Dagdag na Impormasyon
1. Kun Paano Mamimidbid an Dakulang Babilonya
Paano niyato naaraman na an “Dakulang Babilonya” nagsisimbolo sa gabos na palsong relihiyon? (Kapahayagan 17:5) Pag-isipan an mga bagay na ini:
Pambilog na kinaban an saiyang aktibidad. Sinasabi sa Bibliya na an Dakulang Babilonya nakatukaw sa “mga grupo nin tawo asin mga nasyon.” Igwa siya nin “kahadian na nakakasakop sa mga hadi sa daga.”—Kapahayagan 17:15, 18.
Dai siya maibibilang na pulitikal o komersiyal na organisasyon. “An mga hadi sa daga” asin “an mga negosyante” yaon pa man giraray pagkatapos siyang paraon.—Kapahayagan 18:9, 15.
Nararaot an reputasyon nin Diyos huli sa saiyang mga tukdo asin gibo. Inaapod siyang hostes huling nakikipag-alyansa siya sa mga gobyerno para sa kuwarta asin iba pang bentaha. (Kapahayagan 17:1, 2) Dinadaya niya an mga tawo kan gabos na nasyon. Asin siya an responsable sa pagkagadan nin kadakul na tawo.—Kapahayagan 18:23, 24.
Magbalik sa leksiyon 13 punto 6
2. Nuarin Maabot an Mesiyas?
Ihinula kan Bibliya na maabot an Mesiyas pagkatapos nin 69 semana.—Basahon an Daniel 9:25.
Kasuarin nagpuon an 69 semana? Kan taon 455 B.C.E. Kan panahon na iyan, nag-abot si Gobernador Nehemias sa Jerusalem para “ibalik sa dati asin itugdok giraray” an siyudad.—Daniel 9:25; Nehemias 2:1, 5-8.
Gurano kalawig an 69 semana? May mga propesiya sa Bibliya na diyan an sarong aldaw katumbas nin sarong taon. (Bilang 14:34; Ezekiel 4:6) Kaya sa propesiya ni Daniel, an kada semana katumbas nin pitong taon. Kun siring, an 69 semana katumbas nin 483 na taon (69 semana x 7 aldaw).
Kasuarin natapos an 69 semana? Kun mabilang kita nin 483 na taon puon 455 B.C.E., masagkod kita sa taon 29 C.E.a Iyan an eksaktong taon na binawtismuhan si Jesus asin nagin Mesiyas!—Lucas 3:1, 2, 21, 22.
Magbalik sa leksiyon 15 punto 5
3. Mga Pamamaagi nin Pagbulong na May Kalabot na Dugo
May mga pamamaagi nin pagbulong na ginagamitan nin sadiring dugo kan pasyente. An pira sa mga ini—arog kan pagdonar nin dugo o patiinot na pagsaray kan sadiri nindang dugo para sa saindang operasyon—dai puwede sa mga Kristiyano.—Deuteronomio 15:23.
Pero, may mga pamamaagi nin pagbulong na puwede man sa mga Kristiyano. Kaiba diyan an mga blood test, hemodialysis, hemodilution, o an paggamit nin cell-salvage o heart-lung bypass machine. Kaipuhan magdesisyon an lambang Kristiyano kun ano an gigibuhon sa sadiri niyang dugo sa panahon nin operasyon, medical test, o therapy. Posibleng may dikit na pagkakaiba an pamamaagi kan kada doktor sa paggibo kan mga prosesong ini. Kaya bago mag-ako nin ano man na klase nin operasyon, medical test, o therapy, dapat aramon nin sarong Kristiyano kun ano an eksaktong gigibuhon sa saiyang dugo. Pag-isipan an minasunod na mga hapot:
Paano kun papaluwason sa hawak ko an pirang porsiyento kan sakong dugo asin an pagbulos tibaad temporaryong mapundo pa ngani? Maaako daw kan sakong konsiyensiya na an dugong iyan parte pa man giraray kan hawak ko kaya dai man kaipuhan na “iula iyan sa daga”?—Deuteronomio 12:23, 24.
Paano kun sa panahon nin operasyon an pirang porsiyento kan dugo ko iluwas, iproseso, dangan ibalik giraray sa hawak ko? Mapupurisaw daw kaiyan an sakong konsiyensiya na sinanay sa Bibliya, o maaako ko daw an pamamaaging iyan nin pagbulong?
Magbalik sa leksiyon 39 punto 3
4. Pagsuwayan nin Mag-agom
Dai dinadagka kan Bibliya an pagsuwayan nin mag-agom asin malinaw kaiyan na sinasabi na dai puwedeng mag-agom giraray an saro na suway sa agom. (1 Corinto 7:10, 11) Pero, may mga sitwasyon na kinonsiderar kan nagkapirang Kristiyano na makipagsuwayan.
Tuyong dai pagsustento: An agom na lalaki nagsasayumang sustentuhan an saiyang pamilya, sagkod sa punto na mayo nang panggastos o pagkakan an pamilya.—1 Timoteo 5:8.
Grabeng pangungulog sa pisikal: Pangungulog sa pisikal sagkod sa punto na namemeligro na an salud o buhay kan agom na lalaki o agom na babayi.—Galacia 5:19-21.
Talagang namemeligrong maraót an relasyon ki Jehova: Dai makapaglingkod ki Jehova an agom na lalaki o agom na babayi dahil sa saiyang agom.—Gibo 5:29.
5. Mga Selebrasyon
Dai nagpapartisipar an mga Kristiyano sa mga selebrasyon na nakakapaanggot ki Jehova. Pero dapat gamiton kan lambang Kristiyano an saiyang konsiyensiyang sinanay sa Bibliya pag nagdedesisyon kun ano an gigibuhon sa partikular na mga sitwasyon. Pag-isipan an nagkapirang halimbawa.
May nagbati saimo may koneksiyon sa isineselebrar na okasyon. Puwedeng magsabi ka lang, “Salamat.” Kun maghapot siya kun taano ta dai ka nagseselebrar kan okasyon na iyan, puwede mong ipaliwanag iyan saiya.
An saimong agom na bakong Saksi ni Jehova inagda ka na magkakan kaiba kan mga kapamilya sa sarong selebrasyon. Kun kaya kan konsiyensiya mo na umiba, puwede mong ipaliwanag sa agom mo na kun may gigibuhon na paganong kaugalian bilang parte kan karakanan, dai ka mapartisipar.
Tinawan ka kan boss mo nin bonus sa panahon nin Kapaskuhan o iba pang kapiyestahan. Dai mo daw iyan puwedeng akuon? Depende iyan sa intensiyon kan boss mo. Iniisip daw niya na parte kan selebrasyon an pagtao nin bonus, o iyan daw ibinibilang man lang niya na paagi nin pagpahiling nin pasasalamat sa mahusay mong trabaho?
May nagregalo saimo sa panahon nin Kapaskuhan o iba pang kapiyestahan. Tibaad sabihon saimo kan nagreregalo: “Aram kong dai kamo nagpa-Pasko, pero gusto ko man giraray ining itao saimo.” Tibaad mabuot lang talaga siya. Sa ibong na lado, may dahilan daw para isipon na pigte-testing niya an pagtubod mo o na gusto niyang ibali ka sa selebrasyon ninda? Pagkatapos na pag-isipan iyan, nasa saimo na kun aakuon mo an regalo. Sa gabos na desisyon na ginigibo ta, gusto niyatong magkaigwa nin malinig na konsiyensiya asin magin maimbod ki Jehova.—Gibo 23:1.
Magbalik sa leksiyon 44 punto 1
6. Nakakaulakit na mga Hilang
Namumutan ta an satong kapwa. Kaya kun aram tang may nakakaulakit kitang hilang, o sa hiling ta naulakitan kita, nag-iingat kitang marhay na dai makaulakit sa iba. Sinusunod ta an pagbuot kan Bibliya: “Kamutan mo an saimong kapwa nin siring sa saimong sadiri.”—Roma 13:8-10.
Paano maipapahiling nin sarong may nakakaulakit na hilang an pagkamuot sa kapwa? Dapat iwasan kan may hilang an pisikal na pagpahiling nin pagpadangat, arog nin pagkugos asin paghadok. Kun dai siya imbitaran kan iba sa saindang harong huling gusto nindang mag-ingat, dai dapat magkulog an buot niya. Asin bago mabawtismuhan, dapat niyang sabihon sa koordineytor kan grupo nin kamagurangan an manungod sa kamugtakan niya tanganing makagibo nin paagi para maprotektaran an iba na mapabawtismo man. Bago makipag-ilusyon, dapat magpa-blood test an saro na posibleng nabantad sa nakakaulakit na hilang. Kun gigibuhon mo an mga iyan, ipinapahiling mo na nagmamakulog ka sa iba “mantang tinatawan [mo] nin atensiyon bako sana an sadiri [mong] kapakanan, kundi an kapakanan man kan iba.”—Filipos 2:4.
Magbalik sa leksiyon 56 punto 2
7. Negosyo Saka mga Isyung Legal
Pag-abot sa pinansiyal na mga bagay, malilikayan an dakul na problema kun magibo nin kasuratan—dawa pa parehong Kristiyano an magkatransaksiyon. (Jeremias 32:9-12) Minsan siring, tibaad magkaigwa pa man giraray nin dikit na mga dai pagkasinabutan an mga Kristiyano dahil sa kuwarta asin iba pang bagay. Dapat na husayon ninda iyan tulos na sinda sanang duwa sa matuninong na paagi.
Pero paano ta huhusayon an seryosong mga bagay kaarog baga kan pandadaya o pagpakaraot? (Basahon an Mateo 18:15-17.) May tulong bagay na sinabi si Jesus na dapat gibuhon:
Purbaran na husayon an problema na kamong duwa sana.—Hilingon an bersikulo 15.
Kun dai pa iyan maresolberan, puwede kang magpatabang sa saro o duwang miyembro kan kongregasyon na makusog an espirituwalidad.—Hilingon an bersikulo 16.
Kun dai pa man giraray iyan maresolberan, saka sana dapat dumulok sa mga elder.—Hilingon an bersikulo 17.
Sa kadaklan na sitwasyon, dai ta dapat idemanda an satong mga tugang dahil makakaapektar iyan sa pangaran ni Jehova saka sa kongregasyon. (1 Corinto 6:1-8) Pero, may mga sitwasyon na tibaad kaipuhan talagang darahon sa korte an isyu arog kan pagdiborsiyo, kustodiya sa aki, sustento, kabayadan hali sa insurance, pagkabangkarote, o mga testamento. Kun ipaagi sa korte nin sarong Kristiyano an pagresolber kan mga bagay na iyan sa pinakamatuninong na paaging magigibo niya, dai niya binabalga an konseho kan Bibliya.
Kun seryosong krimen an kalabot—arog nin rape, pang-aabuso sa aki, pangungulog, paghabon, o paggadan—bakong pagbalga sa konseho kan Bibliya kun isusumbong iyan nin sarong Kristiyano sa awtoridad.
a Kun bibilangon puon 455 B.C.E. sagkod 1 B.C.E., 454 taon iyan. Puon 1 B.C.E. sagkod 1 C.E., sarong taon (mayong zero na taon). Asin puon 1 C.E. sagkod 29 C.E., 28 taon. Kun susumahon ta iyan, 483 na taon.