An Dakulang Isyu—Ano Iyan?

ANO an dakulang isyu na napapaatubang sa sato gabos? Iyan daw naglalangkaw na ibabaw kan dagat asin palaen na panahon huli sa pag-init kan globo? Iyan daw paghimpis kan ozone layer, na nagbubunga kan peligrosong pagkabalad sa nakadadanyar na ultraviolet rays kan aldaw? Iyan daw pagputok kan populasyon, na nagpapagrabe sa ibang problema kan globo, arog baga kan pagtios asin krimen? O iyan daw an posibilidad na mapara an dai masabing minilyon sa sarong guerra nuklear, na an siisay man na natadang buhay sa pagkatunaw sa huri magagadan sa makuring sakit huli sa lipot, gutom, o radyasyon?

Pakatapos na mapag-olayan ini asin an iba pang isyu, kan 1989 an babasahon na Scientific American nagkonklusyon: “An posibilidad nin guerra nuklear daing duwa-duwa na nagrerepresentar sa pinakagrabeng potensial na peligro sa . . . pagdadanay na buhay.” Kun siring, guerra nuklear daw an pinakadakulang isyu na napapaatubang sa sato?

An Dakulang Isyu

Huli sa pagkaliwat kan politikal na kamugtakan poon kan 1989, tibaad garo baga mas kadikit na an posibilidad nin guerra nuklear. Pero, sagkod na igwa nin mga armas nuklear, iyan magtatao nin seryosong peligro sa katawohan. Pero, an impormasyon sa 1990 Britannica Book of the Year nagtotokdo sa saro pang kritikal na bagay. Sono sa reperensiang ini, labing 230 milyones sa mga nag-eerok sa daga an ateista. An iba pang reperensia nagpapaheling na an dagdag pang minilyon impluwensiado nin mga pilosopiya Oriental na nagtotogot sa punto-de-vista na mayo nin Kaglalang. Dugang pa, mantang ginatos na milyon an nagtutubod sa Kaglalang, an saindang mga ideya manongod sa saiya magkalaen na gayo. Asin sa dakol na kaso, an saindang mga gawe nagtatao nin dakulang kalanghadan sa Saro na hinihingako nindang sambahon.—2 Pedro 2:1, 2.

Kun nag-eeksister an Dios—asin tunay na iyo nanggad—segurado na an dakulang isyu ngonyan may labot sa saiya. Taano ta linalang nia an katawohan? Ano an satuyang paninimbagan sa saiya? Ano an reaksion nia sa paglaglag nin tawo sa daga? Asin ano an gigibohon nia sa angat na ipinaririsa kan pagsayuma nin kadakol na tumubod sa saiya o pumasakop sa saiyang kabotan? An totoo, an dakulang isyu na napapaatubang sa lambang saro sa sato iyo an kun baga satuyang inaako o isinisikwal an soberaniya nin Dios, “na an ngaran sana si JEHOVA.”—Salmo 83:18, King James Version.

An Ginikanan kan Uniberso

Siyempre, sa mga dai nagtutubod sa Dios, an paninimbagan niato sa saiya bakong isyu. Alagad an siisay man na sadiosan na nagmamasid sa disenyo asin kagayonan kan satong daganon na istaran napipiritan na mag-admitir na seguradong igwa nin dakulang Kagdisenyo. Totoo na sa paghihingoa na ipaliwanag an natural na mga ngangalasan na nasa palibot niato, an kadaklan na sientista dai iinaayon an Dios. Halimbawa, dakol an nagsasabi na an uniberso nagdakula sa presenteng sokol kaiyan gikan sa sarong sadit na punto na sadit pa sa payo nin alpiler, na iyan nangyari “huli sa naturalesa,” sa pagkanorongod sana, na dai kaipuhan an Kaglalang. Minsan siring, pakapaliwanagan nin sarong popular na bagong teoriya sa kun paano nagpoon an uniberso, an pisikong si Hanbury Brown, sa saiyang librong The Wisdom of Science, nag-admitir: “Sa kadaklan na tawo, seguro, iyan magigin garo baga mahika kisa paliwanag.” Si Propesor Brown nagkonklusyon na “an ginikanan asin katuyohan kan kinaban” “darakulang misteryo” na garo baga dai kayang resolberan nin siensia.

Idinemonstrar nin mga sientista na an materya asin enerhiya magkakoneksion na marhay asin na an materya puwedeng gibohon na enerhiya asin an enerhiya gibohon na materya. Arog kan maheheling sa mga pagputok nuklear, an sadit na materya nagrerepresentar sa dakol na enerhiya. Kun siring, saen hale an gabos na enerhiya na irenerepresentar kan 100,000 milyones na bitoon sa satong galaksia, saka kan labing 1,000 milyones na galaksia na minakompuwesto sa naheheling na uniberso?

An Biblia nagsasabi: “Tingagan an saindong mga mata asin helinga nindo. Siisay an naglalang kan mga bagay na ini? Iyan iyo an Saro na nagpapaluwas kan saindang hukbo nin oyon sa kabilangan, na gabos inaapod nia sa mismong ngaran. Huli sa kadakolan nin dinamikong kosog, mantang sia man makosog sa kapangyarihan, ni saro sa sainda mayong nawawara.” Siisay an Sarong iyan? Nakarekord sa Biblia an simbag: “Ako si Jehova. Iyan an sakong ngaran; asin dai ko itatao sa iba an sakong kamurawayan.”—Isaias 40:26; 42:5, 8.

An pagpamugtak na an daga kaiba an iba pang kabtang kan uniberso nagpoon sa pagkanorongod sana hinahale an kamurawayan na maninigo sa Kaglalang, si Jehova Dios. (Kapahayagan 4:11) Hinahale man kaiyan an makosog na motibo na gumawe nin responsable sa daga. Kun aram nin mga tawo na maninimbag sinda sa Dios para sa saindang ginigibo sa saiyang mga linalang, posible na sinda orog na magmamaan sa mga bagay na arog kan polusyon, pagkaraot kan ozone layer, asin pag-init kan globo.

An Ginikanan nin Buhay

Horophoropa man an hapot na: Paano nagpoon an buhay? An mga tawo tinokdoan na an buhay naglataw na daing labot an Dios. Pero kontra ini sa napatunayan nang marhay na sientipikong prinsipyo. Kaidto tinubod na an mga uang hale sa odo nin baka, an mga ulod hale sa lapang laman, asin an mga kino hale sa laboy. Dawa kan huring siglo, an mga sientista nagtokdo na an mga mikroorganismo gikan sa daing buhay na materya. Pero an mga ideyang arog kaini pinatunayan na sala ni Redi, Pasteur, asin iba pang sientista. An The World Book Encyclopedia (edisyon nin 1990) nagsasabi: “Pakatapos kan mga eksperimento ni Pasteur, inako kan kadaklan na biologo an ideya na an gabos na buhay gikan sa nag-eeksister na buhay.”

Minsan siring, sono sa teoriya nin mga sientista laen man an kamugtakan nin mga bagay kaidtong suanoy. Sinasabi ninda na an enot na sarong-selulang mga organismo nagkanorongod sanang naglataw hale sa daing buhay na pinagsaralak na inaapod nindang primeval soup, na igwa kan mga kemikal na kaipuhan sa buhay. “An pagkanorongod sana an guminibo kaiyan gabos, poon sa primeval soup pasiring sa tawo,” an sabi ni Christian de Duve sa A Guided Tour of the Living Cell.

Sa pagtaram manongod sa Dios, an Biblia nagsasabi: “Yaon sa saimo an gikanan nin buhay.” (Salmo 36:9) An mga tataramon na ini tunay na kaoyon kan naobserbaran—na an buhay puwede sanang gumikan sa dati nang nag-eeksister na buhay. Minsan siring, huling an pangenot na siensia mas gustong ibilang an saro sa pinakamahalagang balaog nin Dios, an buhay, na bagay na basta na sana naglataw, an dakol dai nakakamate nin paninimbagan sa Dios para sa paggamit ninda sa saindang buhay. Kaya, linalapas ninda an mga pagboot nin Dios, na nag-iinapihan, naghaharabonan, naggagaradanan, asin naggagasto nin kadakol na kuwarta, panahon, asin donong sa pagdisenyo nin nakagagadan na mga armas na nangagadan asin nanlalaglag na may makatatakot na kakayahan.

Paghusay sa Isyu

Apuwera sa mga ateista asin modernista, an iba pang dai mabilang nagdedehar sa soberaniya nin Dios. An dakol ngonyan naghihingakong nagtutubod sa Dios, asin labing 1,700 milyones an inaapod an saindang sadiri na mga Kristiano. Sa laog nin dakol na siglo an mga iglesya nin Kakristianohan inomaw an Dios sa publiko sa saindang mga misa. Pero saen daw man nanggad naninindogan an kadaklan sa 1,700 milyones katawong iyan kun dapit sa soberaniya nin Dios?

An mga indibiduwal asin nasyon kapwa ipinaheling an saindang dai pagmangno dian paagi sa paggawe tumang sa espisipikong mga pagboot nin Dios. An mga nasyon na naghihingakong Kristiano guminibo nin daing-dios na mga akto nin kadahasan, pati an duwang pinakagrabeng guerra sa kasaysayan nin tawo—asin an “Kristianong” mga klerigo sa man-ibong-ibong na lado binendisyonan an mga guerrang idto! Paagi sa siring na pagsaginsagin, pinagmisrepresentar nanggad ninda an Dios. Arog kan sinasabi kan Biblia: “Sinda nagpapahayag na midbid ninda an Dios, alagad ta sinda nagpapainda sa saiya paagi sa saindang mga gibo.”—Tito 1:16.

Minsan siring, an Dios “dai mapaiindahan an saiyang sadiri.” (2 Timoteo 2:13) Seguradong maabot an panahon na saiyang reresolberan an gabos na kabtang kan isyung ini nin soberaniya kaoyon sa saiyang isinabing katuyohan: “Makakaaram sinda na ako si Jehova.” (Ezequiel 38:23) Alagad taano ta haloyon na? Paano reresolberan sa katapustapusi an isyu? Asin paano kamo makagigibo nin tamang mga desisyon sa napakahalagang bagay na ini?

[Pasasalamat para sa Retrato sa pahina 3]

An nasa likod: Retrato kan U.S. Naval Observatory