Mga Reperensiya Para sa Workbook sa Pagtiripon na Pamumuhay Asin Ministeryo
PEBRERO 3-9
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | GENESIS 12-14
“Sarong Tipan na Nagdadara nin Pakinabang Saimo”
it-1 522 ¶4
Tipan
Tipan ki Abraham. Minalataw na nagin balido an tipan ki Abraham kan magbalyo si Abram (Abraham) sa Eufrates kan pasiring siya sa Canaan. Ginibo an tipan na Katugunan 430 taon pakalihis kaiyan. (Ga 3:17) Nakipag-ulay si Jehova ki Abraham kan yaon pa siya sa Mesopotamia, sa Ur kan mga Caldeo, asin isinugo siya na magduman sa nasyon na ipapahiling sa saiya nin Diyos. (Gi 7:2, 3; Ge 11:31; 12:1-3) Sinasabi kan Exodo 12:40, 41 (LXX) na sa katapusan kan 430 taon na pag-istar sa Ehipto asin sa kadagaan nin Canaan, ‘kan aldaw man sanang iyan’ an Israel, na uripon kaidto sa Ehipto, nagharali. Ilinigtas sinda sa Ehipto aldaw nin Nisan 14, 1513 B.C.E, an petsa kan Paskuwa. (Ex 12:2, 6, 7) Ipinaparisa kaini na binalyo ni Abraham an Salog nin Eufrates kan pasiring siya sa Canaan kan Nisan 14, 1943 B.C.E., asin malinaw na nagin balido an tipan ki Abraham kan panahon na iyan. Pagkatapos niyang magbaklay palaog sa Canaan sagkod sa Sekem, nagpahiling giraray saiya an Diyos asin nagtao pa nin detalye kan Saiyang panuga, na sinasabing, “Itatao ko an dagang ini sa saimong gikan,” na nagpaparisang an tipan na ini may koneksiyon sa panuga sa Eden, asin ihinahayag kaini na an ‘magikan sa saiya’ mabubuhay bilang sarong tawo, o hali sa lahi nin tawo. (Ge 12:4-7, NWT) Paghaloy-haloy kaiyan, sinabi ni Jehova an iba pang detalye kan panuga, arog kan mababasa sa Genesis 13:14-17; 15:18; 17:2-8, 19; 22:15-18.
Kun Taano ta Maninigo Nindong Maaraman an Katotoohan Manongod ki Abraham
Iyan makangangalas na panuga, asin iyan nadangog ni Abraham na isinabi sa kisuerra duwa pang okasyon. (Genesis 18:18; 22:18) Tanganing maotob iyan, bubuhayon ngani liwat nin Dios hale sa mga gadan an mga representante nin mga pamilyang nagadan. An buhay magigin tunay na bendisyon para sa mga binuhay liwat na iyan, huli ta an kadaklan sa sainda mabuwelta sa sarong kamugtakan sa daga na nakaaagid sa Paraiso na iwinara nin tawo kan enot. Dangan, totokdoan sinda kun paano kakamtan an bendisyon na buhay na daing katapusan.—Genesis 2:8, 9, 15-17; 3:17-23.
it-2 213 ¶3
Katugunan
Kun pagbabasaran an konektadong ebidensiya kan kasaysayan, nagtutubod an nagkapirang iskolar na, pag ipinapabakal an sarong daga, ipinapahiling iyan sa parabakal sa sarong magayon na puwesto, na ipinapahiling an eksaktong mga linderos kaiyan. Pag sinabi kan parabakal, “Nahihiling ko,” ipinaparisa niya na legal niyang inaako iyan. Kan manuga si Jehova na itatao niya ki Abraham an daga nin Canaan, sinabihan nguna si Abraham na magtanaw sa apat na direksiyon. Dai si Abraham nagsabi, “Nahihiling ko,” posibleng huling sinabi nin Diyos na itatao niya an Dagang Panuga sa gikan ni Abraham, sa maabot pang panahon. (Ge 13:14, 15) Si Moises, bilang an legal na representante kan Israel, sinabihan na “hilingon” an daga, na kun tama an pakasabot sa puntong sinambit pa sana, ipinaparisa kaiyan na an daga legal nang ibinabalyo sa Israel para magin sadiri ninda sa panginginot ni Josue. (De 3:27, 28; 34:4; pag-isipan man an alok ni Satanas ki Jesus na yaon sa Mat 4:8.) An saro pang aksiyon na ginigibo na may legal na kahulugan iyo an: paglibot sa bilog na daga o paglaog diyan para sadirihon iyan. (Ge 13:17; 28:13) Sa nagkapirang suanoy na dokumento, nakalista an bilang kan mga puon nin kahoy na nasa sarong lote nin daga sa kada barakalan nin daga.—Ikumparar an Ge 23:17, 18.
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
Husayon sa Mamumuton na Paagi an mga Dai Pagkakauyon
12 An sarong istorya sa Bibliya na diyan naresolberan sa matuninong na paagi kan mga lingkod nin Diyos an sarong isyu na puwedeng magresulta sa iriwal iyo an nasambitan sa inutan—an nangyari ki Abraham asin sa pamangkin niyang si Lot. Pareho sindang igwa nin ataman na mga hayop, asin minalataw na nag-iriwal an saindang mga pastor dapit sa lugar na sasabsaban. Huling gusto ni Abraham na mawara an tensiyon, nagpahunod siya ki Lot asin ini an inot niyang pinapili nin lugar na iistaran kan pamilya kaini. (Gen. 13:1, 2, 5-9) Marahayon nanggad na halimbawa! Hinanap ni Abraham an katuninungan, bako an saiyang sadiring kapakanan. Permanente daw siyang nawaran huli sa pagigin matinao niya? Dai nanggad. Pagkatapos tulos kan nangyari sa sainda ni Lot, nanuga si Jehova ki Abraham na abunda niya siyang bebendisyunan. (Gen. 13:14-17) Nungkang itutugot nin Diyos na permanenteng mawaran an mga lingkod niya huli sa pagsunod ninda sa saiyang mga prinsipyo asin sa pagresolber ninda sa mga dai pagkakauyon sa mamumuton na paagi.
it-2 683 ¶1
Saserdote
Si Melkizedek na hadi kan Salem daing kaagid na saserdote (ko·henʹ). Mayong sinasabi an Bibliya na rekord kan saiyang mga apuon, pagkamundag, o kagadanan. Dai niya minana an saiyang pagkasaserdote, asin mayo siya nin sinalidahan o kasalida sa posisyon na iyan. Pareho niyang kinaputan an pagigin hadi saka saserdote. An saiyang pagkasaserdote nakakalabi kumpara sa pagkasaserdote kan mga Levita, huling si Levi masasabing nagbayad nin ikasampulong kabtang ki Melkizedek ta siya gikan ni Abraham na dai pa ipinapangaki kaidtong magdulot si Abraham nin ikasampulong kabtang ki Melkizedek dangan binendisyunan. (Ge 14:18-20; Heb 7:4-10) Sa mga paaging ini si Melkizedek nagserbing anino ni Jesu-Cristo, an “saserdote sagkod lamang sa paaging kapareho kan pagkasaserdote ni Melkizedek.”—Heb 7:17.
Pagbasa sa Bibliya
(Genesis 12:1-20) Asin nagsabi si Jehova ki Abram: “Humali ka sa saimong lugar asin bayaan mo an saimong mga paryente saka an pamilya kan saimong ama asin magduman ka sa lugar na ipapahiling ko sa saimo. 2 Gigibuhon takang sarong dakulang nasyon, asin bebendisyunan taka, asin papabantugon ko an saimong pangaran, saka magigin bendisyon ka para sa iba. 3 Bebendisyunan ko an mga nagbebendisyon sa saimo, asin susumpaon ko an nagsusumpa sa saimo, asin an gabos na pamilya sa daga siguradong bebendisyunan paagi sa saimo.” 4 Kaya huminali si Abram arog kan sinabi sa saiya ni Jehova, asin uminiba sa saiya si Lot. Si Abram 75 anyos kan maghali siya sa Haran. 5 Iiniba ni Abram an agom niyang si Sarai saka si Lot na aki kan tugang niya, asin dinara ninda an gabos na pagsadiri na natipon ninda pati an mga uripon na napasainda sa Haran, asin pinunan ninda an pagbaklay pasiring sa daga nin Canaan. Kan makaabot sinda sa daga nin Canaan, 6 nagpadagos pa si Abram sa pagbaklay sagkod sa rehiyon nin Sekem, harani sa darakulang mga kahoy nin More. Kan panahon na iyan, nag-iistar an mga Canaanita sa dagang iyan. 7 Dangan nagpahiling si Jehova ki Abram asin nagsabi: “Itatao ko an dagang ini sa saimong gikan.” Kaya naggibo siya duman nin altar para ki Jehova, na nagpahiling sa saiya. 8 Paghaloy-haloy, naghali siya duman asin nagbalyo sa mabukid na rehiyon sa sirangan kan Bethel, asin itinindog niya an saiyang tolda sa pag-ultanan kan Bethel, na iyo an nasa sulnupan, saka kan Ai, na iyo an nasa sirangan. Naggibo siya duman nin altar para ki Jehova asin nag-apod sa pangaran ni Jehova. 9 Pagkatapos, huminali diyan si Abram asin nagpadagos sa pagbaklay pasiring sa Negeb, na nagpapaburubalyo nin lugar na makakampuhan. 10 Nagkaigwa nin tiggutom sa Canaan, asin nagpasiring si Abram sa Ehipto tanganing temporaryong mag-istar duman, huling grabe an tiggutom sa Canaan. 11 Kan palaog na siya sa Ehipto, sinabihan niya an agom niyang si Sarai: “Magdangog ka tabi! Aram ko kun gurano ka kagayon. 12 Kaya pag nahiling ka kan mga Ehipsiyo, siguradong masabi sinda, ‘Siya an agom niya.’ Tapos gagadanon ninda ako, pero ika, dai ka ninda gagadanon. 13 Sabihon mo tabi na tugang taka, para magin marahay an pagtratar ninda sa sako huli sa saimo, asin para dai ninda ako gadanon.” 14 Paglaog ni Abram sa Ehipto, narisa kan mga Ehipsiyo na magayunon an babaying kaibanan niya. 15 Asin nahiling man kan mga opisyal ni Faraon an babayi, asin inistorya ninda ki Faraon kun gurano ini kagayon, kaya dinara ini sa harong ni Faraon. 16 Marahay an nagin pagtratar niya ki Abram huli sa babayi, asin nagkaigwa si Abram nin mga karnero, mga baka, mga asnong lalaki asin babayi, mga suruguon na lalaki asin babayi, asin mga kamelyo. 17 Dangan nagpaabot si Jehova nin grabeng damat ki Faraon asin sa saiyang pamilya saka mga suruguon huli ki Sarai na agom ni Abram. 18 Kaya ipinaapod ni Faraon si Abram asin nagsabi: “Ano ining ginibo mo sakuya? Ano ta dai mo sinabi sako na agom mo siya? 19 Taano ta sinabi mo, ‘Tugang ko siya,’ kaya dikit-dikitan ko pa lugod siyang agumon? Uni an agom mo. Kuanon mo siya asin humali na kamo!” 20 Asin nagtao nin pagbuot si Faraon sa saiyang mga suruguon may koneksiyon ki Abram, asin pinahali ninda siya kaiba an saiyang agom saka an gabos na sadiri niya.
PEBRERO 10-16
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | GENESIS 15-17
“Sinalidahan ni Jehova an Pangaran ni Abram Asin Sarai—Taano?”
it-1 817
Sala, Paghanap nin Sala
Sa ibong na lado, an mga lakad nin tawo saka an mga gibo niya sa parati igwa nin katuyawan. An kasalan asin sala iyo an namana kan gabos na tawo ki Adan. (Ro 5:12; Sal 51:5) Pero si Jehova, na sa saiya mayo nin katuyawan, “aram niyang marhay kun paano kita hinaman, na ginigirumdom na kita alpog lang,” asin siya mahihirakon. (Sal 103:13, 14, NWT) Ibinilang niya an maimbod asin masinunod na si Noe na ‘daing katuyawan sa saiyang mga [kakontemporanyo].’ (Ge 6:9) Pinagbutan niya si Abraham, “Maglakaw ka sa sakuyang dalan asin dai ka magkaigwa nin katuyawan.” (Ge 17:1, NWT) Maski ngani parehong bakong perpekto saka nagadan an mga lalaking ini, sinda nagin daing katuyawan sa paghiling ni Jehova, an saro na “naghihiling sa kun ano an nasa puso.” (1Sa 16:7, NWT; ikumparar an 2Ha 20:3; 2Cr 16:9.) Pinagbutan niya an Israel: “Dapat na magi kang daing katuyawan sa atubangan ni Jehova na saimong Diyos.” (De 18:13, NWT; 2Sa 22:24) Itinao niya bilang atang na pantubos an saiyang daing kasalan na Aki (Heb 7:26), asin basado digdi puwede Niyang apudon na “matanos,” o daing katuyawan, idtong mga nagtutubod asin nagsusunod, na kasabay kaiyan pinapagdanay niya an saiyang posisyon bilang an matanos asin daing katuyawan na Hukom.—Ro 3:25, 26; hilingon an KATAPATAN; KASAKDALAN.
it-1 31 ¶1
Abraham
Naglihis an panahon. Mga sampulong taon na sindang nasa Canaan, pero baog pa man giraray si Sara. Kaya itinao niya ki Abraham an saiyang Ehipsiyong suruguon na si Hagar para magkaigwa si Sara nin aki paagi sa saiya. Nagtugot si Abraham. Kaya kan 1932 B.C.E., kan 86 anyos si Abraham, ipinangaki si Ismael. (Ge 16:3, 15, 16) Naglihis pa an panahon. Kan 1919 B.C.E., kan 99 anyos si Abraham, ipinagbuot ni Jehova na magpaturi an gabos na lalaki sa harong ni Abraham bilang sarong tanda o tatak na magpapatunay kan saiyang espesyal na pakikipagtipan ki Abraham. Sa pagkakataon man na iyan, an pangaran ni Abram rinibayan ni Jehova nin Abraham, ‘huli ta gigibuhon takang ama nin kadakul na mga tawo.’ (Ge 17:5, 9-27; Ro 4:11) Dai nahaloy pagkatapos kaiyan, tulong anghel, na nagsulot nin hawak nin tawo na inistimar ni Abraham sa ngaran ni Jehova, an nanuga na si Sara mismo mangingidam asin mangangaki nin sarong aking lalaki, iyo, sa masunod mismong taon!—Ge 18:1-15.
Pangaran—May Kahulugan Daw Iyan?
An pangaran kan nagkapirang indibidwal rinibayan mismo nin Diyos nin pangaran na may propetikong kahulugan. Halimbawa, an pangaran ni Abram, na nangangahulugan “Ilinangkaw an Ama,” rinibayan niyang Abraham, na nangangahulugan “Ama nin Kadakul-dakul na Tawo.” Arog kan pangaran niya, si Abraham nagin ama kan dakul na nasyon. (Genesis 17:5, 6) Saro pang halimbawa an agom ni Abraham na si Sarai, na posibleng nangangahulugan na “Mahilig Makidiskutir.” Siguradong grabe an kaugmahan niya kan ribayan nin Diyos an pangaran niya nin “Sara,” na nangangahulugan “Prinsesa,” na nagpaparisa na magigi siyang apuon nin mga hadi.—Genesis 17:15, 16, NWT.
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
it-1 460-461
Kronolohiya
Sinabi ni Jehova ki Abram (Abraham): “Dapat mong maaraman na an saimong gikan magigin mga dayuhan sa ibang nasyon asin na uuripunon sinda saka papasakitan kan mga tawo duman sa laog nin 400 na taon.” (Ge 15:13, NWT; hilingon man an Gi 7:6, 7.) Sinabi ini bago ipangaki an ipinanugang tagapagmana o “gikan” ni Abraham, si Isaac. Kan 1932 B.C.E., namundag si Ismael ki Abram paagi sa Ehipsiyong suruguon na si Hagar, tapos kan 1918 B.C.E. namundag si Isaac. (Ge 16:16; 21:5) Kun mabilang paatras nin 400 na taon puon sa paghali ninda sa Ehipto, na iyo an tandaan kun kasuarin natapos an ‘pagpasakit’ (Ge 15:14), dadarahon kita kaiyan sa taon na 1913 B.C.E., na kan panahon na iyan, si Isaac mga singko anyos na. Ipinaparisa kaiyan na si Isaac butas na sa pagsuso asin, mantang saro nang “dayuhan” na nakikihimanwa sa daga na bako saiya, naeeksperyensiyahan na niya an ihinulang pagsakit paagi sa ‘pag-ulog-ulog’ ni Ismael, na mga 19 anyos na kaidto. (Ge 21:8, 9) Sa panahon ta ngunyan an ginibo ni Ismael na pag-ulog-ulog sa tagapagmana ni Abraham masasabing bako man grabe kaseryosong bagay, pero bakong arog kaiyan kan panahon kan mga patriyarka. Maririsa iyan sa nagin reaksiyon ni Sara asin sa pag-uyon nin Diyos sa hinahagad niyang palayason si Hagar asin an aki kaining si Ismael. (Ge 21:10-13) An mismong bagay na isinurat nin detalyado an pangyayaring ini sa Bibliya nagtatao man kan senyales na nagpuon na an ihinulang 400 na taon na peryodo nin pagsakit na matatapos sana pag nakahali na sa Ehipto an mga Israelita.—Ga 4:29.
it-1 778 ¶4
Exodo o Paghali sa Ehipto
‘Sa ikaapat na kapag-arakian.’ Dapat niyatong tandaan na sinabihan ni Jehova si Abraham na sa ikaapat na kapag-arakian, an saiyang mga gikan mabaralik sa Canaan. (Ge 15:16) Sa bilog na 430 taon puon kan magin balido an tipan ni Abraham sagkod sa paghali kan mga Israelita sa Ehipto, igwa nin labing apat na kapag-arakian, dawa sabihon pang halawig an saindang buhay kan panahon na idto, sigun sa rekord. Pero 215 taon sana an talagang lawig kan pag-istar ninda sa Ehipto. An ‘apat na kapag-arakian’ magpuon sa paglaog ninda sa Ehipto puwedeng bilangon nin arog kaini, gamit na halimbawa an saro sanang tribo kan Israel, an tribo ni Levi: (1) Levi, (2) Kohat, (3) Amram, asin (4) Moises.—Ex 6:16, 18, 20.
Pagbasa sa Bibliya
(Genesis 15:1-21) Pagkatapos kaini, an tataramon ni Jehova uminabot ki Abram paagi sa sarong bisyon, na nagsasabi: “Dai ka matakot, Abram. Ako an saimong kalasag. Dakulaon an magigin balos sa saimo.” 2 Nagsimbag si Abram: “Soberanong Kagurangnan na Jehova, ano an itatao mo sa sako mantang sagkod ngunyan dai pa akong aki asin an saro na magigin tagapagmana ko iyo si Eliezer na taga Damasco?” 3 Sinabi pa ni Abram: “Dai mo ako tinawan nin gikan, asin saro sa mga lingkod ko an masalida sa sako bilang sakong tagapagmana.” 4 Alagad uya! ini an nagin simbag sa saiya ni Jehova, “Bako an lalaking iyan an masalida sa saimo bilang saimong tagapagmana, kundi an saimong sadiring aki an masalida sa saimo bilang saimong tagapagmana.” 5 Dangan dinara siya nin Diyos sa luwas asin sinabihan: “Magtangad ka tabi sa kalangitan asin bilangon mo an mga bituon, kun mabibilang mo.” Tapos sinabi niya sa saiya: “Magigin arog kaiyan kadakul an saimong gikan.” 6 Asin nagtubod siya ki Jehova, asin ibinilang Niya siya na matanos dahil diyan. 7 Dangan idinugang pa niya: “Ako si Jehova, na nagluwas sa saimo sa Ur kan mga Caldeo para itao sa saimo an dagang ini bilang saimong pagsadiri.” 8 Huli kaini siya nagsabi: “Soberanong Kagurangnan na Jehova, paano ko maaaraman na magigin sadiri ko iyan?” 9 Nagsimbag siya: “Magkua ka para sa sako nin tarnerang baka na tulong taon an edad, babaying kanding na tulong taon an edad, lalaking karnero na tulong taon an edad, saka agbaan, asin ugbon na salampati.” 10 Kaya kuminua siya kan gabos na iyan asin binaak sa duwa an kada saro kaiyan tapos pinaghampang an magkabaak na parte, pero dai niya binaak an mga gamgam. 11 Dangan an mga gamgam na nananaklot nagralayog parani sa mga gadan na hayop, pero pigparaburugaw iyan ni Abram. 12 Kan pasulnop na an aldaw, napaturog nin nanok si Abram asin uminabot sa saiya an sarong makatatakot asin grabeng kadikluman. 13 Tapos sinabi Niya ki Abram: “Dapat mong maaraman na an saimong gikan magigin mga dayuhan sa ibang nasyon asin na uuripunon sinda saka papasakitan kan mga tawo duman sa laog nin 400 na taon. 14 Pero huhukuman ko an nasyon na mang-uuripon sa sainda, asin pagkatapos kaiyan maluwas sinda diyan na dara an dakul na gamit. 15 Kun manungod saimo, magagadan ka nin matuninong pagkatapos na mabuhay nin halawig, dangan ilulubong ka. 16 Alagad sa ikaapat na henerasyon mabalik sinda digdi, huli ta an kasalan kan mga Amorita dai pa minaabot sa punto na dapat na sindang padusahan.” 17 Kan magsulnop na an aldaw asin kan madiklom nang marhay, sarong nag-aasong hurno an naglataw, asin sarong naglalaad na karaba an nag-agi sa tahaw kan mga binaraak na hayop. 18 Kan aldaw na iyan nakipagtipan si Jehova ki Abram, na nagsasabi: “Itatao ko sa saimong gikan an dagang ini, puon sa salog nin Ehipto sagkod sa dakulang salog, an salog nin Eufrates: 19 an daga kan mga Kenita, mga Kenizita, mga Kadmonita, 20 mga Hiteo, mga Perizita, mga Refaim, 21 mga Amorita, mga Canaanita, mga Girgasita, asin mga Jebusita.”
PEBRERO 17-23
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | GENESIS 18-19
“Linaglag kan ‘Hukom kan Bilog na Kinaban’ an Sodoma Asin Gomora”
‘An Hukom kan Bilog na Kinaban’ Pirming Ginigibo Kun Ano an Tama
‘DAI daw magibo nin katanusan an Hukom kan bilog na kinaban?’ (Gen. 18:25) Paagi sa hapot na iyan, ipinahiling ni Abraham na nagtitiwala siya na itatao ni Jehova an perpektong hustisya may koneksiyon sa Sodoma asin Gomora. Kumbinsido si Abraham na mayong inhustisya sa mga ginigibo ni Jehova. Dai niya ‘gagadanon an [matanos] kadamay kan parakasala.’ Saka dai lamang inisip ni Abraham na magigibo iyan nin Diyos. Pakalihis nin 400 na taon, sinabi ni Jehova dapit sa sadiri niya: “An Dakulang Gapo, perpekto an saiyang gibo, huli ta an gabos niyang ginigibo may hustisya. Siya Diyos na maimbod na nungkang naggigibo nin daing hustisya; siya matanos asin makatanusan.”—Deut. 31:19; 32:4, NW.
Pakatios—Pakatagal na May Katuyuhan
Siyempre, pag-abot sa pagigin mapasensiya, si Jehova an pinakanangungurog na halimbawa niyato. (2 Ped. 3:15) May dakul na istorya sa Tataramon nin Diyos dapit sa mga pagkakataon na nagpahiling si Jehova nin dakulaon na pasensiya. (Neh. 9:30; Isa. 30:18) Halimbawa, ano an ginibo ni Jehova kan kuwestiyunon ni Abraham an desisyon Niyang laglagon an Sodoma? Inot sa gabos, dai nagsaliot si Jehova mantang nagtataram si Abraham. Imbes, mapasensiyang nagdangog si Jehova sa lambang hapot asin ikinakapurisaw ni Abraham. Dangan, ipinahiling ni Jehova na nagdangog siya huling inutro niya an mga sinabi ni Abraham asin siniyerto saiya na dai Niya lalaglagon an Sodoma dawa kun sampulo sanang matanos na tawo an nasa siyudad na iyan. (Gen. 18:22-33) Mapasensiyang nagdangog asin dai tulos naanggot si Jehova. Marahayon nanggad na halimbawa para sato!
Si Jehova an Soberanong Kagurangnan Niato!
12 Makakasierto kita na sa dai mahahaloy papatunayan ni Jehova an saiyang soberaniya. Dai nia totogotan na magdanay sagkod lamang an karatan, asin aram niato na kita nabubuhay na sa huring mga aldaw. Huminiro si Jehova tumang sa mga maraot durante kan Baha. Linaglag nia an Sodoma asin Gomorra saka si Faraon asin an hukbo kaini. Si Sisera asin an saiyang hukbo saka si Senaquerib asin an saiyang mga soldados na Asirio dai nagin mapanggana laban sa Kaharohalangkawe. (Gen. 7:1, 23; 19:24, 25; Ex. 14:30, 31; Hok. 4:15, 16; 2 Ha. 19:35, 36) Kun siring, makakasarig kita na dai totogotan ni Jehova Dios na magdanay sagkod lamang an kawaran nin paggalang sa ngaran nia asin an pagmaltrato sa saiyang mga Saksi. Apuera kaini, naheheling na niato ngonyan an ebidensia kan tanda kan presensia ni Jesus asin kan pagtatapos kan maraot na sistemang ini nin mga bagay.—Mat. 24:3.
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
w88 5/15 23 ¶4-5
May Nakahiling na Daw sa Diyos?
Masasabutan ta na ngunyan kun taano ta an isinugo nin Diyos na anghel na nagsulot nin hawak nin tawo kinaulay ni Abraham na garo an Diyos na Jehova mismo an kaulay niya. Huling eksaktong sinabi kan anghel na ini an gusto nin Diyos na ipasabi ki Abraham asin nagduman nin personal bilang representante Niya, makakapagsabi an Bibliya na ‘nagpahiling saiya si Jehova.’—Genesis 18:1.
Tandaan na an anghel na tagapagtaram nin Diyos kayang magpaabot kan Saiyang mensahe nin siring kaeksakto kan sarong telepono o sarong radyo na kayang magpaabot sa iba kan satong mga sinasabi. Kun siring, masasabutan ta kun taano ta si Abraham, Moises, Manoa, asin iba pa nakipag-ulay sa mga anghel na nagsulot nin hawak nin tawo na garo baga nakikipag-ulay sinda sa Diyos. Dawa ngani nahiling kan mga indibidwal na idto an mga anghel na ini asin an kamurawayan ni Jehova na nababanaag sainda, dai ninda nahiling an Diyos. Kaya, dai nanggad kaini kinokontra an sinabi ni apostol Juan: “Mayo nin tawong nakahiling sa Diyos kasuarin man.” (Juan 1:18) An nahiling kan mga lalaking ini mga representante nin Diyos, bako an mismong Diyos.
Tabangan an Iba na Atubangon an Stress
3 Sala an nagin desisyon ni Lot kan pilion niyang mag-istar sa Sodoma na grabe kaimoral kan mga tawo. (Basahon an 2 Pedro 2:7, 8.) Mauswag an Sodoma, pero nakaeksperyensiya si Lot nin dakul na kadipisilan huli sa paglipat niya diyan. (Gen. 13:8-13; 14:12) Minalataw na nagustuhan na marhay kan saiyang agom an siyudad o an nagkapirang tawo diyan kaya sinuway kaini si Jehova. Nagadan an agom ni Lot kan an Diyos magpauran nin kalayo asin asupre sa lugar na iyan. Asin isipa man an duwang aking babayi ni Lot. An mga katrato ninda kaiba sa mga nagadan sa Sodoma. Nawara ki Lot an saiyang harong, mga pagsadiri asin, an pinakamakulog sa gabos, an saiyang agom. (Gen. 19:12-14, 17, 26) Sa nakaka-stress na panahon na ini, nawaran daw nin pasensiya si Jehova ki Lot? Dai.
Pagbasa sa Bibliya
(Genesis 18:1-19) Pagkatapos, nagpahiling sa saiya si Jehova duman sa may darakulang mga kahoy nin Mamre mantang nakatukaw siya sa may laugan kan tolda sa kainitan kan aldaw. 2 Nangalag-kalag siya asin may nahiling siyang tulong lalaki na nakatindog huruharayo sa saiya. Pagkahiling niya sa sainda, duminalagan siya hali sa may laugan kan tolda tanganing sabaton sinda, tapos suminubsob siya sa daga. 3 Dangan nagsabi siya: “Jehova, kun nauuyunan mo ako, dai mo tabi paglampasan an saimong lingkod. 4 Tuguti tabing darahan kamo nin dikit na tubig tanganing mahanawan an saindong mga bitis; tapos magpahingalo kamo sa sirong kan kahoy. 5 Mantang nagdigdi kamo sa saindong lingkod, tuguti akong darahan kamo nin tinapay para bumalik an saindong kusog. Tapos puwede na kamong magpadagos sa lakaw nindo.” Huli kaini nagsabi sinda: “Sige. Puwede mong gibuhon an mga sinabi mo.” 6 Kaya dali-daling nagduman si Abraham ki Sara sa tolda, asin nagsabi: “Dali! Magkua ka nin tulong takad nin pinong harina, masahon mo iyan asin gumibo ka nin mga tinapay.” 7 Tapos nagdalagan si Abraham paduman sa mga ataman niyang hayop asin nagpili nin sarong marahay na klaseng torilyong baka. Itinao niya iyan sa saiyang suruguon, na nagdali-dali man sa paghanda kaiyan. 8 Dangan nagkua siya nin mantikilya saka gatas, asin kinua niya man an ipinalutong baka asin ipinuwesto an kakanon sa atubangan ninda. Tapos nagdanay siyang nakatindog duman sa may sirong kan kahoy para asikasuhon sinda mantang nagkakakan. 9 Sinabi ninda sa saiya: “Hain an agom mong si Sara?” Nagsimbag siya: “Yaon sa laog kan tolda.” 10 Kaya an saro sa sainda nagpadagos sa pagsabi: “Mabalik ako sa saimo sa sunod na taon sa arog kaining panahon, asin siyertong magkakaigwa nin sarong aking lalaki an saimong agom na si Sara.” Nagdadangog si Sara sa may laugan kan tolda, na nasa likudan kan lalaki. 11 Gurang na si Abraham saka si Sara, asin lampas nang marhay an edad ni Sara para magkaaki. 12 Kaya napangisi si Sara sa saiyang sadiri, na sinasabi: “Ngunyan na gurang na ako saka gurang na man an sakong kagurangnan, magkakaigwa pa daw talaga ako kan kaugmahan na ini?” 13 Dangan nagsabi si Jehova ki Abraham: “Taano ta nagngisi si Sara saka nagsabi, ‘Talaga daw na mangangaki pa ako maski gurang na ako?’ 14 Igwa daw nin ano man na imposible ki Jehova? Mabalik ako sa saimo sa sunod na taon sa arog kaining panahon, asin si Sara magkakaigwa nin sarong aking lalaki.” 15 Pero dahil natatakot si Sara, pignigaran niya iyan, na sinasabi, “Dai man ako nagngisi!” Dangan nagsabi siya: “Iyo! Nagngisi ka.” 16 Kan mahali na duman an mga lalaki, ihinatod sinda ni Abraham sa huruharayo, dangan natanaw kan mga lalaki an Sodoma. 17 Nagsabi si Jehova: “Itatago ko daw ki Abraham an sakuyang gigibuhon? 18 Si Abraham siguradong magigin sarong dakula asin makapangyarihan na nasyon, asin an gabos na nasyon sa daga bebendisyunan paagi sa saiya. 19 Nagin dayupot ako sa saiya tanganing mapagbutan niya an saiyang mga aki asin an gabos na magikan sa saiya na padagos na maglakaw sa dalan ni Jehova paagi sa paggibo kan tama asin matanos, tanganing mautob ni Jehova para ki Abraham an ipinangako niya sa saiya.”
PEBRERO 24–MARSO 1
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | GENESIS 20-21
“Pirming Ginigibo ni Jehova an mga Ipinanuga Niya”
Inapod Siya nin Diyos na “Prinsesa”
An pagngisi daw ni Sara nagpaparisa kan kawaran niya nin pagtubod? Dai nanggad. Sinasabi kan Bibliya: “Paagi man sa pagtubod, tinawan si Sara nin kakayahan na magkaaki maski ngani lampas na siya sa edad, huling para sa saiya, Siya na nanuga maimbod.” (Hebreo 11:11) Midbid ni Sara si Jehova; aram niyang kayang utubon ni Jehova an ano man na panugang ginibo kaini. Siisay sa sato an dai nangangaipo nin urog pang pagtubod? Dapat na mas mamidbid ta pa an Diyos na sinasabi sa Bibliya. Pag ginibo ta iyan, mahihiling ta na tama an ipinahiling na pagtubod ni Sara. Si Jehova talagang maimbod asin inuutob niya an lambang panuga niya—kun minsan, tibaad gibuhon niya pa ngani iyan sa paagi na mapapangalas kita o mapapangisi nin grabe!
“MAGDANGOG KA SA SAIYA”
Sa edad na 90, nangyari man giraray an haloy nang pighahalat-halat ni Sara. Nangaki siya nin aking lalaki sa saiyang namumutan na agom, na 100 anyos na! Pinangaranan ni Abraham an aki na Isaac, o “Ngisi.” Maiimahinar ta si Sara na dawa pagal pero maugmang sinasabi: ‘Pinangisi ako nin Diyos; asin an siisay man na makadangog kaiyan mangisi nin siring sako.’ (Genesis 21:6) An makangangalas na regalong ini hali ki Jehova siguradong nakapaugmang marhay sa saiya sagkod na siya magadan. Pero, may kaiba iyan na dakulang responsabilidad.
Kan si Isaac singko anyos na, isinelebrar kan pamilya an pagbutas niya sa pagsuso. Pero bako gabos maugma. Mababasa ta na pirming naririparo ni Sara an sarong bakong magayon na paggawi. Si Ismael, an 19 anyos na aki ni Hagar, pirming sinusugutan an aking si Isaac. Bako ini basta pagsugot. Kan huri, pinasabngan si apostol Pablo na ipaliwanag na an ginibo ni Ismael pagpersegir ki Isaac. Aram ni Sara na iyan sarong seryosong peligro sa saiyang aki. Aram na marhay ni Sara na may mahalagang papel an saiyang aki sa katuyuhan ni Jehova. Kaya kinusugan niya an saiyang buot asin prangkang kinaulay si Abraham. Sinabi niya digdi na pahalion si Hagar asin Ismael.—Genesis 21:8-10; Galacia 4:22, 23, 29.
Ano an nagin reaksiyon ni Abraham? Mababasa ta: “Nagraot na marhay an buot ni Abraham huli kan sinabi niya manungod sa aki kaini.” Bilang sarong ama, normal lang na mamati niya iyan huling namumutan niya si Ismael. Alagad, malinaw na nahiling ni Jehova an mga bagay-bagay, kaya huminiro siya. Mababasa ta: “Dangan an Diyos nagsabi ki Abraham: ‘Dai dapat magraot an buot mo sa sinabi sa saimo ni Sara manungod sa aki asin sa saimong uripon na babayi. Magdangog ka sa saiya, huling an aapudon na saimong gikan iyo idtong magikan ki Isaac.’” Siniyerto ni Jehova ki Abraham na bebendisyunan niya si Hagar asin an aking lalaki. Nagsunod an maimbod na si Abraham.—Genesis 21:11-14, NW.
Genesis 21:5-7; 10-12, 14
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
wp17.3 12, nota sa ibaba
‘Ika Sarong Magayon na Babayi’
Si Sara tugang ni Abraham sa ama. Si Tera an ama ninda, pero magkaiba an ina ninda. (Genesis 20:12) Sa panahon ngunyan, dai itinutugot an siring na pag-aguman, alagad mahalagang isaisip na ibang marhay an sitwasyon kaidto. An mga tawo kaidto harani pa sa pagkaperpekto, na igwa kuta si Adan asin Eva alagad naiwara ninda. Kaya dawa magka-aguman an haraning magkapamilya, minalataw na dai magkakaigwa nin diperensiya an mga aki ninda. Pero, pakalihis nin mga 400 na taon, an lawig kan buhay nin tawo arog na kan sato. Kan panahon na iyan, ipinagbawal na sa Katugunan ni Moises an pag-aguman nin haraning magkakapamilya.—Levitico 18:6.
Si Abraham—Sarong Arogan Para sa Gabos na Naghihingoang makikatood sa Dios
9 Binalos ini ni Abram nin saro pang akto nin pagtubod. Arog kan sabi kan rekord: “Sia nagtogdok duman nin altar ki Jehova.” (Genesis 12:7) Posible na ini may kaibang pagdolot nin atang na hayop, ta an terminong Hebreo para sa “altar” nangangahulogan “lugar nin pag-atang.” Pakalihis kaini, inotro ni Abram an mga aktong ini nin pagtubod sa ibang parte kan daga. Dugang pa, sia ‘nag-apod sa ngaran ni Jehova.’ (Genesis 12:8; 13:18; 21:33) An fraseng Hebreo na “mag-apod sa ngaran” nangangahulogan man nin “ipahayag (ihulit) an ngaran.” An pamilya ni Abram saka an mga Cananeo seguradong nadangog sia na mapusong ipinahahayag an ngaran kan saiyang Dios, si Jehova. (Genesis 14:22-24) Siring man, an gabos na naghihingoang makikatood sa Dios ngonyan dapat na mag-apod sa saiyang ngaran na may pagtubod. Kabale digdi an pakikikabtang sa paghuhulit sa publiko, na ‘danay na nagdodolot sa Dios nin atang nin pag-omaw, na iyo, an bunga nin mga ngabil na nagpapahayag sa publiko kan saiyang ngaran.’—Hebreo 13:15; Roma 10:10.
Pagbasa sa Bibliya
(Genesis 20:1-18) Ibinalyo ngunyan ni Abraham an saiyang kampo pasiring sa daga nin Negeb asin nag-istar sa may pag-ultanan kan Kades asin Sur. Mantang nag-iistar sa Gerar, 2 ini an parating pabisto ni Abraham sa agom niyang si Sara: “Tugang ko siya.” Kaya nagsugo an hadi kan Gerar na si Abimelec para kuanon si Sara. 3 Pagkabanggi, sinabi nin Diyos ki Abimelec paagi sa sarong pangaturugan: “Siguradong magagadan ka dahil sa babaying kinua mo, huling siya agom asin sadiri nin ibang lalaki.” 4 Alagad dai pa man nakakarani si Abimelec ki Sara. Kaya nagsabi siya: “Jehova, gagadanon mo daw an gabos na tawo sa sarong nasyon maski mga inosente sinda? 5 Sinabi niya baga kaya sako, ‘Tugang ko siya,’ asin pati si Sara nagsabi man, ‘Tugang ko siya.’ Malinig an konsiyensiya ko. Dai ko aram na sala an ginigibo ko.” 6 Dangan sinabi sa saiya kan tunay na Diyos paagi sa pangaturugan: “Aram kong malinig an konsiyensiya mo kan ginibo mo ini, kaya pinugulan takang magkasala sa sako. Iyan an dahilan kaya dai ko itinugot na dutan mo siya. 7 Ibalik mo siya ngunyan sa saiyang agom, huling propeta an agom niya, asin mangayo-ngayo siya para sa saimo asin magdadanay kang buhay. Pero kun dai mo siya ibabalik, siguradong magagadan ka, ika asin sinda gabos na sadiri mo.” 8 Amay na nagmata si Abimelec pagkaaga, asin ipinaapod niya an gabos niyang lingkod asin sinabi sa sainda an gabos na ini, asin nagkatarakot sindang marhay. 9 Tapos ipinaapod ni Abimelec si Abraham asin sinabihan ini: “Ano ining ginibo mo samo? Ano an kasalan ko saimo ta papagkasalaon mo ako asin an sakuyang kahadian kan arog kaini kagabat na kasalan? Bakong tama an ginibo mo sa sako.” 10 Asin sinabi pa ni Abimelec ki Abraham: “Ano baya ta ginibo mo ini?” 11 Nagsimbag si Abraham: “Napag-isip-isip ko kaya, ‘Siguradong daing takot sa Diyos an mga tawo sa lugar na ini, asin gagadanon ninda ako dahil sa agom ko.’ 12 Saka saro pa, tugang ko man talaga siya, aki siya kan sakuyang ama pero bako kan sakuyang ina, asin nagi ko siyang agom. 13 Kaya kan sabihan ako nin Diyos na humali sa harong kan sakong ama asin magpaburubalyo nin lugar, sinabihan ko siya: ‘Ipahiling mo sa sako an saimong maimbod na pagkamuot sa paaging ini: Sain man kita magduman, arog kaini an magin pabisto mo sako, “Tugang ko siya.”’” 14 Dangan nagkua si Abimelec nin mga karnero asin mga baka asin mga suruguon na lalaki saka babayi asin itinao an mga iyan ki Abraham, asin ibinalik niya man an agom kaining si Sara. 15 Sinabi man ni Abimelec: “Uya, puwede kang mag-istar sa sakong daga. Mag-istar ka kun sain mo gusto.” 16 Asin sinabi niya ki Sara: “Itinatao ko ining 1,000 pidasong pirak sa saimong tugang. Magigin patunay iyan para sa gabos na kairiba mo asin sa gabos na iba pa na dai ka nadigtaan, asin mayong magigin katuyawan sa saimo.” 17 Dangan nagngayo-ngayo si Abraham sa tunay na Diyos, asin pinaumayan nin Diyos si Abimelec asin an agom niya saka an mga uripon niyang babayi, asin nagpuon sindang magkaigwa nin mga aki; 18 ginibo kaya ni Jehova na magin baog an gabos na babaying yaon sa harong ni Abimelec huli ki Sara na agom ni Abraham.