Pirme daw Kitang Mangangaipo nin mga Hukbo?
AN MGA hukbo nagsayang nin dakulang parte nin kayamanan na mga tawo asin rinaot nin grabe an kaogmahan nin tawo. Sa siring an nagkapira nag-iisip-isip, ‘Makakamtan pa daw nin katawohan an klase nin pankinaban na katiwasayan na matogot sa paghale sa mga hukbo?’ Ngonyan na an mga armas para sa lagdoan na paglaglag nagpagin posible sa pagkapara kan gabos na buhay, an hapot nagigin apretado. Gurano karealistiko an maglaom para sa sarong kinaban na mayo na nin mga hukbo?
Balakid na ehemplo an nagpapatunay na kun nagbubunga nin kompiansa an paborableng internasyonal na mga relasyon, iyan tibaad gumiya sa desarme. Halimbawa, an pankagabsan na pagkakatood kan Canada asin Estados Unidos nangahulogan na an saindang 5,000 kilometros na linderos dai na binabantayan nin mga hukbo sa laog na nin labing saro may kabangang siglo. Iyan man an napagkaoyonan kan Norway asin Sweden, siring man kan dakol na iba pang nasyon. Posible daw na an pagkaoroyon sa tahaw kan gabos na nasyon magbunga nin sarong kinaban na mayo nin mga hukbo? Pagkatapos kan makatatakot na marhay na mga pangyayari kan Guerra Mundial I, an ideya nagin popular na dai pang kaagid kan nakaagi.
Kan an katoninongan ginibo kan 1918, saro sa mga katuyohan kan tratado sa katoninongan sa Versailles iyo an “gibohon na posible an pagpopoon nin sarong pankagabsan na paglimitar kan mga armamento kan gabos na nasyon.” Durante kan suminunod na mga taon, an pagkontra sa guerra nagin popular. An nagkapirang kontra sa guerra nagtao nin teoriya na an guerra iyo an pinakamaraot na puedeng mangyari sa sarong nasyon asin kun siring mas maraot kisa sa pagkadaog. Dai nag-oyon an mga kaiwal kan pagkontra sa guerra, na nagsasabi na sa laog nin dakol na siglo, an mga Judio sa darakulang lugar daing gayo naggibo nin armadong pakikilaban sa mga nagsasalakay sa sainda, pero an maringis na pagprobar na pohoon sinda nagpadagos. An mga Aprikano kakadikit kan oportunidad na kontrahon an mga nagdara sa sainda bilang mga oripon sa gabos na kadagaan nin Amerika, alagad ta sinda maringis na minaltrato sa laog nin dakol na siglo.
Minsan siring, kan pumutok an Guerra Mundial II, dakol na kontra sa guerra an nagkonklusyon na an mga nasyon nangangaipo nin proteksion. Kaya kan maestablisar an Naciones Unidas pakatapos kan Guerra Mundial II, kakadikit an pagdodoon sa pagdesarme asin mas dakol sa internasyonal na kooperasyon tanganing maebitaran an pananalakay. An mga miembro naglaom na an nakamtan na seguridad sa siring na paagi magtatao sa mga nasyon nin kompiansa na maghale nin armas.
Saro pang problema an orog na nagigin malinaw. Sa parate an mga paghihingoa nin sarong nasyon na magin ligtas an sadiri kaini nagpapamate sa kataed na nasyon kaiyan na bakong ligtas. An madahas na siklong ini naggiya sa paorumbasan nin armas. Alagad mas bago pa sana, an nagrahay na relasyon sa tahaw kan darakulang nasyon nagpakosog kan paglaom para sa desarme. Minsan siring, poon kaidto an Guerra sa Golpo asin an pagkariribok sa dating Yugoslavia rinaot an mga paglaom nin dakol para sa desarme. Mga limang taon na an nakaagi, an magasin na Time nagkomento: “Minsan ngani tapos na an malipot na guerra, an kinaban nagin sarong mas grabe, imbes na bakong gayong peligrosong lugar.”
Pagmawot na Magkaigwa nin Sarong Panglobong “Pulis”
An dakol na nagmamasid nagkokonklusyon na an katawohan nangangaipo nin saro sanang pankinaban na autoridad na igwa nin hukbo na igo an puersa tanganing protehiran an gabos. Huli ta dai ini kayang gibohon kan organisasyon nin Naciones Unidas ni kan nangengenot na mga kapangyarihan sa militar sa kinaban, an nagkapira naghohona na kakadikit an paglaom para sa ngapit. Alagad kun aakoon nindo an Biblia bilang Tataramon nin Dios, tibaad kamo nag-iisip-isip kun baga paninigoan kan Makakamhan sa gabos na Dios an importanteng marhay na pangangaipong ini.
An Saro daw na inaapod kan Biblia na “an Dios nin pagkamoot asin nin katoninongan” magamit nin poder sa militar tanganing ipaotob an hustisya? Kun iyo, arin na hukbo? Dakol sa mga hukbo ngonyan an naghihingako na nagsusuportar sa sainda an Dios, alagad talaga daw na ginigibo ninda an kabotan nin Dios? O an Dios daw igwa nin iba pang paagi sa pag-interbenir asin pagtao nin katoninongan asin katiwasayan?—2 Corinto 13:11.
Inatubang kan Makakamhan sa gabos na Dios an enot na rebelyon paagi sa pagpahale ki Adan asin Eva sa Eden patin pagbugtak duman nin mga kerubin tanganing olangon sindang bumalik. Sia nagsabi man kan saiyang katuyohan na paontokon an gabos na rebelyon tumang sa saiyang soberaniya. (Genesis 3:15) Imbuelto daw dian an paggamit nin Dios nin hukbo?
An Biblia nagsasaysay nin mga pangyayari na an Dios talagang naggamit nin mga hukbo sa paggibo kan saiyang mga paghokom. Halimbawa, an mga kahadean sa daga nin Canaan nakidorog sa mga hayop, nag-atang nin mga aki, asin naggibo nin maringison na pakikilaban. Ipinagboot nin Dios an saindang biyong pagkalaglag asin ginamit an hukbo ni Josue tanganing gibohon an silot. (Deuteronomio 7:1, 2) Siring man, an hukbo ni Hadeng David naggibo kan paghokom nin Dios tumang sa mga Filisteo bilang halimbawa sa kun paano lalaglagon nin Dios an gabos na karatan sa saiyang pangultimong aldaw nin paghokom.
An siring na mga pangyayari nagtataong leksion. Ipinaheling ni Jehova na puede siang gumamit nin hukbo tanganing tawan nin seguridad an mga tawo. Sa katunayan, si Jehova igwa nin daing kaagid na klase nin hukbo na maatubang sa lakop sa unibersong rebelyon tumang sa saiyang pamamahala.
“Jehova nin mga Hukbo”
Ginagamit nin labing 250 beses kan Biblia an fraseng si “Jehova nin mga hukbo.” Sa pundamental an fraseng ini nanonongod sa katongdan nin Dios bilang komandante nin dakulang mga hukbo nin mga anghel. Sa sarong pangyayari sinabihan ni propeta Micaya sinda Hadeng Acab asin Josafat: “Naheheling ko nanggad si Jehova na nagtutukaw sa saiyang trono asin an gabos na hukbo sa kalangitan na nagtitirindog sa kataed nia, sa saiyang too saka sa saiyang wala.” (1 Hade 22:19) Nasasambitan digdi an mga hukbo nin mga anghel. Ginamit ni Jehova an mga hukbong ini sa pagprotehir sa saiyang banwaan. Kan an siudad nin Dotan sinalikopan, nawaran nin paglaom an surugoon ni Eliseo. Minsan siring, tanganing pakosogon an boot nia, tinawan sia nin Dios nin sarong milagrosong bisyon kan saiyang hukbo nin espiritung mga nilalang. “Binuklat ni Jehova an mga mata kan surugoon, kaya sia nakaheling; asin, uya! an mabukid na rehion pano-pano nin mga kabayo asin karuwaheng panlaban na kalayo.”—2 Hade 6:15-17.
An siring daw na mga pangyayari nangangahulogan na an Dios nagsusuportar sa mga hukbo ngonyan? An nagkapirang hukbo nin Kakristianohan tibaad maghingako bilang mga hukbo nin Dios. Dakol an nakiolay sa mga klerigo na bendisyonan sinda. Alagad an mga hukbo nin Kakristianohan sa parate nagraralabanlaban, tumang sa mga kapagtubod. An duwang guerra mundial sa siglong ini nagpoon sa tahaw nin mga hukbo na naghihingakong Kristiano. Dai ini puedeng magin gibo nin Dios. (1 Juan 4:20) Minsan ngani an siring na mga hukbong militar tibaad maghingako na sinda nakikipaglaban para sa katoninongan, si Jesus daw nagboot sa saiyang mga parasunod na mag-organisar kan siring na mga hukbo sa pagprobar na olangon an pagdisturbo kan katoninongan sa kinaban?
Sarong seryosong pagdisturbo sa katoninongan an nangyari kan dakopon si Jesus nin sarong armadong sururog sa sarong hardin kun saen sia namimibi kaiba kan saiyang mga disipulo. An saro sa mga disipulo tinaga nin espada an sarong lalaki na kaiba sa sururog. Ginamit ni Jesus an pangyayari tanganing ipaliwanag an sarong importanteng prinsipyo. Sia nagsabi: “Sarungan an saimong espada, huli ta an gabos na minabingat nin espada sa espada man magagadan. O naghohona ka na dai ako makakapakimaherak sa sakong Ama na tawan ako ngonyan nin labi sa kagduwang hukbo nin mga anghel?” Si Jesus igwa nin pinangengenotan na dakulang hukbo, alagad si Pedro dai man inapod bilang soldados dian, ni an siisay pa man na tawo. Imbes, si Pedro asin an ibang mga parasunod ni Jesus inapod tanganing magin “mga parasira nin mga tawo.” (Mateo 4:19; 26:47-53) Mga pirang oras an nakalihis, lininaw ni Jesus an situwasyon ki Pilato. Sia nagsabi: “An sakong kahadean bakong kabtang kan kinaban na ini. Kun an sakong kahadean kabtang kan kinaban na ini, nakipaglaban kutana an sakuyang mga lingkod tanganing dai ako ikatao sa mga Judio. Kundi, sa katotoohan, an sakong kahadean bakong gikan digdi.” (Juan 18:36) Bakong arog kan kahadean ni David na naestablisar digdi sa daga, an Kahadean na itinao nin Dios ki Jesus yaon sa langit asin madara nin katoninongan digdi sa daga.
An mga Hukbo nin Dios Nakikilaban
Madali nang maghiro an mga hukbo nin Dios. Sa paglaladawan kan ralaban na madali nang mag-abot, inaapod kan Kapahayagan si Jesus na “An Tataramon nin Dios.” Mababasa niato: “An mga hukbo na yaon sa langit nagsusurunod sa saiya na nangangabayo sa maputing mga kabayo, asin sinda nagugubingan nin maputi, malinig, pinong lino. Asin sa saiyang ngoso nagluluwas an sarong matarom na halabang espada, tanganing ipanlugad nia sa mga nasyon.” An Biblia nagsasabi na an ralaban na ini magbubunga kan katapusan kan ‘mga hade kan daga asin kan saindang mga hukbo.’ Kun manongod sa iba na dai nagpaheling kan saindang kaimbodan sa Dios, idinudugang pa kan hula: “An iba pa ginaradan sa halabang espada kan saro na nangangabayo.” Pati si Satanas na Diablo gagaposon. Ini tunay nanggad na matogot para sa sarong matoninong na kinaban na mayo na nin mga hukbo.—Kapahayagan 19:11-21; 20:1-3.
Imahinara an Sarong Kinaban na Mayong Guerra
Maiimahinar daw nindo an sarong kinaban na tiwasay na marhay kaya dai na kaipuhan an mga hukbo? Nagsasabi an sarong salmo sa Biblia: “Madia kamo, banwaan, helinga nindo an mga ginigibo ni Jehova, kun paano sia nagbugtak nin mga ngangalasan sa daga. Pinaoontok nia an mga ralaban sagkod sa kaporoporohi kan daga.”—Salmo 46:8, 9.
Kanigoan na pakaginhawa ini! Imahinara an mga oportunidad kan sosyedad nin katawohan na sa katapustapusi nabutasan hale sa magabaton na pasan nin pagbayad para sa mga hukbo asin sa saindang mga kagamitan! Mahihimo na kan mga tawo na gamiton an saindang kosog sa pagparahay kan mga kamugtakan sa buhay kan gabos, sa paglinig kan daga asin pagtanom liwat dian. Magkakaigwa nin bagong mga oportunidad sa pag-imbento nin mga bagay na totoong gayong pakikinabangan kan katawohan.
An panugang ini magkakaigwa nin pambilog na kinaban na kaotoban: “Dai na madadangog sa saimong daga an kadahasan, pagraot o kagabaan sa laog kan saimong mga kasagkodan.” (Isaias 60:18) Nungka liwat na an minilyon na desesperadong dulag maharale sa mga lugar na may guerra, na napipiritan na bayaan an saindang mga harong asin propiedad tanganing mag-istar sa mga kampo na masakiton an kamugtakan. Nungka liwat na pagtatangisan kan mga tawo an saindang mga namomotan na nagadan o nabaldado sa mga ralaban sa tahaw nin mga nasyon. An langitnon na Hade ni Jehova maestablisar nin permanenteng katoninongan sa kinaban. “Sa saiyang mga aldaw an matanos mamumurak, asin an kadakolan nin katoninongan sagkod na mayo na nin bulan. Gikan sa pan-aapi asin sa kadahasan saiyang tutuboson an saindang kalag.”—Salmo 72:7, 14.
Pero mas makaoogma an pamumuhay kairiba nin mga tawong nakanood na dai maongis kundi arogon an mga dalan nin pagkamoot nin Dios. An Tataramon nin Dios naghuhula: “Dai sinda magibo nin maraot o manraraot sa bilog na sakuyang banal na bukid; huli ta an daga mapapano nanggad kan kaaraman dapit ki Jehova kun paanong an tubig nakatatahob sa mismong kadagatan.” Ano daw an magigin kamugtakan kan pamumuhay kaiba kan mga tawong nakamimidbid asin namomoot ki Jehova? An libro man sanang iyan naghuhula: “An gibohon kan tunay na katanosan kaipuhan na magin katoninongan; asin an paglilingkod kan tunay na katanosan, katrangkilohan asin katiwasayan sagkod sa panahon na daing katapusan. Asin an sakuyang banwaan kaipuhan na mag-erok sa matoninong na erokan asin sa mga harong na may lubos na kompiansa patin sa trangkilong mga pahingaloan.”—Isaias 11:9; 32:17, 18.
An mga tawo na an pagtubod napapasikad sa kaaraman sa Biblia nakamamansay na an mga hukbo nin Dios andam na tanganing linigon an daga sa gabos na kaiwal kan katoninongan. An kaaraman na ini nagtatao sa sainda nin kompiansa na iaplikar an sinasabi kan Biblia na “mangyayari sa huring kabtang kan mga aldaw.” An boot sabihon: “Dadaragopdopon ninda an saindang mga espada na magin tarom nin arado asin an saindang mga budyak na magin mga sanggot. An nasyon dai mabingat nin espada tumang sa nasyon, ni mag-aadal pa man sinda sa pakilaban.”—Isaias 2:2-4.
An mga tawo hale sa dakol na nasyon na nagin mga Saksi ni Jehova dai na ‘nag-aadal sa pakilaban.’ An saindang kompiansa yaon sa pagprotehir kan langitnon na mga hukbo nin Dios. Paagi sa pakipag-adal sa sainda sa Biblia, mapatatalubo man nindo an kaparehong kompiansa.
[Pasasalamat para sa pinagkuanan kan retrato sa pahina 28]
Retrato kan U.S. National Archives