Togoti an Saindong Pagpopogol sa Sadiri na Magdanay Asin Magsulwak
“Idagdag sa saindong pagtubod . . . an pagpopogol sa sadiri.”—2 PEDRO 1:5, 6.
1. Sa anong pambihirang situwasyon an sarong Kristiano tibaad makapagpatotoo?
SI Jesus nagsabi: “Dadarahon kamo sa atubang nin mga gobernador asin hade huli sako, sa pagpatotoo sainda.” (Mateo 10:18) Kun pinaatubang kamo sa sarong gobernador, hokom, o presidente, manongod sa ano an itataram nindo? Tibaad enot dapit sa kun taano ta yaon kamo duman, sa akusasyon tumang saindo. An espiritu nin Dios tatabangan kamong gibohon iyan. (Lucas 12:11, 12) Pero maiimahinar daw nindo an pagtaram manongod sa pagpopogol sa sadiri? Ibinibilang daw nindo iyan na importanteng kabtang kan satong Kristianong mensahe?
2, 3. (a) Paano nangyari na si Pablo nakapagpatotoo ki Felix asin Drusila? (b) Taano an pagpopogol sa sadiri ta angay na topikong ipakipag-olay ni Pablo sa situwasyon na idto?
2 Konsiderara an sarong tunay-na-buhay na halimbawa. An saro sa mga saksi ni Jehova inarestar asin binista. Kan tinawan nin oportunidad na magtaram, boot niang ipaliwanag an saiyang mga paniniwala bilang Kristiano, bilang saksi. Puwede nindong siyasaton an rekord asin manonompongan nindo na nagtao sia nin rasonableng patotoo “manongod sa katanosan asin pagpopogol sa sadiri patin kan paghokom na madatong.” Pinanonongdan niato an eksperyensia kan apostol na si Pablo sa Cesarea. Nagkaigwa nin enot na imbestigasyon. “Mga pirang aldaw an nakaagi nagdatong si Felix kaiba si Drusila na saiyang agom, na sarong Judia, asin ipinaapod nia si Pablo asin dinangog nia sia dapit kan pagtubod ki Cristo Jesus.” (Gibo 24:24) An kasaysayan nagsasabi na si Felix “naggibo nin gabos na klase nin karingisan asin kalaswaan, na ginagamit an kapangyarihan nin hade sa gabos na naturalesa nin oripon.” Duwang beses na siang ikinasal kaidto kan sutsotan nia si Drusila na bulagan an saiyang agom (na linalapas an pagboot nin Dios) asin nagin saiyang ikatolong agom. Tibaad si Drusila an boot na makadangog dapit sa bagong relihiyon, an Kristianismo.
3 Si Pablo nagtaram “manongod sa katanosan asin pagpopogol sa sadiri patin kan paghokom na madatong.” (Gibo 24:25) Ipinarisa kaini an pagkakalaen kan mga pamantayan nin Dios sa katanosan asin kan karingisan saka inhustisya ni Felix asin Drusila. Tibaad naglaom si Pablo na pahiroon si Felix na magpaheling nin hustisya sa inaatubang niang kaso. Pero taano ta ipinakipag-olay an ‘pagpopogol sa sadiri patin an paghokom na madatong’? An inmoral na mag-agom na ini naghapot kun ano an kabale sa “pagtubod ki Cristo Jesus.” Kaya kaipuhan nindang maaraman na an pagsunod sa saiya naghahagad nin pagpopogol sa pag-isip, pagtaram, asin paggawe nin saro, na iyo an kahulogan kan pagpopogol sa sadiri. An gabos na tawo maninimbag sa Dios huli kan saindang kaisipan, mga tataramon, asin gibo. Kun siring, orog kaimportante kisa ano pa man na paghokom na gikan ki Felix para sa kaso ni Pablo iyo an paghokom nin Dios na inatubang kan gobernador asin kan saiyang agom. (Gibo 17:30, 31; Roma 14:10-12) Masasabotan na kan madangog an mensahe ni Pablo, “si Felix natakot.”
Iyan Importante Pero Bakong Pasil
4. Taano an pagpopogol sa sadiri ta mahalagang kabtang kan tunay na Kristianismo?
4 An pagpopogol sa sadiri minidbid ni apostol Pablo bilang mahalagang kabtang kan Kristianismo. Pinatunayan ini ni apostol Pedro, saro sa dayupot na mga kairiba ni Jesus. Kan nagsurat sa magigin “mga kaambit sa banal na naturalesa” sa langit, si Pedro nagsadol sa pagpaheling nin pirang kuwalidad na kinakaipuhan, na arog baga kan pagtubod, pakamoot, asin pagpopogol sa sadiri. Kun siring, an pagpopogol sa sadiri kabale sa asegurasyon na ini: “Kun an mga bagay na ini nasa saindo asin nagsusulwak, iingatan kamo kaiyan na dai magin inaktibo o daing bunga mapadapit sa tamang kaaraman kan satong Kagurangnan na Jesu-Cristo.”—2 Pedro 1:1, 4-8.
5. Taano ta maninigo kitang nangorognang mahadit manongod sa pagpopogol sa sadiri?
5 Alagad aram nindo na mas pasil sabihon na maninigo kitang magpaheling nin pagpopogol sa sadiri kisa aktuwal na gibohon iyan sa satong pan-aroaldaw na pamumuhay. An sarong dahelan iyo na an pagpopogol sa sadiri bibihirang gayo. Sa 2 Timoteo 3:1-5 ilinadawan ni Pablo an mga pag-uugale na mangyayari sa satong panahon, sa “huring mga aldaw.” An sarong ugale na magpapamidbid sa satong panahon iyo na an dakol magigin “mayong pagpopogol sa sadiri.” Naheheling ta na napatutunayan ining totoo sa palibot niato, bako daw?
6. Paano an kadaihan nin pagpopogol sa sadiri naheheling ngonyan?
6 An dakol naniniwala na sa pundamental marahay sa salud na “pabuwelohon sana” o “pasangawon iyan.” An saindang opinyon sinusuportaran kan mga ibinibilang na modelo kan publiko na garo baga iniignoro an ano man na klase nin pagpopogol sa sadiri, na pinapangana sana an saindang kapusukan. Sa pag-ilustrar: An dakol na nagkakagusto sa propesyonal na mga karawat nagdakula na tood sa madahas na mga pagpaheling nin emosyon, sa madahas na pagkaanggot pa ngani. Dai daw nindo nagigirumdoman, kisuerra sa peryodiko, an mga pangyayari na an maringis na pag-iriwal o pagsururog nangyari sa karawat? Alagad an satong punto dai naghahagad na gamiton ta an dakol na panahon sa pagrepaso kan mga halimbawa nin kadaihan nin pagpopogol sa sadiri. Puwede nindong ilista an dakol na kabtang na dian kita nagkakaipong magpaheling nin pagpopogol sa sadiri—an satong konsumo sa kakanon asin inomon, an paggawe niato sa bakong kasekso, patin an panahon asin kuwartang ginagastos sa mga aling-alingan. Pero imbes na siyasaton nin paimbabaw an dakol sa mga iyan, siyasaton niato an sarong pangenot na kabtang na dian kaipuhan kitang magpaheling nin pagpopogol sa sadiri.
Pagpopogol sa Sadiri kun Manongod sa Satong Emosyon
7. Anong kabtang nin pagpopogol sa sadiri an nagkakaipo nin espesyal na atension?
7 An kadaklan sa sato nagin mapanggana nanggad sa pagkontrol o pagpogol sa satong mga hiro. Dai kita naghahabon, napadadara sa inmoralidad, o nagkokomitir nin paggadan; aram niato kun ano an pagboot nin Dios dapit sa siring na mga pagkakasala. Alagad, gurano kita kamapanggana sa pagpogol sa satong emosyon? Sa katapustapusi, an mga dai nakakukultibar nin pagpopogol sa sadiring emosyon sa parate nawawaran nin pagpopogol sa sadiri kun manongod sa saindang mga gawe-gawe. Kaya bantayan ta an satong emosyon.
8. Ano an linalaoman sato ni Jehova kun manongod sa satong emosyon?
8 Dai kita linalaoman ni Jehova Dios na magin mga robot, na mayo o dai na kita nakapahahayag nin ano man na emosyon. Sa may lolobngan ni Lazaro, si Jesus “nag-agrangay sa espiritu asin napurisaw.” Dangan “si Jesus naghibi.” (Juan 11:32-38) Sia nagpaheling nin tunay na laen na emosyon kan, may sangkap na pagpopogol sa saiyang paghiro, pinalayas nia sa templo an mga pararibay nin pirak. (Mateo 21:12, 13; Juan 2:14-17) An saiyang maimbod na mga disipulo nagpaheling man nin odok na emosyon. (Lucas 10:17; 24:41; Juan 16:20-22; Gibo 11:23; 12:12-14; 20:36-38; 3 Juan 4) Minsan siring, narealisar ninda an pangangaipo para sa pagpopogol sa sadiri tangani na an saindang emosyon dai gumiya sa kasalan. An Efeso 4:26 tunay na linilinaw ini: “Maanggot kamo, alagad dai kamo magkasala; dai nindo pagpasolnopon an aldaw na kamo may kaanggotan.”
9. Taano ta mahalagang gayo an pagpopogol niato sa satong emosyon?
9 Igwa nin peligro na an sarong Kristiano tibaad garo ipinaheheling an pagpopogol sa sadiri mantang, sa totoo, an saiyang emosyon dai na napopogolan. Girumdoma an simbag kan inoyonan nin Dios an atang ni Abel: “Si Cain naanggot na marhay, asin an saiyang lalauogon nagpoon na magmondo. Huli kaini si Jehova sinabihan si Cain: ‘Taano ta naaanggot kang marhay asin taano ta nangorondot na an saimong lalauogon? Kun ika maggibo nin marahay, dai ka daw magkakaigwa nin pag-omaw? Alagad kun dai ka maggibo nin marahay, igwa nin kasalan na naglulukob sa tata, asin ika an minamawot kaiyan.’” (Genesis 4:5-7) Dai napogolan ni Cain an saiyang emosyon, na naggiya saiya na gadanon si Abel. An dai napogolan na emosyon naggiya sa dai napogolan na gibo.
10. Ano an manonodan nindo sa halimbawa ni Aman?
10 Horophoropa man an sarong halimbawa kan kaaldawan ni Mardoqueo asin Ester. An opisyal na an ngaran Aman naanggot na si Mardoqueo dai huminuruhod sa saiya. Kan huri napasala sa paghona si Aman na sia tatawan nin pabor. “Huminale kan aldaw na idto si Aman na magayagaya asin maogma an puso; pero kan maheling ni Aman si Mardoqueo sa tata kan hade asin na sia dai buminuhat patin dai natanyog huli sa saiya, si Aman tolos-tolos na napano nin kaanggotan ki Mardoqueo. Alagad si Aman pinogolan nia an saiyang sadiri asin puminuli sa saiyang harong.” (Ester 5:9, 10) Madali niang namatean an emosyon nin kagayagayahan. Alagad, madali man sia na nakamate nin kaanggotan sa pakaheling sana sa saro na pinaghihinanakitan nia. Hinohona daw nindo na kun sinasabi kan Biblia na si Aman ‘pinogolan an saiyang sadiri’ an boot sabihon kaini sia sarong marahay na halimbawa sa pagpopogol sa sadiri? Dai nanggad. Sa halipot na panahon, pinogolan ni Aman an saiyang hiro asin ano man na pagpaheling nin emosyon, pero dai nia napogolan an saiyang mapag-imon na kaanggotan. An saiyang emosyon naggiya saiya na magplano nin paggadan.
11. Sa kongregasyon nin Filipos, anong problema an nangyari asin ano an posibleng causa kaiyan?
11 Kaagid kaini, an kadaihan nin pagpopogol sa emosyon ngonyan puwedeng makadanyar na gayo sa mga Kristiano. ‘O,’ tibaad maghona an iba, ‘dai iyan magigin problema sa kongregasyon.’ Pero nangyari na iyan. Duwang linahidan na Kristiano sa Filipos an nagkaigwa nin seryosong dai pagkasinabotan, na dai sinasabi kan Biblia kun ano. Imahinara ini bilang posibilidad: Si Euodias inimbitaran an pirang tugang na lalaki asin babae sa sarong karakanan o maogmang pagtiripontipon. Si Sintique dai inimbitaran, asin sia nakolgan. Tibaad buminalos sia paagi sa dai pag-imbitar ki Euodias sa sarong nahuring okasyon. Dangan an duwa nagpoon na maghinanapan nin pagkakasala sa kada saro; mientras tanto, dai noarin man sinda nag-olay-olay. Sa sarong eksena na arog kaiyan, an pinakaproblema daw iyo an dai pagkaimbitar sa karakanan? Bako. Iyan sana an nagin silyab. Kan an duwang linahidan na tugang na babae na ini dai nakapogol sa saindang emosyon, an silyab nagin sulo nin kadlagan. An problema nagpadagos asin nag-orog sagkod na an sarong apostol kinaipuhan na mag-interbenir.—Filipos 4:2, 3.
An Saindong Emosyon Asin an Saindong mga Tugang
12. Taano an Dios ta nagtatao sato kan sadol na yaon sa Eclesiastes 7:9?
12 Totoo na bakong pasil na pogolon an emosyon nin saro kun sia nasasakitan, nakokolgan, o minimenus. Aram iyan ni Jehova, huli ta naobserbaran nia an pag-iribaiba nin mga tawo poon pa sa kapinonan nin tawo. Nagsasadol sato an Dios: “Dai ka maghidale sa saimong espiritu sa pagkaanggot, huli ta an pagkaanggot nag-eerok sa daghan kan mga kablas.” (Eclesiastes 7:9) Mangnoha na enot na tinatawan nin Dios nin atension an emosyon bakong an paghiro. (Talinhaga 14:17; 16:32; Santiago 1:19) Hapota an saindong sadiri, ‘Maninigo ko daw tawan nin orog na atension an pagpopogol sa sakong emosyon?’
13, 14. (a) Sa kinaban, ano an parateng nangyayari huli sa dai pakapogol sa emosyon? (b) Anong mga bagay an tibaad nagdara sa mga Krisitiano na maghinanakit?
13 An dakol na tawo sa kinaban na dai nakapopogol sa saindang emosyon ginigikanan nin mga iriwal—mapait, madahas pa nganing mga pag-iriwal-iwal huli sa tunay o iniimahinar na mga kasalan tumang sa sainda o paryentes. Oras na dai napogolan an emosyon, an mga iyan puwedeng magdara nin nakadadanyar na impluwensia sa halawig na panahon. (Ikomparar an Genesis 34:1-7, 25-27; 49:5-7; 2 Samuel 2:17-23; 3:23-30; Talinhaga 26:24-26.) Siertong an mga Kristiano, ano man an nasyonalidad o kultura, maninigong saboton na an mapait na mga pag-iriwal asin paghinanakit na iyan sala, maraot, na dapat likayan. (Levitico 19:17) Minamansay daw nindo an paglikay sa paghinanakit bilang kabtang nin saindong pagpopogol sa sadiri kun manongod sa emosyon?
14 Arog mismo sa kaso ni Euodias asin Sintique, an dai pakapogol sa emosyon puwedeng gumiya sa mga problema ngonyan. An sarong tugang na babae tibaad magraot an boot kun dai maimbitaran sa sarong kasalan. O tibaad an aki nia o an saiyang pinsan an dai iiniba sa imbitasyon. O tibaad an sarong tugang na lalaki nagbakal nin segunda manong sasakyan sa sarong kapwa Kristiano, asin dai naghaloy naraot iyan. Kun ano man an dahelan, iyan nagcausa nin kolog nin boot, an emosyon dai napogolan, asin an mga imbuwelto nauyam. Dangan ano daw an puwedeng mangyari?
15. (a) Ano an mamondong mga resulta nin mga paghinanakit sa pag-oltanan nin mga Kristiano? (b) Ano an sadol kan Biblia manongod sa tendensia na maghinanakit?
15 Kun an nauuyam na tawo dai nagmamaigot sa pagpopogol kan saiyang emosyon asin sa pakipagkatoninongan sa saiyang tugang, an hinanakit puwedeng tumalubo. May mga pangyayari na an sarong Saksi nakiolay na dai sia iasignar sa sarong Pag-adal sa Libro kan Kongregasyon huli ta “dai nia nagustohan” an ibang Kristiano o pamilya na nag-aatender duman. Makamomondo nanggad! An Biblia nagsasabi na magigin kadaogan para sa mga Kristiano na mag-irinakusaran sa kinabanon na mga korte, pero bako daw kadaogan man kun linilikayan niato an sarong tugang huli sa nakaaging pakakolog nia sa sato o sa ibang paryentes niato? Ipinaheheling daw kan satong emosyon na ipinaoorog niato an relasyon sa dugo kisa pakipagkatoninongan sa satong mga tugang na lalaki asin babae? Sinasabi ta daw na andam kitang magadan para sa satong tugang na babae, pero an satong emosyon pinahihiro kita na dai makipag-olay sa saiya ngonyan? (Ikomparar an Juan 15:13.) Idinodoon sato nin Dios: “Dai kamo magbalos nin maraot sa maraot sa kiisay man. . . . Kun mahihimo, sagkod sa makakaya nindo, makipagkatoninongan sa gabos na tawo. Dai kamo magbalos, mga namomotan, kundi magtao nin lugar sa karatan.”—Roma 12:17-19; 1 Corinto 6:7.
16. Si Abraham nagtao nin anong marahay na halimbawa dapit sa pagpopogol sa emosyon?
16 An sarong paagi sa pagkaigwa liwat nin pagpopogol sa satong emosyon iyo an pakipagkatoninongan o pagresolber sa mga sumbong, imbes na pabayaan na magpadagos an pagkaanggot. Girumdoma kan an daga dai masuportaran an dakol na hayop ni Abraham pati kan mga ki Lot, asin an saindang tinatangdanan na mga trabahador nagpoon na mag-iriwal. Tinogotan daw ni Abraham na daogon sia kan saiyang emosyon? O ipinaheling daw nia an pagpopogol sa sadiri? Marahayon nanggad, saiyang isinuherir an matoninong na solusyon sa iriwal sa negosyo; an lambang saro dapat na magkaigwa nin magkasiblag na teritoryo. Asin enot niang pinapili si Lot. Sa pagpatunay na si Abraham mayong kolog nin boot asin na sia mayong hinanakit, kan huri nakipaglaban sia para ki Lot.—Genesis 13:5-12; 14:13-16.
17. Paano si Pablo asin Bernabe sa sarong okasyon dai nakapagpogol, pero ano an nangyari pakatapos kaiyan?
17 Makakanood man kita dapit sa pagpopogol sa sadiri sa sarong pangyayari na kalabot si Pablo asin Bernabe. Pakapag-ibanan sa laog nin mga taon, dai sinda nagkaoyon kun baga iiiba si Marcos sa pagbiyahe. “Dangan nangyari an matarom na pagputok nin kaanggotan, kaya sinda nagbulag; asin ipinag-iba ni Bernabe si Marcos asin sinda nagsakay pa Chipre.” (Gibo 15:39) Na an maygurang na mga lalaking ini dai napogolan an saindang emosyon sa okasyon na idto maninigong magtao nin patanid sa sato. Kun nangyari iyan sainda, puwedeng mangyari iyan sato. Pero dai ninda tinogotan na tumalubo an haloy na pagrinaotan nin boot o na dumakula an iriwal. An tala nagpapatunay na an mga tugang na imbuwelto nagkaigwa giraray nin pagpopogol sa saindang emosyon asin dai nahaloy matoninong na nag-ibanan sa paglilingkod.—Colosas 4:10; 2 Timoteo 4:11.
18. Kun nakokolgan an boot, ano an magigibo nin maygurang na Kristiano?
18 Malalaoman ta na puwedeng magkaigwa nin mga kolog nin boot, paghinanakit pa ngani, sa tahaw kan banwaan nin Dios. Yaon na iyan kan mga panahon nin mga Hebreo asin kan kaaldawan nin mga apostol. Nangyari na man iyan sa tahaw kan mga lingkod ni Jehova sa panahon ta, huli ta kita gabos bakong sangkap. (Santiago 3:2) Si Jesus sinadol an saiyang mga parasunod na humiro tolos-tolos sa pagresolber sa siring na mga problema sa pag-oltanan nin mga tugang. (Mateo 5:23-25) Pero mas marahay pa nganing patienot nang likayan iyan paagi sa pagpaoswag sa satong pagpopogol sa sadiri. Kun naraot an saindong boot o nakolgan huli sa sadit man sanang bagay na sinabi o ginibo kan saindong tugang na lalaki o babae, taano ta dai na sana pogolon an saindong emosyon asin lingawan na sana iyan? Kinakaipuhan daw talagang makipag-atubang sa tawong iyan, na garo baga dai kamo makokontento sagkod na dai inaako kan sarong iyan an pagkakasala nia? Gurano daw talaga an pagpopogol nindo sa saindong emosyon?
Posible Iyan!
19. Taano ta angay na an satong pag-orolay nakasentro sa pagpopogol sa satong emosyon?
19 Sa pangenot pinag-orolayan niato an sarong kabtang nin pagpopogol sa sadiri, an pagpopogol sa satong emosyon. Asin iyan sarong mahalagang kabtang huli ta an dai pakapogol sa satong emosyon puwedeng gumiya sa pagkawara nin pagpopogol sa satong dila, sa satong seksuwal na tendensia, sa satong ugale sa pagkakan, asin dakol na iba pang aspeto nin buhay na dian kaipuhan kitang magpaheling nin pagpopogol sa sadiri. (1 Corinto 7:8, 9; Santiago 3:5-10) Alagad magmapuso kamo huli ta mapapaoswag nindo an pagpapadanay nin pagpopogol sa sadiri.
20. Paano ta masisierto na posible na mapaoswag an pagpopogol sa sadiri?
20 Si Jehova andam na tumabang sato. Paano niato masisierto? Bueno, an pagpopogol sa sadiri saro sa mga bunga kan saiyang espiritu. (Galacia 5:22, 23) Sa siring, sagkod na kita nagmamaigot na makuwalipikar para sa asin umako nin banal na espiritu hale ki Jehova asin ipaheling an mga bunga kaiyan, sagkod dian na kita makakalaom na magin orog na nakapopogol sa sadiri. Nungkang paglingawan an pag-asegurar ni Jesus: ‘An Ama sa langit matao nin banal na espiritu sa mga naghahagad sa saiya!’—Lucas 11:13; 1 Juan 5:14, 15.
21. Ano an dapat na desididong gibohon nindo pakatapos manongod sa pagpopogol sa sadiri asin saindong emosyon?
21 Dai pag-imahinaron na iyan magigin pasil. Asin iyan puwedeng mas depisil para sa iba na nagdakula sa kaibanan nin mga tawo na pinabubuwelo an saindang emosyon, para sa iba na porongoton, o para sa iba na dai pa noarin man nakaprobar na magpaheling nin pagpopogol sa sadiri. Para sa siring na Kristiano, an pagpapadanay asin pagpapasulwak sa pagpopogol sa sadiri puwedeng magin tunay na angat. Alagad posible iyan. (1 Corinto 9:24-27) Mantang kita paorog nang paorog na naghaharani sa katapusan kan presenteng palakaw nin mga bagay, an mga tension asin kasakitan maorog. Mangangaipo kita bako nin kakadikit kundi orog pang pagpopogol sa sadiri, mas orog pa! Siyasaton an saindong sadiri kun manongod sa saindong pagpopogol sa sadiri. Kun may naheheling kamong kabtang na kinakaipuhan nindong paoswagon, pagmaigotan iyan. (Salmo 139:23, 24) Humagad sa Dios nin orog pa kan saiyang espiritu. Hihinanyogon asin tatabangan nia kamo tanganing an saindong pagpopogol sa sadiri magdanay asin magsulwak.—2 Pedro 1:5-8.
Mga Punto Para sa Paghorophorop
◻ Taano ta mahalagang gayo an pagpopogol sa saindong emosyon?
◻ Ano an nanodan nindo sa mga halimbawa ni Aman asin ni Euodias patin Sintique?
◻ Ano an sadiosan na pagmamaigotan nindong gibohon kun may mangyaring dahelan nin pagkaanggot?
◻ Paano an pagpopogol sa sadiri makatatabang saindo na likayan an ano man na paghinanakit?
[Ritrato sa pahina 18]
Kan napapaatubang ki Felix asin Drusila, si Pablo nagtaram manongod sa katanosan asin pagpopogol sa sadiri