An Armagedon, an Tahaw na Sirangan, Asin an Biblia
“AN PINAKASENTRO kan bilog na hula,” sabi kan autor na si Hal Lindsey, “iyo an Estado nin Israel.” (The 1980’s: Countdown to Armageddon) Kun siring an pinakamahalaga sa ‘pagkasunodsunod nin pangyayari sa Armagedon’ kan mga pundamentalista iyo an saindang paniniwala na an Dios igwa nin espesyal na relasyon sa Israel. An Dios, sa pagtubod ninda, manggugunlabot kun an mga kaiwal nin Israel maghingoa na laglagon iyan.
Minsan siring, ipinaririsa kan Biblia na an Judiong nasyon nawaran kan pabor asin proteksion nin Dios kan isikwal ninda an saiyang Aki, si Jesu-Cristo. (Gibo 3:13, 14, 19) Si Jesus mismo malinaw na nagsabi sainda: “An kahadean nin Dios hahaleon sa saindo asin itatao sa nasyon na nagpapaluwas kan mga bunga kaiyan.”—Mateo 21:43.
Biyong Isinikwal?
Minsan siring an mga teologong si John F. asin John E. Walvoord (na kinotar sa enotan) minasimbag paagi sa pagsabi: “Malinaw na ipinarisa ni Apostol Pablo na an mga panuga sa Daan na Tipan para sa Israel maootob pa man giraray. Si Pablo nagsurat, ‘Kun siring ako naghahapot, Isinikwal daw nin Dios an saiyang banwaan? Dai nanggad!’ (Roma 11:1; NIV.)” Alagad ta dai ninda kinokotar an natatada pang kabtang kan bersikulong iyan: “Huli ta ako saro man na Israelita, sa banhi ni Abraham, sa tribo ni Benjamin.” Ano an boot sabihon digdi ni Pablo?
Si Pablo dai puwedeng naniwala na an mga Israelitas bilang sarong nasyon igwa pa giraray nin espesyal na lugar sa atubang nin Dios, huli ta an apostol nagpahayag nin “dakulang kamondoan asin daing ontok na kakologan sa [saiyang] puso” huli sa saindang dai pagpahalaga sa karahayan nin Dios. (Roma 9:2-5) Sa Roma 9:6 idinugang ni Pablo: “Minsan siring, an nangyari bakong siring baga sa nasudya an tataramon nin Dios [ki Abraham]. Huli ta bakong gabos na gikan sa Israel [sa laman] tunay na ‘Israel.’” Mangnoha an sinasabi ni Pablo: na huli ta an mga Judio nagsikwal ki Cristo, an Dios dai na sinda ibinibilang na Israel! An linahidan na kongregasyon kan mga parasunod ni Jesu-Cristo iyo na ngonyan an tunay na “Israel,” an instrumento na paagi sa sainda an Dios mabendisyon sa bilog na katawohan.—1 Pedro 2:9; Galacia 3:29; 6:16; Genesis 22:18.
Alagad dai isinikwal nin Dios an banwaan na Judio bilang mga indibiduwal, huli ta sinabi ni Pablo: “Huli ta ako saro man na Israelita.” Iyo, an mga indibiduwal sa Judiong nasyon, kapareho ni Pablo, puwedeng magin kabtang kan espirituwal na Israel kun aakoon ninda si Cristo. Saro sanang “natatada,” sarong minoriya, an nagdesisyon na gibohon iyan.—Roma 11:1, 5.
Pagkakombertir sa Ngapit?
Alagad an nagkapira naglalaom sa dramatikong pagbakle sa puso kan gabos na Judio sa laman. “An dakulang kahorasaan, na masunod sa pagduman sa gloria kan Iglesya,” sabi nin sarong parasurat na pundamentalista, “iyo an magigin paagi na makombertir an Israel [sa Kristianismo].” Makawiwili nanggad, si Pablo nagsasabi sa Roma 11:25, 26: “An pagtagas nangyari na sa sarong parte sa Israel sagkod na an bilog na kabilangan nin mga tawo kan mga nasyon makalaog, asin sa paaging ini an bilog na Israel maliligtas.”
Si Pablo daw naghuhula nin lagduan na pagkakombertir kan mga Judio sa ngapit? Paano iyan mangyayari, mantang sia mismo nagsabi na saro sanang natatada sa mga Judio an maako ki Cristo? (Roma 11:5) Totoo, si Pablo nagsabi na an mga Judio maagi sa sarong espirituwal na “pagtagas” sagkod na “an bilog na kabilangan” nin mga Hentil makalaog sa Kristianong kongregasyon.a Minsan siring, an iskolar sa Griego na si Richard Lenski nagpapaliwanag na digdi an terminong “sagkod” dai man perming nagtatao kan ideya nin pagkakombertir sa ngapit. (Ikomparar an pagkagamit sa “sagkod” sa Gibo 7:17, 18 asin Kapahayagan 2:25.) Sa aktuwal si Pablo nagsasabi na an puso kan mga Judio sa laman magpapadagos na ‘matagas’ sagkod sa katapusan. Minsan siring, madonong na kinokompleto nin Dios an “bilog na kabilangan” kan espirituwal na Israel (144,000) paagi sa pagpalaog kan may pagtubod na mga Hentil sa Kristianong kongregasyon. “Asin sa paaging ini [bakong paagi sa pagbakle sa puso kan Judiong nasyon] an bilog na [espirituwal na] Israel maliligtas.”
Pagkasadiri sa Dagang Panuga—“Sagkod Lamang”?
Alagad ano man an dapit sa daga na namumugtakan kan Estado nin Israel? An Dios daw igwa nin espesyal na interes dian? An dakol, arog kan teologong Protestante na si William Hurst, iyan an paghona. Sabi ni Hurst: “Mayo nin daga sa ibabaw kan kinaban na mas pinagmawot o mas perming nasa atension kan mga nasyon ki sa daga kan Judio.” Sa pagkotar sa Genesis 13:14, 15, ipinagigirumdom nia sa sato na an Dios nanuga na itatao nia an dagang ini sa banhi ni Abraham “sagkod lamang.”—King James Version.
Sa siring obligado daw si Jehova Dios na protehiran an daga nin Israel tumang sa pagsakyada? Kun iyo, posibleng nagdadangadang an “Armagedon” sa Tahaw na Sirangan. Minsan siring, an Dios nagsabi sana ki Abraham na an saiyang banhi mag-eerok sa dagang ini, bakong sagkod lamang, kundi sa laog nin “daing talaan” na peryodo nin panahon.b (Genesis 13:14, 15) Huli sa pagsikwal ki Jesu-Cristo, nawara sa sainda an gabos na diretso sa dagang ini—asin sa proteksion nin Dios.
Armagedon—Saen?
Sa Kapahayagan 16:14, 16 ipinaheheling kan Biblia na an propaganda na ipinasabong nin mga demonyo magdadara kan mga namomoon sa kinaban pasiring “sa ralaban kan dakulang aldaw nin Dios na Makakamhan sa gabos.” Idinugang pa kaiyan: “Asin sinda tiniripon ninda sa lugar na sa Hebreo inaapod Har–Magedon.” Bako daw na ini nagpaparisa nin ultimong ralaban sa Tahaw na Sirangan? Dai, huli ta mayo nin lugar na inaapod “Har–Magedon” (sa literal, “Bukid nin Megido”) na aktuwal na nag-eeksister. Kaidtong mga panahon kan Biblia, igwa nin siudad sa Tahaw na Sirangan na inaapod Megido. Iyan nasa kaplanodohan na maheheling sa tutub kan luwas na ini. Sa harani kan Megido nangyari an dakol na makahulogan na ralaban. Alagad ta mayo kaidto, asin ngonyan, nin bukid duman. An “Har–Magedon,” o “Armagedon,” kun siring segurado na sarong simbolikong lugar. Nagsisimbolo nin ano?
Ipinaheheling kan hula ni Ezequiel na an magigin causa nin Armagedon iyo an pagsakyada nin sarong hukbo gikan sa laen-laen na nasyon sa “Israel.” An mga masakyada pangengenotan ni ‘Gog nin Magog,’ na an mga hukbo hale sa “pinakaharayong kabtang kan amihanan.” Siisay an “Gog” na ini? An pundamentalistang teologo na si Hal Lindsey may kompiansang nagsasabi (kapareho nin iba): “Sasaro sana an nasyon sa parteng ‘pinakaharayong kabtang kan amihanan’ nin Israel—an U.S.S.R.” Sia nagpapahayag man kan teoriya na an minakompuwesto sa “hukbo” ni Gog (na inaapod Mesec, Tubal, Persia, Etiopia, Put, Gomer, asin Togarma sa Biblia) mga kaalyadong Sobyet, nangorogna an mga nasyon na Arabe.—Ezequiel 38:1-9, 15.
Alagad an mga nasyon na nalilista bilang mga kasorog ni Gog bakong bantog sa kinaban kan aldaw ni Ezequiel. An kaotoban kan hula mangyayari kun siring sa “huring kabtang kan mga taon,” kun an tradisyonal na mga kaiwal nin suanoy na Israel mayo na. (Ezequiel 38:8) Kun siring, an bakong bantog asin harayo na “daga nin Magog” ni Gog dai maglaladawan sa bantog asin bako nanggad na harayong Unyon Sobyet.
Kun siring, siisay an nag-eerok sa sarong ‘harayong’ daga asin may grabeng pagkaanggot sa banwaan nin Dios? Sa Kapahayagan 12:7-9, 17, an Biblia minasimbag: “Puminotok an ralaban sa langit: si Miguel asin an saiyang mga anghel nakipaglaban sa dragon . . . Kaya ihinolog an dakulang dragon, an enot na halas, an inaapod Diablo asin Satanas.” Ano an nagin reaksion ni Satanas sa pagholog sa saiya hale sa langit pasiring sa ibinabang lugar nin mga espiritu? Sabi kan Biblia: “Asin an dragon naanggot sa babae [an langitnon na organisasyon nin Dios], asin nagluwas sa pakilaban sa mga natatada kan saiyang banhi, na nagkukuyog sa mga pagboot nin Dios asin igwa kan gibohon na pagpatotoo ki Jesus.”
Kun siring, si Satanas iyo si “Gog.” Sa laog nin dakol na dekada, si Satanas asin an saiyang mga demonyo ginibo an pakipaglaban na ini tumang sa natatada sa espirituwal na Israel—an linahidan na Kristianong kongregasyon. (Galacia 6:16) An mga Kristianong ini lakop sa bilog na kinaban; sinda mayo sa sarong sentral na lugar na puwedeng salakayon nin kompederasyon nin mga hukbo sa Tahaw na Sirangan. Alagad arog kan ihinula ni Ezequiel, sinda “nag-eerok sa katiwasayan” sa irarom kan proteksion nin Dios. (Ezequiel 38:11) An presenteng Israel sa laman, na napapalibotan nin kaiwal na mga pagtaraed asin nagtitios nin panlaog na mga problema sa politikal asin sosyal, dai masasabing “nag-eerok sa katiwasayan.”
Minsan siring, ipinaririsa kan Biblia na magkakaigwa nin biglang pagkaliwat sa mga pangyayari sa kinaban. An “Dakulang Babilonya,” an pankinaban na imperyo nin falsong relihiyon, bigla na sanang malalaglag. (Kapahayagan, kapitulo 18) Huli sa biyong pagkagabang ini kan falsong relihiyon, an natatadang tunay na mga Kristiano garo baga daing depensa, asin si Satanas, o “Gog,” dai makatitios na dai probaran na laglagon sinda. Sisiertohon nia na sa impluwensia nin mga demonyo an “mga hade kan bilog na ineerokan na daga” tiriponon “sa ralaban kan dakulang aldaw nin Dios na Makakamhan sa gabos” sa Har–Magedon.—Ezequiel 38:12-16; Kapahayagan 16:14, 16.
Kun siring an “Har–Magedon” bakong sadit na lugar sa Tahaw na Sirangan. Imbes, iyan sarong pankinaban na situwasyon. An bilog na kinaban magkakasararo sa pagtumang ki Jehova Dios asin sa saiyang mga saksi. (Isaias 43:10-12) An maisog na pagsalakay ni Satanas sa tunay na mga Kristiano—bakong ralaban sa pag-oltanan nin mga nasyon sa sarong lugar sa Tahaw na Sirangan—iyo an mapukaw sa Dios sa pakikipaglaban sa pagdepensa sa Saiyang banwaan!—Ezequiel 38:18-23; Zacarias 2:8.
Kaya an tunay na mga Kristiano ngonyan bako sanang pinagmamasdan an Tahaw na Sirangan. An pangenot nindang katuyohan giyahan an mga tawo sa tunay na sinasabi kan Tataramon nin Dios manongod sa nagdadangadang na ralaban na ini. An mga Saksi ni Jehova nabantog na sa bilog na kinaban huli sa daing takot na pagdara kan mensaheng ini sa harong nin mga tawo. Minsan siring, mangyayari daw an pagkatapos nin gabos na ralaban? Paano daw an Armagedon mabukas kan dalan pasiring sa katoninongan? An masunod na luwas kan An Torrengbantayan mapaliwanag kan mga hapot na ini.
[Mga Nota sa Ibaba]
a An mga relihiyon nin Kakristianohan dai nakakamidbid na may depinidong kabilangan, na sinasabi kan Biblia na 144,000, na minakompuwesto sa espirituwal na Israel. (Kapahayagan 7:4) Bilang resulta, may mga nagkakaigwa nin salang konklusyon na si Pablo naghula nin lagduan na pagkakombertir kan mga Judio asin kan “bilog na kinaban na pagano.” (The Jerusalem Bible) Minsan siring, an ilustrasyon ni Pablo dapit sa kahoy nin olibo sa Roma, kapitulo 11, daing gayo nin kahulogan kun mayo nin napapalabot na sarong depinidong kabilangan.
b Minsan ngani an termino sa Hebreo na ‘oh·lam isinasalin nin iba na “sagkod lamang,” sono sa autoridad sa Hebreo na si William Gesenius, iyan nangangahulogan “natatagong panahon, an boot sabihon dai aram asin halawig, na an kapinonan o katapusan dai segurado o daing talaan.” Idinudugang pa kan Nelson’s Expository Dictionary of the Old Testament: “Kaiba an preposisyon na ‘ad, an termino puwedeng mangahulogan ‘sagkod sa daing talaan na ngapit.’”—Ikomparar an Deuteronomio 23:3; 1 Samuel 1:22.
[Retrato para sa pahina 5]
An mga presenteng pangyayari daw sa Tahaw na Sirangan nagpapaisi na harani na an Armagedon?
[Retrato para sa pahina 6]
An Jerusalem daw an liyabe sa mga pangyayari na magiya pasiring sa Armagedon?