Sarong Libro nin Kadonongan na May Mensahe Para sa Ngonyan

“AN SARONG bag na pano nin kadonongan orog na mahalaga kisa sa saro na pano nin mga perlas,” an komento kan suanoy na patriarkang si Job, na daing duda na saro sa pinakamayaman na mga tawo kan saiyang panahon. (Job 1:3; 28:18; 42:12) Totoo nanggad, an kadonongan orog nanggad na mahalaga kisa sa materyal na mga rogaring pag-abot sa pagtabang sa saro na magin mapanggana an saiyang buhay. “An kadonongan para sa proteksion kun paanong an kuarta para sa proteksion,” an sabi kan madonong na si Hadeng Salomon, “alagad an bentaha nin kaaraman iyo na an kadonongan mismo nagpapadanay na buhay sa mga nakasasadiri kaiyan.”—Eclesiastes 7:12.

Alagad saen makukua ngonyan an siring na kadonongan? An mga tawo ikinokonsulta sa parakonsehong mga kolumnista, sikologo, sikiyatrista, patin mga painador asin tsuper sa taksi, an saindang personal na mga problema. Asin an dai mabilang na mga eksperto andam na magtao nin hatol dapit sa haros ano man na tema—sa angay na bayad. Pero sa parate, an siring na “madonong” na mga hatol nagbunga sana nin pagkadesganar, grabeng kapahamakan pa ngani. Kun siring, paano niato manonompongan an tunay na kadonongan?

Si Jesu-Cristo, na nakarororop na marhay sa mga agi-agi nin tawo, sarong beses nagsabi: “An kadonongan napatutunayan na matanos paagi sa mga gibo kaiyan.” (Mateo 11:19) Masdan ta an nagkapirang komun na problema sa buhay nin mga tawo asin helingon ta kun anong madonong na mga hatol an talagang nakatabang sa sainda asin napatunayan na orog na mahalaga para sa sainda kisa sa ‘sarong bag na pano nin perlas.’ Tibaad manompongan man nindo an “bag [na iyan] na pano nin kadonongan” asin makinabang dian.

Kamo daw May Depresyon?

“Kun an ika-20 siglo nagpoon sa Panahon nin Kahaditan, iyan matatapos sa pagpoon kan Panahon nin Kapungawan,” an sabi kan International Herald Tribune sa Londres. Sinabi pa kaiyan na “ihinahayag kan enot na internasyonal na pagsiyasat sa grabeng depresyon an dagos-dagos na pagdakol kan kamatean na iyan sa bilog na kinaban. Sa mga nasyon na arog kalaen kan Taiwan, Lebanon asin Nueva Zelandia an kada kasunod na henerasyon nagigin mas madaling tamaan kan kamatean.” Idtong mga namundag pakalihis kan 1955 sinasabi na tolong beses na mas may posibilidad na makamate nin grabeng depresyon kisa sa saindang mga apoon.

Iyan an nangyari ki Tomoe, na nakamate nin grabeng depresyon asin nakahigda sa kadaklan na kabtang kan saiyang panahon. Huling dai nia maasikaso an saiyang dos anyos na aking lalaki, sia nagbalik sa harong kan saiyang mga magurang. An sarong kataed na may aking babae na kagubay kan aking lalaki ni Tomoe dai nahaloy nakipagkatood sa saiya. Kan sabihon ni Tomoe sa kataed kun gurano sia kadaing halaga, ipinaheling sa saiya kan kataed an sarong teksto sa sarong libro. Iyan nagsasabi: “An mata dai makasasabi sa kamot: ‘Dai taka kaipuhan’; o, siring man, an payo dai makasasabi sa mga bitis: ‘Dai ko kamo kaipuhan.’ Kundi orog pa nganing kaipuhan an mga kabtang nin hawak na garo baga mas maluya.”a Napaluha an mga mata ni Tomoe kan marealisar nia na an lambang tawo igwa nin kabtang sa kinaban asin kinakaipuhan.

Isinuherir kan kataed na siyasaton nia an libro na igwa kan mga tataramon na iyan. Nagtango si Tomoe bilang pag-oyon, minsan ngani sagkod kan panahon na idto mayo pa siang ano man na nagigibo, ni an paggibo nia nin simpleng panuga. Tinabangan man sia kan kataed na manaod, asin inibanan man nia si Tomoe sa pagluto aroaldaw. Pakalihis nin sarong bulan si Tomoe minabangon na kada aga, na naglalaba, naglilinig sa harong, nagsasaod, asin nagluluto nin pamanggihan, arog kan ginigibo nin siisay man na agom na babae. Dakol siang problema na dapat pangganahan, alagad sabi nia, “Kompiado ako na basta sunodon ko an madonong na mga hatol na nanompongan ko, mapaparahay ako.”

Paagi sa pag-aplikar kan kadonongan na nanompongan nia, napangganahan ni Tomoe an mamondong mga aldaw kan saiyang depresyon. Ngonyan si Tomoe bilog na panahon na nagtatabang sa iba na iaplikar an iyo man sanang mga hatol na nagpangyari sa saiya na mapangganahan an saiyang mga problema. An madonong na mga hatol na iyan yaon sa sarong suanoy na libro na may mensahe para sa gabos na tawo ngonyan.

May Inaatubang daw Kamong mga Problema sa Laog kan Pamilya?

Sa bilog na kinaban naglalangkaw an bilang nin diborsio. Nagdadakol an problema sa laog nin pamilya dawa sa mga nasyon sa Oriente, kun saen an mga tawo dati ipinag-oorgolyo an saindang borogkos na marhay na pamilya. Saen kita makanonompong nin madonong na giya dapit sa pag-agom na epektibo?

Estudyare an nangyari ki Shugo asin Mihoko, sarong mag-agom na daing katapusan an mga problemang panmag-agom. Pinag-iiwalan ninda an lambang sadit na bagay. Madaling maanggot si Shugo, asin minabalos si Mihoko kada makuanan nia sia nin sala. Inisip pa ngani ni Mihoko, ‘Imposible na magkaoyon kami sa ano man na bagay.’

Sarong aldaw may sarong babae na nagsongko ki Mihoko asin binasa sa saiya an mga tataramon na ini hale sa sarong libro: “Kun siring, an gabos na boot nindong gibohon sa saindo nin mga tawo, gibohon man nindo sa sainda.”b Minsan ngani bakong interesado sa relihion, si Mihoko uminoyon na pag-adalan an libro na igwa kan mga tataramon na iyan. Interesado sia na maparahay an saiyang buhay pampamilya. Kaya kan imbitaran sia na umatender sa sarong pagtiripon kun saen pinag-oolayan an publikasyon na may titulong Making Your Family Life Happy, si Mihoko—asin an saiyang agom na lalaki—tolos-tolos na nag-ako.c

Sa pagtiripon, narisa ni Shugo na talagang iinaaplikar kan mga nag-aatender an saindang nanonodan asin na sinda garo baga maogma. Nagdesisyon sia na siyasaton an libro na pinag-aadalan kan saiyang agom. May mga tataramon na tolos na nakakua kan saiyang atension: “An haloy na maanggot abunda sa pakamansay, alagad an saro na daing pasensia nag-oomaw sa kakablasan.”d Minsan ngani haloy bago nia ikinaaplikar sa saiyang buhay an prinsipyong ini, an luway-luway na pagbabago sa saiya nahayag sa kairiba nia, kabale an saiyang agom.

Naheheling an mga pagbabago kan saiyang agom, pinonan man ni Mihoko na iaplikar an saiyang nanonodan. Ini an sarong prinsipyo na nangorognang nakatabang: “Dai kamo maghokom tanganing dai man kamo hokoman; huli ta an paghokom na ihinohokom nindo, iyo man an ihohokom sa saindo.”e Kaya nagdesisyon si Mihoko asin an saiyang agom na pag-olayan ninda an saindang marahay na mga kualidad asin kun paano sinda maoswag imbes na maghinanapan nin sala. Ano an resulta? Nagigirumdoman ni Mihoko: “Talagang nakapaogma iyan sa sako. Ginigibo mi ini kun nagkakakan kada banggi. Pati an samong tres anyos na aking lalaki nakikiayon sa orolay. Iyan talagang nakagiginhawa sa samo!”

Kan isagibo kan pamilyang ini an makahulogan na hatol na inako ninda, napangganahan ninda an mga problema na nakadadanyar sa saindang relasyon sagkod sa delikadong kamugtakan. Bako daw na orog na mahalaga iyan para sa sainda kisa sa sarong bag na pano nin perlas?

Boot daw Nindong Magin Mapanggana an Saindong Buhay?

Para sa dakol ngonyan, an pagtipon nin mga kayamanan an pasohan sa buhay. Pero, an sarong mayaman na negosyante sa Estados Unidos na nagtao nin ginatos na milyon dolyares sa institusyon sa paglimos sarong beses nagsabi: “An kuarta nakaaakit para sa nagkapirang tawo, alagad mayo nin puedeng isulog nin sabay an duwang padis na sapatos.” Pipira sana an nag-aadmitir kan katunayan na ini asin mas kadikit pa ngani an minapondo sa paghihingoang magkamit nin mga kayamanan.

Si Hitoshi nagdakula na dukha, kaya makosog an pagmawot nia na yumaman. Pakatapos na maheling nia kun paano minamaniobra kan mga nagpapautang an mga tawo, sia nagdesisyon: “An makatakma kan pinakadakol na kuarta iyo an gana.” Makosogon an paniniwala ni Hitoshi sa kapangyarihan nin kuarta kaya naghona sia na maski an buhay nin tawo puedeng bakalon kaiyan. Tanganing makatipon nin mga kayamanan, nagmahigos siang marhay sa saiyang negosyong pagtutubero asin nagtrabaho sa bilog na taon, na nungkang nagbabakasyon. Minsan grabe an saiyang pagmamaigot, madaling narealisar ni Hitoshi na sia, na sarong subkontratista, nungkang magigin siring kapoderoso kan mga kontratista na nagtao sa saiya nin trabaho. Aroaldaw na sanang nakakamate sia nin pagkadiskontento asin takot na mabangkarote.

Dangan sarong lalaki an nagsongko ki Hitoshi asin hinapot sia kun aram nia na si Jesu-Cristo nagadan para sa saiya. Mantang an paghona ni Hitoshi mayo nin siisay man na magugustong magadan para sa sarong tawo na arog sa saiya, boot niang makaaram asin nag-oyon sia na magkaigwa nin dugang pang orolay. Kan sunod na semana, nag-atender sia sa sarong diskurso asin nabigla sia na madangog an konseho na ‘papagdanayon na simple an mata.’ Ipinaliwanag kan espiker na an “simpleng” mata iyo an mata na harayo an pananaw asin nakatorohok sa espirituwal na mga bagay; sa ibong na kampi, an “maraot,” o “maaraon,” na mata nakatorohok sana sa yaon na mga mawot kan laman asin halipot an pananaw. An hatol na, “Kun saen an saindong kayamanan, dian man an saindong puso,” tuminama na marhay sa saiya.f Igwa nin orog pang mahalaga kisa sa pagkamit nin mga kayamanan! Dai pa sia noarin man nakadangog nin arog kaiyan.

Natudok an isip, pinonan niang iaplikar an saiyang nanonodan. Imbes na magpagal para sa kuarta, pinonan niang enoton sa saiyang buhay an espirituwal na mga prinsipyo. Tinawan man nia nin panahon an pag-asikaso sa espirituwal na ikararahay kan saiyang pamilya. Naturalmente, iyan nangahulogan nin mas dikit na panahon sa trabaho, pero naparahay an saiyang negosyo. Taano?

An saiyang agresibong personalidad nagin mahoyo asin toninong kan hinimate nia an hatol na itinao sa saiya. Partikularmenteng natudok an saiyang isip kan konseho na: “Irayo nanggad nindo an gabos na iyan sa saindo, an kabangisan, kaanggotan, karatan, mapanlibak na pagtaram, asin malaswang orolay hale sa saindong ngoso. Dai kamo magpapurutikputik. Hubaa nindo an daan na personalidad kaiba an mga gibo kaiyan, asin isulog nindo an bagong personalidad, na binabago paagi sa tamang kaaraman segun sa ladawan kan Saro na naglalang kaiyan.”g An pagsunod sa hatol na ini dai nagpayaman sa saiya, alagad an saiyang “bagong personalidad” marahay an nagin impresyon sa saiyang mga kliente asin nakua an saindang tiwala asin kompiansa. Iyo, an madonong na mga hatol na saiyang nanompongan nakatabang sa saiya na magin mapanggana an saiyang buhay. Para sa saiya, an mga iyan sa literal orog na mahalaga kisa sa sarong bag na pano nin perlas o kuarta.

Bubuksan daw Nindo an Bag?

Masasabi daw nindo kun ano an bag na pano nin kadonongan na napatunayan na mahalagang marhay para sa mga indibiduwal sa nasambitan na mga halimbawa? Iyan an kadonongan na manonompongan sa Biblia, an pinakamahiwas an sirkulasyon asin pinakamadaling makua na libro digdi sa daga. Posible na kamo igwang kopya o madaling makakua nin saro. Minsan siring, kun paanong an pagkaigwa sana nin sarong bag na pano nin mahalagang mga perlas asin dai paggamit kaiyan dai magtatao nin pakinabang sa kagsadiri, an pagkaigwa sana nin sadiring Biblia mayo man nin halaga. Taano ta dai buksan an bag, sabi ngani, asin iaplikar an madonong na hatol asin napapanahon na konseho kan Biblia patin helingon kun paano iyan makatatabang sa saindo na mapangganahan an mga problema sa buhay.

Kun kamo tinawan nin sarong bag na pano nin perlas, dai daw kamo magpapasalamat asin maghihingoa na aramon kun siisay an nagregalo sa saindo tanganing mapasalamatan nindo sia? Aram daw nindo kun siisay an Kagtao kan Biblia?

Ihinahayag kan Biblia an Gikanan kan kadonongan na manonompongan dian kan iyan magsabi: “An gabos na Kasuratan ipinasabong nin Dios asin kapakipakinabang.” (2 Timoteo 3:16) Sinasabi man kaiyan sa sato na “an tataramon nin Dios buhay asin mapuersa.” (Hebreo 4:12) Iyan an dahelan kun taano an madonong na mga hatol na manonompongan sa Biblia ta napapanahon asin epektibo para sa sato ngonyan. An Mga Saksi ni Jehova maoogma na tabangan kamong makanood manongod sa bukas an palad na Parataong ini, si Jehova Dios, tanganing makalinya kamo sa mga nakikinabang sa “sarong bag na pano nin kadonongan” na yaon sa Biblia—an libro nin kadonongan na may mensahe para sa mga tawo sa ngonyan.

[Mga Nota sa Ibaba]

[Kahon/Retrato sa pahina 4]

Madonong na mga Hatol sa Pagpapadanay nin Emosyonal na Pagkatimbang

“Kun mga sala an saimong binabantayan, O Jah, O Jehova, siisay an makatitindog? Huli ta yaon saimo an tunay na pagpatawad, tanganing ika katakotan.”—Salmo 130:3, 4.

“An magayagayang puso igwa nin marahay na epekto sa lauog, alagad ta huli sa kolog kan puso igwa nin nagsasakit na espiritu.”—Talinhaga 15:13.

“Dai ka magin labi-labi kamatanos, ni magsagin labi-labi kadonong. Taano ka ta magdadara nin kapahamakan sa saimong sadiri?”—Eclesiastes 7:16.

“Igwang orog na kaogmahan sa pagtao kisa sa pag-ako.”—Gibo 20:35.

“Maanggot kamo, pero dai kamo magkasala; dai nindo pagpasolnopon an saldang na kamo may kaanggotan.”—Efeso 4:26.

[Kahon/Retrato sa pahina 5]

Madonong na mga Hatol Para sa Maogmang Buhay Pampamilya

“Nasusudya an mga plano kun mayo nin pribadong orolay, alagad sa kadakolan nin parahatol may nahahaman.”—Talinhaga 15:22.

“An puso kan may pakasabot nakakakua nin kaaraman, asin an talinga kan mga madonong nagmamaigot na makakua nin kaaraman.”—Talinhaga 18:15.

“Siring sa mga mansanas na bulawan sa mga inukit na pirak an tataramon na itinaram sa tamang kapanahonan kaiyan.”—Talinhaga 25:11.

“Padagos kamong magpatiriostios asin sueltong magpatarawadtawadan kun an siisay man igwa nin sumbong tumang sa saro. Kun paanong kamo sueltong pinatawad ni Jehova, siring man an gibohon nindo. Alagad, laen pa sa gabos na bagay na ini, isulog nindo an pagkamoot, huli ta iyan sangkap na bogkos nin pagkasararo.”—Colosas 3:13, 14.

“Aramon nindo ini, namomotan kong mga tugang. An gabos na tawo kaipuhan na magin listo kun dapit sa pagdangog, maluway kun dapit sa pagtaram, maluway kun dapit sa kaanggotan.”—Santiago 1:19.

[Kahon/Retrato sa pahina 6]

Madonong na Hatol Para sa Mapangganang Buhay

“An madayang timbangan bagay na ikinababalde ni Jehova, alagad an bilog na gapong pantimbang nawiwilihan nia.”—Talinhaga 11:1.

“An kapalangkawan naeenot sa kapahamakan, asin an espiritu nin kapaabaw-abawan naeenot sa pagkapukan.”—Talinhaga 16:18.

“Siring sa sarong siudad na gaba, na daing lanob, an tawong daing pagpopogol sa saiyang espiritu.”—Talinhaga 25:28.

“Dai ka maghidali sa saimong espiritu na makolgan an boot, huli ta an pagkolog kan boot iyo an nasa daghan kan mga kablas.”—Eclesiastes 7:9.

“Iapon mo an saimong tinapay sa ibabaw kan katubigan, huli ta pakaagi nin dakol na aldaw makukua mo giraray iyan.”—Eclesiastes 11:1.

“Dai kamo magpaluwas nin maraot na tataramon sa saindong ngoso, kundi ano man na tataramon na marahay para sa pagpakosog siring sa kinakaipuhan, tanganing iyan makapagtao nin karahayan sa mga nagdadangog.”—Efeso 4:29.

[Retrato sa pahina 7]

An pag-adal sa Biblia iyo an enot na tangga sa pakikinabang sa “bag na pano nin kadonongan”