Harani Na an Hustisya Para sa Gabos na Nasyon
“An hustisya—pagmaigotan mong magibo an hustisya, tanganing ika magdanay na mabuhay asin makasadiri nanggad kan daga na itatao sa saimo ni Jehova na saimong Dios.”—DEUTERONOMIO 16:20.
1. Ano an orihinal na katuyohan nin Dios para sa tawo, asin paano nia sana iyan maootob?
AN KATUYOHAN ni Jehova Dios sa paglalang sa lalaki asin babae mapano an daga nin sangkap na mga linalang. Sinda gabos mag-oomaw sa saiya asin gigibohon an saindang kabtang sa pagsakop sa daga. (Genesis 1:26-28) Mantang an tawo ginibo sa ladawan asin kaagid nin Dios, tinawan sia kan mga kuwalidad na kadonongan, hustisya, pagkamoot, asin kapangyarihan. Paagi sana sa timbang na paggamit sa mga kuwalidad na ini na maootob nin tawo an katuyohan para sa saiya kan saiyang Kaggibo.
2. Gurano kahalaga para sa mga aki ni Israel an paghihingoang magibo an hustisya?
2 Arog kan nasabi sa sinusundan na luwas, an tawo nagrebelde tumang sa mga paagi nin Dios asin sinentensiahan na magadan. Ngonyan, huli sa pagkabakong sangkap, imposible na para sa saiya na otobon an orihinal na katuyohan nin Dios para sa katawohan. An dai pakapagpaheling nin tawo nin sangkap na hustisya nagin dakulang dahelan sa pagkasudyang ini. Kaya bakong makangangalas na ipinagirumdom ni Moises sa mga aki ni Israel: “An hustisya—pagmaigotan mong magibo an hustisya”! An saindang buhay asin kakayahan na sadirihon an Ipinanugang Daga depende sa saindang paggibo nin hustisya.—Deuteronomio 16:20.
Sarong Anino nin Nagdadangadang na Marahay na mga Bagay
3. Taano an pagsiyasat sa mga ginibo ni Jehova sa Israel ta mahalaga sa sato ngonyan?
3 An mga ginibo ni Jehova sa nasyon nin Israel nagpapakosog sa satong pagsarig na talagang lilinawon nia an saiyang hustisya sa gabos na nasyon paagi sa saiyang piniling Lingkod, si Jesu-Cristo. Arog kaini an pagkapaliwanag ni apostol Pablo sa mga bagay: “Huli ta an gabos na mga bagay na isinurat kaidto isinurat sa pagtokdo sato, tanganing paagi sa satong pakatagal asin sa karangahan hale sa Kasuratan magkaigwa kita nin paglaom.” (Roma 15:4) Mantang an Dios “mamomoton sa katanosan asin hustisya,” hinagad nia na arogon sia kan mga Israelitas sa gabos nindang gibo sa lambang saro. (Salmo 33:5) Ini malinaw na maheheling sa pagsiyasat sa nagkapira sa 600 na pagboot sa Israel.
4. Paano inasikaso an mga problema sa diretso sibil sa irarom kan Pagboot ni Moises?
4 Mayo nin problema sa diretso sibil kan kinukuyog an Pagboot ni Moises. Sa pagkua kan kaso nin sarong bakong Israelita na nag-iistar sa daga, an Levitico 19:34 nagsasabi: “An nakikihimanwa na nag-iistar bilang nakikihimanwa sa saindo maninigong ibilang nindo na tagadigdi sa saindo; asin kamotan mo sia nin siring sa saimo man sana.” Kanigoan kamakatanosan asin kamamomoton na areglo! Dugang pa, an mga hokom asin testigo sinadol: “Dai ka magpatotoo dapit sa iriwal tanganing ika makaiba kan kadaklan tanganing gamiton sa salang paagi an hustisya. Kun manongod sa daing sukat, dai ka magpaheling nin pagpaorog sa pakikiiwal nia.” (Exodo 23:2, 3) Isip-isipa sana iyan—ginigibo an hustisya pareho sa mayaman asin dukha!
5. Ikomparar an mga ley kriminal sa Pagboot ni Moises sa mga ley ngonyan.
5 Sa irarom kan Pagboot ni Moises, an mga ley kriminal mas marahay nanggad sa mga ley na nasa mga libro nin ley kan mga nasyon ngonyan. Halimbawa, an parahabon dai binibilanggo tanganing magpagabat sa mahihigos na nagkukuyog sa Pagboot. Sia kaipuhan na magtrabaho asin magbayad nin doble o labi pa sa saiyang hinabon. Kaya an biktima dai napipierde. Halimbawa an parahabon habong magtrabaho asin magbayad. Sa kasong iyan, sia ipinababakal sa kaoripnan sagkod na mabayadan an danyos. Kun sia padagos na magsinutil, sia ginagadan. Sa paaging ini an hustisya ginigibo sa biktima, asin ini makosog na pandisganar sa iba na tibaad gusto man na maghabon. (Exodo 22:1, 3, 4, 7; Deuteronomio 17:12) Dugang pa, mantang an buhay banal sa pagheling nin Dios, an siisay man na paragadan ginagadan. Hinahale kaini an sarong maraot, paragadan na tawo sa nasyon. Minsan siring, pinahehelingan nin pagkaherak an mga nakagadan nin dai tinutuyo.—Bilang 35:9-15, 22-29, 33.
6. Sa anong konklusyon kita dinadara kan pagsiyasat sa mga pagboot sa Israel?
6 Kun siring, siisay an makaninigar na an hustisya maririsa sa gabos na hudisyal na pagtratar nin Dios sa nasyon nin Israel? Kaya, kanigoan na karangahan, kanigoan na paglaom, an namamatean niato kun pinaghohorophorop niato kun paano an panuga nin Dios sa Isaias 42:1 ootobon paagi ki Cristo Jesus! Dian iginagarantiya sa sato: “Magtatao sia nin hustisya sa mga nasyon.”
Hustisya na Tinitimbangan nin Pagkaherak
7. Isaysay an maheherakon na pagtratar ni Jehova sa Israel.
7 An hustisya nin Dios tinitimbangan nin pagkaherak. Ini malinaw na ipinaheling kan an mga Israelitas magpoon na magrebelde tumang sa matanos na mga dalan nin Dios. Hinanyoga an paglaladawan ni Moises sa maheherakon na pangataman ni Jehova sa sainda kaidtong 40 taon ninda sa kapatagan: “Nakua nia sia sa sarong kapatagan, asin sa daing laog, daing kadootdoot na disyerto. Pinalibotan nia sia, inataman nia sia, iningatan sia siring sa tawo-tawo kan saiyang mata. Kun paanong an agila minapukaw sa salag kaiyan, naglalayoglayog sa ibabaw kan mga siwo kaiyan, binubuka an mga pakpak kaiyan, kinukua sinda, dinadara sinda sa ibabaw kan gilid kan pakpak kaiyan, si Jehova sana an nangenotan sa saiya.” (Deuteronomio 32:10-12) Kan huri, kan magin apostata an nasyon, si Jehova nakimaherak: “Pagsiribog tabi kamo sa saindong maraot na mga dalan asin sa saindong maraot na mga gibo.”—Zacarias 1:4a.
8, 9. (a) Gurano an ipinaheling nin Dios na maheherakon na hustisya sa mga Judio? (b) Anong kapahamakan an sa katapustapusi nag-abot sa sainda, alagad ano an masasabi manongod sa pagtratar sa sainda nin Dios?
8 An pag-opresir ni Jehova nin pagkaherak dai dinangog. Paagi ki propeta Zacarias, an Dios nagsabi: “Dai sinda naghinanyog, asin dai sinda naghimate sa sako.” (Zacarias 1:4b) Kaya an maheherakon na hustisya nin Dios nagpahiro sa saiya na isugo an saiyang bugtong na Aki tanganing tabangan sinda na bumalik sa Saiya. Ipinamidbid ni Juan Bautista an Aki nin Dios paagi sa pagsabi: “Uya, an Kordero nin Dios na naghahale kan kasalan kan kinaban!” (Juan 1:29) Sa laog nin pirang taon, daing kapagalan na tinokdoan ni Jesus an mga Judio kan matanos na mga dalan nin Dios, na naggigibo nin dai mabilang na mga milagro asin sa siring pinatutunayan na sia an ihinulang Paraligtas. (Lucas 24:27; Juan 5:36) Alagad ta an banwaan dai naghinanyog o nagtubod. Kaya, si Jesus napahirong magsabi: “Jerusalem, Jerusalem, an paragadan sa mga propeta asin paragapo sa mga isinugo sa saiya,—makapirang binoot kong tiriponon an saimong mga aki, siring kan gunakan na minatipon kan saiyang mga siwo sa irarom kan saiyang mga pakpak! Alagad ta kamo huminabo kaiyan. Uya! An saindong harong pinabayaan na sa saindo.”—Mateo 23:37, 38.
9 Idinigson nin Dios an paggibo kan saiyang silot nin 37 pang taon, sagkod kan 70 C.E. Dangan tinogotan nia an mga Romano na laglagon an Jerusalem asin bihagon an rinibong Judio. Kun hohorophoropon niato an pakatios asin pagpapasensia ni Jehova sa laog nin dakol na siglo, siisay an dai makakarisa kan hustisya sa gabos niang ginibo sa harong nin Israel?
Hustisya Para sa Gabos na Nasyon
10. Paano pinaabot sa gabos na nasyon an hustisya nin Dios?
10 Pakatapos na isikwal nin Israel si Jesus, si Santiago nagsabi: “An Dios sa enot na pangyayari nagtao kan saiyang atension sa mga nasyon tanganing kumua hale sa sainda nin sarong banwaan para sa saiyang ngaran.” (Gibo 15:14) An “banwaan” na ini, kaiba an pirang Judio na nag-ako ki Jesus bilang Mesiyas, minakompuwesto sa espirituwal na “Israel nin Dios” asin binibilog nin 144,000 na pinaniaki sa espiritung mga parasunod ni Cristo Jesus. (Galacia 6:16; Kapahayagan 7:1-8; 14:1-5) An enot na dai tinuring Hentil na nagtubod iyo si Cornelio. Kan akoon ni Cornelio asin kan saiyang pamilya an dalan nin kaligtasan nin Dios, si Pedro nagsabi: “Sa katotoohan ako nakakaisi na an Dios dai nagpapalaen, kundi sa lambang nasyon an tawo na natatakot sa saiya asin naggigibo nin katanosan saiyang inaako.” (Gibo 10:34, 35) Orog pang ipinaliwanag ni Pablo an pagkamakatanosan kan dai pagpapalaen ni Jehova kan sia magsabi: “Mayo nin Judio o Griego, mayo nin oripon o talingkas, mayo nin lalaki o babae; huli ta kamo gabos sarong persona na kasaro ni Cristo Jesus. Dugang pa, kun kamo rogaring ni Cristo, kamo sa katunayan banhi ni Abraham, mga paramana mapadapit sa panuga.”—Galacia 3:28, 29.
11. Ano an ipinanuga ki Abraham, asin paano iyan maootob?
11 Digdi ipinagigirumdom sato an makangangalas na panuga ni Jehova ki Abraham. Basado sa pagigin andam kan patriarkang idto na iatang an saiyang namomotan na aking si Isaac, sinabihan sia nin Dios: “Huli sa bagay na ginibo mo an bagay na ini asin dai mo isinayuma an saimong aki, an saimong bugtong na aki, ika bebendisyonan ko nanggad . . . Asin paagi sa saimong banhi an gabos na nasyon sa daga magbebendisyon nanggad kan saindang sadiri.” (Genesis 22:16-18) Paano ootobon an panugang ini? An “banhi ni Abraham,” na kompuwesto ni Jesu-Cristo asin kan saiyang 144,000 na linahidan na mga parasunod na nagmaimbod sagkod sa kagadanan, maghahade sa katawohan gikan sa kalangitan sa laog nin sangribong taon. (Kapahayagan 2:10, 26; 20:6) Manongod sa maogmang panahon na iyan, sinisierto sato ni Jehova: “An kadakolan kan sa-prinsipeng pamamahala asin katoninongan magigin daing kasagkodan.” Taano? Huli ta an “sa-prinsipeng pamamahala” kan Mesiyanikong Kahadean na iyan ‘papagdadanayon paagi sa hustisya asin katanosan sagkod sa panahon na daing katapusan.’—Isaias 9:7.
12. Gurano na naeeksperyensiahan an mga bendisyon kan tipan ki Abraham?
12 Alagad dai na kaipuhan na maghalat sagkod sa pagpopoon kan Sangribong Taon na Paghade ni Jesu-Cristo tanganing kamtan an mga bendisyon kan tipan ki Abraham. An mga bendisyon na ini naeeksperyensiahan na nin “dakulang kadaklan” nin mga tawo “hale sa gabos na nasyon asin tribo asin banwaan patin tataramon.” Paagi sa simbolikong ‘paghugas kan saindang gubing asin pagpaputi kaiyan sa dugo kan Kordero,’ si Jesu-Cristo, sinda nagkaigwa nin matanos na kamugtakan sa atubangan ni Jehova. Kapareho ni Abraham, sinda nagin mga katood ni Jehova! An hustisya talagang maririsa sa dalan nin kaligtasan ni Jehova para sa minilyon hale sa gabos na nasyon.—Kapahayagan 7:9, 14.
Naghihimate daw Kamo sa Matanos na mga Dalan nin Dios?
13, 14. (a) Anong personal na pagsiyasat sa puso an maninigong gibohon niato gabos? (b) Paano ikapahahayag an satong pagpasalamat ki Jehova?
13 An saindo daw na puso nataros asin napahiro kan dalan nin hustisya asin pagkamoot nin Dios sa pagtao kan saiyang bugtong na Aki bilang pantubos sa saindo? Isip-isipa an pagmate ni Abraham kan hagadon saiya ni Jehova na iatang an saiyang aki, an saro na namomotan nia nin labi-labi! Alagad mas hararom pa dian an mga pagmate nin Dios. Isip-isipa kun ano an saiyang pagmate kan an saiyang namomotan na Aki nagtitios kan mga insulto, kan pagduhagi nin mga minaagi, kan makuring kolog kan hariging pasakitan. Isip-isipa an reaksion ni Jehova sa kurahaw ni Jesus: “Dios ko, Dios ko, tadaw ta pinabayaan mo ako?” (Mateo 27:39, 46) Minsan siring, hinahagad kan hustisya na togotan ni Jehova Dios na magadan an saiyang Aki sa paagi na patunayan an saiyang integridad tanganing mabindikar an katanosan nin Dios. Dugang pa, sa pagtogot na magadan an saiyang Aki, binukasan ni Jehova an dalan nin kaligtasan para sa sato.
14 Kun siring, an satong pagpasalamat ki Jehova asin sa saiyang Aki maninigo nanggad na magpahiro sato na admitiron sa publiko: “Utang niato an kaligtasan sa satong Dios . . . asin sa Kordero.” (Kapahayagan 7:10) Paagi sa positibo niatong paghiro sa paaging ini, ipinaheheling niato na kita nagtutubod sa mga tataramon ni Moises: “An gabos . . . [na] dalan [ni Jehova] hustisya.” (Deuteronomio 32:4) Kanigoan na kaogmahan an seguradong itatao sa puso ni Jehova asin kan saiyang Aki mantang satong minimidbid dangan pinagmamaigotan na magibo an makatanosan na mga dalan nin Dios para sa kaligtasan nin tawo!
15. Ano an kahulogan sa sato kan mga tataramon ni Jesus ki Nicodemo?
15 Dai daw kita naoogma na an satong mga kapagtubod kan mga taon nin 1870 marigon na nanindogan sa isyu kan pantubos na atang? Dai daw kita naoogma na kita ngonyan kaayon sa sarong organisasyon na siring man kaiyan kadesidido na mangapot sa makatanosan asin mamomoton na dalan nin Dios para sa kaligtasan nin tawo? Kun iyo, maninigo kitang magtao nin espesyal na atension sa isinabi ni Jesus ki Nicodemo: “An Dios nagsugo kan saiyang Aki sa kinaban, bakong tanganing sia maghokom sa kinaban, kundi tanganing ikaligtas an kinaban paagi sa saiya. An nagtutubod sa saiya dai hohokoman. . . . An naggigibo nin totoo minadolok sa liwanag, tanganing an saiyang mga gibo mahayag na ginibong kaoyon sa Dios.” Tanganing makaligtas sa silot nin Dios, kaipuhan na patunayan niato an satong pagtubod sa Aki paagi sa paggibo nin ‘mga gibo na kaoyon sa Dios.’—Juan 3:17, 18, 21.
16. Paano mapamumuraway kan mga disipulo ni Jesus an langitnon na Ama?
16 Si Jesus nagsabi: “An sakong Ama napapamuraway kaini, na kamo padagos na nagbubunga nin dakol asin nagpapatunay na kamo sakong mga disipulo. Kun otobon nindo an sakong mga togon, magdadanay kamo sa sakong pagkamoot, kun paanong ako nag-otob sa mga togon kan Ama asin nagdanay sa saiyang pagkamoot.” (Juan 15:8, 10) Ano an pira sa mga togon na ini? An saro manonompongan sa Juan 13:34, 35, na dian sinabihan ni Jesus an saiyang mga disipulo: “Tinatawan ko kamo nin bagong togon, na kamo magkaminorootmootan . . . Paagi kaini an gabos makaaaram na kamo an sakong mga disipulo, kun kamo nagkakaminorootmootan.” An bungang pagkamoot risa sa tahaw kan mga Saksi ni Jehova. Si Jesus nagboot man: “Kaya paduman kamo asin gumibo kamo nin mga disipulo sa mga tawo kan gabos na nasyon, na bautismohan nindo sinda sa ngaran kan Ama asin kan Aki patin kan banal na espiritu, na tokdoan nindo sinda na otobon an gabos na bagay na ipinagboot ko sa saindo.” (Mateo 28:19, 20) Kamo daw personal na naggigibo kan ‘mga gibong ini na kaoyon sa Dios’?
17. Anong resulta an nagpapaheling na an paghuhulit asin pagtotokdo kapahayagan kan hustisya ni Jehova?
17 An hustisya kan dalan ni Jehova sa pagtogot sa mga parasunod ni Jesus na gibohon an paghuhulit asin pagtotokdong ini nahahayag kun kokonsideraron niato an nagibo kan mga Saksi ni Jehova sa laog sana nin sarong taon. Kan 1988, may 239,268 bagong disipulo na nabautismohan! Bako daw na ini nagtatao nin kagayagayahan sa saindong puso?
An Dios nin Hustisya Marikas na Mahiro
18. Anong mga hapot an puwedeng palatawon huli sa paglamag sa banwaan ni Jehova?
18 An gibong paghuhulit dai nagibo na mayo nin pagtumang. Sinabihan ni Jesus an saiyang mga parasunod: “Kun ako pinaglamag ninda, kamo man paglalamagon ninda.” (Juan 15:20) An modernong kasaysayan kan mga Saksi ni Jehova nagpapatunay sa katotoohan kan mga tataramon na iyan. An mga pagprohibir, pagkabilanggo, pangongolog, pati pagpasakit naeksperyensiahan nin mga Saksi sa sunod-sunod na nasyon. An makahulang mga tataramon ni Habacuc minasabong liwat sa satong isip: “An pagboot nanluluya, asin an hustisya dai noarin man minaluwas.” Kun siring, kun beses, pati an banwaan ni Jehova tibaad makapaghapot: ‘Taano ta pinagheheling ni Jehova an mga tawong naggigibo nin kadayaan? Taano Sia ta dai naggigirong kun hinahalon nin sarong maraot an saro na mas matanos sa saiya?’—Habacuc 1:4, 13.
19. Anong ilustrasyon an itinao ni Jesus tanganing matabangan kita na masabotan an mga bagay sa punto-de-vista nin Dios?
19 Si Jesus nagtao nin ilustrasyon na nakatatabang na masimbag an siring na mga hapot asin nagpapangyari sato na maheling an mga bagay sa punto-de-vista nin Dios. Sa Lucas 17:22-37, ilinadawan ni Jesus an madahas na mga kamugtakan na matanda sa katapusan kan palakaw na ini nin mga bagay. Sinabi nia na an mga iyan magigin kapareho kan mga nangyari bago an Baha kan aldaw ni Noe asin an pagkalaglag kan Sodoma asin Gomorra kan kaaldawan ni Lot. Dangan, arog kan sinasabi sa Lucas 18:1-5, sinalingoy ni Jesus an saiyang mga disipulo asin “sia nagsabi sa sainda nin sarong ilustrasyon manonongod sa pangangaipo ninda na danay na mamibi asin dai manluya.” Isinaysay ni Jesus an sarong babaeng balo na may dakulang pangangaipo asin “an sarong hokom” na nasa kamugtakan na panigoan an pangangaipo kan balo. An balo daing ontok na nakimaherak: “Siertoha tabi na ako magkamit nin hustisya sa sakong kaasunto.” Huli sa saiyang pagkadesidido, sa katapustapusi an hokom ‘sinierto na sia magkamit nin hustisya.’
20. Anong leksion an itinatao sa sato kan ilustrasyon ni Jesus?
20 Ano an leksion para sa sato ngonyan? Sa pagpaheling kan pagkakalaen kan bakong matanos na hokom na idto ki Jehova, si Jesus nagsabi: “Dangoga nindo an isinabi kan hokom, minsan ngani bakong matanos! Sierto nanggad, kun siring, dai daw papangyayarihon nin Dios na magibo an hustisya para sa saiyang mga pinili na nag-aagrangay saiya aldaw asin banggi, minsan ngani sia matinios sainda? Sinasabi ko saindo, Saiyang papangyayarihon na marikas na magibo an hustisya sainda.”—Lucas 18:6-8a.
21. Paano niato maninigong paghelingon asin asikasohon an satong personal na mga problema?
21 Perming girumdomon na pag-abot sa satong personal na mga problema, an ano man na garo baga pagkaatraso kan simbag sa satong mga kahagadan bakong huli ta habo nin Dios. (2 Pedro 3:9) Kun kita halimbawa nagtitios nin paglamag o inhustisya arog kan babaeng balo, puwede kitang tumubod na sisiertohon nin Dios na sa huri mangyari an hustisya. Paano niato ikapaheheling an siring na pagtubod? Paagi sa daing ontok na pamibi asin pagsuportar sa satong mga pamibi paagi sa pagdadanay na lumakaw sa kaimbodan. (Mateo 10:22; 1 Tesalonica 5:17) Paagi sa satong kaimbodan, patutunayan niato na may pagtubod sa daga, na may mga tunay na mamomoton sa hustisya, asin na kita kabilang sa sainda.—Lucas 18:8b.
“Pangag-ogma, Kamong mga Nasyon, Kaiba kan Saiyang Banwaan”
22. Sa anong mapangganang mga tataramon tinapos ni Moises an saiyang awit?
22 Kaidtong dakol na siglo na an nakaagi, tinapos ni Moises an saiyang awit sa mapangganang mga tataramon na ini: “Pangag-ogma, kamong mga nasyon, kaiba kan saiyang banwaan, ta ipamamalos nia an dugo kan saiyang mga lingkod, asin babaluson nia an saiyang mga kaiwal patin matubos sa daga kan saiyang banwaan.” (Deuteronomio 32:43) An aldaw nin pamalos ni Jehova parani nang parani. Kanigoan an satong pagpasalamat na sia sagkod ngonyan nagpapasensia kaiba an hustisya!
23. Anong maogmang resulta an naghahalat sa mga nakikikabtang sa kaogmahan kan banwaan nin Dios?
23 Bukas pa an dalan para sa mga nasa gabos na nasyon na “makapagsolsol,” alagad mayo nin panahon na dapat sayangon. Si Pedro nagpatanid: “An aldaw ni Jehova madatong siring sa parahabon.” (2 Pedro 3:9, 10) An hustisya nin Dios naghahagad na an maraot na palakaw na ini laglagon sa dai na mahahaloy. Kun iyan laglagon na, makua logod kitang kabilang sa mga naghimate sa maogmang pag-apod: “Pangag-ogma, kamong mga nasyon, kaiba kan saiyang banwaan.” Iyo, makabilang logod kita sa mga maogma na nakaheling na an hustisya naririsa sa gabos na dalan nin Dios.
Ano an Isisimbag Nindo?
◻ Taano an Pagboot ni Moises ta maninigong magpakosog sa satong pagtubod sa hustisya nin Dios?
◻ Ano an maninigong magpahiro sato na maghimate sa matanos na mga dalan nin Dios?
◻ Paano mapamumuraway si Jehova?
◻ Ngonyan, saen sana manonompongan an tunay na kaogmahan?
[Ritrato sa pahina 8]
“Sa katotoohan ako nakakaisi na an Dios dai nagpapalaen, kundi sa lambang nasyon an tawo na natatakot sa saiya asin naggigibo nin katanosan saiyang inaako.”—Gibo 10:34, 35
[Ritrato sa pahina 11]
Papangyayarihon nin Dios na gibohon an hustisya sa saiyang mga pinili na nag-aagrangay sa saiya