“Paratinda nin Purpura”

Si Lidia nag-iistar sa Filipos, an pangenot na siudad nin Macedonia. Minsan siring, hale sia sa Tiatira, sarong siudad sa rehion nin Lidia, sa solnopan na Asia Minor. Sa dahelan na ini may mga nagsusuherir na an “Lidia” sarong gaha na itinao sa saiya sa Filipos. Sa ibang pagtaram, sia “an Lidiana,” kun paanong an babae na hinulitan ni Jesu-Cristo puedeng apodon na “an Samaritana.” (Juan 4:9) Si Lidia nagtitinda nin “purpura” o mga bagay na kinoloran kan tina na ini. (Gibo 16:​12, 14) An pagkaigwa nin mga paragibo nin tina kapwa sa Tiatira asin sa Filipos pinatutunayan nin mga inskripsion na nadiskobre nin mga arkeologo. Posible na buminalyo si Lidia huli sa saiyang trabaho, magsalang tanganing ipadagos an saiyang sadiring negosyo o bilang representante nin sarong kompanya nin mga paratina sa Tiatira.

Laen-laen an puedeng pagkuanan nin tina na purpura. An pinakamahal hale sa nagkapirang klase nin bibi sa dagat. Sono sa Romanong poeta kan enot na siglo na si Marcial, an sarong kapa na may pinakamarahay na purpura sa Tiro (saro pang sentro na pinagpoprodusiran kaini) puedeng magkantidad nin sagkod sa 10,000 sesterse, o 2,500 na denario, na katimbang nin sueldo nin sarong trabahador para sa 2,500 na aldaw. Malinaw nanggad, maluho an siring na mga gubing kaya nagkapira sana an puedeng makabakal. Kaya puedeng mayaman si Lidia. Ano man an totoo, nahimo niang magin mapag-istimar ki apostol Pablo asin sa kairiba nia​—si Lucas, Silas, Timoteo, asin tibaad iba pa.

Sarong “Parasamba sa Dios”

Si Lidia sarong “parasamba sa Dios,” alagad posible na sia sarong proselita sa Judaismo na naghahanap nin katotoohan sa relihion. Minsan ngani marahay an saiyang trabaho, si Lidia bakong materyalistiko. Imbes, nagtatagama sia nin panahon para sa espirituwal na mga bagay. “Binukasan ni Jehova an saiyang puso tanganing maghinanyog sa mga bagay na itinataram ni Pablo,” asin inako ni Lidia an katotoohan. Sa katunayan, ‘sia asin an kairiba nia sa harong nabautismohan.’​—Gibo 16:​14, 15.