LIKE SUANLƐ 43
“Ngwlɛlɛ’n i kpafuɛ’n kpan kekle sin”
“Ngwlɛlɛ’n i kpafuɛ’n kpan kekle sin mmuɛ’n nun. Ɔ mɛn i nɛn’n su kpan titi klɔ’n i gua’m be su.”—ƝAN. 1:20.
JUE 88 Kle min wɔ atin’n
I SU FITILƐa
1. ?Wafa sɛ yɛ sran sunman be sɔ ndɛ nga ngwlɛlɛ’n kan’n nun-ɔn? (Ɲanndra Mun 1:20, 21)
NVLE sunman nun’n, ɔ ju wie’n aniaan’m be kɔ lika nga sran’m be ta lɛ sin kpa’n nun. Kpɛkun be fa e fluwa mun man sran mun. Atrɛkpa’n, w’a yo i sɔ’n wie le. Kɛ á yó sɔ’n atrɛkpa’n a buli ndɛ kun m’ɔ o Ɲanndra Mun fluwa’n nun’n i akunndan. Ndɛ sɔ’n yɛle kɛ ngwlɛlɛ’n kpan gua’n su naan sran’m be tie ndɛ ng’ɔ kan’n. (An kanngan Ɲanndra Mun 1:20, 21 nun.) “Ngwlɛlɛ’n i kpafuɛ’n” mɔ yɛle Zoova i ngwlɛlɛ’n ɔ o Biblu’n nin e fluwa’m be nun. Ngwlɛlɛ sɔ’n yɛ ɔ fata kɛ sran’m be si i naan b’a ɲan nguan m’ɔ leman awieliɛ’n niɔn. Ɔ maan kɛ sran kun sɔ e fluwa’m be nun kun nun’n, ɔ yo e fɛ. Sanngɛ nán sran’m be ngba yɛ be sɔ nun-ɔn. Sran wie’m be kunndɛman kɛ bé sí ndɛ nga Biblu’n kan’n. Wie’m be liɛ’n, be sri e. Afin be bu i kɛ Biblu’n i blɛ’n w’a sin. Wie’m be kan like nga Biblu’n kle’n, i ndɛ tɛtɛ. Be waan be nga be nanti ndɛ sɔ’m be su’n be like yolɛ yo ya, yɛ be bu i kɛ be kpa tra be wiengu mun. Ɔ nin i sɔ ngba’n, kɛ mɔ Zoova klo sran mun ti’n ɔ kle be kwlaa be ngwlɛlɛ. ?Wafa sɛ yɛ ɔ yo sɔ-ɔ?
2. (1) ?Andɛ’n ngue yɛ e kwla yo naan y’a si ngwlɛlɛ’n i kpafuɛ’n niɔn? (2) ?Sanngɛ ngue yɛ sran kpanngban be yo-ɔ?
2 Ninnge nga Zoova fa kle sran’m be ngwlɛlɛ kpafuɛ’n, be nun kun yɛle Biblu’n. Sran ngba kwla ɲan fluwa sɔ’n. ?Yɛ e fluwa’m be li? Zoova fanngan nun’n, e yi e fluwa mun aniɛn 1.000 tra su nun. Be nga be kanngan be nun mɔ be fa be nun ndɛ’n su’n, be ɲan su ye. Sanngɛ sran kpanngban be sieman be su be tieman ndɛ nga ngwlɛlɛ’n i kpafuɛ’n kan’n. Kɛ be waan bé fá ajalɛ’n, akunndan nga be bu’n i ngunmin su yɛ be jran be fa ajalɛ-ɔ. Annzɛ ndɛ nga sran’m be kan kle be’n i su yɛ be jran be fa ajalɛ-ɔ. I kpa bɔbɔ’n, be yo e mɔ e nanti ndɛ nga Biblu’n kan’n su’n e finfin. Like suanlɛ nga nun’n, é wá kán sa nga ti yɛ sran’m be yo sɔ’n i ndɛ. Sanngɛ maan e dun mmua e kan like nga e kwla yo naan y’a si ngwlɛlɛ ng’ɔ fin Zoova’n i ndɛ.
SƐ E SI ZOOVA KPA’N É SÍ NGWLƐLƐ
3. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan y’a si ngwlɛlɛ’n i kpafuɛ’n niɔn?
3 Sran ng’ɔ si ngwlɛlɛ’n ɔ kwla jran like ng’ɔ si i’n su fa ajalɛ ng’ɔ ti kpa’n. Sanngɛ sran ng’ɔ si ngwlɛlɛ’n i kpafuɛ’n nɛ́n i sɔ ngunmin yɛ ɔ yo-ɔ. Biblu’n se kɛ: “Zoova i srolɛ’n yɛ ɔ ti ngwlɛlɛ’n i bo bolɛ’n niɔn, yɛ Sran M’ɔ Ti i liɛ Ngunmin’n i silɛ’n yɛ ɔ ti sa wlɛ wunlɛ’n niɔn.” (Ɲan. 9:10) Ɔ maan sɛ e waan é fá ajalɛ cinnjin kun’n, ɔ fata kɛ e si akunndan nga Zoova bu i like nga e waan é yó’n su’n. Yɛle kɛ e mian e ɲin naan e ‘si Sran M’ɔ Ti i liɛ Ngunmin’n.’ I lɛ nun’n, ɔ fata kɛ e kanngan Biblu’n nin e fluwa’m be nun. Sɛ e yo sɔ’n, é klé kɛ e si ngwlɛlɛ’n i kpafuɛ’n.—Ɲan. 2:5-7.
4. ?Ngue ti yɛ Zoova kunngba cɛ yɛ ɔ kwla kle e ngwlɛlɛ’n i kpafuɛ’n niɔn?
4 Zoova kunngba cɛ yɛ ɔ kwla kle e ngwlɛlɛ’n i kpafuɛ’n niɔn. (Rɔm. 16:27) ?Ngue ti yɛ e se kɛ ngwlɛlɛ’n i bo’n fin Zoova-ɔ? I klikli’n, yɛle kɛ i yɛ ɔ yili like kwlaa-ɔ. Yɛ ɔ si ninnge ng’ɔ yili be’n be su ndɛ’n i ngbɛsungbɛsu’n kwlaa. (Jue. 104:24) I nɲɔn su’n, yɛle kɛ ninnge kwlaa nga Zoova yo be’n, be yi i ngwlɛlɛ’n i nglo. (Rɔm. 11:33) I nsan su’n, yɛle kɛ be kwlaa nga be fa Zoova i afɔtuɛ’m be su’n, be ɲan su ye titi. (Ɲan. 2:10-12) Ɔ maan sɛ e kunndɛ kɛ é sí ngwlɛlɛ’n i kpafuɛ’n, ɔ fata kɛ e wun i wlɛ kɛ ndɛ sɔ’m be ti nanwlɛ. Yɛ sɛ e waan é fá ajalɛ’n, maan e bu be akunndan.
5. ?Kɛ sran’m be wunmɛn i wlɛ kɛ Zoova yɛ ɔ kwla kle be ngwlɛlɛ’n i kpafuɛ’n, wafa sɛ yɛ i bo gua-ɔ?
5 Kɛ é bó jasin fɛ’n, be nga e to be’n be nun sunman be wun i wlɛ kɛ ninnge nga be bo sin yia e’n be yo ɲɛnmɛn. Sanngɛ be lafiman su kɛ sran kun yɛ ɔ yili ninnge sɔ mun-ɔn. Be bu i kɛ be boli nun sa ngbɛn. Sran sɔ’m be nun wie’m be waan be lafi Ɲanmiɛn su, sanngɛ be ɲrun’n Biblu’n i blɛ’n w’a sin. Ɔ maan ajalɛ kwlaa nga be klo kɛ bé fá’n yɛ be fa-ɔ. ?Wafa sɛ yɛ i sɔ mɔ be yo’n i bo gua-ɔ? ?Kɛ be faman be wla guaman Ɲanmiɛn su mɔ be klunklo ninnge mun yɛ be yo’n ti’n, mɛn’n nun tranlɛ’n ti sɛ? ?Be di aklunjɔɛ’n i kpafuɛ’n? ?Annzɛ be le like kpa kun be fa be wla be gua su? Kɛ e fa e ɲin e sie i mɛn’n nun sa’m be su’n, e wun kɛ ndɛ yɛ mɔ Biblu’n kan’n ti nanwlɛ. Ɔ se kɛ: “Sɛ ngwlɛlɛ, annzɛ akunndan, annzɛ afɔtuɛ wie tanndan Zoova ɲrun’n, nn nɛ́n i kpafuɛ’n wie-ɔ.” (Ɲan. 21:30) Ndɛ sɔ’n wla e fanngan kɛ e kpɛ e ɲin Zoova wun lɔ naan y’a si ngwlɛlɛ’n i kpafuɛ’n. Sanngɛ sran sunman be yoman sɔ. ?Ngue ti-ɔ?
?NGUE TI YƐ SRAN’M BE KPALO NGWLƐLƐ’N I KPAFUƐ’N NIƆN?
6. ?Kɛ nga Ɲanndra Mun 1:22-25 fa kan’n sa’n, wan mun yɛ be sieman be su ndɛ nga ngwlɛlɛ’n kan’n i bo-ɔ?
6 Kɛ ngwlɛlɛ’n i kpafuɛ’n ‘kpan kekle sin mmuɛ’n nun’n,’ sran wie’m be bu be su nun waka. Biblu’n kan sran wafa nsan mɔ be tieman ndɛ nga ngwlɛlɛ’n kan’n be ndɛ. Be yɛle ‘be nga be siman sa’n’ nin ‘be nga be yo sran finfin’n’ ɔ nin ‘sinnglinfuɛ mun.’ (An kanngan Ɲanndra Mun 1:22-25 nun.) Ɔ maan é wá kán sa nga ti yɛ sran sɔ’m be kpalo ngwlɛlɛ ng’ɔ fin Ɲanmiɛn’n i ndɛ. Kpɛkun é kán like nga e kwla yo naan y’a yoman kɛ be sa’n i ndɛ wie.
7. ?Ngue ti yɛ kɛ sran wie’m ‘be siman sa’n,’ ɔ yo be fɛ-ɔ?
7 ‘Be nga be siman sa’n’ yɛle be nga be fa ndɛ kwlaa nga be kan kle be’n su’n, yɛ be kwla laka be ndɛndɛ. (Ɲan. 14:15) Kɛ é bó jasin fɛ’n ɔ ju wie’n, e wun i sɔ sran liɛ mun. Maan e bu sran miliɔn kaka nga Ɲanmiɛn sulɛ wafa’m be su kpɛnngbɛn mun nin politiki anuannzɛ’m be su kpɛn’m be laka be’n be akunndan. Kɛ sran sɔ’m be nun wie’m be wun i wlɛ kɛ be su kpɛn sɔ’m be bua be ato’n, ɔ yo be ya dan. Sanngɛ be nga Ɲanndra Mun 1:22 kan be ndɛ’n be liɛ’n kɛ be siman sa’n ɔ yo be fɛ. (Zer. 5:31) Ɔ maan like nga be klo’n yɛ be yo-ɔ. Be kunndɛman kɛ bé sí Biblu’n nun ndɛ’n, annzɛ be kunndɛman kɛ bé nánti i nun ndɛ’n su. Sran sɔ’m be nun sunman be yo kɛ bla kun m’ɔ o Kanada lɔ klɔ nga be flɛ i kɛ Kebɛki’n su lɔ’n sa. Kɛ Zoova i Lalofuɛ kun boli jasin fɛ’n kleli i’n, ɔ seli kɛ: “Sɛ e plɛti’n laka e’n, i bɔbɔ i ndɛ-ɔ, nán e ndɛ-ɔ!” E kunndɛman kɛ é yó kɛ be nga be siman sa m’ɔ yo be fɛ’n be sa!—Ɲan. 1:32; 27:12.
8. ?Ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a wun sa wlɛ-ɔ?
8 Biblu’n wla e fanngan kɛ ‘sa wlɛ wunlɛ nun’n, e yo kɛ kpɛnngbɛn mun sa,’ naan nán e yo kɛ be nga be siman sa’n be sa. (1 Kor. 14:20) Kɛ e nanti Biblu’n nun ndɛ’n su’n, yɛ e kle kɛ e wun sa wlɛ-ɔ. Kɛ e yo sɔ’n, e wun kɛ Biblu’n nun ndɛ’m be uka e naan sa wie’m b’a to b’a fuan e, annzɛ naan y’a fa ajalɛ kpa. I lɛ nun’n, sɛ e bu ajalɛ nga e fali be’n be akunndan’n ɔ ti kpa. Sɛ e suan Biblu’n nun like naan e tran aɲia’m be bo’n, e kwla usa e wun kɛ: ?Ngue ti yɛ n nin-a faman min wun n nin-a manman Zoova naan b’a yo min batɛmun-ɔn? Sɛ kusu b’a yo e batɛmun’n, e kwla usa e wun kɛ: ?N si jasin fɛ’n i bo kpa tra laa’n? ?N si sran’m be like kle kpa tra laa’n? ?Ajalɛ nga n fa be’n be kle kɛ n nanti Biblu’n nun ndɛ’n su? ?E nin e wiengu mun e tran kɛ nga Biblu’n se e kɛ e nin be e tran’n sa? Sɛ e wun kɛ ɔ fata kɛ e kaci e sa ninnge wie’m be yolɛ nun’n, maan e fa e ɲin e sie i ndɛ nga Zoova kan’n su. Afin Biblu’n se kɛ “ɔ yo maan sran ng’ɔ siman sa’n ɔ yo ngwlɛlɛfuɛ.”—Jue. 19:7.
9. ?Wafa sɛ yɛ ‘be nga be yo sran finfin’n’ be kpalo ndɛ nga ngwlɛlɛ’n kan’n niɔn?
9 Sran akpasua nɲɔn su nga be sɔman ngwlɛlɛ ng’ɔ fin Ɲanmiɛn nun’n, yɛle ‘be nga be yo sran finfin’n.’ Kɛ é bó jasin fɛ’n, ɔ ju wie’n, e wun sran sɔ mun. Be klo sran’m be finfin yolɛ. (Jue. 123:4) Biblu’n se kɛ mɛn’n i awieliɛ blɛ nun’n, sran sɔ’m bé wá sɔ́n kpa. (2 Piɛ. 3:3, 4) Kɛ Lɔtu i sia’m be sa’n, andɛ’n sran sunman be faman be ɲin be siemɛn i ndɛ nga Biblu’n kan’n su. (Bob. 19:14) Be nun sunman be sri be nga be nanti Biblu’n nun ndɛ’n su’n. Like nga ti yɛ be yo sɔ’n yɛle kɛ ‘ninnge nga be konvi sɔ be mɔ be timan Ɲanmiɛn liɛ su’n yɛ be yo-ɔ.’ (Zid. 7, 17, 18) Wafa nga Biblu’n kan sran sɔ’m be ndɛ’n, nin wafa ng’ɔ kan be nga be nin Ɲanmiɛn b’a bu’n be ndɛ’n, ɔ nin be nga be kpalo Zoova i nuan ndɛ’n ɔ ti kun.
10. ?Kɛ nga Jue Mun 1:1 fa kan’n sa’n, é yó sɛ naan y’a yoman kɛ be nga be yo sran finfin’n be sa?
10 ?É yó sɛ naan y’a yoman kɛ be nga be yo sran finfin’n be sa? Like nga e kwla yo’n i kun yɛle kɛ nán maan e nin be nga be plan like kwlaa su’n e san nun. (An kanngan Jue Mun 1:1 nun.) I wie yɛle kɛ ɔ fataman kɛ e sie e su be nga be nin Ɲanmiɛn b’a bu’n be nuan bo, annzɛ e kanngan be fluwa’m be nun. Maan e nian e wun su naan y’a planman like kwlaa su, naan kusu e akunndan’n w’a yoman nɲɔnnɲɔn Zoova su, annzɛ ajalɛ nga i anuannzɛ fa be’n be su. I lɛ nun’n, maan e usa e wun kɛ: ‘?Kɛ anuannzɛ’n kle e ajalɛ kun annzɛ be yiyi ndɛ kun nun uflɛ’n, n sɔ nun klanman? ?N kan be nga be dun e ɲrun mmua’n be wun ndɛ tɛtɛ?’ Sɛ e mian e ɲin naan e yaci ninnge sɔ’m be yolɛ’n, Zoova i klun jɔ́ e wun.—Ɲan. 3:34, 35.
11. ?Wafa sɛ yɛ ‘sinnglinfuɛ mun’ be bu Zoova i mmla mun-ɔn?
11 Sran akpasua nsan su nga be tieman ndɛ nga ngwlɛlɛ’n kan’n, yɛle ‘sinnglinfuɛ mun.’ Sran sɔ’m be ti sinnglinfuɛ, afin be kunndɛman kɛ bé nánti Ɲanmiɛn i mmla’m be su. Like nga be bu i kɛ ɔ ti kpa be ɲrun’n yɛ be yo-ɔ. (Ɲan. 12:15) Be kaci be sin be si Zoova mɔ ngwlɛlɛ’n i bo’n wo i sa nun’n. (Jue. 53:1) Kɛ é bó jasin fɛ mɔ e to sran sɔ mun’n, be kan e wun ndɛ tɛtɛ. Afin e nanti Biblu’n nun ndɛ’n su. Sanngɛ be kleman e like kpa nga e kwla yo naan e liɛ w’a yo ye’n. Biblu’n se kɛ: “Ngwlɛlɛ’n i kpafuɛ’n tra sinnglinfuɛ’n i kpɛn. Klɔ’n i anuan’n nun lɔ’n, ɔ ɲanman ndɛ kanman.” (Ɲan. 24:7) Ɔ maan ndɛ kpa sa nunman be nga be ti sinnglinfuɛ’n be nuan. I sɔ’n ti yɛ Zoova wla e su nun kɛ ‘nán e fa e wun e mantan sinnglinfuɛ’n’ niɔn.—Ɲan. 14:7.
12. ?Ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a yoman kɛ sinnglinfuɛ mun sa-ɔ?
12 E liɛ’n, e klo Zoova i atin mun nin i mmla mun. E yoman kɛ be nga be kpɔ Zoova i mmla mun’n sa. Like ng’ɔ kwla uka e naan y’a yo sɔ titi’n, yɛle kɛ maan e fa be nga be nanti Zoova i mmla’m be su’n be agualiɛ’n e sunnzun be nga be nantiman be su’n be agualiɛ’n. Asa ekun’n, maan e bu sa nga be ju be nga be ɲinfu be kpalo Zoova i mmla mun’n be su’n be akunndan. Kpɛkun kɛ e nanti Zoova i mmla’m be su’n, i su ye nga e ɲɛn i’n, maan e bu i akunndan wie.—Jue. 32:8, 10.
13. ?Zoova mian e kɛ e nanti i mmla’m be su?
13 Zoova kle sran’m be kwlaa be tinuntinun be ngwlɛlɛ. Sanngɛ ɔ mianman be kɛ be sɔ nun. I kpa bɔbɔ’n, be nga be sieman be su i nuan bo’n, sa ng’ɔ ju be su’n ɔ kɛn i ndɛ. (Ɲan. 1:29-32) Be nga be waan be nantiman Zoova i mmla’m be su’n, ‘bé wún sa nga be yo’n i nuan su sa mun.’ Yɛle kɛ wafa nga be yo ninnge mun’n ti’n, afɛ nin ɲrɛnnɛn yɛ ɔ́ tɔ́ be su-ɔ. Kpɛkun i agualiɛ su’n bé núnnún be. Sanngɛ be nga be nanti Zoova i mmla’m be su’n be liɛ’n, ‘sa fi su ɲanman be. Yɛ be su sroman ɲrɛnnɛn fi.’—Ɲan. 1:33.
NGWLƐLƐ’N I KPAFUƐ’N I SU YE NGA E ƝƐN I’N
Kɛ e tɛ kosan’m be su aɲia’m be bo’n, e nin Zoova e afiɛn mantan kpa. (An nian ndɛ kpɔlɛ 15 nun.)
14-15. ?Ngue yɛ ndɛ ng’ɔ o Ɲanndra Mun 4:23 nun’n kle e-ɔ?
14 Kɛ e fa ngwlɛlɛ ng’ɔ fin Ɲanmiɛn’n i atin’n su’n, e ɲan su ye titi. Kɛ nga e fa wunnin i sa’n, Zoova kle sran’m be kwlaa be ngwlɛlɛ. I wie yɛle kɛ afɔtuɛ kpanngban be o Ɲanndra Mun fluwa’n nun’n. Sɛ e nanti be su’n, é ɲán su ye. Maan e kan be nun nnan be ndɛ.
15 Maan e sasa e awlɛn’n. Biblu’n se kɛ: “Sasa ɔ awlɛn’n tra like kwlaa, afin i nun yɛ nguan’n i bo’n fin-ɔn.” (Ɲan. 4:23) Maan e bu like ng’ɔ fata kɛ e yo naan y’a sasa e awlɛn ba’n i akunndan kan e nian. Ɔ fata kɛ e di like ng’ɔ ti kpa’n, e kpinngbin e wun yɛ e kpalo ninnge wie mun. I wafa kunngba’n, sɛ e kunndɛ kɛ e klun akunndan’n yo kpa’n, ɔ fata kɛ e yo ninnge wie mun. I wie yɛle kɛ e kanngan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun titi. E siesie e wun ka naan y’a wɔ aɲia’m be bo. Yɛ kɛ e ju lɔ’n, e tɛ kosan’m be su. Asa’n, e bo jasin fɛ’n titi. Kpɛkun e kpalo ninnge kwlaa nga be kwla yo maan e bu sa tɛ yolɛ’n i akunndan’n. I wie yɛle kɛ nán e nin sran tɛ e san nun, yɛ nán e fa like tɛ e yiyi e ɲin su.
Sɛ e timan sika klofuɛ’n, like nga e le i’n ɔ́ jú e. (An nian ndɛ kpɔlɛ 16 nun.)
16. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ ndɛ ng’ɔ o Ɲanndra Mun 23:4, 5 nun’n ɔ yo e cinnjin andɛ-ɔ?
16 Maan like nga e le i’n ju e. Biblu’n se kɛ: “Nán kle ɔ wun yalɛ se kɛ á ɲán aɲanbeun ninnge mun. […] Kɛ á nían be-ɔ, be nunman lɛ kun, afin nanwlɛ, be fi ndɛwa kɛ anunman ɲin’n sa, kpɛkun be tu kɔ nglo.” (Ɲan. 23:4, 5) I sɔ’n kle kɛ kannzɛ sran kun le aɲanbeun ninnge kaka’n, ninnge sɔ’m be kwla fi i sa cɛn kun. Andɛ’n, i aɲanbeunfuɛ-o, i yalɛfuɛ-o be kwlaa be kun be wun be kunndɛ sika. Sika kunndɛlɛ’n ti’n, ɔ ju wie’n, be yo ninnge tɛtɛ wie mun. Ninnge sɔ’m be ti’n, be dunman’n saci, be nin be wiengu’m be tranman klanman, yɛ wie liɛ’n bɔbɔ be tɔ tukpacɛ. (Ɲan. 28:20; 1 Tim. 6:9, 10) Sanngɛ sɛ e fa ndɛ nga ngwlɛlɛ’n kan’n su’n, e su faman sika kunndɛlɛ’n e ciciman e ti. Asa’n e su yoman sika klofuɛ, like nga e le i’n ɔ́ jú e yɛ é dí aklunjɔɛ.—Aku. 7:12.
Sɛ e bu ndɛ sin ka naan y’a kan’n, e su wɔman e wiengu’m be safle. (An nian ndɛ kpɔlɛ 17 nun.)
17. ?Kɛ nga Ɲanndra Mun 12:18 fa kan’n, ngue yɛ é yó naan ndɛ ng’ɔ fin e nuan fite’n w’a yo kɛ ‘ngwlɛlɛfuɛ’m be nuan nun ndɛ’ sa-ɔ?
17 Maan e bu ndɛ sin ka naan y’a kan. Kɛ é kán ndɛ’n sɛ e nianman e wun su’n, ɔ cɛman naan y’a lo e wiengu’m be ngasi. Biblu’n se kɛ: “Ndɛ nga be bumɛn i sin naan b’a kan’n, ɔ ti kɛ kue yɛ be su fa wɔwɔ sran sa, sanngɛ ngwlɛlɛfuɛ’m be nuan nun ndɛ’n yo sran juejue.” (Ɲan. 12:18) Sɛ e kanman e wiengu’m be fɔnlɛ’n i ndɛ e sinman’n, e nin be trán fɛfɛ. (Ɲan. 20:19) Sɛ e kunndɛ kɛ ndɛ ng’ɔ fin e nuan fite’n wla e wiengu’m be fanngan naan nán ɔ wɔ be safle’n, ɔ fata kɛ e kanngan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun titi yɛ e bu su akunndan. (Lik. 6:45) Sɛ e bu ndɛ nga Biblu’n kan’n i su akunndan’n, ndɛ ng’ɔ́ fín e nuan fíte’n ɔ́ yó kɛ ‘ngwlɛlɛ’n i bo’n sa.’ Yɛle kɛ ndɛ nga e kan’n, ɔ́ wlá e wiengu’m be fanngan.—Ɲan. 18:4.
Sɛ e nanti ajalɛ nga anuannzɛ’n kle e’n su’n, é bó jasin fɛ’n i kpa trá laa’n. (An nian ndɛ kpɔlɛ 18 nun.)
18. ?Wafa sɛ yɛ Ɲanndra Mun 24:6 kwla uka e jasin fɛ’n i bolɛ nun-ɔn?
18 Maan e fa atin nga be kle e’n su. Biblu’n se kɛ: “Nian ngwlɛlɛ nga be kleli wɔ’n su naan w’a kun alɛ. Kɛ afɔtuɛ manfuɛ’m be sɔnnin’n, be ɲan ye.” (Ɲan. 24:6, jnd.) Sɛ e nanti ndɛ sɔ’n su’n, e liɛ yó ye. ?Kɛ é bó jasin fɛ’n, wafa sɛ yɛ e kwla nanti ndɛ sɔ’n su-ɔ? Maan e nanti jasin fɛ bolɛ’n i su afɔtuɛ nga be man e’n i su, nán e yo like nga e bɔbɔ e klo’n. E aɲia’m be bo’n, be man e afɔtuɛ kpakpa wie mun. Yɛle kɛ aniaan nga be ɲin w’a ti Ɲanmiɛn sulɛ nun’n be ijɔ nzra nun, annzɛ be kle e wafa nga e kwla bo jasin fɛ’n. Asa ekun’n, Zoova i anuannzɛ’n man e fluwa nin video wie mun mɔ be kwla uka e jasin fɛ’n i bolɛ nun’n. ?Amun fa ninnge sɔ mun di junman kpa?
19. ?Wafa sɛ yɛ a bu ngwlɛlɛ ng’ɔ fin Zoova’n niɔn? (Ɲanndra Mun 3:13-18)
19 An kanngan Ɲanndra Mun 3:13-18 nun. Kɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n man e afɔtuɛ’n, ɔ yo e fɛ dan! ?Sɛ ɔ ti kɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n nunman lɛ sa’n, nn e liɛ yó sɛ? Like suanlɛ nga nun’n, e kannin afɔtuɛ kpakpa wie mɔ be o Ɲanndra Mun fluwa’n nun’n be ndɛ. I kpa bɔbɔ’n, ndɛ kwlaa nga Zoova kannin mɔ be o Biblu’n nun’n, be ti ngwlɛlɛ ndɛ. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e nanti ndɛ sɔ’m be su cɛn kwlakwla. Andɛ’n, sran kpanngban be buman ngwlɛlɛ ng’ɔ fin Ɲanmiɛn’n i like fi. Sanngɛ e liɛ’n e lafi ndɛ yɛ’n su. Yɛle kɛ ‘be nga be tra ngwlɛlɛ’n i kekle kpa’n be liɛ su ti ye.’
JUE 36 E nian e klun akunndan’n su
a Ngwlɛlɛ ng’ɔ fin Zoova’n ti kpa tra ninnge kwlaa nga e kwla ɲɛn i mɛn’n nun’n. Like suanlɛ nga nun’n, é wá fá e ɲin é síe i ndɛ cinnjin kpa kun m’ɔ o Ɲanndra Mun fluwa’n nun’n i su. Ndɛ sɔ’n yɛle kɛ ‘Ngwlɛlɛ’n i kpafuɛ’n kpan klɔ kun i gua’n su.’ Kpɛkun é wá kán like nga e kwla yo naan y’a si ngwlɛlɛ’n i kpafuɛ’n, ɔ nin like nga ti yɛ sran wie’m be tieman ndɛ nga ngwlɛlɛ’n kan’n, be ndɛ. Asa’n, sɛ e tie ndɛ nga ngwlɛlɛ’n kan’n, i su ye nga é ɲɛ́n i’n é wá kɛ́n i ndɛ wie.