Manindogan nin Marigon Tumang sa mga Pakana ni Satanas
“Isolog an bilog na pangalasag hale sa Dios tanganing kamo marigon na makapanindogan tumang sa mga pakana [sa Griego, “tusong mga gibo”] kan Diablo.”—EFESO 6:11.
1. Anong ebidensia na si Satanas nag-eeksister an itinatao kan mga pagsugot ki Jesus?
Talaga daw na may Satanas? An iba nangangatanosan na sa Biblia, an boot sabihon sana kan “Satanas” iyo an karatan sa tawo. Dinideharan ninda an saiyang pag-eksister bilang sarong linalang. Alagad ta ano an sinasabi sato kan Kasuratan? An Ebanghelyo ni Mateo asin Lucas nagpapaheling na si Cristo Jesus tulong beses na direktang sinugotan ni Satanas, asin sa kada pagsugot sinayumahan sia ni Jesus, na ginagamit an Kasuratan. Taano ta sinimbag sia ni Jesus hale sa Hebreong Kasuratan? Huli ta si Satanas nagdolok sa saiya na ginagamit nin sala an mismong Kasuratan na iyan tanganing papagkasalaon sia asin sudyaon bilang an Aki nin Dios, an ipinanugang Banhi.—Mateo 4:1-11; Lucas 4:1-13.
2. Paano niato naaaraman na dai sana inimahinar ni Jesus an mga pakihampangan nia ki Satanas?
2 Malinaw na si Jesus, na sarong tawong sangkap, dai inimahinar sana an mga hampangan na ini. (Hebreo 4:15; 7:26) an nakahampang nia iyo man sana an kapangyarihan na nasa likod kaidto kan halas sa Eden, an dati niang tugang na anghel na haloy nang nagrebelde asin ngonyan desididong olangon an kaotoban kan Genesis 3:15. Gusto ni Satanas na raoton an integridad kan ipinanugang Banhi. Aram an saiyang tusong mga gibo, marigon na sinayumahan ni Jesus an Parasugot. Ano an reaksion ni Satanas? “Kaya an Diablo, huling natapos na an gabos na pagsugot, binayaan sia sagkod sa ibang kombenyenteng panahon.” Malinaw na dai binayaan ni Jesus an saiya man sana! Si Satanas, na nabigo, iyo an nagbaya sa saiya, “asin, uya! nagdatong an mga anghel asin nagpoon na maglingkod [ki Jesus].”—Lucas 4:13; Mateo 4:11.
3. Ano an sinasabi nin sarong historyador manongod sa halaga sa Kristianismo kan pag-eksister kan Diablo?
3 Rasonable sana, an sarong historyador nagkomento: “An pagnigar sa pag-eksister asin dakulang importansia kan Diablo sa Kristianismo pagtumang sa katokdoan nin mga apostol asin sa makasaysayan na pagkabilog kan Kristianong doktrina. Mantang an pagpakahulogan sa Kristianismo sa mga terminong laen digdi literal na daing kahulogan, bakong rasonable na mangatanosan para sa Kristianismo na ipinupuwera an Diablo. Kun mayo an Diablo, kun siring an Kristianismo nasala nanggad sa sarong pangenot na punto poon sa pagkapinoon.”a An konklusyon na iyan nagigin angat sa kada saro sa daga ngonyan. Minimidbid daw nindo an pag-eksister nin sarong dai naheheling na kaiwal na desididong raoton an soberaniya nin Dios asin an kaimbodan nin tawo?
An Tunay na Personalidad ni Satanas
4. Paano nagin Satanas an sarong sangkap na espiritung linalang?
4 Si Satanas sarong makapangyarihan na espiritung linalang, na sa kapinonan linalang nin Dios bilang anghel, espiritung aki na nakalalaog sa langitnon na palasyo ni Jehova. (Job 1:6) Minsan siring, ginamit ni Satanas an saiyang libreng kabotan sa pagtumang sa Dios; paagi sa katusohan dinara nia si Eva asin, paagi sa babae, si Adan sa pagmasumbikal asin kagadanan. (2 Corinto 11:3) Kaya, sia nagin Satanas, na an kahulogan “Kaiwal”—rebelde, demonyo, paragadan, asin putikon. (Juan 8:44) Tamang-tama an mga tataramon ni Pablo na “si Satanas nagmamalemale na anghel nin liwanag,” mantang an totoo sia “poon kan kinaban sa kadikloman na ini! (2 Corinto 6:14; 11:14; Efeso 6:12) Paagi sa pagsutsot sa ibang anghel na magrebelde, dinara nia sinda paluwas sa liwanag nin Dios pasiring sa saiyang kadikloman. Sia nagin “an poon nin mga demonyo.” Inapod man sia ni Jesus na “an poon kan kinaban na ini.” Malinaw na, tanganing magin poon, kaipuhan na sia mag-eksister bilang linalang na espiritung persona.—Mateo 9:34; 12:24-28; Juan 16:11.
5. Paano malinaw na ipinamimidbid si Satanas sa Kristianong Griegong Kasuratan?
5 Minsan ngani si Satanas bihirang nasambitan sa Hebreong Kasuratan, sia lubos na nabubuyagyag sa Kristianong Griegong Kasuratan—kaya ngani manonompongan niato dian nin 36 na beses an ngaran na Satanas asin nin 33 na beses an terminong Diablo. (Helingon an Comprehensive Concordance of the New World Translation of the Holy Scriptures.) Ipinamimidbid man sia sa ibang ngaran asin titulo. An duwa digdi ginamit ni Juan sa Kapahayagan 12:9: “Kaya ihinolog an dakulang dragon, an enot na halas, an inaapod Diablo asin Satanas, na nagdadaya sa bilog na ineerokan na daga.”—Helingon man an Mateo 12:24-27; 2 Corinto 6:14, 15.
6. Ano an kahulogan kan terminong “Diablo”
6 Digdi sa Kapahayagan minalataw an termino sa Griego na di·aʹbo·los, na isinasalin na “Diablo.” Sono sa iskolar sa Griego na si J. H. Thayer, sa literal iyan nangangahulogan “parapakaraot, parasahot nin putik, parabalobagi. (Ikomparar an 1 Timoteo 3:11; 2 Timoteo 3:3, Kingdom Interlinear.) Si W. E. Vine ilinaladawan an Diablo bilang “iyo an nakagagadan na kaiwal nin Dios asin tawo.”b
7. Taano ta ikakakonsentrar ni Satanas an saiyang mga paghihingoa sa banwaan ni Jehova?
7 An dakulang Kaiwal bakong hugakon. (1 Pedro 5:8) Seguro iyan an dahelan na an sarong talinhaga nagsasabi, “An Diablo nakakakua nin ipagigibo sa mga kamot na daing gibo.” Desidido siang raoton an gabos na tunay na Kristiano. (2 Timoteo 3:12) Asin makapagkokonsentrar sia sa banwaan ni Jehova huli sa sarong simpleng dahelan—dati nang nasa kapangyarihan nia an kinaban! (1 Juan 5:19) An kinaban ngonyan kinaban ni Satanas. Sia an poon asin dios kaiyan, baga man iyan minimidbid o dai nin mga tawo. (Juan 12:31; 2 Corinto 4:4) Bilang resulta, gagamiton nia an gabos na tuso o pairarom na gibo o suhestion tanganing raoton an banwaan ni Jehova, baga man bilang indibiduwal o pankagabsan. Siyasaton niato an nagkapira sa mga paagi nia.—Marcos 4:14, 15; Lucas 8:12.
An Pairarom Asin Tusong mga Gibo ni Satanas
8. May anong bentaha na si Satanas tibaad nagtatrabaho tumang sa sato?
8 Si Satanas nagkaigwa na nin halawig na panahon tanganing pag-adalan an sikolohiya nin tawo, analisaron an naturalesa nin tawo kaiba an gabos na namana asin nakultibar na depekto kaiyan. Tatao sia kun paano gagamiton an satong mga kaluyahan asin an satong kapalangkawan. Ngonyan, ano an situwasyon kun aram kan saindong kaiwal an saindong mga kaluyahan asin kamo mismo dai nindo iyan aram? Kun siring dai nindo madedepensahan an saindong sadiri, ta dai nindo aram an mga gatak sa saindong espirituwal na pangalasag. (1 Corinto 10:12; Hebreo 12:12, 13) Tamang-tama an mga tataramon nin sarong parasurat nin berso na taga-Scotland: ‘O kun may kapangyarihan sana kutana na magtao sato kan balaog na maheling niato an satong sadiri nin siring sa pagheling sa sato nin iba! Kakaldahon kita kaiyan sa dakol na pagkasala.’
9. Ano an tibaad magin makamomondong resulta kun dai niato maanalisar an satong sadiri asin makapagbakle?
9 Andam daw kitang helingon an satong sadiri nin siring sa pagheling sato nin iba—nangorogna an pagheling sato nin Dios o ni Satanas? Iyan nagkakaipo nin sadiosan na pag-analisar asin pagturotimbang sa sadiri asin nin kabotan na magbakle. Madalion na dayaon an sadiri. (Santiago 1:23, 24) Kun beses kita nananarahotan tanganing ipangatanosan an satong ginibo! (Ikumparar an 1 Samuel 15:13-15, 20, 21, 24.) Asin madalion na magsabi, “Bueno, aram mo mayo man nin tawong sangkap!” Iyan man nanggad an aram ni Satanas, asin inaprobetsaran nia an satong pagkabakong sangkap. (2 Samuel 11:2-27) Makamomondo nanggad na an saro magkaedad asin makarealisar na huli sa mapagdaogdaog, impersonal, o maisog na pagtratar nia sa iba sa nag-aging mga taon, sia daing katood; o makarealisar na sia kakadikit o mayo ngani nin nagibo tanganing makapaogma sa ibang tawo. Sa pairarom na paagi tibaad giniyahan kita ni Satanas sa buhay na ginagamit an satong minanang kapasloan tanganing butahon kita. Dai niato nasabotan an pinakaubod kan tunay na kaisipan ni Cristo—an pagkamoot, pagkaherak, asin kabootan.—1 Juan 4:8, 11, 20.
10. Anong mga hapot an puwede niatong ihapot sa satong sadiri, asin taano?
10 Kun siring, tanganing mapaglabanan si Satanas, kaipuhan na siyasaton niato an satong sadiri, Kamo daw may kaluyahan na puwedeng aprobetsaran ni Satanas o inaaprobetsaran na ngonyan? May problema daw kamo sa amor propio? Kaipuhan daw na permi kamong magin numero uno? Kapalangkawan daw an natatagong puwersa na nagmomotibar sa saindo? Rinaraot daw an saindong pagkatawo nin pag-imon, pagkauri, o pagkamoot sa pirak? Kamo daw makiiwalon? Kamo daw indiperente asin mapagtuya? O sobra daw kamo kasensitibo kun nag-aako nin mga suhestion o kritisismo? Ipinagsesentir daw nindo o sinasayumahan pa ngani an hatol? Kun midbid niato an satong sadiri, puwede niatong itanos an siring na mga problema, basta kita mapakumbaba. Ta kun dai, pinababayaan niato na kita bukas sa pagsalakay ni Satanas.—1 Timoteo 3:6, 7; Hebreo 12:7, 11; 1 Pedro 5:6-8.
11. Sa anong pairarom sa mga paagi tibaad probaran ni Satanas na raoton an satong espirituwalidad?
11 Puwede man na raoton ni Satanas an satong espirituwalidad sa pairarom, traydor na paagi. Seguro naaanggot kita sa pamamaagi sa kongregasyon o sa organisasyon. Parate na dai niato aram an gabos na detalye, pero madali kitang magkonklusyon. Kun maluya an satong relasyon ki Jehova, kun siring iyan haranihon na sa negatibong kaisipan asin mga pagduda sa katotoohan. An iba tibaad maghanap nin nagpapakangmatanos na paagi na makalibre sa mga paninimbagan na itinatao kan katotoohan. Dangan itinatanom ni Satanas sa saindang puso an kadaihan nin kaimbodan asin pagtraydor. Dai mahaloy sinda nabibiktima nin apostasiya, asin si Satanas nag-oogma.—Lucas 22:3-6; Juan 13:2, 27; 2 Juan 9-11.
12. (a) Paano pinakosog ni Satanas an boot nin nagkapira? (b) Paano sinisiod ni Satanas an dakol sa inmoralidad?
12 An iba pinakokosog ni Satanas an boot bako sanang sa paggibo nin magagabat na kasalan na maninigong ikatiwalag kundi sa paggamit pa nin pagputik asin pandadaya tanganing probaran na dayaon an kamagurangan sa kongregasyon. Kapareho ni Ananias asin Safira, an paghona ninda madadaya ninda an mga anghel asin an banal na espiritu nin Dios. (Gibo 5:1-10) Sa nakaagi pa sanang mga taon rinibo an naholog sa siod ni Satanas na inmoralidad. Aram kan Diablo na makosog an seksuwal na horot nin tawo, asin paagi sa saiyang kinaban, saiyang itinatampok, ginagamit sa sala, asin binibiribid an seksuwalidad. (Bilang 25:1-3) An mga Kristianong daing agom tibaad masugotan sa pakikisaro o iba pang pag-abuso sa sekso. (Talinhaga 7:6-23) Kun pababayaan nin mga Kristianong may agom na maglagawlagaw an saindang isip asin puso, madali sindang mahoholog sa gibong may katraydoran, na tinatraydor an agom na sinumpaan ninda nin kaimbodan.—1 Corinto 6:18; 7:1-5; Hebreo 13:4.
13. (a) Paano puwedeng pormahon nin telebisyon an satong kaisipan? (b) Paano niato mapaglalabanan an siring na impluwensia?
13 Kita nabubuhay sa sarong kinaban na usong-uso an pagputik, pandadaya, asin madahas na kaanggotan. Biyong ginagamit ni Satanas an mga paagi nin komunikasyon tanganing ilakop an maraot na kaisipan na ini. An mga estoryang de serye o drama sa telebisyon nagpapaheling nin magagayon na tawo na nabubuhay sa pagdinayaan. Kun pababayaan niato na maapektaran kita kan kaisipan na iyan, dai mahaloy mapoon kitang padara sa “saradit” na kasalan, na nagigin an tarom kan tangil para sa “darakulang” kasalan. An pairarom na mga suhestion ni Satanas madaling minalaog sa satong pag-isip. Paano daw niato mapaglalabanan an siring na mga impluwensia? Noarin man dai “tawan nin lugar an Diablo,” arog kan ihinatol ni Pablo. Iyan nangangahulogan man nin pagkontrol kun siisay an pinalalaog nindo sa saindong harong paagi sa telebisyon. Bako daw na maninigo niatong ikabalde an paglaog nin madahas, inmoral, mapagraway na mga tawo na nagdadara nin ati sa satong sala?—Efeso 4:23-32.
Paano Kita Makapanlalaban ki Satanas Asin Makapagdadanay na Maimbod sa Dios?
14. Anong duwang desisyon an kaipuhan tanganing mapaglabanan si Satanas, asin ano an kaipuhan kaini?
14 Mantang makapangyarihan, mas makosog sa tawo an kaiwal na kahampang niato na bakong sangkap na mga tawong linalang, paano daw niato mapagdadanay an satong integridad? An liyabe yaon sa mga tataramon ni Santiago: “Kaya pumasakop kamo sa Dios; alagad tumangon nindo an Diablo, asin sia madulag sa saindo.” (Santiago 4:7) Mangnoha na doble an hatol ni Santiago. Mantang tinutumang niato an Diablo asin an saiyang kabotan, kaipuhan na pumasakop kita sa kabotan nin Dios. Kaiba dian an pagkamoot sa kabotan nin Dios asin pagkaongis sa kabotan ni Satanas. (Roma 12:9) Kaya, si Santiago nagsasabi: “Rumani kamo sa Dios, asin sia marani sa saindo. Hanawe nindo an saindong mga kamot, kamong mga parakasala, asin linigi nindo an saindong mga puso, kamo na mga nagduduwaduwa.” (Santiago 4:8) Iyo, sa paglaban niato ki Satanas, mayo nin lugar para sa pagigin kulang nin kaigotan asin pagduwaduwa. Dai niato puwedeng isapeligro an satong integridad paagi sa pagprobar kun gurano kita puwedeng makarani sa linderos nin karatan. Kaipuhan na lubos niatong “ikaongis an maraot.”—Salmo 97:10.
15. Taano ta kaipuhan an “bilog na pangalasag hale sa Dios”? Tumao nin ilustrasyon.
15 May pambihirang hatol manongod sa paglaban ki Satanas sa Efeso kapitulo 6. Paano an sabi ni Pablo na mapaglalabanan niato an “katusohan,” “mga pakana,” o “mga taktika” ni Satanas? (Efeso 6:11, Phillips, New International Version, The Jerusalem Bible) “Isolog an bilog na pangalasag hale sa Dios,” an hatol nia. An mga tataramon na ini na “bilog na pangalasag” dai nagtatao nin lugar sa pagigin pabaya sa Kristianismo, kun paanong an sarong soldadong Romano dai puwedeng magin pabaya kun nag-aandam na makiguerra. Ano an mangyayari sa soldado kun sia mag-andam na yaon an bilog na pangalasag apuwera an kalasag asin an takop sa payo? Puwede niang isipon, ‘Dakulaon man iyan na kalasag, asin magabaton an takop sa payo. Magabaton an mga iyan, asin dai ko man talaga iyan kaipuhan.’ Imahinara an situwasyon—sarong soldadong Romano na armadong makilaban pero mayo sia kan saiyang pangenot na mga pandepensa.—Efeso 6:16, 17.
16. (a) Paano niato dapat na arogon an halimbawa ni Jesus sa paggamit sa satong “minasbad”? (b) Paano kita makapagbabantay tumang sa “naglalaad na bosog” ni Satanas, asin may anong resulta?
16 Imahinara man an sarong soldado na mayo nin minasbad. An “minasbad kan espiritu” marahayon na pandepensa, ta iyan ginagamit sa pagtaga sa mga armas na ginagamit ni Satanas tumang sa Kristiano. An satong “minasbad” maninigo na perming andam. Magigin siring kun dai niato pababayaan an satong personal asin pampamilyang pag-adal sa Biblia. Alagad sa pangenot, an “minasbad . . . an Tataramon nin Dios” iyo an satong instrumento sa pagsalakay. Iyan ginamit ni Jesus sa duwang paaging ini. (Mateo 4:6, 7, 10; 22:41-46) Iyo man kita. Kaipuhan na padagos niatong pataramon an satong pakasabot sa katotoohan. Dai niato mapagdadanay an satong espirituwalidad basado sa nanodan niato sa satong enot na mga pirang bulan o taon sa katotoohan. Kun dai niato mababago an espirituwal na mga koneksion sa satong isip, malibog an satong espirituwal na pagheling. Maluya an satong kaigotan para sa tunay na pagsamba ki Jehova. Magigin kitang maluya sa espirituwal. Dai na niato mapaglalabanan an mga pagsalakay nin mga paryentes, katood, kairiba, asin apostata na tibaad magtuya sa satong pagtubod. Pero ililigtas kita nin Dios sa Diablo asin sa saiyang “naglalaad na bosog” kun danay niatong isosolog an “bilog na pangalasag hale sa Dios.”—Isaias 35:3, 4.
17, 18. Tumang kiisay an satong pakikilaban, asin paano kita manggagana?
17 Iyo, idinoon ni Pablo an peligro sa Kristianong pakikilaban kan sia sumurat: “Huli ta an satuyang pakipaglaban bakong tumang sa mga kaiwal na tawo, kundi tumang sa mga kapangyarihan sa kalangitan, tumang sa mga autoridad asin namamahala sa madiklom na kinaban na ini, tumang sa mas makapangyarihan sa tawong mga puwersa nin karatan sa kalangitan.” (Efeso 6:12, The New English Bible) Paano kita na maluyang mga tawo makalalaban asin manggagana sa siring na ralaban na bakong patas? Idinodoon liwat ni Pablo an saiyang punto: “Huli kaini gamita nindo an bilog na pangalasag hale sa Dios, tanganing makapanumang kamo sa maraot na aldaw asin, pakagiboha nindo nin lubos kan gabos na bagay, marigon na tumindog.” (Efeso 6:13) An pangenot na mga tataramon iyo an: “Pakagiboha nindo nin lubos kan gabos na bagay.” Sa giraray ini dai nagtatao nin lugar sa paramas sana o nalilingling na pagka-Kristiano.—1 Juan 2:15-17.
18 Kun siring, manindogan kita nin marigon sa katotoohan, na namomoot sa katanosan ni Jehova, naghuhulit kan maogmang bareta nin katoninongan, nangangapot na may makosog na pagtubod sa kaligtasan na itinatao ni Jehova paagi ki Cristo Jesus, mantang kita nananarig sa Tataramon nin Dios bilang satong solamenteng linalaoman. (Efeso 6:14-17) Girumdoma, an Dios nagmamakolog sa sato asin matabang sato na mapangganahan an mga pagbalo asin kahaditan na aagihan niato sa palakaw nin mga bagay ni Satanas. Kita logod gabos magkuyog sa patanid: “Magmata kamo, magpuka kamo. An saindong kaiwal, an Diablo, naglalakaw na siring sa nagngangarob na leon, na naghahanap nin masisiba.” Iyo, “tumangon sia nindo, na marigon sa pagtubod.”—1 Pedro 5:6-9.
19. (a) Ano pang mahalagang probisyon an kaipuhan na gamiton niato tanganing makalaban ki Satanas? (b) Ano an sa katapustapusi mangyayari ki Satanas?
19 Dai niato paglingawan an mahalagang idinugang ni Pablo sa “pangalasag.” Sia nagsasabi: “Kaiba an gabos na porma nin pamibi asin pagngayongayo padagos kamong mamibi sa gabos na panahon sa espiritu. Asin sa katuyohan na iyan danay na magpuka sa bilog na panahon asin may pagngayongayo para sa gabos na banal.” (Efeso 6:18) An satong dai naheheling na kaiwal makapangyarihan nanggad kaya kaipuhan niato an “gabos na porma nin pamibi asin pagngayongayo.” Kun siring, kaipuhan na magin tunay asin nagkakalaenlaen an satong mga pamibi! An lubos niatong pagsarig ki Jehova kaipuhan tanganing manggana kita sa pakikilaban asin mapagdanay an integridad. Sia sana an makatatao kan “kapangyarihan na lihis sa ordinaryo” na magpapangyari sato na mapaglabanan an satong daing herak na Kaiwal. Nakararanga nanggad na maaraman na an satong dakulang Kaiwal madali nang iholog sa bungaw dangan sa katapustapusi paraon sagkod lamang!—2 Corinto 4:7; Kapahayagan 20:1-3, 10.
[Nota sa Ibaba]
a Satan—The Early Christian Tradition, ni Jeffrey Burton Russell, pahina 25.
b An Expository Dictionary of New Testament Words.
Masisimbag daw Nindo?
□ Paano niato naaaraman na si Satanas tunay na persona?
□ Taano ta angay an ibang ngaran asin titulo ni Satanas?
□ Anong pag-analisar sa sadiri an tibaad makatabang sato na paglabanan an pairarom na mga pagsalakay ni Satanas?
□ Anong hatol an makatatabang sa pagdaog ki Satanas, asin taano?
[Ritrato sa pahina 15]
An sarong paagi na mapaglabanan an impluwensia ni Satanas iyo an pagigin makiamigo, matinabang, mamomoton
[Ritrato sa pahina 16]
Maninigo kitang mag-ingat na dai magin arog ni Ananias asin Safira, na napadara ki Satanas
[Ritrato sa pahina 17]
Tanganing mapaglabanan an mga bosog ni Satanas, dai niato puwedeng lingawan an arin man na kabtang kan satong espirituwal na pangalasag