1-3. Ano an mga ihinahapot kan mga tawo kun manungod sa kagadanan, asin ano an simbag diyan kan nagkapirang relihiyon?

NANGANGAKO an Bibliya na maabot an panahon na “an kagadanan mawawara na.” (Kapahayagan 21:4) Nanudan niyato sa Kapitulo 5 na huli sa pantubos, puwede kitang magkaigwa nin buhay na daing katapusan. Pero sagkod ngunyan, nagagadan pa an mga tawo. (Parahulit 9:5) Kaya ini an saro sa importanteng mga ihinahapot niyato, ‘Ano an nangyayari sa sato pag nagadan kita?’

² Nagigin mahalaga sa sato an simbag sa hapot na iyan lalo na pag nagadanan kita nin mahal sa buhay. Tibaad ihapot niyato: ‘Hain na daw siya? Binabantayan daw niya kami? Matatabangan daw niya kami? Mahihiling mi pa daw siya?’

³ Iba-iba an simbag diyan kan mga relihiyon. May mga nagtutukdo na kun marahay kang tawo mapalangit ka, pero kun maraot ka masusulo ka sa impiyerno. May nagsasabi na pag nagadan ka magigin espiritu ka asin makakaibanan mo an mga kapamilya mong nagadan na man. Asin an iba man nagsasabi na pag nahukuman ka na pagkagadan mo, ipapangaki ka giraray, o mabubuhay ka utro sa ibang hawak, puwedeng sa hawak nin tawo o nin hayop pa ngani.

4. Kun manungod sa kagadanan, sa ano nagkakapareho an tukdo kan mga relihiyon?

⁴ Garo baga bakong parareho an mga itinutukdo kan mga relihiyon. Pero haros gabos sinda nagkakapareho sa sarong ideya, na pag nagadan an tawo, may minaluwas sa saiyang hawak na padagos na nabubuhay. Totoo daw iyan?

ANO AN NANGYAYARI SA SATO PAG NAGADAN KITA?

5, 6. Ano an nangyayari sa sato pag nagadan kita?

⁵ Aram ni Jehova an nangyayari sa sato pag nagadan kita, asin sinasabi niya sa sato na pag nagadan an sarong tawo, tapos na man an buhay niya. An kagadanan kabaliktaran kan buhay. Kaya pag an saro nagadan, wara na man siyang pagmati saka memorya.a Pag nagadan kita, dai na kita makakahiling, dai na makakadangog, asin dai na makakaisip.

⁶ Si Hading Solomon nagsurat na ‘an mga gadan mayo nin ano man na naaaraman.’ An mga gadan dai na puwedeng mamuot o maanggot, saka ‘sa lulubngan mayo nang gibo, pagplano, kaaraman, o dawa kadunungan.’ (Basahon an Parahulit 9:5, 6, 10.) Asin sa Salmo 146:4, sinasabi sa sato kan Bibliya na pag nagadan an saro, napapara man an saiyang “pag-isip.”

KUN ANO AN SINABI NI JESUS MANUNGOD SA KAGADANAN

7. Ano an sinabi ni Jesus manungod sa kagadanan?

⁷ Kan magadan an amigo ni Jesus na si Lazaro, sinabi niya sa saiyang mga disipulo: “Si Lazaro na amigo ta nagtuturog.” Dai buot sabihon digdi ni Jesus na talagang turog si Lazaro huling sinabi pa niya: “Si Lazaro nagadan.” (Juan 11:11-14) Kaya ikinukumparar digdi ni Jesus an kagadanan sa pagturog. Dai niya sinabi na nasa langit si Lazaro o na kaibanan na kaini an saiyang mga kapamilya na nagadan na man. Asin dai niya sinabi na nagsasakit sa impiyerno si Lazaro o na ipinangaki giraray siya bilang ibang tawo o bilang hayop. Imbes, sinasabi ni Jesus na si Lazaro baga sana nanok na nagtuturog. May iba pang mga teksto na ikinukumparar an kagadanan sa nanok na pagturog. Sinasabi kan Bibliya na kan gadanon si Esteban, “nagturog siya sa kagadanan.” (Gibo 7:60) Isinurat man ni apostol Pablo na an nagkapira sa mga Kristiyano “nagturog na sa kagadanan.”—1 Corinto 15:6.

8. Paano niyato naaraman na dai linalang nin Diyos an mga tawo para magadan?

⁸ Linalang daw nin Diyos si Adan asin Eva na magagadan man sana pag-abot nin panahon? Dai! Linalang sinda ni Jehova para mabuhay nin daing sagkod asin dai magkakahilang. Kan lalangon ni Jehova an mga tawo, ibinugtak Niya sa saindang puso an pagmawot na mabuhay nin daing katapusan. (Parahulit 3:11) Habo nin mga magurang na mahiling an saindang mga aki na maggurang saka magadan, asin arog man kaiyan sa sato si Jehova. Pero kun linalang kita nin Diyos para mabuhay nin daing katapusan, taano ta nagagadan kita?

TAANO TA NAGAGADAN KITA?

9. Taano ta rasonable an pagbuot na itinao ni Jehova ki Adan asin Eva?

⁹ Sa hardin nin Eden, sinabi ni Jehova ki Adan: ‘Kumakan ka kan arin man na kahoy sa tatamnan. Alagad an kahoy nin pakamidbid kan marahay asin maraot, dai ka magkakan, huli ta sa aldaw na kumakan ka kaiyan magagadan ka.’ (Genesis 2:9, 16, 17) Bako man dipisil sunudon an malinaw na pagbuot na iyan, saka may deretso si Jehova na sabihan si Adan asin Eva kun ano an marahay asin kun ano an maraot. Kun susunudon ninda si Jehova, maipapahiling ninda na iginagalang ninda an saiyang awtoridad asin na nagpapasalamat sinda sa gabos na itinao niya sa sainda.

10, 11. (a) Paano dinaya ni Satanas si Adan asin si Eva? (b) Taano ta dai mapapatawad an ginibo ni Adan asin ni Eva?

¹⁰ Nakakamundo ta pinili ni Adan asin ni Eva na suwayon si Jehova. Sinabi ni Satanas ki Eva: ‘Totoo na sinabihan kamo nin Diyos, “Dai kamo magkakan kan gabos na kahoy sa tatamnan?”’ Nagsimbag si Eva: ‘Puwede kaming kumakan kan bunga kan mga kahoy sa tatamnan. Alagad dapit sa bunga kan kahoy na yaon sa tahaw kan tatamnan, suminabi an Diyos: “Dai kamo magkakan kaiyan, ni dumutdot kaiyan tanganing dai kamo magadan.”’—Genesis 3:1-3.

¹¹ Dangan nagsabi si Satanas: ‘Dai kamo magagadan. Ta naiisihan nin Diyos na sa aldaw na kumakan kamo kaiyan, mabubuklat an saindong mga mata asin magigin kamo garo mga diyos na tatao kan marahay asin kan maraot.’ (Genesis 3:4-6) Gusto ni Satanas na isipon ni Eva na puwede siyang magdesisyon para sa sadiri niya kun ano an marahay asin kun ano an maraot. Iba man su sinabi niya na mangyayari ki Eva kun susuwayon niya an Diyos. Sinabi ni Satanas ki Eva na dai siya magagadan, kaya kinakan ni Eva an bunga dangan tinawan man an saiyang agom. Aram ni Adan asin ni Eva na sinabi sainda ni Jehova na dai magkakan kan bunga. Kan kakanon ninda idto, pinili nindang suwayon an sarong malinaw asin rasonableng pagbuot. Sa pagkakan kan bunga, ipinahiling ninda na dai ninda irinerespeto an saindang mapagpadangat na Ama sa langit. Mayo talagang kapatawadan an ginibo ninda!

12. Taano ta nakakamundong marhay na sinuway ni Adan asin Eva si Jehova?

¹² Nakakamundo talaga na nagin arog kaiyan kadaing respeto sa saindang Kaglalang an inot tang mga magurang! Ano an mamamatian mo kun pagkatapos mong gibuhon an gabos para padakulaon an aki mong lalaki saka babayi, magrebelde sinda saimo asin kabaliktaran sa tugon mo an gibuhon ninda? Makulugon iyan sa buot, bako?

13. Ano an buot sabihon ni Jehova kan sabihon niya na ‘sa kabo-kabo ka man mabalik’?

¹³ Kan suwayon ni Adan asin Eva an Diyos, naiwara ninda an oportunidad na mabuhay nin daing sagkod. Sinabi ni Jehova ki Adan: ‘Huli ta ika kabo-kabo, sa kabo-kabo ka man mabalik.’ (Basahon an Genesis 3:19.) Nangangahulugan iyan na magigin kabo-kabo, o alpog, giraray si Adan, na garo baga dai siya ginibo. (Genesis 2:7) Pagkatapos na magkasala ni Adan, nagadan siya asin wara na siya.

14. Taano ta nagagadan kita?

¹⁴ Kun nagsunod si Adan asin si Eva sa Diyos, buhay pa kuta sinda ngunyan. Pero kan suwayon ninda siya, nagkasala sinda, asin nagadan pag-abot nin panahon. An kasalan garo sarong malalang hilang na namana niyato sa satong inot na mga magurang. Gabos kita namundag na makasalan, asin iyan an dahilan kaya nagagadan kita. (Roma 5:12) Pero bako iyan an katuyuhan nin Diyos para sa mga tawo. Dai nuarin man ginusto nin Diyos na magadan an mga tawo, kaya inaapod kan Bibliya an kagadanan na “kaiwal.”—1 Corinto 15:26.

AN KATOTOOHAN MAPATALINGKAS SA SATO

15. Paano kita pinapatalingkas kan katotoohan manungod sa kagadanan?

¹⁵ An katotoohan manungod sa kagadanan nakakatabang sa sato na makatalingkas, o makabutas, sa dakul na salang ideya. Itinutukdo sa sato kan Bibliya na an mga gadan dai na nakakamati nin kulog o kamunduan. Dai ta sinda makakaulay, asin dai man ninda kita makakaulay. Dai ta matatabangan an mga gadan, asin dai man ninda kita matatabangan. Dai ninda kita makukulgan, kaya dai kita dapat matakot sa sainda. Pero dakul na relihiyon an nagsasabi na an mga gadan padagos pang nabubuhay sa kun sain na lugar asin na matatabangan ta sinda kun mabayad kita sa mga padi o iba pang lider nin relihiyon para magpangadyi o magpamisa para sa gadan. Pero kun aram ta an katotoohan manungod sa kagadanan, dai kita madadaya kan mga kaputikan na iyan.

16. Anong kaputikan an itinutukdo kan mga relihiyon manungod sa gadan?

¹⁶ Ginagamit ni Satanas an bakong tunay na relihiyon tanganing dayaon kita asin papaniwalaon na buhay pa an mga gadan. Halimbawa, may mga relihiyon na nagtutukdo na pag nagadan kita, may nagluluwas sa satong hawak na padagos na nabubuhay sa kun sain na lugar. Iyan daw an itinutukdo sa relihiyon nindo, o itinutukdo daw kaiyan an sinasabi kan Bibliya manungod sa mga gadan? Paagi sa mga kaputikan, irinarayo ni Satanas an mga tawo ki Jehova.

17. Taano ta insulto talaga ki Jehova an ideya na sinusulo sa impiyerno an mga tawo?

¹⁷ Marauton talaga an tukdo kan dakul na relihiyon. Halimbawa, may nagtutukdo na an maraot na mga tawo susuluon nin daing katapusan sa impiyerno. Insulto talaga iyan ki Jehova. Nungka niyang tutugutan na magsakit nin arog kaiyan an mga tawo! (Basahon an 1 Juan 4:8.) Ano an masasabi mo sa sarong tawo na sinusulo an kamot kan saiyang aki para padusahan ini? Siguradong iisipon mo na marauton an tawong iyan, asin dai mo gayod gugustuhon na mabisto siya. Iyan mismo an gusto ni Satanas na mamati ta ki Jehova!

18. Taano ta dai kita dapat matakot sa mga gadan?

¹⁸ May mga relihiyon na nagsasabing pag nagadan an mga tawo, nagigin espiritu sinda. Itinutukdo ninda na dapat tang igalang asin katakutan pa ngani an mga espiritung iyan huling puwede sindang magin makapangyarihan na mga amigo o nakakatakot na mga kaiwal. Dakul an naniniwala sa kaputikan na iyan. Kinakatakutan ninda an mga gadan, kaya sinasamba ninda an mga ini imbes na si Jehova. Tandaan na mayo nang pagmati an mga gadan asin dai na man sinda nakakahiling o nakakadangog, kaya dai kita dapat matakot sa sainda. Si Jehova an satong Kaglalang. Siya an tunay na Diyos, asin siya sana an dapat tang sambahon.—Kapahayagan 4:11.

19. Paano nakakatabang sa sato an katotoohan manungod sa kagadanan?

¹⁹ Pag naaraman niyato an katotoohan manungod sa kagadanan, nakakabutas kita sa mga kaputikan kan mga relihiyon. Nakakatabang man iyan sa sato na mas maintindihan an magayunon na mga panuga ni Jehova para sa sato asin sa satong puturo.

20. Ano an maaaraman niyato sa sunod na kapitulo?

²⁰ Naghapot kaidto an lingkod nin Diyos na si Job: “Kun an sarong tawo magadan, puwede pa daw siyang mabuhay giraray?” (Job 14:14, NW) Posible daw talagang mabuhay giraray an tawong nagadan na? Magayunon an simbag diyan nin Diyos na mababasa ta sa Bibliya. Maaaraman ta iyan sa sunod na kapitulo.

1-3. Gabos kita bihag nin ano, asin paano kita papatalingkason ni Jehova?

HALIMBAWA ngayang nasentensiyahan kang mapreso nin habang-buhay dahil sa krimen na dai mo man ginibo. Mayo nang paglaom na makaluwas ka. Garo dai nang saysay an buhay mo, saka mayo ka na talagang magigibo. Pero kan haros masuko ka na, naaraman mong may sarong tawo na kaya kang paluwason sa presuhan asin nangako siyang tatabangan ka! Ano an mamamatian mo?

² Gabos kita mga preso, o bihag, nin kagadanan. Dai ta iyan madudulagan ano man an gibuhon ta. Pero may kapangyarihan si Jehova na patalingkason kita sa kagadanan. Asin nanuga siya na “an ultimong kaiwal, an kagadanan, paparaon.”—1 Corinto 15:26.

³ Magayunon baga sa pagmati pag dai ta na iisipon na magagadan kita! Pero bako lang paghali sa kagadanan an gigibuhon ni Jehova. Bubuhayon man niya an mga gadan. Isipa na sana kun ano an puwedeng magin epekto kaiyan sa saimo. Nangangako siya na mabubuhay giraray an mga gadan. (Isaias 26:19) Ini an inaapod kan Bibliya na pagkabuhay liwat.

PAG NAGADAN AN SARONG MAHAL SA BUHAY

4. (a) Sain kita makakakua nin tabang para gumian an satong pagmati pag nagadanan kita nin kapamilya o amigo? (b) Sairisay an pira sa mga amigo kaidto ni Jesus?

⁴ Pag nagadan an sarong kapamilya o amigo, puwedeng makamati kita nin grabeng kulog asin kamunduan. Tibaad mamati ta na mayo na kitang magigibo. Dai ta na maibabalik an buhay kan nagadan. Pero tinatabangan kita kan Bibliya na gumian an satong pagmati. (Basahon an 2 Corinto 1:3, 4.) Pag-ulayan ta an sarong halimbawa na nagpapahiling kun gurano kagusto ni Jehova asin ni Jesus na buhayon an satong mga mahal sa buhay. Kan si Jesus yaon pa digdi sa daga, parati siyang nagbibisita ki Lazaro saka sa mga tugang kaini na si Marta asin Maria. Mga amigo sinda ni Jesus. Sinasabi kan Bibliya: “Namumutan ni Jesus si Marta asin an tugang kaining babayi saka si Lazaro.” Dangan sarong aldaw, nagadan si Lazaro.—Juan 11:3-5.

5, 6. (a) Ano an ginibo ni Jesus kan mahiling niyang nagmumundo an mga kapamilya asin amigo ni Lazaro? (b) Taano ta nakakaginhawang maaraman kun ano an pagmati ni Jesus manungod sa kagadanan?

⁵ Nagduman si Jesus ka Marta asin Maria para tabangan sinda na gumian an buot ninda. Kan maisihan ni Marta na maabot si Jesus, sinabat niya ini sa luwas kan siyudad. Maugma siyang mahiling si Jesus, pero sinabi niya sa saiya: “Kun yaon ka lang digdi, dai kutana nagadan an tugang ko.” Inisip ni Marta na huri nang marhay si Jesus. Dangan, nahiling ni Jesus an tugang kaining si Maria na naghihibi. Kan mahiling ni Jesus an kamunduan kan mga tawo, munduon siya asin naghibi. (Juan 11:21, 33, 35) Namatian niya an grabeng kulog na dara kan pagkagadan nin mahal sa buhay.

⁶ Nakakaginhawang maaraman na namamatian man ni Jesus an kulog na namamatian ta pag nagagadanan kita. Asin si Jesus kapareho kan saiyang Ama. (Juan 14:9) May kapangyarihan si Jehova na permanenteng halion an kagadanan, asin iyan talaga an madali na niyang gibuhon.

“LAZARO, LUMUWAS KA!”

7, 8. Taano ta nagkontra si Marta na halion an gapo sa lubungan na piglagan ki Lazaro, pero ano an ginibo ni Jesus?

⁷ Kan mag-abot si Jesus sa lubungan kun sain ilinaag an bangkay ni Lazaro, may nakasarang dakulang gapo sa entrada kaiyan. Sinabi ni Jesus: “Halia nindo an gapo.” Pero nagkontra si Marta ta apat nang aldaw sa lubungan an bangkay ni Lazaro. (Juan 11:39) Dai niya kaya aram an madali nang gibuhon ni Jesus tanganing tabangan an saiyang tugang.

⁸ Sinabi ni Jesus ki Lazaro: “Lumuwas ka!” Siguradong napangalas si Marta asin Maria sa sunod na nahiling ninda. “An tawong nagadan nagluwas na napupuruputan nin tela an mga bitis asin mga kamot.” (Juan 11:43, 44) Nabuhay si Lazaro! Makakaibanan niya giraray an saiyang pamilya asin mga amigo. Makukugos ninda siya, makakaputan, asin makakaulay. Milagro talaga! Iyo, binuhay ni Jesus si Lazaro.

“DARAGITA, SINASABI KO SA SAIMO, MAGBANGON KA!”

9, 10. (a) Siisay an nagtao ki Jesus nin kapangyarihan na magbuhay nin mga gadan? (b) Taano ta mahalagang maaraman ta an mga istorya sa Bibliya manungod sa mga binuhay liwat?

⁹ Sadiring kapangyarihan daw ni Jesus an ginamit niya sa pagbuhay sa mga gadan? Bako. Bago niya buhayon si Lazaro, namibi si Jesus ki Jehova, asin tinawan siya ni Jehova nin kapangyarihan na buhayon si Lazaro. (Basahon an Juan 11:41, 42.) Bako lang si Lazaro an binuhay liwat. Sinasabi sa sato kan Bibliya an mapadapit sa 12 anyos na daragita na grabe an hilang. Desperado na an ama niyang si Jairo, asin nakimahirak ini ki Jesus na parahayon an aki niya. Solong aki niya ini. Mantang kaulay si Jesus, may nag-abot na mga lalaki asin nagsabi: “Gadan na po an aki mo! Taano ta aabalahon mo pa an Paratukdo?” Pero sinabi ni Jesus ki Jairo: “Dai ka matakot, magtubod ka sana, asin mabubuhay siya.” Dangan nagpasiring sinda sa harong ni Jairo. Mantang parani na sinda sa harong, nahihiling asin nadadangog ni Jesus an hiribian kan mga tawo. Sinabi niya sa sainda: “Magpundo na kamo sa paghibi, ta an daragita dai man nagadan kundi nagtuturog.” Siguradong napaisip an mga magurang kan daragita kun ano an buot sabihon ni Jesus. Pinaluwas ni Jesus an gabos, pero iiniba niya an mga magurang kan aki sa kuwarto kan daragita. Kinaputan niya an kamot kaini asin nagsabi: “Daragita, sinasabi ko sa saimo, magbangon ka!” Isipa na sana an grabeng kaugmahan kan mga magurang kan daragita kan magbuhat tulos ini asin maglakaw! Binuhay ni Jesus an aki ninda. (Marcos 5:22-24, 35-42; Lucas 8:49-56) Puon kan aldaw na iyan, pag nahihiling ninda an saindang aki, marurumduman ninda an ginibo ni Jehova para sa sainda paagi ki Jesus.a

¹⁰ Pag-abot nin panahon, nagadan man giraray su mga binuhay ni Jesus. Pero mahalagang maaraman ta an mga istoryang iyan huling nagtatao iyan sa sato nin tunay na paglaom. Gusto ni Jehova na buhayon liwat an mga tawo, asin talagang gigibuhon niya iyan.

KUN ANO AN MANUNUDAN TA SA MGA ISTORYA NIN PAGKABUHAY LIWAT

11. Ano an itinutukdo sa sato kan Parahulit 9:5 manungod ki Lazaro?

¹¹ Malinaw na sinasabi kan Bibliya na ‘an mga gadan mayo nin ano man na naaaraman.’ Iyan an nangyari ki Lazaro. (Parahulit 9:5) Arog kan sinabi ni Jesus, garo man sana ini nagtuturog. (Juan 11:11) Mantang nasa lulubngan si Lazaro, ‘mayo siya nin ano man na naaaraman.’

12. Taano ta nakakasigurado kita na talagang nangyari an pagbuhay liwat ki Lazaro?

¹² Dakul an nakahiling kan buhayon ni Jesus si Lazaro. Aram maski kan mga kaiwal ni Jesus na ginibo niya an milagrong ini. Nabuhay si Lazaro, asin patunay iyan na talagang totoo an pagkabuhay liwat. (Juan 11:47) Saka dakul an nagbisita ki Lazaro, kaya nagturubod sinda na sugo nin Diyos si Jesus. Dai iyan nagustuhan kan mga kaiwal ni Jesus, kaya plinano nindang gadanon si Jesus saka si Lazaro.—Juan 11:53; 12:9-11.

13. Taano ta makakasigurado kita na bubuhayon ni Jehova an mga gadan?

¹³ Sinabi ni Jesus na “an gabos na yaon sa mga lulubngan na girumduman” magkakaburuhay liwat. (Juan 5:28) Nangangahulugan ini na bubuhayon ni Jehova an gabos na tawong nasa memorya niya. Pero tanganing mabuhay liwat ni Jehova an sarong tawo, dapat matandaan niya an gabos na detalye manungod sa tawong iyan. Kaya niya daw talaga iyan? Isipon ini. Bilyon-bilyon an mga bituon sa uniberso. Sinasabi kan Bibliya na aram ni Jehova an pangaran kan lambang bituon. (Basahon an Isaias 40:26.) Kun kaya niyang matandaan an pangaran kan lambang bituon, siguradong kayang-kaya niyang matandaan an gabos na detalye manungod sa gabos na bubuhayon niya giraray. Saro pa, si Jehova an naglalang kan gabos na bagay, kaya aram ta na may kapangyarihan siyang buhayon giraray an mga tawo.

14, 15. Ano an manunudan ta sa mga sinabi ni Job manungod sa pagkabuhay liwat?

¹⁴ Tubod an maimbod na tawong si Job sa pagkabuhay liwat. Naghapot siya: ‘Kun an tawo magadan, mabubuhay pa daw siya?’ Dangan sinabi niya ki Jehova: ‘Maapod ka, asin ako masimbag sa saimo. Mamawuton mo an gibo kan saimong kamot.’ Iyo, aram ni Job na gustong-gusto ni Jehova na mag-abot na an panahon na bubuhayon Niya an mga gadan.—Job 14:13-15.

¹⁵ Ano an masasabi mo sa paglaom na pagkabuhay liwat? Tibaad iniisip mo, ‘Bubuhayon man daw an mga kapamilya saka amigo kong nagadan na?’ Nakakapakusog sa buot na maaraman na gusto talaga ni Jehova na buhayon an mga gadan. Aramon ta kun ano an sinasabi kan Bibliya manungod sa kun sairisay saka kun sain maistar an mga bubuhayon liwat.

‘MADADANGOG NINDA AN SAIYANG BOSES ASIN MARULUWAS’

16. Ano an magigin buhay kan mga bubuhayon liwat digdi sa daga?

¹⁶ Kaidto, nakaibanan giraray kan mga binuhay liwat an saindang pamilya asin mga amigo digdi sa daga. Mangyayari man iyan sa maabot na panahon, pero magigin mas magayon pa. Taano? Huling an mga bubuhayon liwat digdi sa daga magkakaigwa nin oportunidad na mabuhay nin daing katapusan asin dai na magagadan giraray. Mabubuhay man sinda sa kinaban na ibang-iba sa kinabubuhayan ta ngunyan. Mayo nang giyera, krimen, asin hilang.

17. Sairisay an mga bubuhayon liwat?

¹⁷ Sairisay an mga bubuhayon liwat? Sinabi ni Jesus na “an gabos na yaon sa mga lulubngan na girumduman makakadangog kan saiyang boses asin maruluwas.” (Juan 5:28, 29) Asin sinasabi sa sato kan Kapahayagan 20:13: “Itinao kan dagat an mga gadan na yaon diyan, asin itinao kan kagadanan saka kan Lulubngan an mga gadan na yaon sa mga ini.” Iyo, bilyon-bilyon na tawo an mabubuhay giraray. Sinabi man ni apostol Pablo na bubuhayon liwat “an mga matanos pati an mga bakong matanos.” (Basahon an Gibo 24:15.) Ano an buot sabihon kaiyan?

18. Sairisay an “mga matanos” na bubuhayon liwat?

¹⁸ Kaiba sa “mga matanos” an maimbod na mga lingkod ni Jehova na nabuhay bago nagdigdi si Jesus sa daga, arog ni Noe, Abraham, Sara, Moises, Ruth, asin Ester. Bubuhayon liwat sinda digdi sa daga. Mababasa mo an nagkapira sa sainda sa Hebreo kapitulo 11. Pero paano man idtong maimbod na mga lingkod ni Jehova na nagadan sa panahon ta? Kaiba man sinda sa “mga matanos” kaya bubuhayon giraray sinda.

19. Sairisay an “mga bakong matanos”? Anong oportunidad an itatao sa sainda ni Jehova?

¹⁹ Kaiba sa “mga bakong matanos” an bilyon-bilyon na tawong dai nagkaoportunidad na mamidbid si Jehova. Dawa pa gadan na sinda, dai sinda nalilingawan ni Jehova. Bubuhayon niya liwat sinda, asin magkakaigwa sinda nin oportunidad na makanuod mapadapit sa saiya asin paglingkudan siya.

20. Taano ta bakong gabos na nagadan bubuhayon liwat?

²⁰ Buot sabihon daw bubuhayon an gabos na nagadan? Dai. Sinabi ni Jesus na may mga tawong dai bubuhayon liwat. (Lucas 12:5) Siisay an madesisyon kun baga bubuhayon o dai an sarong tawo? Si Jehova an pangultimong Hukom, pero tinawan niya man nin awtoridad si Jesus para “maghukom sa mga buhay asin mga gadan.” (Gibo 10:42) An siisay man na hukuman bilang maraot asin habong magbago dai na bubuhayon giraray.—Hilingon an Dagdag na Impormasyon 19.

PAGKABUHAY LIWAT SA LANGIT

21, 22. (a) Ano an nangyayari pag an saro binuhay liwat sa langit? (b) Siisay an inot na binuhay liwat sa langit?

²¹ Sinasabi man sa sato kan Bibliya na may mga tawo na mabubuhay sa langit. Pag an saro binuhay sa langit, dai siya bubuhayon liwat bilang tawo na may pisikal na hawak. Imbes, bubuhayon siya sa langit bilang espiritung persona.

²² Si Jesus an inot na nag-ako kan arog kaiyan na pagkabuhay liwat. (Juan 3:13) Tulong aldaw pagkagadan niya, binuhay siya liwat ni Jehova. (Salmo 16:10; Gibo 13:34, 35) Pero dai siya binuhay na may pisikal na hawak. Sinabi ni apostol Pedro na “ginadan [si Jesus] na nasa hawak na laman alagad binuhay sa hawak na espiritu.” (1 Pedro 3:18) Binuhay liwat si Jesus bilang sarong makapangyarihan na espiritung persona! (1 Corinto 15:3-6) Pero sinasabi kan Bibliya na bako lang siya an bubuhayon sa arog kaiyan na paagi.

23, 24. Sairisay an kabilang sa “sadit na aripumpon” na sinambit ni Jesus, asin pira sinda?

²³ Kan madali nang magadan si Jesus, sinabi niya sa maimbod niyang mga disipulo: “Maduman ako tanganing mag-andam nin lugar para sa saindo.” (Juan 14:2) Nangangahulugan ini na may mga disipulo siya na bubuhayon liwat para makaibanan niya sa langit. Pira sinda? Sinabi ni Jesus na dikit sana, sarong “sadit na aripumpon.” (Lucas 12:32) Sinabi ni apostol Juan an eksaktong bilang kan mahiling niya si Jesus “na nakatindog sa [langitnon na] Bukid nin Sion, asin kaibanan niya an 144,000.”—Kapahayagan 14:1.

²⁴ Nuarin bubuhayon an mga Kristiyanong kaiba sa 144,000? Sinasabi sa sato kan Bibliya na mangyayari iyan pag nagpuon nang mamahala si Cristo sa langit. (1 Corinto 15:23) Nabubuhay na kita sa panahon na iyan, asin an kadaklan sa 144,000 binuhay na sa langit. Su mga kabilang sainda na yaon pa digdi sa daga asin magagadan sa panahon niyato, bubuhayon tulos sa langit. Pero, an kadaklan sa mga tawo bubuhayon sa maabot na panahon sa Paraiso digdi sa daga.

25. Ano an manunudan niyato sa sunod na kapitulo?

²⁵ Dai na mahahaloy, papatalingkason ni Jehova an gabos na tawo sa kagadanan, asin an kagadanan talagang mawawara na! (Basahon an Isaias 25:8.) Pero ano an gigibuhon sa langit kan mga binuhay liwat duman? Ipinapaliwanag kan Bibliya na kaiba sinda ni Jesus na mamamahala sa sarong Kahadian o gobyerno. Dakul pa kitang manunudan mapadapit sa gobyernong iyan sa sunod na kapitulo.