An Labi-labi Karaot na Patotot an Saiyang Pagkalaglag

“Omawa nindo si Jah, kamo banwaan! An kaligtasan asin an kamurawayan patin an kapangyarihan sadiri nin satong Dios, huli ta an saiyang mga paghokom totoo asin matanos. Huli ta hinokoman na nia an dakulang patotot na nanraot sa daga paagi sa saiyang pakikisaro, asin siningil na nia an dugo kan saiyang mga oripon sa saiyang kamot.”—KAPAHAYAGAN 19:1, 2.

1. Paano an dakulang patotot nakisaro sa “mga hade kan daga,” asin ano an ibinunga kaini?

AN GABOS na napag-olayan niato seryoso na. Minsan siring, maninigo niatong mangnohon na an Kapahayagan 17:2 nagtataram man manongod sa pakikisaro kan dakulang patotot sa “mga hade kan daga.” Minsan ngani sia naholog na, sia katood pa man giraray kan kinaban asin pinoprobaran niang kontrolon an mga namomoon sa kinaban tanganing maotob an saiyang maraot na mga mawot. (Santiago 4:4) An espirituwal na pagpapatotot na ini, na salang relasyon sa pag-oltanan kan Dakulang Babilonya asin kan politikal na mga namomoon, nagbunga kan mayo pa sa panahon na pagkagadan nin manampulong milyon na tawong daing sala! Maraot na an pakikilabot kan dakulang patotot sa man-ibong-ibong na lado kan pagraralaban kaidtong Guerra Mundial I. Pero an mga kasalan nia may koneksion sa Guerra Mundial II talagang “nakaabot na sagkod sa langit”! (Kapahayagan 18:5) Taano ta sinasabi niato iyan?

2. (a) Paano tinabangan ni Franz von Papen si Adolf Hitler na magin an namomoon sa Alemania, asin paano ilinadawan nin sarong dating chancellor nin Alemania an kabalyerong iyan kan papa? (b) Sa Konkordat sa pag-oltanan kan Estadong Nazi asin kan Batikano, anong duwang kondisyon an ihinilom? (Helingon an nota sa ibaba.)

² Bueno, bilang sarong halimbawa, paano an maisog na si Adolf Hitler nagin chancellor—asin diktador—nin Alemania? Idto paagi sa politikal na intriga nin sarong kabalyero kan papa na sinasabi kan dating chancellor sa Alemania, si Kurt von Schleicher, na “an klase nin traydor na kun ikokomparar mo saiya si Judas Iscariote sarong santo.” Ini si Franz von Papen, na nag-organisar sa Aksion Katolika asin sa mga namomoon sa industriya tanganing lumaban sa komunismo asin pagsararoon an Alemania sa pagsakop ni Hitler. Kaiba sa soborno, si von Papen ginibong vice-chancellor. Si Hitler nagsugo nin sarong delegasyon sa Roma na pinangengenotan ni von Papen tanganing makipagnegosasyon para sa sarong konkordat sa pag-oltanan kan Estadong Nazi asin kan Batikano. Si Papa Pio XI nagsabi sa mga sugong Aleman kun gurano sia kanaoogma na “an Gobyernong Aleman ngonyan pinamamayohan nin sarong tawo na talagang kontra sa Komunismo,” asin kan Hulyo 20, 1933, sa sarong enggrandeng seremonya sa Batikano, pinirmahan ni Kardinal Pacelli (na sa dai mahahaloy magigin si Papa Pio XII) an konkordat.a

3. (a) Ano an isinurat nin sarong historyador manongod sa Konkordat sa pag-oltanan kan Estadong Nazi asin kan Batikano? (b) Sa panahon kan mga selebrasyon sa Batikano, anong onra an itinao ki Franz von Papen? (c) Ano an nagin kabtang ni Franz von Papen sa pananakop kan Nazi sa Austria?

³ An sarong historyador nagsurat: “An Konkordat [sa Batikano] dakulang kapangganahan para ki Hitler. Iyan nagtao saiya kan enot na moral na pagsuportar na inako nia hale sa luwas, asin gikan pa sa pinakahalangkaw.” Sa panahon kan mga selebrasyon sa Batikano, itinao ni Pacelli ki von Papen an halangkaw na medalya kan papa na Dakulang Krus kan Orden ni Pio.b Si Winston Churchill, sa saiyang librong The Gathering Storm, na ipinublikar kan 1948, nagsasaysay kun paano pa ginamit ni von Papen “an saiyang reputasyon bilang maboot na Katoliko” tanganing makua an pagsuportar kan iglesya sa pananakop kan Nazi sa Austria. Kan 1938, bilang pagtaong onra sa kompleanyo ni Hitler, ipinagboot ni Kardinal Innitzer na an gabos na simbahan sa Austria iitaas an banderang swastika, bagtingon an saindang mga kampana, asin ipamibi an diktador na Nazi.

4, 5. (a) Taano ta grabe an pagkakasala sa dugo kan Batikano? (b) Paano an mga Aleman na obispong Katoliko nagtao nin hayag na pagsuportar ki Hitler?

⁴ Kaya grabe an pagkakasala sa dugo kan Batikano! Bilang pangenot na kabtang kan Dakulang Babilonya, iyan nakatabang nin dakula sa pagbugtak ki Hitler sa kapangyarihan asin sa pagtao saiya nin “moral” na pagsuportar. Dinugangan pa iyan kan Batikano sa daing girong na pagkonsinte sa mga kabikoan ni Hitler. Sa laog kan halawig na dekada kan maisog na pananakop kan Nazi, an papa nin Roma dai naggirong mantang ginatos na ribong soldados na Katoliko an nakikipaglaban asin nagagadan para sa ikamumuraway kan gobyernong Nazi asin mantang minilyon na mga ibang daing palad an ginagadan sa mga kuwartong may nakaiilong gas ni Hitler.

⁵ An mga Aleman na obispong Katoliko nagtao pa ngani nin hayag na pagsuportar ki Hitler. Kan iyo man sanang aldaw na an Hapon, an kasorog kaidto sa guerra kan Alemania, patraydor na sumalakay sa Pearl Harbor, an The New York Times nagkaigwa kan baretang ini: “An Komperensia kan mga Aleman na Obispong Katoliko na tiripon sa Fulda nagrekomendar kan pag-introdusir nin espesyal na ‘pamibi sa guerra’ na babasahon sa pagpopoon asin pagkatapos kan gabos na banal na serbisyo. An pamibi nag-aarang sa Dios na bendisyonan nin kapangganahan an mga armas na Aleman asin protehiran an buhay asin salud nin gabos na soldados. Tinawan pa nin instruksion kan mga Obispo an klerong Katoliko na otobon asin girumdomon sa sarong espesyal na sermon kun Domingo kisuerra sarong beses kada bulan an mga soldados na Aleman ‘sa daga, sa dagat asin sa aire.’ ”

6. Nakaligtas kutana an kinaban sa anong makuring kakologan asin grabeng kabikoan kun dai nin espirituwal na sambayan an Batikano asin an mga Nazi?

⁶ Kun daing sambayan an Batikano asin an mga Nazi, naligtas kutana an kinaban sa makuring kakologan nin boot huli sa pagkagadan sa guerra nin minilyon na soldados asin sibilyan, paggadan sa sais milyones na Judio huli sa pagigin bakong Aryano, asin—pinakamahalaga sa pagheling ni Jehova—huli sa rinibo sa saiyang mga Saksi, na kabilang pareho sa mga linahidan asin sa “ibang karnero,” na nagtios nin grabeng kabikoan, na dakol na Saksi an nagadan sa mga kampo de konsentrasyon na Nazi.—Juan 10:10, 16.

Haraning Pagsiyasat sa Patotot

7. Paano ilinaladawan ni apostol Juan an saiyang haraning pagsiyasat sa dakulang patotot?

⁷ Tamang-tama an bisyon na suminunod na naheling sa hula kan Kapahayagan! Kun bubuksan niato sa kapitulo 17, bersikulo 3 sagkod 5, maheheling niato na si Juan nagsasabi manongod sa anghel: “Asin dinara nia ako sa kapangyarihan kan espiritu pasiring sa sarong kapatagan. Asin nakaheling ako nin sarong babae na nangangabayo sa sarong mabangis na hayop na mapula na pano nin mga ngaran nin langhad asin igwa nin pitong payo asin sampulong sungay. Asin an babae nagugubingan nin purpura asin nin mapula, asin nasasamnohan nin bulawan asin mahalagang gapo pati mga perlas asin igwa sa saiyang kamot nin kopang bulawan na pano nin makababaldeng mga bagay asin kan marompot na mga bagay kan saiyang pakikisaro. Asin sa saiyang angog nasusurat an sarong ngaran, sarong misteryo: ‘Dakulang Babilonya, an ina kan mga patotot asin kan makababaldeng mga bagay kan daga.’”

8. (a) Ano an dara-dara kan dakulang patotot sa saiyang kopang bulawan, sa siring nagpapamidbid sa saiya? (b) Paano an Dakulang Babilonya sa piguratibong paagi “nagugubingan nin purpura asin nin mapula” asin nasasamnohan nin “bulawan asin mahalagang gapo pati mga perlas”?

⁸ Digdi napagmasdan ni Juan sa harani an Dakulang Babilonya. Talagang dapat sia duman sa kapatagan, kaiba kan mababangis na hayop na nag-eerok dian. An dakulang patotot na ini malinaw na ipinamimidbid kan dara-dara nia sa saiyang kopa, minsan ngani iyan garo baga mamahalon sa luwas. An iniinom nia makababalde sa pagheling nin Dios. An saiyang pakikikatood sa kinaban, an saiyang falsong mga doktrina, an sobra niang pagpasunod, an pag-iba nia minsan kiisay sa politikal na mga kapangyarihan—mayo sa mga ini an pababayaan ni Jehova, “an Hokom sa bilog na daga.” (Genesis 18:22-26; Kapahayagan 18:21, 24) A, magayonon an saiyang gubing! Bantog sia huli sa saiyang garo palasyong mga katedral na may magagayon na arkitektura asin mga bintanang de kolor an salming, sa saiyang natatampokan na mga pagoda asin wat, sa saiyang suanoy nang mga templo asin altar. Kapareho kan maarteng moda kan dakulang patotot, an saiyang mga padi asin monghe nagsusulot nin mamahalon na mga gubing na pula, purpura, asin azafran.—Kapahayagan 17:1.

9. An Dakulang Babilonya may anong halawig na kasaysayan nin pagkakasala sa dugo, asin paano angay na tinatapos ni Juan an saiyang paglaladawan sa babaeng ini?

⁹ Alagad pinakamagabat an saiyang pagkapaha sa dugo. Si Jehova may haloy nang kuwenta na kaipuhan na singilon sa bagay na iyan! Saiyang sinuportaran an paha sa dugong mga diktador sa modernong mga panahon, asin an saiyang makababaldeng kasaysayan sa pagpabolos nin dugo magpoon pa sa nakaaging mga siglo, sa panahon kan mga relihiyosong guerra, Inkisisyon, Krusada, iyo, sagkod sa pagkagadan bilang martir kan iba sa mga apostol asin sa paggadan sa mismong Aki nin Dios, an Kagurangnan na Jesu-Cristo, asin lihis pa dian. (Gibo 3:15; Hebreo 11:36, 37) Idugang digdi an mga paggadan sa mga Saksi ni Jehova sa nakaaagi pa sanang mga taon paagi sa firing squad, pagbitay, pagpugot, gilotina, espada, asin sa-hayop na pagtratar sa mga bilanggoan asin kampo de konsentrasyon. Bakong makangangalas na tinatapos ni Juan an saiyang paglaladawan paagi sa pagsabi: “Asin naheling ko na an babae naburat kan dugo kan mga banal asin kan dugo kan mga saksi ni Jesus”!—Kapahayagan 17:6.

‘AN MISTERYO KAN BABAE ASIN KAN HAYOP’

10. (a) Paano pinaglamag kan dakulang patotot an mga Saksi ni Jehova sagkod ngonyan? (b) Anong klaseng mga namomoon an klero kan Dakulang Babilonya?

¹⁰ Si Juan “nagngalas na may makuring pagngalas” sa naheling nia. Ngonyan, kita nagngangalas man! Sa laog kan mga taon nin 1930 asin 1940, ginamit kan dakulang patotot an Aksion Katolika asin an politikal na intriga tanganing paglamagon asin pagbawalan an maimbod na mga saksi ni Jehova. Sagkod ngonyan, sa mga lugar na sia may igong impluwensia, an Dakulang Babilonya nagpapadagos na olangon, limitaran, asin imisrepresentar an gibohon kan mga Saksi ni Jehova, na nagbabalangibog kan mamuraway na paglaom sa Kahadean nin Dios. Paagi sa pagpapadanay sa ginatos na milyon na bihag sa relihiyosong mga organisasyon kan dakulang patotot, an saiyang klero naglilingkod bilang ‘butang mga namomoon sa mga buta,’ na dinadara an mga ini sa kale nin kalaglagan. An labi-labi karaot na patotot na ini noarin man dai makapagsasabi kaiba ni apostol Pablo: “Inaapodan ko kamong magpatotoo . . . na malinig ako sa dugo kan gabos na tawo.”—Mateo 15:7-9, 14; 23:13; Gibo 20:26.

11, 12. Ano an misteryo kan “mabangis na hayop na mapula” na nasasakayan kan labi-labi karaot na patotot, asin anong kaliwanagan an inako kan mga Saksi ni Jehova sa misteryong iyan kan 1942?

¹¹ Narisa an pagngalas ni Juan, an anghel nagsabi sa saiya: “Taano ta nagngalas ka? Isasabi ko saimo an misteryo kan babae asin kan mabangis na hayop na nagdadara sa saiya asin may pitong payo asin sampulong sungay.” (Kapahayagan 17:7) Ano an “hayop”? Kaidtong labing 600 na taon bago kaini, an propetang si Daniel nakaheling nin mga hayop sa bisyon, asin ipinaliwanag sa saiya na an mga ini nagrerepresentar sa mga “hade,” o politikal na mga paghade digdi sa daga. (Daniel 7:2-8, 17; 8:2-8, 19-22) Naheheling digdi ni Juan sa bisyon an kombinasyon kan mga paghadeng iyan—“sarong mabangis na hayop na mapula.” Ini an gibo nin tawong Liga de Naciones na naglataw sa kinaban kan 1920 alagad ta naholog sa bungaw nin inaktibidad kan pumutok an Guerra Mundial II kan 1939. Alagad, ano “an misteryo kan babae asin mabangis na hayop”?

¹² Sa tabang nin Dios, an mga Saksi ni Jehova nag-ako nin kaliwanagan sa misteryong iyan kan 1942. Nasa kainitan kaidto an Guerra Mundial II, asin dakol an naghohona na iyan madagos na sa Armagedon. Alagad ta laen man an kaisipan ni Jehova! Kadakol pa kan kaipuhan na gibohon kan saiyang mga Saksi! Sa saindang Bagong Kinaban na Teokratikong Asamblea kan Setyembre 18-20, 1942, na an mayor na siudad iyo an Cleveland, Ohio, na konektado sa 51 iba pang lugar sa Estados Unidos, si Nathan H. Knorr, an presidente kan Watch Tower Society, nagtao kan pahayag sa publiko na “An Katoninongan—Makapagdadanay daw Iyan?” Sa pahayag na iyan renepaso nia an Kapahayagan 17:8, na nagsasabi manongod sa “mabangis na hayop na mapula” na iyan “iyo kaidto, alagad ngonyan bako na, pero madali nang lumuwas sa bungaw, asin iyan mapasiring sa kalaglagan.” Ipinaliwanag nia kun paano an Liga de Naciones “iyo kaidto” magpoon 1920 sagkod 1939. Kaidto an peryodong “ngonyan bako na” naabot huli sa pagkagadan kan Liga. Alagad pakalihis kan Guerra Mundial II, an organisasyon na ini nin mga nasyon maluwas sa bungaw. Naotob daw an hulang idto na basado sa Biblia? Iyo nanggad! Kan 1945 an internasyonal na “mabangis na hayop” luminuwas sa bungaw nin inaktibidad bilang an Naciones Unidas.

13. Paano ipinagpapadagos kan Dakulang Babilonya an saiyang pagpapatotot sa “hayop” na NU?

¹³ An Dakulang Babilonya, minsan ngani luminuya sa saiyang pagkaholog, nagpapadagos sa saiyang pagpapatotot sa “hayop” na NU. Halimbawa, kan Hunyo 1965, an mga dignitaryo kan pitong nangengenot na sanga nin relihiyon sa kinaban, na Kristiano daa asin bakong Kristiano, na sinasabing nagrerepresentar sa kabanga kan populasyon kan kinaban, nagtiripon sa San Francisco tanganing selebraron an ikabeinteng kompleanyo kan NU.c Kan taon man sanang idto, inapod ni Papa Paulo VI an NU na “an ultimong paglaom sa pagkaoroyon asin katoninongan,” asin kan huri si Papa Juan Paulo II nagpahayag kan saiyang paglaom na “an Naciones Unidas magdanay na supremong katiriponan para sa pag-oolay manongod sa katoninongan asin hustisya.” Kan 1986 an pankinaban na imperyo nin falsong relihiyon nangenot sa pagsuportar sa Internasyonal na Taon nin Katoninongan kan NU. Alagad ta nagkaigwa daw nin tunay na katoninongan asin katiwasayan bilang simbag sa saindang relihiyosong mga pamibi? Dai nanggad! Padakol nang padakol, an mga nasyon na miembro kan NU nagpaparisa na sinda mayo nin tunay na pagkamoot sa dakulang patotot.

Paggadan sa Patotot

14. Anong espesyal na paglilingkod an gigibohon kan “hayop” na NU, asin paano ini ilinaladawan kan anghel nin Dios?

¹⁴ Pag-abot nin panahon, an mismong “mabangis na hayop na mapula” kaipuhan man na malaglag. Alagad ta bago ini mangyari, asin bago pa ngani an ultimong pagsalakay kaiyan sa banwaan nin Dios, an hayop na iyan na NU may espesyal na gigibohon. Ibubugtak ni Jehova ‘an saiyang kaisipan sa puso kan mabangis na hayop asin kan militarisadong mga sungay kaiyan.’ Na may anong resulta? An anghel nin Dios minasimbag: “Asin an sampulong sungay na naheling mo, asin an mabangis na hayop, an mga ini maoongis sa patotot asin lulugadon asin huhubaan sia, asin kakakanon an saiyang laman asin lubos siang sosoloon sa kalayo.” “Sia nagpamuraway sa saiya man sana asin namuhay sa makasosopog na pagpangana,” alagad ngonyan ini gabos mababaliktad. Dai sia ililigtas kan saiyang magagayon na relihiyosong edipisyo asin mahiwas na mga rogaring. Arog kan sabi kan anghel: “Kaya ngani sa sarong aldaw madatong an saiyang mga damat, kagadanan asin pagtangis patin gutom, asin sia biyong tototongon, huli ta si Jehova Dios, na iyo an naghokom sa saiya, makosog.”—Kapahayagan 17:16, 17; 18:7, 8.

15. Ano an magigin reaksion kan politikal na mga sambay kan patotot, kaiba an darakulang negosyante, sa saiyang pagkagadan?

¹⁵ Ipagtatangis kan saiyang politikal na mga sambay an saiyang pagkagadan, na sinasabi: “Herak man, herak man, saimo dakulang siudad, Babilonya na makosog na siudad, huli ta sa sarong oras nagdatong an saimong silot!” Siring man, an darakulang negosyante, na nag-ako nin madayang ganansia kaiba nia, “magtatangis asin magmomondo, na nagsasabi, ‘Herak man, herak man . . . huli ta sa saro sanang oras natunaw an siring kadakulang mga kayamanan!’ ”—Kapahayagan 18:9-17.

16. Ano an magigin simbag kan banwaan nin Dios sa pagkalaglag kan dakulang patotot, asin paano ini pinatutunayan kan Kapahayagan?

¹⁶ Minsan siring, ano an simbag kan banwaan nin Dios? Ini gabos kaiba sa sinabi kan anghel: “Mag-ogma kamo sa saiya, O kalangitan, siring man kamong mga banal asin kamong mga apostol asin kamong mga propeta, huli ta hinokoman na sia nin Dios para sa saindo!” Bigla na sana an Dakulang Babilonya iaapon, na noarin man dai na otro maglalanghad sa banal na ngaran ni Jehova. An pagkalaglag kan dakulang patotot maghahagad nin selebrasyon asin mga awit sa kapangganahan bilang pag-omaw ki Jehova. Bilang enot sa sunod-sunod na mga koro nin aleluya, an maogmang koro madadangog: “Omawa nindo si Jah, kamo banwaan! An kaligtasan asin an kamurawayan patin an kapangyarihan sadiri nin satong Dios, huli ta an saiyang mga paghokom totoo asin matanos. Huli ta hinokoman na nia an dakulang patotot na nanraot sa daga paagi sa saiyang pakikisaro, asin siningil na nia an dugo kan saiyang mga oripon sa saiyang kamot.”—Kapahayagan 18:20–19:3.

17. Pakahalea sa dakulang patotot, paano an mga paghokom nin Dios magpapadagos sagkod na matapos?

¹⁷ An mga paghokom nin Dios marikas na matatapos mantang binabatayan kan “Hade nin mga hade asin Kagurangnan nin mga kagurangnan,” si Cristo Jesus, “an ligisan kan kaanggotan kan kabangisan nin Dios na Makakamhan sa gabos” sa Armagedon. Dian paparaon nia an maraot na mga namomoon asin an gabos pang ibang natatada sa organisasyon ni Satanas digdi sa daga. Kakakanon nin mga gamgam an saindang mga bangkay. (Kapahayagan 16:14, 16; 19:11-21) Maninigo nanggad kitang maogma na harani na an itinalaan na panahon nin Dios para sa paglinig sa satong magayon na daga kan gabos na maraot, marigsok, asin nakararaot!

18. Ano an makangangalas na kulminasyon kan libro nin Kapahayagan?

¹⁸ Iyan na daw an kulminasyon kan libro nin Kapahayagan? Bako pa! Huli ta mantang natapos na an pagkabuhay liwat kan 144,000 sa langit, mangyayari an kasal kan Kordero. An saiyang “nobya,” na nasasamnohan para sa saiyang agom, pinamugtak sa sarong “bagong langit,” asin gikan dian sia naghihilig, sa piguratibong paagi, bilang katabangtabang kan saiyang Nobyo sa pag-otob sa katuyohan ni Jehova na ‘gibohon na bago an gabos na bagay.’ An espirituwal na kagayonan kan nobya iyo an sa banal na siudad, Bagong Jerusalem, na pinaliliwanag ni Jehova Dios na Makakamhan sa gabos paagi sa saiyang kamurawayan, asin an Kordero iyo an ilaw kaiyan. (Kapahayagan 21:1-5, 9-11, 23) Kaya digdi minaabot sa makangangalas na kulminasyon an Kapahayagan, na an ngaran ni Jehova napakangbanal asin an Kordero, si Cristo Jesus, kaiba an saiyang nobya, an Bagong Jerusalem, binibendisyonan an makinuyog na katawohan nin buhay na daing katapusan sa daganon na Paraiso.

19. (a) Apuwera sa pagluwas sa Dakulang Babilonya, ano pa an kaipuhan para sa kaligtasan? (b) Anong apretadong pag-agda an bukas pa, asin ano an maninigong magin simbag niato?

¹⁹ Napagmata na daw kamo sa pandadaya nin falsong relihiyon asin nagluwas na sa Dakulang Babilonya? Asin nagibo na daw nindo an saro pang tangga na pagdolok ki Jehova Dios, paagi ki Cristo Jesus, sa bilog na pusong pagdusay na magiya sa pagpabautismo? Ini man kaipuhan para sa kaligtasan! Mantang nagrarani an itinalaan na panahon para sa ultimong paghokom ni Jehova, an pag-agda nag-aaningal na may nagkokosog na pag-apreta: “An espiritu asin an nobya padagos na nagsasabi: ‘Madia!’ ” An gabos logod na maghinanyog sa pag-apod na iyan idusay an saindang buhay ki Jehova asin magmaigot sa pagsabi nin “Madia!” sa iba pa. Iyo, “an siisay man na napapaha dumolok, an siisay man na boot kumua kan tubig nin buhay na daing bayad.” (Kapahayagan 22:17) Bukas pa an pag-agda. Tunay na maoogma kamo kun kamo manindogan asin magdanay sa paninindogan na iyan sa atubangan kan trono nin Dios asin kan Kordero, bilang saro sa nagdusay, bautisadong banwaan ni Jehova. An itinalaan na panahon mas harani kisa tibaad pinaghohona nindo! Iyo, an makangangalas na kulminasyon kan Kapahayagan harani na!

Bilang konklusyon sa Pag-adal sa Torrengbantayan sa semanang ini, maninigong ipabasa kan nangengenot an minasunod na Resolusyon asin repasohon iyan sa tabang kan itinaong mga hapot. Ini an Resolusyon na iinatubang sa bilog na kinaban sa “Banal na Hustisya” na Pandistritong Kombension nin mga Saksi ni Jehova kan 1988, sa katapusan kan pahayag na “An Labi-labi Karaot na ‘Patotot’—An Saiyang Pagkaholog Asin Pagkalaglag.”

[Mga Nota sa Ibaba]

[Kahon sa pahina 11]

AN DAI PAGGIRONG KAN PAPA

Sa saiyang librong Franz von Papen—His Life and Times, na ipinublikar kan 1939, isinasaysay nin detalyado ni H. W. Blood-Ryan an mga intriga na ginamit kan kabalyero kan papa tanganing ibugtak sa kapangyarihan si Hitler asin gibohon an negosasyon kan konkordat nin Batikano sa mga Nazi. Mapadapit sa teribleng mga paggadan, na kaiba an mga Judio, mga Saksi ni Jehova, asin iba pa, an autor nagsasabi: “Taano ta dai naggirong si Pacelli [Papa Pio XII]? Huli ta sa plano ni von Papen para sa Banal na Romanong Imperyo nin mga Aleman sa Solnopan natanaw nia sa ngapit an mas makosog na Iglesya Katolika, na an Batikano makababalik sa trono nin sekular na kapangyarihan . . . An iyo man sanang Pacelli ngonyan nagkakapot kan kapangyarihan sa espirituwal na pagkadiktador sa minilyon na kalag, pero ni hinghing mayo nin pagreklamo sa pananalakay asin paglamag ni Hitler. . . . Mantang isinusurat ko an mga linyang ini, tolo nang aldaw nin garadanan an nakaagi asin mayo pa nin pangadiye na nagdatong hale sa Batikano para sa mga kalag kan mga nagraralaban, na an kabanga Katoliko. Grabe an pagsingil kun an mga tawong ini, na hinalean na kan gabos nindang daganon na impluwensia, tumindog sa atubangan kan saindang Dios, Na maghahagad nin kuwenta. Ano daw an ikakasarahotan ninda? Mayo!”

[Kahon sa pahina 15]

PAKIKILABOT KAN BATIKANO

An The New York Times kan Marso 6, 1988, nagbareta na linalaoman kan Batikano an daing kaagid na depisit sa presupuwesto na $61.8 milyones para sa 1988. Sabi kan peryodiko: “An sarong dakulang gastos ipinamumugtak na may labot sa promesang ginibo kan 1984 na bayadan nin harani sa $250 milyones an mga pinagkakautangan kan Banco Ambrosiano. An Batikano kalabot na gayo sa bangko sa Milan bago iyan bumagsak kan 1982.” Kalabot na gayo iyan sa iskandalong idto kaya an Batikano daing pagliwatliwat na nagsayuma na itao sa mga autoridad an tolong haralangkaw na opisyales kan Batikano, kaiba an sarong arsobispong Amerikano, tanganing bistahon sa mga husgado nin Italia!

[Mga ritrato sa pahina 12]

An Batikano kadamay ni von Papen asin Hitler sa grabeng pagkakasala sa dugo

[Mga Credit Line]

UPI/Bettmann Newsphotos

UPI/Bettmann Newsphotos

[Mga ritrato sa pahina 15]

Imbes na suportaran an Kahadean nin Dios, ipinahayag kan mga papa na an NU an ‘ultimong paglaom sa katoninongan’

[Credit Line]

Insersion: Mga retrato kan NU