fá mán be.’​—Zan 15:15, 16.

Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be wun klolɛ’n, ɔ́ úka be naan b’a kwla jran sa nga bé wá tɔ́ be su’n, be ɲrun kekle. I wie yɛle kɛ mɛn’n nunfuɛ’m bé wá kpɔ́ be kpa. Sanngɛ ɔ guali be awlɛn su nzue. Ɔ seli be kɛ: “Sɛ mɛn’n nunfuɛ’m be kpɔ amun’n, maan amun si kɛ kwlaa naan b’a kpɔ amun’n, be dun mmua kpɔli min. Sɛ ɔ ti kɛ amun ti mɛn’n nunfuɛ’n, nn mɛn’n nunfuɛ’m be kloli amun, afin amun ti be liɛ. Kɛ mɔ n fali amun mɛn’n nunfuɛ’m be afiɛn’n [...] ti’n, mɛn’n nunfuɛ’m be kpɔ amun.”​—Zan 15:18, 19.

Zezi kannin like kun ekun mɔ i ti’n mɛn’n nunfuɛ’m bé kpɔ́ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ mun’n, i ndɛ. Ɔ seli kɛ: “Min ti’n, bé fá ninnge sɔ’m bé yó amun, afin be siman Sran ng’ɔ sunmannin min’n.” Zezi seli kɛ atrɛ ng’ɔ yili be’n, be kleli kɛ mɛn’n nunfuɛ’m be kpɔ i ngbɛn. I waan: “Sɛ ɔ ti kɛ m’an yoman ninnge nga sran uflɛ w’a yoman be’n be afiɛn’n, nn be su buman be sa tɛ yofuɛ. Sanngɛ be wunnin min nin min Si, yɛ be kpɔli e.” I kpa bɔbɔ’n, kpɔlɛ nga be fa kpɔli i’n, ɔ yoli maan ndɛ kun mɔ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun kɛnnin i laa’n, ɔ kpɛnnin su.​—Zan 15:21, 24, 25; Jue Mun 35:19; 69:5.

Zezi seli be ekun kɛ ɔ́ fá ukafuɛ’n mɔ yɛle Ɲanmiɛn wawɛ’n ɔ́ blɛ́ be. Ɲanmiɛn kwla fɛ i wawɛ sɔ’n man Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be kwlakwla. Kpɛkun Ɲanmiɛn i wawɛ’n kwla uka be kwlakwla maan be su mma, yɛle kɛ ‘be di i ti lalo.’​—Zan 15:27.

Zezi nin i akoto’m be te o nglo sua ba dan’n nun lɔ. B’a wie Delɛ cɛn aliɛ’n i di, be su wa fite. Zezi mannin be afɔtuɛ kpanngban. Kpɛkun ɔ seli be kɛ: “N kannin ndɛ sɔ mun n kleli amun naan amun a kpɔnzɔman.” ?Ngue ti yɛ ndɛ sɔ’n ti cinnjin-ɔn? Zezi seli be kɛ: “Sran’m bé kán amun bo Ɲanmiɛn i sua’m be nun. I kpa bɔbɔ’n, blɛ wie wá jú’n, sran kwlaa ng’ɔ kun amun’n, ɔ́ bú i kɛ w’a di Ɲanmiɛn junman.”​—Zan 16:1, 2.

Zezi w’a se i akoto’m be le kɛ mɛn nunfuɛ’m bé kpɔ́ be. Sanngɛ ɔ nin-a kɛnmɛn i trele sa nin-a kleman be le kɛ bé wá kún be. I sɔ’n ti’n, atrɛkpa’n ndɛ sɔ’n sanngannin be akunndan kpa. ?Sanngɛ ngue ti yɛ w’a kɛnmɛn i sɔ ndɛ’n w’a kleman be laa-ɔ? Ɔ yiyili nun. Ɔ seli be kɛ: “I bo bolɛ nun’n, m’an kan kleman amun. Afin blɛ sɔ’n nun’n, nn n wo amun wun wa.” (Zan 16:4) Ɔ maan ɔ su wla be fanngan. I liɛ’n, kɛ ɔ́ wá kɔ́’n, be su kpɔnzɔman. I sɔ’n úka be naan kasiɛn su’n, b’a yaciman Ɲanmiɛn i sulɛ..

Zezi seli ekun kɛ: “N su kɔ Sran ng’ɔ sunmannin min’n i sin. Kusu amun nun wie fi usaman min kɛ: ‘?Ninfan yɛ a su kɔ-ɔ?’” Ka naan Zezi w’a kan ndɛ sɔ’n w’a kle be’n, kɔnguɛ kunngba sɔ nun’n, i akoto’m be seli i kɛ ɔ kle be lika ng’ɔ su wa kɔ’n. (Zan 13:36; 14:5; 16:5) Sanngɛ kɛ ɔ wa seli be kɛ sran’m bé wá klé be yalɛ’n, be wla boli be wun kpa. Ɔ maan kɛ Zezi wá kɔ́’n, aɲrunɲan nga ɔ́ wá ɲɛ́n i’n, ɔ nin ye nga Ɲanmiɛn sufuɛ kpa’m bé ɲɛ́n i’n, b’a usaman be su ndɛ. I sɔ’n ti’n, Zezi seli be kɛ: “Ndɛ sɔ mɔ n kan kleli amun’n ti’n, amun wla w’a bo amun wun dan.”​—Zan 16:6.

I sin’n, Zezi seli kɛ: “Amun ye yolɛ ti yɛ n su kɔ-ɔ. Afin sɛ m’an ɔman’n, ukafuɛ’n su baman amun wun wa. Sanngɛ sɛ n kɔ’n, ń súnmɛn i amun wun wa.” (Zan 16:7) Sɛ Zezi wu naan ɔ kɔ ɲanmiɛn su’n yɛ Ɲanmiɛn fɛ́ i wawɛ’n mán Zezi i sɔnnzɔnfuɛ mun-ɔn. Ɲanmiɛn wawɛ sɔ’n úkɛ i sufuɛ nga be o asiɛ wunmuan’n su’n.

Ɲanmiɛn wawɛ’n “wá kán sa tɛ’n nin sa kpa yolɛ’n, ɔ nin jɔlɛ dilɛ’n be su ndɛ weiin klé sran’m be kwlaa.” (Zan 16:8) Mɛn’n nunfuɛ’m b’a lafiman Ɲanmiɛn i Wa’n su. Ɲanmiɛn wawɛ’n wá yó maan i sɔ liɛ’n i ɲin fíte weiin. Zezi i ɲanmiɛn su kɔlɛ’n, ɔ́ klé sran’m be kɛ ɔ ti sran kpa, naan sɛ Ɲanmiɛn bu Satan m’ɔ ti “mɛn’n i siefuɛ’n” i fɔ’n, ɔ ti su.​—Zan 16:11.

Zezi seli ekun kɛ: “Ndɛ kpanngban o lɛ mɔ min waan ń kán klé amun-ɔn. Sanngɛ dɔ nga su’n, amun ti kwlá sɔnman be bo.” Sɛ Ɲanmiɛn i wawɛ’n ba’n, ɔ́ úka Zezi i sɔnnzɔnfuɛ mun maan bé wún “ndɛ nanwlɛ’n i kwlaa” wlɛ. Ɔ maan bé kwlá nían ndɛ nanwlɛ’n su bé nánti.​—Zan 16:12, 13.

I sin’n, ndɛ nga Zezi kannin’n boli i akoto’m be nuan. Ɔ seli be kɛ: “Ɔ cɛ kan’n, amun su wunman min kun. Sanngɛ sɛ ɔ cɛ kan ekun’n, amún wún min.” Akoto’m b’a wunman ndɛ sɔ’n i wlɛ. I sɔ’n ti’n, be usali be wiengu kɛ ndɛ sɔ’n i bo’n yɛle benin. Zezi sieli i nzɔliɛ kɛ be kunndɛ kɛ bé wún ndɛ sɔ’n i wlɛ kpa. I ti’n, ɔ seli kɛ: “Nanwlɛ, ń kán klé amun kpa kɛ amún wá sún, yɛ amún wá bó awuyomo, sanngɛ mɛn’n nunfuɛ’m be klun jɔ́. Amun wla wá bó, sanngɛ amun awlabɔɛ’n wá káci aklunjuɛ.” (Zan 16:16, 20) Yɛle kɛ, kɛ aliɛ wá cɛ́n mɔ bé wá kún Zezi nnɔsua wia nun’n, Zuifu’m be Ɲanmiɛn sulɛ wafa’m be su kpɛn mun be klun wá jɔ́. Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be liɛ’n, bé sún. Sanngɛ kɛ bé wá cɛ́n Zezi’n, be awlabɔɛ’n káci aklunjuɛ. Kpɛkun kɛ Zezi wá fá Ɲanmiɛn i wawɛ’n mán be’n, be klun jɔ́ dan.

Zezi fɛli i akoto mun sunnzunnin bla kun mɔ ba wulɛ aklunya w’a tɔ i su’n. Ɔ seli kɛ: “Kɛ bla kun ko koto awuliɛ’n, ɔ fɛ. Afin i ba wulɛ blɛ’n w’a ju. Sanngɛ kɛ ɔ ko wu ba’n, i wla kpɛnman afɛ dan ng’ɔ wunnin i’n su kun. Sanngɛ i klun jɔ, afin w’a wu sran kun mɛn’n nun.” I sin’n, ɔ wlali be fanngan. Ɔ seli kɛ: “Dɔ nga su’n, amun wla w’a bo amun wun. Sanngɛ ń má wún amun ekun, kpɛkun amun klun wá jɔ́. Sran fi su kpɛman amun aklunjuɛ sɔ’n i sin.”​—Zan 16:21, 22.

Akoto’m be nin-a srɛman Ɲanmiɛn i like Zezi dunman nun le. Zezi seli be kɛ: “Blɛ sɔ’n nun’n, amún srɛ́ Siɛ’n i like min dunman nun.” ?Ngue ti yɛ Zezi dunman nun yɛ bé srɛ́ Ɲanmiɛn-ɔn? Nán kɛ Siɛ’n kunndɛman kɛ ɔ́ tɛ́ be srɛlɛ’n su ti-ɔ. Zezi bɔbɔ seli kɛ: “Siɛ’n bɔbɔ klo amun, afin amun kloli min. Kpɛkun amun lafili su kɛ n ti Ɲanmiɛn i janunfuɛ.”​—Zan 16:26, 27.

Ndɛ nga Zezi kan kleli i akoto mun’n, ɔ wlali be fanngan dan. I sɔ’n ti’n, be seli i kɛ: “I lɛ nun’n, e lafi su kɛ a fin Ɲanmiɛn wun lɔ.” Sɛ be lafi Zezi su kɛ be fa kannin’n sa-o, sɛ be lafimɛn i su-o, bé wá yí i nglo. Afin sa kekle wie’m bé wá tɔ́ be su. Zezi kɛnnin i sɔ liɛ’n i ndɛ seli kɛ: “Amun nian! Blɛ wie wá jú’n, blɛ sɔ’n w’a ju bɔbɔ, amún bó sánndi kɔ́ amun awlo’m be nun, amún yáci min kunngba.” I sin’n, ɔ guali be awlɛn su nzue. Ɔ seli kɛ: “N kannin ndɛ sɔ’n n kleli amun naan min dunman nun’n, amun wun jɔ amun kpa fɔuun. Mɛn’n nunfuɛ’m bé wá klé amun yalɛ. Sanngɛ amun jran kekle! N kwlali mɛn’n.” (Zan 16:30-33) Nanwlɛ, Zezi su yiman be ase le! Satan nin i mɛn’n bé wá yó ninnge kpanngban naan Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be yaci Ɲanmiɛn i sulɛ. Sanngɛ ɔ fata kɛ be mian be ɲin be di Ɲanmiɛn junman’n i titi. Zezi si kɛ sɛ be yo sɔ’n, bé kwlá mɛn’n kɛ ɔ fa kwlali mɛn’n sa.

Ɔ ka kaan sa’n, Zezi wá kɔ́ ɲanmiɛn su. Klolɛ m’ɔ klo i akoto mun’n ti’n, ɔ ukali be naan sɛ ɔ kɔ’n b’a kwla jran kekle. Ɔ maan ɔ mɛnnin i ɲin su niannin ɲanmiɛn su lɔ. Kpɛkun ɔ srɛli i Si Ɲanmiɛn seli kɛ: “Yo maan ɔ wa’n ɲan ɲrun naan ɔ wa’n kusu yo naan a ɲan ɲrun. Afin a mɛnnin i kwlalɛ sran kwlaa su naan be kwlaa nga a fali be mɛnnin i’n, ɔ man be nguan m’ɔ leman awieliɛ’n.”​—Zan 17:1, 2.

Zezi wunnin i wlɛ weiin kɛ Ɲanmiɛn i manmanlɛ’n ti cinnjin tra like kwlakwla. Sanngɛ ɔ kannin like kun ndɛ m’ɔ cici sran wla-ɔ. Like sɔ’n yɛle nguan m’ɔ leman awieliɛ’n! Ɲanmiɛn ‘mannin Zezi kwlalɛ sran kwlaa su.’ Ɔ maan Zezi kwla fa nguan m’ɔ leman awieliɛ’n man sran kwlakwla. Sanngɛ nán sran’m be ngba yɛ bé ɲán like sɔ’n niɔn. ?Ngue ti-ɔ? Afin ɔ fata kɛ sran ng’ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ ɲán nguan m’ɔ leman awieliɛ’n, ɔ yo like kun. Zezi kannin like sɔ’n i ndɛ. Ɔ seli kɛ: “Kɛ ɔ ko yo naan b’a ɲan nguan m’ɔ leman awieliɛ’n, ɔ ti cinnjin kɛ be si wɔ mɔ ɔ kunngba cɛ yɛ a ti Ɲanmiɛn’n, ɔ nin sran nga a sunmɛnnin i’n mɔ yɛle Zezi Klisi’n.”​—Zan 17:3.

Ɔ ti cinnjin kɛ e Si Ɲanmiɛn nin i Wa’n be kpa, yɛ e nin be e bo yo kun. Ɔ fata kɛ e bu akunndan nga be bu’n wie. Asa ekun’n, e nin e wiengu mun e nantilɛ’n nun’n, ɔ fata kɛ e mian e ɲin e nian Ɲanmiɛn nin i Wa’n be ajalɛ’n su. Asa kusu’n, ɔ fata kɛ e wun i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn i manmanlɛ’n ti cinnjin tra nguan m’ɔ leman awieliɛ’n i ɲanlɛ’n. Zezi kannin Ɲanmiɛn i manmanlɛ’n i ndɛ ekun. Ɔ seli kɛ:

“N yoli maan a ɲannin ɲrun asiɛ’n su wa, yɛ junman nga a mannin min kɛ n di’n, n wieli i di. Min Si, kwlaa naan mɛn’n w’a bo i bo’n, ɲrun nga n le i ɔ wun lɔ’n, yo maan n ɲan ɲrun kunngba sɔ’n ɔ wun lɔ ekun.” (Zan 17:4, 5) Ɔ maan Zezi su se Ɲanmiɛn kɛ ɔ cɛn i naan ɔ ɲan ɲrun kɛ laa’n sa ekun.

Zezi kannin Ɲanmiɛn junman ng’ɔ dili’n i ndɛ wie. Ɔ seli kɛ: “N yoli maan sran nga a fali be mɛn’n nun mannin min’n, be sili ɔ dunman’n. Be ti ɔ liɛ, yɛ a fali be mannin min, kpɛkun be fali ɔ ndɛ’n su.” (Zan 17:6) Kɛ Zezi dí Ɲanmiɛn i junman’n w’a boman Ɲanmiɛn i dunman Zoova’n sa ngbɛn. Sanngɛ ɔ ukɛli i akoto mun naan be si Zoova i nzuɛn’n. Asa ekun’n, ɔ ukali be naan be wun i wlɛ kɛ Zoova ti sran klofuɛ naan ɔ yo sran’m be ye.

Akoto’m be sili Zoova, yɛ be wunnin junman nga i Wa’n dili’n i wlɛ. Asa ekun’n, be wunnin like nga Zezi kleli’n i wlɛ wie. Zezi seli kɛ: “Ndɛ nga a kan kleli min’n, kɛ n kan kleli be’n be sɔli nun, yɛ be si kɛ n ti ɔ janunfuɛ sakpa. Ɔ maan be lafili su kɛ a sunmannin min.”​—Zan 17:8.

I sin’n, Zezi seli kɛ ngbaciɛ o mɛn’n nunfuɛ mun nin i sɔnnzɔnfuɛ’m be afiɛn. I waan: “Be ti yɛ n su srɛ-ɔ. Nán mɛn’n nunfuɛ’m be ti yɛ n srɛ-ɔ. Sanngɛ be nga a fa be mannin min’n be ti-ɔ, afin be ti ɔ liɛ. [...] Min Si, wɔ mɔ a ti sanwun’n, nian be nga a fali be mannin min’n be su, ɔ bɔbɔ ɔ dunman’n ti. I liɛ’n, be bo yó kun kɛ e bo ti kun’n sa. [...] N sasali be maan be nun kun sa w’a mlinman, saan sran ng’ɔ fata kɛ be nunnun i naan ɔ ndɛ’n kpɛn su’n i kunngba cɛ.” Sran nga Zezi su kɛn i ndɛ’n yɛle Zida Iskariɔti. Ɔ fite ɔli naan ɔ́ kó fá Zezi mán sran mun.​—Zan 17:9-12.

Zezi seli ekun kɛ: “Mɛn’n nunfuɛ’m be kpɔli be.” I sin’n, ɔ seli kɛ: “N srɛman wɔ kɛ a yi be mɛn’n nun, sanngɛ ń srɛ́ wɔ kɛ klunwifuɛ’n ti’n, a nian be su. Be timan mɛn’n nunfuɛ kɛ n kusu n timan mɛn’n nunfuɛ’n sa.” (Zan 17:14-16) Akoto mun nin Zezi i sɔnnzɔnfuɛ onga’m be o mɛn’n nun. Sanngɛ ɔ fataman kɛ be fa be wun wla mɛn’n ɔ nin i nun ninnge tɛtɛ’m be nun. Afin Satan yɛ ɔ sie mɛn’n niɔn. ?Bé yó sɛ naan b’a faman be wun b’a wlaman mɛn’n ɔ nin i nun ninnge’m be nun?

Ɔ fata kɛ be fa be wun man Ɲanmiɛn naan be su i kunngba cɛ. I sɔ yolɛ’n nun’n, ɔ fata kɛ be nanti Ɲanmiɛn ndɛ nga laa be klɛli i Ebre nun’n, ɔ nin like nga Zezi kleli be’n, be su. Kɛ Zezi srɛ́ Ɲanmiɛn’n, ɔ seli ekun kɛ: “Fa nanwlɛ’n yo be sanwun. Ɔ ndɛ’n ti nanwlɛ.” (Zan 17:17) Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, Ɲanmiɛn wá fɛ́ i ndɛ’n wlá akoto wie’m be nuan. Ɔ maan bé klɛ́ fluwa wie mun. Fluwa sɔ’m be nun ndɛ’n trán Ɲanmiɛn ndɛ m’ɔ ti ‘nanwlɛ’n’ i nun wie. Ndɛ sɔ’n kwla uka sran mun naan b’a yo sanwun.

Sran wie mun ekun bé wá fá ndɛ “nanwlɛ’n” su. I sɔ’n ti’n, Zezi srɛli be ti Ɲanmiɛn. Ɔ seli kɛ: “Nán be ngunmin [be nga be o lɛ blɛ sɔ’n nun’n] be liɛ ti yɛ n srɛ-ɔ. Sanngɛ be nga bé wá tí ndɛ nga bé kán’n, mɔ i ti’n bé wá láfi min su’n, be liɛ wie ti yɛ n srɛ-ɔ.” ?Ngue ti yɛ Zezi srɛli Ɲanmiɛn mannin be-ɔ? Zezi seli kɛ: “I liɛ’n, be kwlaa be bo yó kun kɛ wɔ min Si, a nin min e bo ti kun mɔ n kusu min nin wɔ e bo ti kun’n sa’n, naan be nin e e bo yo kun.” (Zan 17:20, 21) Zezi nin i Si Ɲanmiɛn be bo ti kun yɛ be yo ninnge mun-ɔn. I sɔ’n ti’n, Zezi srɛli Ɲanmiɛn naan i sɔnnzɔnfuɛ’m be bo yo kun sɔ wie.

Kwlaa naan Zezi w’a srɛ Ɲanmiɛn’n, ɔ seli Piɛli nin akoto onga’m be kɛ ɔ́ wá kɔ́ ɲanmiɛn su kó síesíe tranwlɛ mán be. (Zan 14:2, 3) Kɛ Zezi srɛ́ Ɲanmiɛn’n ɔ kannin ndɛ sɔ’n ekun. Ɔ seli kɛ: “Min Si, n kunndɛ kɛ lika nga n wo’n, be nga a fali be mannin min’n be tran lɛ wie naan be wun aɲrunɲan nga a mannin min’n. Afin ka naan mɛn’n w’a bo i bo’n, a kloli min.” (Zan 17:24) Ndɛ sɔ’n kle kɛ ka naan Adan nin Ɛvu b’a wu ba bɔbɔ’n, Ɲanmiɛn klo i Wa kunngba cɛ mɔ i sin be wa flɛli i Zezi Klisi’n.

Kɛ Zezi gúa i Ɲanmiɛn srɛlɛ’n i bo’n, ɔ kleli ekun kɛ i Si i dunman’n ti cinnjin. Asa ekun’n, ɔ kleli kɛ Ɲanmiɛn klo akoto mun nin be kwlaa nga cɛn wie lele’n, bé wá sɔ́ ndɛ ‘nanwlɛ’n’ nun klanman’n. Ɔ seli kɛ: “N yoli maan be sili ɔ dunman’n, yɛ ń yó maan bé sí i titi. I liɛ’n, bé nían klolɛ nga a fa kloli min’n su bé yí klolɛ’n i nglo naan min nin be e bo yo kun.”​—Zan 17:26.

Kɛ Zezi nin i akoto’m be srɛli Ɲanmiɛn wieli’n, ‘be toli jue be mɛnmɛnnin i.’ I sin’n, ‘be ɔli Olivie oka’n su lɔ.’ (Marki 14:26) Zezi nin be ɔli fie nga be flɛ i Zɛtsemane’n nun lɔ. Zezi kɔ lika sɔ’n nun lɔ titi.

Zɛtsemane fie’n ti klanman kpa, olivie waka’m be o nun. Kɛ Zezi nin i akoto’m be juli lɔ’n, ɔ seli be nun mɔcuɛ kɛ be ka fie’n i nuan lɛ. Ɔ seli be kɛ: “Amun tran ase wa. Ń kɔ́ le sa, ń kó srɛ́ Ɲanmiɛn.” Zezi fɛli i akoto’m be nun nsan, kpɛkun ɔ nin be ɔli fie’n i klun mmua lɔ. Akoto sɔ mun yɛle Piɛli nin Zaki nin Zan. Kɛ be juli lɔ’n, i wla boli i wun kpa. Yɛ ɔ seli be kɛ: “Awlabɔɛ’n w’a kun min kpo. Amun ka wa, yɛ amun ɲin tran su kɛ min sa.”​—Matie 26:36-38.

Zezi cuɛnnin i wun kan ɔli i ɲrun lɔ. Kpɛkun ɔ ko ‘utuli i ɲin ase, ɔ srɛli Ɲanmiɛn.’ ?Blɛ kekle sɔ nun’n, ngue ndɛ yɛ ɔ kannin-ɔn? Ɔ seli kɛ: “Siɛ, a kwla like kwlaa yo. Yi klowa nga min ɲrun lɛ. Sanngɛ nán yo like nga n klo’n, yo like nga ɔ bɔbɔ a klo’n.” (Marki 14:35, 36) ?Ngue ti yɛ ɔ seli Ɲanmiɛn sɔ-ɔ? ?Ɔ kloman kɛ ɔ́ fɛ́ i wun yí klɔ sran’m be ti tɛ ti-ɔ? Cɛcɛ, nɛ́n i sɔ ti-ɔ.

I nun nga Zezi o ɲanmiɛn su lɔ’n, ɔ wunnin kɛ ka naan Rɔmunfuɛ’m b’a kun sran’n, be dun mmua kle i ɲrɛnnɛn kpa. Siɛn’n mɔ w’a kaci klɔ sran’n, sɛ be yo i like yaya’n, ɔ kwla yo i ya, annzɛ srɛ kwla kun i. Ɔ maan ɔ kunndɛman kɛ sa yaya kɛ ngalɛ’n sa’n ju i su. Sanngɛ nán ɲrɛnnɛn m’ɔ́ wá wún i’n ti yɛ i wla boli i wun dan-ɔn. Like ng’ɔ boli i wla dan’n, yɛle kɛ sɛ be kun i kɛ sa tɛ yofuɛ wie sa’n, i sɔ’n sáci i Si i dunman. Ɔ cɛ kaan sa’n, sran’m bé wá bóbó i waka’n su kɛ sran wie mɔ w’a saci Ɲanmiɛn wun’n sa.

Zezi srɛli Ɲanmiɛn cɛli kpa. I sin’n, ɔ sɛli i sin i akoto nsan’m be wun lɔ. Ɔ wunnin kɛ be su lafi. Yɛ ɔ seli Piɛli kɛ: “?Amun ɲin w’a kwlá tranman su kɛ min sa dɔ kun sa bɔbɔ? Maan amun ɲin tran su, yɛ amun srɛ Ɲanmiɛn titi. I liɛ’n, amun su tɔman sa tɛ yolɛ’n nun.” Sanngɛ Zezi wunnin kɛ akoto’m be wla w’a bo be wun wie, yɛ lika’n w’a wɔ mmua dan. Ɔ maan Zezi seli ekun kɛ: “Nanwlɛ, amun awlɛn o su kpa kɛ amún yó, sanngɛ amun lemɛn i wun fanngan.”​—Matie 26:40, 41.

Zezi sɛli i sin ko srɛli Ɲanmiɛn ekun. Ɔ seli i kɛ ɔ yi ‘klowa sɔ’n’ i ɲrun lɛ. I sin’n, ɔ sɛli i sin i akoto nsan’m be wun lɔ. Kpɛkun ɔ wunnin kɛ be su lafi ekun. Kusu nn blɛ sɔ nun’n, ɔ fata kɛ be srɛ Ɲanmiɛn naan b’a kwla jran kekle. Kɛ Zezi usali be sa’n, “b’a wunman ndɛ kun sa b’a kan klemɛn i.” (Marki 14:40) Zezi sɛli i sin, kpɛkun ɔ ko kotoli naan w’a srɛ Ɲanmiɛn. I kpɛ nsan su m’ɔ́ kó srɛ́ Ɲanmiɛn’n yɛ ɔ o lɛ-ɔ.

Zezi si kɛ bé wá kún i kɛ sa tɛ yofuɛ wie sa. I sɔ’n ti’n, i wla boli i wun. Afin ɔ kunndɛman kɛ wafa nga bé kún i’n ti’n, i Si’n i dunman’n saci. Zoova sieli i su tieli i Wa’n i srɛlɛ’n. Ɔ maan ɔ sunmannin anzi kun kɛ ɔ wa wlɛ i fanngan. Ɔ nin i sɔ ngba’n, Zezi w’a yacimɛn i Si’n i srɛlɛ. I kpa bɔbɔ’n, “ɔ tuli i klun srɛli kpa ekun trali laa’n.” Ndɛ ng’ɔ o Zezi su’n timan kaan. Yɛle kɛ sɛ ɔ jran kekle’n, i bɔbɔ nin klɔ sran’m bé ɲán nguan m’ɔ leman awieliɛ’n. Sanngɛ sɛ w’a jranman kekle’n, nguan sɔ’n fí be sa. I sɔ’n ti’n, i wla’n w’a bo i wun kpa. Kɛ mɔ lika’n jrɛnnin i su kpa’n ti’n, “nvufle ng’ɔ tu i’n, ɔ kacili kɛ mmoja sa yɛ ɔ gua asiɛ wun-ɔn.”​—Liki 22:44.

Zezi sɛli i sin i akoto’m be wun lɔ ekun. Kɛ ɔ wunnin be’n, be su lafi. I kpɛ nsan su mɔ kɛ ɔ́ kɔ́’n be su lafi’n, yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Zezi seli be kɛ: “Blɛ kɛ nga sa nun’n, amun su lafi yɛ amun su lo wunmiɛn! An nian! Blɛ nga bé fá Sran wa’n bé wlɛ́ i sa tɛ yofuɛ’m be sa nun’n, w’a mantan koko kpa. Amun jaso maan e wɔ. An nian! Sran ng’ɔ́ fá min mán sran mun’n, ɔ nunman mmua kun.”​—Matie 26:45, 46.

Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’m be nuan sɛli su kɛ bé mán Zida jɛtɛ ufue ablasan (30) naan ɔ fa Zezi man be. Ɔ maan Zida fali Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’m be su kpɛn mun nin Farizifuɛ kpanngban ɔli Zezi i kunndɛlɛ. Be fali Rɔmunfuɛ’m be sonja akpasua kun ɔ nin sonja su kpɛn kun yɛ be ɔli-ɔ. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, nn kɔnguɛ afiɛn sinnin w’a cɛ.

Kɔlɛ’n, kɛ Zezi fuannin Zida Delɛ cɛn’n i aliɛ’n bo’n, Zida ɔli Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’m be su kpɛn’m be wun wunlɛ trele. (Zan 13:27) Kpɛkun Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’m be su kpɛn’m be kusu be yiayiali be sran mun nin sonja mun. Atrɛkpa’n, Zida dun mmua fa be ɔli sua nga Zezi nin akoto’m be dili Delɛ cɛn lɔ’n nun. Kpɛkun i sin’n, be sinnin Kidrɔn kongo’n nun naan b’a fa Zɛtsemane fie’n i atin’n. Kɛ bé kɔ́’n, be fali tokofi nin kannin ɔ nin tɛ mun. Afin be fuali kpa kɛ bé trá Zezi.

Kɛ Zida fá be kɔ́ Olivie oka’n su lɔ’n, ɔ lafi su kpa kɛ bé wún Zezi lɔ. Afin i lemɔcuɛ kun yɛ, kɛ ɔ nin Zezi nin akoto onga’m bé jáso Zerizalɛmun lɛ bé kɔ́ Betanin bé bá’n, kpɛ sunman’n be lo wunmiɛn Zɛtsemane fie’n nun lɛ. Lika’n w’a san, kusu atrɛkpa’n Zezi o olivie waka’m be bo lɔ tuun’n nun. ?Ɔ maan sonja’m bé yó sɛ naan sɛ be wun Zezi’n, b’a si kɛ i-ɔ? Afin be nun sunman be nin-a wunmɛn i le. Sanngɛ w’a yoman kekle be sa nun. Afin Zida kleli be nzɔliɛ kun. Ɔ seli be kɛ: “Sran nga amún wún kɛ n su fa min nuan n wɔ i fuka’n su’n, nn i-ɔ. Amun trɛ i be wɔ, yɛ amun niɛn i su kpa.”​—Marki 14:44.

Kɛ Zida fali sran sɔ mun wluli fie’n nun lɔ’n, ɔ wunnin Zezi nin akoto onga mun. Kpɛkun ɔ ɔli Zezi wun lɔ trele. Ɔ seli i kɛ: “Rabi, anun-o!” I sin’n, ɔ fɛli i nuan’n wɔli Zezi i fuka’n su. Sanngɛ Zezi seli i kɛ: “?Janvuɛ, ngue ti yɛ a ba-ɔ?” (Matie 26:49, 50) Kpɛkun Zezi kan guali su kɛ: “?Zida, a fa ɔ nuan’n wɔ Sran wa’n i fuka’n su yɛ a fɛ i man sran mun-ɔn?” (Liki 22:48) Kɛ Zezi nin Zida be liɛ’n wieli kɛ ngalɛ’n sa.

Kɛ ɔ yoli sɔ’n, Zezi wunngeli be nga kannin nin o be sa nun’n be wun lɔ. Ɔ usali be kɛ: “?Wan yɛ amun su kunndɛ i-ɔ?” Be tɛli i su kɛ: “Zezi m’ɔ fin Nazarɛti’n.” Ɔ seli be yakpa su kɛ: “Min-ɔn.” (Zan 18:4, 5) Kɛ ɔ yoli sɔ’n, be ka lɛ finnin ase. Afin be siman sa ng’ɔ́ wá jú-ɔ.

Sɛ Zezi waan ɔ́ wánndi’n, nn ɔ wanndili. Afin lika’n lu. Sanngɛ w’a yoman sɔ. Ɔ usali be ekun kɛ wan yɛ be su kunndɛ i-ɔ. Be tɛli i su ekun kɛ: “Zezi m’ɔ fin Nazarɛti’n.” Zezi seli be amanniɛn su kɛ: “N seli amun kɛ min-ɔn. Ɔ maan sɛ min yɛ amun su kunndɛ min’n, amun yaci sran nga’m be nun maan be wɔ.” Ɔ maan blɛ kekle sɔ’n nun’n, Zezi i wla kpɛnnin ndɛ kun m’ɔ kannin ɔ nin-a cɛman sɔ liɛ’n su. Ɔ seli kɛ ɔ kunndɛman kɛ be nun kun sa mlin. (Zan 6:39; 17:12) Nanwlɛ, Zezi sɛsɛli i akoto mun titi. Ɔ maan be nun kun sa w’a mlinman, ‘saan sran ng’ɔ fata kɛ be nunnun i’n.’ Sran sɔ’n yɛle Zida. (Zan 18:7-9) I sɔ’n ti’n, Zezi seli be nga be bɛli i tralɛ’n be kɛ be yaci i akoto’m be nun naan be wɔ.

Kɛ sonja’m be jasoli mɔ be wunngeli Zezi wun lɔ’n akoto’m be wunnin kɛ sa ng’ɔ su wa ju’n, i wlɛ. I sɔ’n ti’n, be usali Zezi kɛ: “?E Min, e fa tokofi’n naan e nin be e kun?” (Liki 22:49) Piɛli liɛ’n, w’a minndɛman kɛ Zezi tɛ su ka. Ɔ fali tokofi nɲɔn nga be fa ɔli’n be nun kun. Kpɛkun ɔ fa finnin Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ dan’n i junman difuɛ’n naan w’a kpɛ i su fama’n. Be flɛ junman difuɛ sɔ’n kɛ Malkisi.

Sanngɛ Zezi kannin Malkisi i sukpɔ’n naan w’a yo i juejue. I sin’n, ɔ mannin be afɔtuɛ cinnjin kpa kun. Ɔ seli Piɛli kɛ: “Fa ɔ tokofi’n sie i osu’n nun. Afin be kwlaa nga be tra tokofi nun’n, tokofi yɛ bé fá kún be-ɔ.” Zezi yacili sran’m be nun naan be trɛ i. Ɔ seli kɛ: “?Ɔ́ yó sɛ naan Ɲanmiɛn i ndɛ ng’ɔ kɛnnin i kɛ i sɔ yɛ ɔ fata kɛ ɔ yo’n, w’a kpɛn su?” (Matie 26:52, 54) Ɔ kan guali su kɛ: “?Ɔ fataman kɛ n nɔn klowa nga min Si fa mannin min’n nun?” (Zan 18:11) Nanwlɛ, Zezi kunndɛli kɛ ɔ́ tú i klun yó Ɲanmiɛn i klun sa’n. Kannzɛ bɔbɔ Ɲanmiɛn i klun sa yolɛ sɔ’n ti’n bé kún i’n, ɔ kplinnin su kɛ ɔ́ yó.

Zezi usali sran nga be bɛli i tralɛ’n be kɛ: “?Tokofi nin waka yɛ amun fa ba min tralɛ kɛ awiefuɛ yɛle min sa-ɔ? Cɛn kwlaa n kleli like Ɲanmiɛn i sua’n nun lɔ, sanngɛ amun a traman min. I kwlaa sɔ’n yoli naan ndɛ nga Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be kannin’n, ɔ kpɛn su.”​—Matie 26:55, 56.

I sin’n, sonja mun nin be su kpɛn’n, ɔ nin sran nga be bali Zezi i tralɛ’n be trɛli i naan b’a ci i. Kɛ Zezi i akoto’m be wunnin kɛ b’a trɛ i’n, be yacili i lɛ be wanndili. Sanngɛ “gbanflɛn kun” kali lɛ, kpɛkun ɔ suli sran’m be su be ɔli. Atrɛkpa’n, Zezi i sɔnnzɔnfuɛ nga be flɛ i Marki’n niɔn. ( Marki 14:51) Be nga be o lɛ’n, be nun wie’m be wunnin gbanflɛn sɔ’n i wlɛ. Ɔ maan be waan bé trɛ́ i. Sanngɛ ɔ yacili i lɛn tralɛ’n be sa nun, naan w’a fɛ i wun kplɛn w’a wanndi.

Be cili Zezi kɛ awiefuɛ sa, kpɛkun be fɛ i ko mannin Anin. I nun nga Zezi ti gbanflɛn kan’n, m’ɔ nin like klefuɛ’m be kokoli yalɛ Ɲanmiɛn sua’n nun lɔ’n, Anin sɔ’n yɛ ɔ ti Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ dan’n niɔn. (Liki 2:42, 47) I sin’n, Anin i wa yasua wie’m be wa yoli Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ dan wie. Siɛn’n, Kaifu m’ɔ ti i sia’n yɛ ɔ di junman sɔ’n niɔn.

Kɛ Anin úsa Zezi i sa’n, nn Kaifu yíayía jɔlɛ difuɛ dandan mun i awlo lɔ. Jɔlɛ difuɛ sɔ’m be ti sran ableso-nin-kun (71). Be flɛ be akpasua’n ekun kɛ Sanedrɛn. Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ dan’n, ɔ nin sran wie mɔ laa be ti Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ dan’n, be o jɔlɛ difuɛ dandan sɔ’m be nun wie.

Anin usali Zezi “i sɔnnzɔnfuɛ mun nin like ng’ɔ kle sran mun’n,” be su sa. Zezi tɛli i su kɛ: “N kannin ndɛ n kleli sran mun nzra nun titi. Ɲanmiɛn sulɛ sua’n nin Ɲanmiɛn i sua’n mɔ Zuifu’m be yia be nun’n, be nun yɛ n kleli sran’m be like-ɔ. M’an kanman ndɛ fi nvialiɛ nun. ?Yɛ ngue ti yɛ min yɛ a usa min sa-ɔ? Usa be nga n kannin ndɛ n kleli be’n.”​—Zan 18:19-21.

Kɛ Zezi kannin ndɛ sɔ’n, gladi difuɛ kun m’ɔ jin lɛ’n, ɔ kpacili Zezi i ɲrun. Kpɛkun ɔ seli kɛ: “?Kɛ a tɛ Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’m be su kpɛn’n i su sa?” Sanngɛ Zezi si kɛ w’a yoman sa tɛ. Ɔ maan ɔ tɛli i su kɛ: “Sɛ ndɛ nga n kannin’n timan su’n, kan kle min. ?Sanngɛ kusu sɛ ndɛ nga n kannin’n ti su’n, ngue ti yɛ a fin min like-ɔ?” (Zan 18:22, 23) I sin’n, Anin fali Zezi ko mannin Kaifu m’ɔ ti i sia’n.

Zuifu’m be Jɔlɛ difuɛ dandan’m be kwlaa be ti yiali Kaifu i awlo lɔ. Sran sɔ mun yɛle Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ dan’n nin nvle su kpɛn mun, ɔ nin mmla klɛfuɛ mun. Nanwlɛ, ɔ fataman kɛ be di Zezi i jɔlɛ kɔnguɛ sɔ’n nun, afin ɔ ti Delɛ cɛn. Sanngɛ b’a niɛnmɛn i sɔ’n. Afin be kunndɛli kpa kɛ bé gúa sa tɛ nga be su yo’n i bo.

Jɔlɛ difuɛ dandan sɔ’m be kwlaa be kpɔ Zezi. Yɛle kɛ kɛ Lazaa wuli mɔ Zezi cɛnnin i’n, be nuan sɛli su kɛ bé kún Zezi. (Zan 11:47-53) Kusu koko nun wa’n, Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’m be su kpɛn mun nin nvle su kpɛn’m be cicili kɛ bé trá Zezi naan bé kún i. (Matie 26:3, 4) Ɔ maan ka naan b’a di Zezi i jɔlɛ bɔbɔ’n, be nuan w’a dun mmua sɛ su kɛ bé kún i.

Jɔlɛ nga be waan bé dí Zezi’n timan su. Sanngɛ nɛ́n i ngba-ɔ. Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’m be su kpɛn mun nin Jɔlɛ difuɛ dandan’m be kwlaa be kunndɛli sran wie mun naan be bua Zezi i su ato. I liɛ’n, be kwla jran be ato ndɛ sɔ’m be su be kun i. Be ɲannin sran kpanngban kpa, sanngɛ ndɛ nga sran sɔ’m be kannin’n be sansan be wun. I agualiɛ su’n, sran nɲɔn be wa seli kɛ: “E tili ndɛ ng’ɔ kannin’n. Ɔ seli kɛ, ‘Ɲanmiɛn i sua nga ti sran sa nuan like. Ń wá búbú i naan ń fá cɛn ba nsan ń kplán uflɛ. I lifuɛ’n su yoman sran sa nuan like.’” (Marki 14:58) Ɔ nin i sɔ’n ngba’n, be sran nɲɔn’n be nuan w’a sɛman ndɛ nga be bɔbɔ be kannin’n su kpa.

Kaifu usali Zezi kɛ: “?Ndɛ nga bé kɛ́n i lɛ’n, a buaman nun? ?Ɔ wun ndɛ nga bé kɛ́n i lɛ’n, a timan?” (Marki 14:60) Sanngɛ Zezi w’a ukemɛn i nuan. W’a tɛman ato buafuɛ sɔ’m be su kaan sa. I sɔ’n ti’n, Kaifu m’ɔ ti Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ dan’n fali ajalɛ uflɛ.

Kaifu si kɛ sɛ sran kun se kɛ ɔ ti Ɲanmiɛn i Wa’n, i sɔ’n kún Zuifu’m be ya kpa. I wie yɛle kɛ le kun’n, kɛ Zezi flɛli Ɲanmiɛn kɛ i Si’n, Zuifu’m be kunndɛli kɛ bé kún i. Afin be waan “ɔ fɛ i wun sunnzun” Ɲanmiɛn bɔbɔ. (Zan 5:17, 18; 10:31-39) Ɔ maan Kaifu kpɛli Zezi gblɛ. Ɔ seli i kɛ: “Sɛ wɔ yɛ a ti Klisi m’ɔ ti Ɲanmiɛn i Wa’n, ta nda Ɲanmiɛn m’ɔ lafiman’n i ɲrun, di i nanwlɛ kle e.” (Matie 26:63) Zezi si kɛ ɔ ti Ɲanmiɛn i Wa sakpa. (Zan 3:18; 5:25; 11:4) Ɔ maan sɛ w’a tɛman be su’n, be kwla bu i kɛ ɔ su se kɛ ɔ timan Ɲanmiɛn i Wa, naan nɛ́n i yɛ ɔ ti Klisi’n niɔn. I sɔ’n ti’n, Zezi tɛli be su kɛ: “Min-ɔn. Amún wá wún Sran wa’n. Ɔ ti Kwlafuɛ’n i sa fama su, yɛ ɔ o ɲanmiɛn ble’n su, ɔ su ba.”​—Marki 14:62.

Kɛ Kaifu tili ndɛ sɔ’n, ɔ titili i wun tralɛ’m be nun, naan w’a se kɛ: “W’a saci Ɲanmiɛn dunman! ?É bó wɛ é kúnndɛ lalofuɛ ekun? Kɛ ɔ́ sáci Ɲanmiɛn dunman’n, amun tili. ?Amun bu i sɛ?” Jɔlɛ difuɛ dandan sɔ’m be tɛli su kɛ: “Ɔ nin kunlɛ fata.”​—Matie 26:65, 66.

Ɔ maan sran wie’m be tili be nuan nzue be tɛli i ɲrun’n nun, kpɛkun be boli i acɔliɛ. Wie’m be kpacili i ɲrun. Yɛ wie’m be kɛtɛli i ɲin, kpɛkun be finnin i like. I sin’n, be toli i mma. Be seli i kɛ: “Sɛ a ti Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n, kle e sran ng’ɔ finnin ɔ like’n!” (Liki 22:64) Wafa nga be dili Ɲanmiɛn i Wa’n i jɔlɛ mɔ be yoli i finfin’n, yɛ ɔ o lɛ-ɔ!

Zɛtsemane fie’n nun lɔ’n, kɛ be trali Zezi’n, srɛ kunnin i akoto mun. Ɔ maan be yacili i lɛ be wanndili. Sanngɛ be nun nɲɔn be wa sali be sin. Be yɛle Piɛli nin “Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be nun kun ekun.” Akoto Zan-ɔn. (Zan 18:15; 19:35; 21:24) Atrɛkpa’n, kɛ bé fá Zezi kó mán Anin’n, yɛ Piɛli nin Zan be ko toli be atin’n nun-ɔn. Kɛ Anin seli kɛ be fa Zezi wɔ Kaifu m’ɔ ti Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ dan’n i awlo lɔ’n, be suli be su. Sanngɛ b’a mantanman be lɔ. Afin srɛ kun be. Be seli be wun kɛ sran’m be kwla kun be. Sanngɛ kusu be Min’n i ndɛ lo be.

Kaifu m’ɔ ti Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ dan’n si Zan. Ɔ maan i awlo lɔ junman difuɛ’m be yacili Zan nun naan ɔ wlu lɔ wie. Piɛli liɛ’n, ɔ kali gua su lɔ. I sin’n, Zan fiteli, kpɛkun ɔ kannin ndɛ kleli talua ng’ɔ o lɛ nían anuan’n su’n naan ɔ yaci Piɛli nun naan ɔ wlu lɔ wie. Talua sɔ’n ti Kaifu i junman difuɛ. Ɔ maan talua’n mannin Piɛli i atin kɛ ɔ wlu lɔ.

Kɔnguɛ sɔ’n nun’n, ayrɛ o nun dan. I sɔ’n ti’n, sran nga be o awlo’n i klun lɔ’n, be trɔli sin naan bé tɔ́n. Piɛli ko jrannin sin i wun lɛ naan ɔ́ tɔ́n wie, naan “ɔ́ nían wafa nga” Zezi i ndɛ’n “i bo’n gúa’n.” (Matie 26:58) Kɛ mɔ sin’n kpaja lika’n nun’n ti’n, anuan sunianfuɛ ng’ɔ yacili Piɛli nun m’ɔ wluli’n, ɔ wa wunnin Piɛli i wlɛ kpa. Ɔ seli Piɛli kɛ: “?A nunman bian sɔ’n i sɔnnzɔnfuɛ’m be nun wie yɛ ɔ o lɛ-ɔ?” (Zan 18:17) I sin’n, sran wie mun ekun be wunnin Piɛli i wlɛ wie. Ɔ maan be seli i kɛ ɔ ti Zezi i sɔnnzɔnfuɛ.​—Matie 26:69, 71-73; Marki 14:70.

Piɛli i klun tili i tri. I sɔ’n ti’n, ɔ seli kɛ: “N simɛn i, yɛ ndɛ nga á kɛ́n i lɛ’n, n wunmɛn i wlɛ.” (Marki 14:67, 68) Ɔ seli ekun kɛ “sɛ ato yɛ ɔ su bua’n, maan sa ɲɛn i.” I lɛ’n nun’n, ɔ su se sran’m be kɛ sɛ i ndɛ’n ti ato’n, maan Ɲanmiɛn kun i.​—Matie 26:74.

Kɛ ɔ́ yó sɔ kusu’n, nn be su di Zezi i jɔlɛ. Kɔlɛ Kaifu i sua’n i ala kun m’ɔ o nglo’n, i nun lɔ yɛ be su di Zezi i jɔlɛ-ɔ. Piɛli nin be nga be o ngua lɛ’n, be wunnin kɛ jɔlɛ difuɛ’m be flɛ sran kpanngban kɛ be ko di lalo. Atrɛkpa’n, sran sɔ’m be fu be jra, be fu be jra.

Piɛli seli kɛ ɔ siman Zezi. Sanngɛ wafa ng’ɔ ijɔ’n kle kɛ ɔ ti Galilefuɛ naan ɔ su bua ato. Asa ekun’n, be nga be o lɛ’n be nun kun ti Malkisi mɔ Piɛli kpɛli i sukpɔ’n i osufuɛ. Malkisi i osufuɛ sɔ’n jrannin su kpa seli Piɛli kɛ: “?Nán wɔ yɛ n wunnin wɔ fie’n nun lɔ’n niɔn?” Piɛli tɛli i su kɛ ɔ siman Zezi. I kpɛ nsan su m’ɔ́ kán sɔ’n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Kɛ ɔ seli sɔ’n, akɔɲinman kun boli kɛ nga Zezi fa kannin’n sa.​—Zan 13:38; 18:26, 27.

Atrɛkpa’n i nun mɔ Piɛli sé sɔ’n, nn Zezi jin sua’n i ala m’ɔ o nglo’n i nuan su lɛ. Zezi kpɛli i ɲin Piɛli i wun lɔ, kpɛkun ɔ niɛnnin i siin. Kɛ ɔ nin Piɛli be ɲinma’n yiali nun’n, Piɛli i awlɛn’n kpɛli i klun. Afin i wla kpɛnnin ndɛ nga Zezi kan kleli i’n ɔ nin-a cɛman’n su. Nanwlɛ, kɛ ndɛ sɔ’n kpɛnnin su’n, Piɛli w’a wunmɛn i wun fɛ kaan sa! I sin’n, Piɛli “fite ɔli gua su lɔ, naan w’a sun fiaan kpa.”​—Liki 22:61, 62.

?Ɔ yoli sɛ yɛ i sɔ sa’n kwla juli-ɔ? ?Ɔ yoli sɛ yɛ Piɛli bɔbɔ m’ɔ seli kɛ i liɛ’n ɔ su kpɔcimɛn i Min’n i le’n, ɔ kwla seli kɛ ɔ simɛn i-ɔ? Sran’m be buali Zezi i su ato, be waan ɔ ti sa tɛ yofuɛ. Piɛli kwla se kɛ Zezi w’a yoman sa tɛ. Sanngɛ w’a yoman sɔ. Ɔ kacili i sin sili Sran mɔ i “ndɛ’m be man nguan m’ɔ leman awieliɛ’n.”​—Zan 6:68.

Piɛli i su ndɛ sɔ’n kle kɛ sɛ i li bɔbɔ e su Zoova kpa’n, ɔ fata kɛ e buabua e wun kpa e sie. Afin sɛ y’a yoman sɔ naan sa wie fu e nun’n, e kwla yo sa tɛ. I sɔ’n ti’n, maan e mɔ e ti Ɲanmiɛn i sufuɛ’n, e fa Piɛli i su ndɛ’n e tu e wun fɔ.