Magin Maimbod sa Dios “na Nagheheling sa Hilom”

“Mamibi ka sa saimong Ama na nasa hilom; dangan an saimong Ama na nagheheling sa hilom mabalos sa saimo.”—MATEO 6:6.

1, 2. Paano ikakailustrar na an garo baga pribadong mga bagay puwedeng mahayag sa publiko? (1 Samuel 21:7; 22:9)

KAIDTONG mga pirang taon na an nakaagi an saro sa mga Saksi ni Jehova teneleponohan an tugang nia sa Long Island, Nueva York. Mantang laen an pagtubod kan tugang nia, sinabihan nia ini manongod sa panuga nin Dios na haleon an karatan sa daga asin ibalik an mga kamugtakan sa paraiso. Kan matapos an orolay asin ibaba na kan tugang nia an telepono, napangalas sia na madangog an sarong tingog na nagsasabi, “Halat ka, may ihahapot ako saimo.”

² Idto an teleponista. Nagdangog sia, na pinapangyayari kaidto kan kasangkapan sa telepono, minsan ngani idto sala asin kontra sa palakaw kan kompanya. Naogma an Saksi na an mga tataramon nia nakapukaw nin siring na interes, asin ginibo nia an mga areglo na maataman iyan, pero napangalas sia na an saiyang pakikipag-olay dai nagin pribado. Iyo, an iba kun beses nakakaheling asin nakakadangog kan paghona niato sarong hilom.—Eclesiastes 10:20.

3. Sa anong sentido na an buhay nin mga Kristiano perming naeeksibir?

³ Ini dai maninigong magin dakulang problema para sa tunay na mga Kristiano, na naghihingoa na magin maimbod sa Dios sa gabos na panahon. Si apostol Pablo nagsabi: “Kami nagin hehelingon sa kinaban, sa mga anghel, asin sa mga tawo.” (1 Corinto 4:9) An sinasabi nia iyo an kaugalean sa estadyum kan mga gladiador. Bago an ultimong numero iinieksibir kan mga Romano na huba an mga makikipaglaban asin tibaad maggadan. An mga Kristiano ngonyan iinieksibir man sa atubang nin mga paryentes na daing pagtubod, mga katrabaho, pagtaraed, asin kaklase. An mga nagmamasid puwedeng magkaigwa nin marahay o maraot na opinyon manongod sa Kristianismo basado sa naheheling ninda sa sato.—1 Pedro 2:12.

4. Paano puwedeng maapektaran an saro kan kaaraman na an iba nagmamasid sa saiya?

⁴ Kun aram niato na nagmamasid an iba, tibaad may tendensia kita na gumibo kan marahay, na may kamawotan na kapareho ni Pablo: “Dai kami sa ano man na paagi nagbubugtak nin masisingkogan, tanganing an samong ministeryo dai makuanan nin kabasolan.” (2 Corinto 6:3) An pakaaram niato na may mga nagmamasid tibaad magpakosog sa satong determinasyon na gibohon an tama. Alagad ano kun mapaatubang kita sa pagbalo sa Kristianong mga prinsipyo na dai naheheling kan publiko?

Bako Sanang Panluwas na Itsura an Naheheling Nia

5. An buhay sa publiko asin pribado kan Judiong mga namomoon nagpapaheling nin anong pagkakalaen?

⁵ An dakol na Judiong namomoon sa relihiyon kan enot na siglo sarong klase nin tawo sa luwas, iba man na klase nin tawo sa laog. Si Jesus nagpatanid sa Sermon sa Bukid: “Mag-ingat kamo na dai paggibohon an saindong katanosan sa atubang nin mga tawo tanganing maheling ninda.” (Mateo 6:1, 2) An mga namomoon sa relihiyon garo mga kopa na malinig sa luwas alagad ‘sa laog pano nin sinamsaman asin pagpalabilabi,’ garo “mga lolobngan na pinaputi, na sa luwas magayonon na paghelingon alagad sa laog pano nin mga tolang nin mga gadan asin nin gabos na klase nin karigsokan.”—Mateo 23:25-28; ikomparar an Salmo 26:4.

6. Ano an namamasdan ni Jehova manongod sa sato?

⁶ An mga tataramon na iyan maninigong makatabang sato na masabotan na si Jehova interesado bako sanang sa tibaad naheheling nin ibang mga tawo. Si Jesus naghatol: “Kun ika namimibi, lumaog ka sa saimong kuwarto asin, pakapintoa kan saimong tata, mamibi ka sa saimong Ama na nasa hilom; dangan an saimong Ama na nagheheling sa hilom mabalos sa saimo.” (Mateo 6:6) Iyo, nadadangog nin Dios an satong mga pamibi kun kita suhay sa ibang mga tawo. Mayo nin ano man na dai naririsa nin Dios. Naheheling nia an pagkaporma sa semilya nin sarong tawo, tibaad binabasa pa an henetikong materyal na sa huri iyo an maporma kan ugale nin saro. (Salmo 139:15, 16; Genesis 25:23) Nababasa ngani nia an hilom na mga tendensia kan satong puso. (1 Samuel 16:7; 1 Hade 8:39; Jeremias 17:10; Gibo 1:24) Helinga kun paano maninigong makaapektar sa sato an mga katotoohan na ini.

7. Saen daw puwedeng magkaigwa nin papaoswagon pa an Kristiano?

⁷ Tanganing magin tunay na mga Kristiano kinaipuhan na haleon niato an grabeng mga pagkukulang asin kasalan, arog kan ginibo kan enot na mga Kristiano. (1 Corinto 6:9-11; Gibo 26:20; 1 Pedro 4:1-4) Alagad kumusta man an mga sala na tibaad dai aram nin mga tawo? An bagay na an mga salang ini dai aram kan publiko dai minagibo dian na mas magian. Ipinaririsa ini kan mga tataramon ni David: “An siisay man na nagbabalobagi sa saiyang kaiba sa hilom, dai ko na papagirongon. An siisay man na may mga matang mapalangkaw asin pusong mapaabaw-abaw, dai ko matitios.” (Salmo 101:5) Dawa kun iyan ginibo sa hilom, sa saro sanang nagdadangog, sala an pagbalobagi. Kaya dai kinokonsinte ni David an ‘hilom’ na kasalan na ini.

8. Paano niato naaaraman na an natatagong mga kasalan naheheling ni Jehova?

⁸ Ni maninigo man na dayaon kan nagkasala an sadiri sa pag-isip na an kasalan dai maririsa kan Dios “na nagheheling sa hilom.” An totoo, pinatunayan nin Dios na sia interesado sa pagmaimbod nin mga tawo dawa kun an mga gibo ninda dai naaaraman kan publiko. Girumdoma an nangyari ki Acan. An mga Israelitas kaipuhan na laglagon an Jerico asin an mga nag-eerok dian, an maraot na mga Cananeo. Solamente an pirak, bulawan, asin tanso an napupuwera, ta an mga ini para sa kayamanan kan santuaryo nin Dios. (Josue 6:17-19) Alagad si Acan napadaog sa sugot asin nagkua nin mamahalon na gubing, nin pirang pirak asin bulawan. Itinago nia ini sa sirong kan saiyang tolda, ta tibaad iniisip na mayo nin siisay man na makakaaram. Alagad nadaya daw nia an Saro “na nagheheling sa hilom”? Dai. Sinierto nin Dios na an kasalan ni Acan ikabuyagyag sa publiko, na nagdara nin kagadanan sa saiya asin sa saiyang pamilya.—Josue 7:1, 16-26.

9. Ano an kaipuhan na gibohon niato tanganing makamtan asin mapagdanay an pag-oyon nin Dios?

⁹ Si Eliu madonong na nagpaliwanag manongod sa Dios: “Huli ta an saiyang mga mata yaon sa mga dalan nin tawo, asin naheheling nia an gabos niang lakad. Mayo nin kadikloman ni madiklom na limpoy na mapagtataguan an mga naggigiribo nin karatan.” (Job 34:21, 22) Kaya kun boot niatong kamtan asin mapagdanay an pag-oyon ni Jehova Dios, kaipuhan na maghingoa kita na mamuhay sono sa saiyang mga prinsipyo pareho kun aram niato na an iba nagmamasid sa sato asin kun garo baga natatago an satuyang gawe. Sa gabos na panahon “an saiyang mga mata yaon sa mga dalan nin tawo.”

10. (a) Si Pablo nagtao nin anong marahay na halimbawa kun dapit sa natatagong paggawe? (b) An posibilidad nin hilom na mga kasalan sa anong mga bagay an maninigo niatong tawan nin atension?

¹⁰ An sarong Kristiano tibaad umagi sa pagbalo na natatago sa mga kapwa nia parasamba. Iyan nangyari ki Pablo kan sia nasa bilanggoan. Inakusar sia kan mga Judio na “nagsusutsut nin mga sedisyon” asin ‘naghihingoang langhadan an templo.’ (Gibo 24:1-6) Si Pablo nagpatotoo sa saiyang kadaihan nin kasalan sa atubangan kan prokurador na Romano na si Felix, na sinasabi nin mga historyador na maringis asin inmoral. Si Pablo pinagpagdanay ni Felix sa bilanggoan na “naglalaom na tatawan sia nin pirak ni Pablo.” (Gibo 24:10-21, 26) Minsan ngani aram kan apostol an hatol kan Biblia manongod sa dai pagtao o pag-ako nin mga regalo tanganing makaimpluwensia sa desisyon, puwede kutanang sia nangatanosan na an pagtao nin soborno magigin pasil na paagi na makaluwas. Mantang an soborno puwede man na itago sa iba, dai man kaipuhan na mahadit si Pablo na makapasingkog sa sainda. (Exodo 23:8; Salmo 15:1, 5; Talinhaga 17:23) Alagad ta si Pablo dai nangatanosan nin arog kaiyan. An dakol sa banwaan ni Jehova sa modernong mga panahon napaatubang sa ibang mga pagbalo, arog baga kan mga may labot sa pagboot nin Dios manongod sa dugo, pag-abusar sa sadiri, asin pagpalabilabi sa alkohol. Pag-olayan niato kun paano an siring na mga pagbalo puwedeng mapaatubang sa saindo o sa saindong mga namomotan.

An Pagkuyog Nababalo Manongod sa Dugo

11. Ano an basihan kan paninindogan nin Kristiano manongod sa paggamit nin dugo?

¹¹ An pagboot nin Dios manongod sa dugo tunay na bakong bago o malibog. Paagi sa satong saro sanang apoon na si Noe, pinagbotan ni Jehova an bilog na katawohan: “An laman na igwa kan kalag kaiyan—an dugo kaiyan—dai nindo pagkakanon.” (Genesis 9:4) An kabanalan kan dugo, na nagrerepresentar kan buhay hale sa Dios, idinoon sa Mosaikong Pagboot. An dugo puwedeng gamiton sa altar, alagad sa ibang paagi iyan dapat na ‘ibubo sa daga na garo tubig.’ (Levitico 17:11-14; Deuteronomio 12:23-25) An pangangalad daw tumang sa pagsustenir sa buhay paagi sa dugo nagpadagos pagkatapos kan Mosaikong Pagboot? Iyo nanggad. Sa tibaad apodon nin nagkapira na enot na konsilyong Kristiano, an mga apostol asin kamagurangan (na minakompuwesto sa namamahalang grupo) nagkonklusyon na an mga Kristiano dapat na ‘lumikay sa pagsamba sa ladawan, sa pakikisaro, sa tinook [na may dugo] asin sa dugo.’ An salang paggamit sa dugo sarong moral na kasalan na arog kagabat kan salang seksuwal na relasyon.—Gibo 15:20, 21, 28, 29.

12. Ano an nagin paninindogan kan enot na mga Kristiano manongod sa dugo?

¹² An enot na mga Kristiano nagkuyog sa pagboot nin Dios manongod sa dugo. Minsan ngani an iba kaidto nag-iinom sa dugo nin mga gladiador bilang “bolong” sa subisubi, an tunay na mga Kristiano nagsayuma. Nagsayuma man sindang kumakan nin mga kakanon na may dugo, dawa pa kun an saindang pagsayuma nangangahulogan nin kagadanan para sa sainda asin sa saindang mga aki. Poon kan panahon an idto, an laen-laen na teologo asin iba pa nag-admitir na an mga Kristiano sakop kan pagboot nin Dios tumang sa pagsustenir sa buhay paagi sa dugo.

13. (a) Taano ta tibaad kamo mapaatubang sa pagbalo manongod sa dugo? (b) Anong mayor na dahelan kan dai pag-ako nin mga Kristiano sa dugo an maninigo niatong isaisip?

¹³ Sa nakakaagi pa sanang mga panahon an pagsasalin nin dugo nagin popular na medikal na paagi. Kaya an Kristiano tibaad mapaatubang sa pagbalo manongod dian. An mga doktor, nars, asin pati mga paryentes tibaad makosog na magsadol sa saiya na umako nin dugo. Siyempre an mga tawong may pakaaram nakakaaram na an pagsasalin mismo nagtatao nin grabeng mga peligro. An magasin na Time (Nobyembre 5, 1984) nagsabi na “mga 100,000 Amerikano an nagkakahelang nin paggatok kan katoy taon-taon gikan sa mga pagsasalin nin dugo,” na sa kadaklan gikan sa “sarong misteryosong virus na mamimidbid sana paagi sa sarong proseso nin pag-eleminar.” An Time nagbabareta man dapit sa labing 6,500 na kaso nin AIDS (acquired immune deficiency syndrome), na an iba “mga kaso na konektado sa pagsasalin.” An bareta nagsabi: “Haros kabanga sa mga biktima an nagadan na, minsan ngani an ultimong kabilangan nin mga magagadan tibaad 90% o mas halangkaw pa.” Siyempre, dai ibinabasar kan mga Saksi ni Jehova an saindang pagsayuma sa argumento na an dugo maraot na bolong. Dawa pa kun an mga doktor makakapangako na magigin biyong ligtas an pagsasalin, an Tataramon nin Dios nagboboot sato na ‘lumikay sa dugo.’—Gibo 21:25.

14. Anong “hilom” na pagbalo manongod sa dugo an tibaad atubangon nindo?

¹⁴ Imahinara kun kamo sabihan na kaipuhan na gayo na kamo salinan. An pagboot nin Dios manongod sa dugo masabong sa saindong isip, bako daw? Asin an saindong determinasyon na kumuyog sa Dios, ano man an resulta kaini, posible na mapapakosog kun yaon an mga kapwa nindo Kristiano. (Ikomparar an Daniel 3:13-18.) Alagad, ano kun sa pribado an sarong doktor o huwes piriton kamo na umako nin dugo, na sinasabihan pa kamo na pabayaan na sia an manimbag sa atubang nin Dios?

15. May mga doktor asin opisyales na igwa nin anong salang paghona dapit sa satong paninindogan sa dugo?

¹⁵ An mga bareta hale sa laen-laen na nasyon nagpaparisa na kun beses an mga doktor, opisyales kan ospital, asin huwes may salang paghona na an mga Saksi ni Jehova nagkokontra sa pagsasalin nin dugo sa publiko alagad sa pribado o sa laog iba an saboot ninda. Sa sarong kaso an sarong huwes nagsadiring magkonklusyon “na an pinakaproblema, bakong an relihiyosong mga pagtubod [kan pasyente], kundi an saiyang pagsayuma na pumirma sa patienot na nasusurat na autorisasyon sa pagsasalin nin dugo. Dai sia kontra sa pag-ako kan bolong na napapalabot—alagad habo niang ipagboot na gamiton iyan.” Al kontraryo, imbes na may kaluyahan na nagsasayuma na ‘pumirma sa autorisasyon para sa dugo,’ an mga Saksi ni Jehova nasa rekord na nagmamawot na gayo na pumirma sa mga legal na dokumento na naghahale kan ano man na responsibilidad sa mga doktor may koneksion sa pagsayuma sa dugo.a

16. Kun an saro sadolon kamo sa pribado na umako nin dugo, ano an dai nindo maninigong paglingawan?

¹⁶ An mga doktor asin huwes tibaad probaran na kombensiron kamo na umako nin dugo ta may naheling sindang mga tawo na miembro nin ibang relihiyon na nagsasayuma sa sarong medikal na paagi alagad minaako kaiyan ‘sa hilom.’ May mga opisyales ngani na nagsasabi na may midbid sindang Saksi na nag-oyon sa sarong hilom na pagsasalin. Kun talagang nangyari iyan, tibaad iyan may labot sa saro na kamidbid sana nin mga Saksi ni Jehova. Aram nin maimbod na mga lingkod nin Dios na mayo nin siring na pakipagkompromiso na dai nia maririsa. Girumdoma kan si David magkasala manongod ki Bat-seba asin Urias. Naheling iyan gabos ni Jehova asin isinugo si Natan na dara an mensahe: “Mantang ika [si David] naggibo kaiyan sa hilom, ako magibo kan bagay na ini sa atubangan kan bilog na Israel asin sa atubangan kan aldaw.” Arog kan sabi nin Dios, kan huri namatean ni David an maraot na mga resulta kan saiyang “hilom” na kasalan.—2 Samuel 11:27–12:12; 16:21.

17. (a) Paano an hilom na pag-ako nin pagsasalin nin dugo magtatao nin problema sa iba? (b) Ipaliwanag kun paano an sarong tugang na babae nanindogan nin marigon sa isyu dapit sa dugo dawa sa pribado, asin ano an nagin resulta kaini?

¹⁷ An pagkamoot sa saindong Kristianong mga tugang maninigo man na makatabang sa saindo na paglabanan an pamimirit na umoyon sa hilom na lapason an pagboot nin Dios manongod sa dugo. Taano man? Bueno, kun an doktor o huwes pagmaigotan na piriton kamo na umako nin dugo, dawa sa hilom, maninigo nindong isipon an dagdag na problema na dadarahon kaiyan sa masunod na Saksi. Helinga an eksperyensiang ini:

Si Tugang na Rodriguez binobolong para sa sarong impeksion. Dangan sia naghelang nin grabe; nadiskobre kan saiyang doktor an pagdugo sa laog asin hinatolan sia na dali-daling magduman sa sarong dakulang ospital. Sinabihan ni Tugang na Rodriguez an nasa emergency room: “Ano man an mangyari, dai ako puwedeng salinan nin dugo.” Pinanindogan nia ini kan piriton sia nin mga nars paagi sa pagsabi na may mga Saksi na nag-ako nin dugo. Sa laog nin pirang aldaw an tugang na ini padagos na nawawaran nin dugo asin nanluluya, na sa katapustapusi ibinalyo sa Intensive Care Unit. Dangan an ospital nag-apod nin sarong huwes kan Korte Suprema kan estado.

Pakalihis nin mga pirang bulan sa ampiteatro kan ospital, an huwes na ini nagpahayag sa labing 150 doktor sa temang “Kiisay Man Nanggad an Buhay na Iyan?” Sia nagsabi man na may nanompongan siang mga tawo na sa primero nagsayuma sa dugo alagad nag-oyon kan may napapalabot nang huwes. Alagad kumusta si Tugang na Rodriguez? Isinaysay nia na sa pribado pinagmaigotan niang kombensiron sia na pabayaan siang ‘iyo an manimbag’ paagi sa pagpasalin sa pagboot kan korte. Ano an ginibo ni Tugang na Rodriguez? Sinabihan kan huwes an tiripon na doktor na sa bilog niang kosog, sinabihan sia ni Mrs. Rodriguez na dai sia maako nin dugo asin na maninigo na pabayaan nia sia asin lumuwas sa kuwarto. Kaya, ipinaliwanag kan huwes, mayo sia nin basihan na ipagboot an dugo tumang sa kabotan kan pasyente.

18. Anong determinasyon an maninigo niatong liwanagon dapit sa isyu sa dugo, asin may anong posibleng resulta?

¹⁸ Ipinaheheling kaini an halaga na liwanagon na gayo na an satong paninindogan sa dugo dai puwedeng tawadan. An mga apostol nagkaigwa nin siring na desididong paninindogan, na nagsasabi: “Kami kaipuhan na magkuyog sa Dios bilang poon ki sa mga tawo.” (Gibo 5:29) An kaso ni Tugang na Rodriguez nagpapaheling man kan epekto sa iba kan pakikipagkompromiso nin sarong Saksi. Mantang may helang na asin maluya na, kinaipuhan na sia umatubang pa sa dagdag na problema huli sana ta may naenot na tibaad naglapas sa pagboot nin Dios sa hilom. Siyempre, an siring na paglapas dai magigin hilom sa “Hokom kan bilog na daga.” (Genesis 18:25) Makaoogma, si Tugang na Rodriguez dai nakipagkompromiso sa pribado kun paanong sia dai nakipagkompromiso sa publiko. Asin kan huri, marahay na an salud, ipinaliwanag nia sa medikal na katiriponan na idto an saiyang padagos na determinasyon na magmaimbod sa Dios.

19. Sa gabos na panahon, anong bagay an maninigo niatong perming girumdomon?

¹⁹ Kita man dapat na magmaimbod baga man an satong mga gibo naheheling sa publiko o dai. Ikinaoogma ni Jehova an siring na kaimbodan asin babalosan iyan; may hustisya na babalosan nia an mga gibo—sa publiko man o sa pribado—kan mga bakong maimbod sa saiyang mga pamantayan. (Salmo 51:6; Job 34:24) Sia mamomoton na nagtao nin sangkap na hatol na matabang sato na mahale an ano man na natatagong mga kasalan niato, arog kan pag-oolayan niato sa masunod na luwas.

[Mga Nota sa Ibaba]

Ano an Isisimbag Nindo?

◻ An Dios igwa nin anong kakayahan na maninigong makaapektar sa satong mga gawe?

◻ An eksperyensia ni Acan maninigong magtokdo sato nin anong mahalagang leksion?

◻ Ano an danyos na puwedeng ibunga kun an sarong Kristiano lumapas sa hilom kan pagboot nin Dios manongod sa dugo?

◻ Ano an maninigo nindong magin determinasyon manongod sa punto-de-vista ni Jehova dapit sa dugo?

[Kahon para sa pahina 21]

An Pagboot nin Dios sa Dugo Minimidbid na Balido Pa

SI JOSEPH PRIESTLEY (1733-1804) bantog bilang an sientista na nakadiskobre sa oksiheno, alagad sia saro man na teologo. Sia nagsurat:

“An pangangalad na kumakan nin dugo, na itinao ki Noe, garo baga sarong obligasyon na itinao sa gabos niang linahe.” Kun dapit sa paghihingako na an Kristianong pangangalad sa dugo temporaryo sana, idinugang ni Priestley: “Mayo nin pamate, o pasabot, na iyan temporaryo sana, o may pagkasabi man nin panahon na an pangangalad na iyan maontok na. . . . Kun iinterpretaron niato an pangangalad na ini kan mga apostol paagi sa gawe kan enot na mga Kristiano, na masakit na sabihon na dai nasabotan nin tama an naturalesa asin hiwas kaiyan, dai kitang ibang magigibo kundi magkonklusyon, na iyan ginibo sa katuyohan na magin absoluto asin daing sagkod.”

Kan 1646 an A Bloody Tenet Confuted, or, Blood Forbidden (modernong pagdeletriya) ipinublikar. Sa pahina 8 iyan nagkonklusyon: “Haleon na niato an maringis na ugaleng ini nin pagkakan kan buhay nin mga hayop, arog kan paggamit dian sa bilog na Inglaterra, sa marigsok na mga pudding na itom [dugo], ta paagi kaiyan ikakapaheling niato na kita mga tawong maheherakon, bakong daing herak; paagi kaiyan dai na kita manonompongan na mga masumbikal sa Dios sa ipinahayag na mga preseptong arog kaiyan, kundi mga makinuyog sa saiyang kabotan, asin paragibo kan mga bagay na tama sa saiyang pagheling, paagi kaiyan kakamtan niato an pag-oyon nin Dios, . . . asin dai popohoon sa satong banwaan, asin an lalauogon nin Dios padagos na tumang sa sato para sa ikakaraot.”

Si Thomas Bartholin sarong propesor sa anatomiya sa Unibersidad nin Copenhagen kan ika-17 siglo. Sa pagsurat dapit sa ‘The Misuse of Blood,’ sia nagkomento: ‘An mga ginagamit an dugo nin tawo para sa pagbolong sa mga helang sa laog kan hawak minalataw na ginagamit iyan nin sala asin nagkakasala nin magabat. An mga tawo na nagkakakan nin kapwa tawo kinokondenar. Taano ta dai niato ikinababalde an mga inaatian an saindang halunan nin dugo nin tawo? Kaagid kaiyan an pag-ako nin dugo nin iba hale sa ginurot na ugat, magsalang paagi sa ngoso o paagi sa mga instrumento nin pagsasalin. An mga autor kan operasyon na ini ibinibilang na marigsok kan pagboot nin Dios, na paagi kaiyan an pagkakan nin dugo ipinangangalad.’

An Revelation Examined with Candour (1745) mapadapit sa mga pagboot nin Dios manongod sa dugo. Iyan nangangatanosan: “An sarong pagboot na itinao nin Dios mismo ki Noe, inotro ki Moises, asin inaprobaran kan mga apostol ni Jesu-Cristo; na itinao pakalihis tolos kan baha, kan an kinaban, sabi ngani, nagpoon na bago; asin an solamenteng itinao sa dakulang okasyon na iyan; na inotro na may labi-labing pagkasolemne, sa banwaan na isiniblag nin Dios sa katawohan, tanganing magin banal sa saiya; inotro na may makatatakot na mga pagdenunsiar nin banal na pamamalos, pareho tumang sa Judio asin sa estranghero na mangahas na maglapas kaiyan; asin inaprobaran kan pinakasolemne asin pinakabanal na konsilyo, na natipon sa daga; na naghihiro sa impluwensia kan Espiritu nin Dios! ipinaabot hale sa sagradong katiriponan pasiring sa nagkapirang iglesya kan mga nasyon sa palibot, sa kamot kan mga mensahero na daing iba kundi duwang obispo, asin duwang apostol . . . May siisay man daw na tawo, pakalihis kaini, na mangangahas na magbalobagi sa pagboot na ini? An siisay man daw na tawo na may toltol na isip sasabihon na daing kahulogan asin bakong mahalaga an sarong presepto, na itinao nin siring, inotro nin siring, asin inaprobaran nin siring kan Dios mismo?”