An Satong Pagmamaigot na Magkaigwa nin Mas Halawig na Buhay
“An tawo, na namundag sa babae, halipot an buhay asin pano nin kasakitan. Siring sa sarong burak sia nagluwas asin pinutol, asin sia minadulag na siring sa anino asin dai nagdadanay.”—Job 14:1, 2.
DAWA ngonyan pira sana an makontra sa konklusyon na ini manongod sa kahalipotan nin buhay, minsan ngani iyan isinurat kaidtong mga 3,500 na taon na an nakaagi. Pirmeng nanonompongan nin mga tawo na dai nakakokontento na maeksperyensiahan an kakosogan nin buhay sa halipot na panahon dangan maggurang asin magadan. Kun siring, duminakol an paagi na ginagamit sa pagpalawig nin buhay sa bilog na kasaysayan.
Kan panahon ni Job an mga Egipcio nagkakan nin bayag nin mga hayop sa daing kamanungdanan na pagprobar na bumalik sa pagkahoben. An saro sa pangenot na mga obheto kan alkimiya kan edad media iyo na magprodusir nin elixir na puedeng magtao nin mas halawig na buhay. An dakol na alkimista naniniwala na an bulawan na artipisyal an pagkagibo matao nin inmortal na buhay asin na an pagkakan sa bulawan na mga plato magpapalawig sa buhay. An suanoy na mga Taoista na Intsik naniwala na kaya nindang bagohon an kimika kan hawak paagi sa paggamit nin mga pamamaagi na siring kan paghorophorop, mga ehersisyo sa paghangos, asin pagdieta asin sa siring kamtan an inmortalidad.
An eksplorador na Kastila na si Juan Ponce de León midbid huli sa saiyang dai naiingustohan na paghanap sa burabod nin pagkahoben. Irinekomendar nin sarong doktor kaidtong ika-18 siglo sa saiyang librong Hermippus Redivivus na ilaog an hoben na mga daraga sa sarong sadit na kuarto sa panahon nin tigsoli asin isaray sa mga bote an saindang hinangos asin gamiton na tinutumar na bolong na pampalawig nin buhay. Dai kaipuhan na sabihon pa, dai nagin mapanggana an arin man sa mga paaging ini.
Ngonyan, mga 3,500 na taon pakalihis na irekord ni Moises an sinabi ni Job, an tawo nakalakaw na sa bulan, nakaimbento na nin mga kotse asin komputer, asin nasiyasat na an atomo asin selula. Pero sa ibong kan gabos na pag-oswag na iyan sa teknolohiya, sagkod ngonyan kita “halipot an buhay asin pano nin kasakitan.” Totoo na sa mga nasyon na nagprogreso na an linalaoman na lawig nin buhay bigla asin risang marhay na nag-oswag sa nag-aging siglo. Alagad ini resulta sa pangenot nin mas marahay na pag-asikaso sa salud, mas episienteng aksion na ginibo para sa kalinigan, asin mas marahay na pagkakan. Halimbawa, poon kan kabangaan kan ika-19 siglo sagkod sa kapinonan kan mga taon 1990, an promedyong lawig nin buhay sa Sweden luminangkaw poon 40 sagkod 75 taon para sa mga lalaki asin poon 44 sagkod 80 taon para sa mga babae. Alagad nangangahulogan daw ini na napanigoan na an kamawotan nin tawo na mabuhay nin mas halawig?
Dai, huli ta dawa ngani sa nagkapirang nasyon dakol na tawo an nakaaabot sa gurang na edad, an mga tataramon nin Moises na isinurat dakol na taon na an nakaagi aplikado pa sagkod ngonyan: “An mga aldaw nin samong mga taon pitong polong taon; asin kun huli sa espesyal na kakosogan iyan walong polong taon . . . , huli ta iyan kaipuhan na marikas na umagi, asin kami minalupad.” (Salmo 90:10) Sa haraning ngapit, makaheheling daw kita nin pagbabago? Mahihimo daw nin tawo na mabuhay nin mas halawig talaga? Ipaliliwanag kan sunod na artikulo an mga hapot na iyan.