KALATA YA KUBALILAPO KULI TIMOTE
1 Ine ne Paulo, ne mutumwa wa kwa Kristu Yesu ukulingana ne funde lya kwa Lesa Umupusushi wesu, ne lya kwa Kristu Yesu uwaba e subilo lyesu,+ 2 nakulembela Timote,*+ we mwana wine wine+ mu citetekelo ndeti:
Icikuuku icaibela, uluse, no mutende ififuma kuli Lesa Shifwe na kuli Kristu Yesu Shikulwifwe fibe na iwe.
3 Filya fine nakukoseleshe ukuti wikale umo mwine mu Efese ilyo naleya ku Makedonia, e fyo ndekukoselesha na pali ino ine nshita, pa kuti ukonkomeshe abantu bamo ukuti belasambilisha isambilisho limbi, 4 kabili belabika amano ku malyashi ya bufi+ na ku fyo ifikolwe fyakonkana. Ifintu fya musango uyu tafyafwa nangu panono,+ lelo fileta fye amalyashi ayabula ukulondoloka, mu cifulo ca kusambilisha ifya kwa Lesa ifya kukosha icitetekelo. 5 Cine cine ico nakupeelela ili ifunde ni pa kuti tube no kutemwa+ ukufuma mu mutima uwasanguluka, na kampingu iisuma ne citetekelo+ icabula ubumbimunda. 6 Apo bamo balifuma kuli ifi fintu, balyalukila ku malyashi ya fye.+ 7 Balafwaya ukuba bakasambilisha+ ba mafunde, lelo tabaishiba ifyo balandapo nelyo ifyo bakosapo fye ukulanda.
8 Nomba twalishiba ukuti Amafunde yaliwama kulila fye umuntu aleyakonka ukulingana no mo yalola,* 9 pa kwishiba ukuti ifunde talipangilwa umuntu uwalungama, lelo lipangilwa bampulamafunde+ na bacipondoka, abashipepa na babembu, abashaba na cishinka* na basuula ifya mushilo, abepaya bashibo na bepaya banyinabo, abepaya abantu bambi, 10 aba bulalelale,* abaume abalaala na baume banabo,* abeeba abantu, aba bufi, abalapa ifya bufi, na bacita conse icapusana ne sambilisho ilisuma+ 11 ukulingana ne mbila nsuma iya bukata iya kwa Lesa wa nsansa, iyo banseekeshe.+
12 Ndetootela Kristu Yesu Shikulwifwe, uwampeele amaka pantu alimwene ukuti nali uwa cishinka pa kumpeela uyu mulimo,+ 13 nangu ca kutila kale nalepontela ifya mushilo, nalecusha abantu bakwe kabili nali uwa musaalula.+ Na lyo line nalibelelwe uluse, pantu nshaishibe ifyo nalecita kabili naleficita pa mulandu wa kuti nshakwete icitetekelo. 14 Lelo icikuuku icaibela ica kwa Shikulwifwe calikulile nga nshi pamo ne citetekelo no kutemwa ifyaba muli Kristu Yesu. 15 Aya amashiwi ya cishinka kabili tulingile ukuyacetekela, ayatila: Kristu Yesu aishile muli ici calo mu kupususha ababembu.+ Pali aba ababembu ne wacilapo nine.+ 16 Lelo nalibelelwe uluse, pa kuti ukupitila muli ine ne mubembu uwacila bonse, Kristu Yesu alange ukutekanya kwakwe konse, na pa kuti imbe ica kumwenako kuli bonse abakamutetekela pa kuti bakabe no mweo wa muyayaya.+
17 Nomba ku Mfumu ya muyayaya,+ iishifwa,+ iishimoneka,+ Lesa eka fye,+ kube umucinshi no bukata umuyayaya umuyayaya. Ameni.
18 Ndekupeela ici icipope* we mwana wandi Timote, ukulingana ne fyo basobele pali iwe ukuti muli ifi, e mo ulelwila bwino inkondo,+ 19 uleba ne citetekelo na kampingu iisuma,+ iyo bamo bakaana ica kuti balibunsha icitetekelo cabo. 20 Pali aba paba na Humenai+ na Alekisanda, kabili nalibapeela kuli Satana+ pa kuti basambilile ukuti tabafwile ukulapontela ifya mushilo.
2 Ica kubalilapo, ndekoselesha bonse ukuti balepaapaatilako, balepepelako, balelombelako kabili baletashishako abantu abalekanalekana, 2 ukubikako fye ne shamfumu na bashimucindikwa* bonse,+ pa kuti tuleikala ku matwi tondolo kabili mu mutende, na pa kuti lyonse tuleba ne cishinka kuli Lesa kabili tulebika amano ku fintu.+ 3 Ukucita ifi kusuma kabili kwaliwama mu menso ya kwa Lesa Umupusushi wesu,+ 4 uufwaya ukuti abantu ba misango yonse bapusuke+ no kuti beshibe bwino bwino icine. 5 Pantu kwaba Lesa umo,+ na kawikishanya umo+ pa kati ka kwa Lesa na bantu,+ Kristu Yesu+ umuntu, 6 uwaipeele umwine icilubula icalinga pa mulandu wa bonse*+—abantu bakalalanda pali ici pa nshita ya ciko. 7 Uyu wine e mulandu+ Lesa ansonteele ukuba kabila kabili umutumwa+ wa kusambilisha abena fyalo+ pa citetekelo ne cine. Ndelanda icishinka, nshilebepa iyo.
8 E ico ndefwaya ukuti konse uko mwalonganina, abaume batwalilile ukulapepa, baleimya amaboko mu cishinka,+ belakalipa+ kabili belakansana.+ 9 Abanakashi nabo ndefwaya balefwala bwino, balefwala ifyalinga, ifya mucinshi, kabili ifilanga ukuti balikwata amano ayatuntulu,* belaluka umushishi uwaibela nangu ukufwala ifya golde nelyo ifya bamargariti nangu ifya kufwala fya mutengo sana,+ 10 lelo balefwala mu nshila iyalinga ukulingana ne fyo abanakashi abatila balatiina Lesa+ balingile ukulafwala, e kutila ukupitila mu milimo isuma.
11 Ilyo umwanakashi alesambilila, aleba tondolo kabili alenakila sana.+ 12 Nshilesuminisha umwanakashi ukusambilisha nelyo ukutungulula umwaume, lelo afwile ukulaba tondolo.+ 13 Pantu Adamu e o babalilepo ukubumba, e lyo pakonka Efa.+ 14 Na kabili Adamu tabamubepele iyo, lelo umwanakashi balimubepele sana+ ica kuti apula na mwi funde. 15 Lelo umwanakashi* akacingililwa pa mulandu wa kufyala abana,+ kulila fye atwalilila ukuba ne citetekelo, ukutemwa ne mibele iisuma pamo na mano ayatuntulu.*+
3 Aya mashiwi ya cishinka: Umuntu nga alebombesha pa kuti abe kangalila,+ ninshi alefwaya umulimo uusuma. 2 E ico kangalila afwile ukuba uushitungwa akabi, umulume wa mukashi umo, uuilama mu fyo acita, uwa mano ayatuntulu,*+ uushili wa cimfulumfulu, uupokelela abeni,+ uwafikapo ukusambilisha,+ 3 tafwile ukuba cakolwa,+ tafwile ukuba uwa lubuli,* afwile ukuba uushipampamina fye pa cintu cimo,+ uushatemwa ukumana na bantu,+ uushatemwa indalama,+ 4 umuntu uutungulula bwino aba mu ng’anda yakwe, uwakwata abana abanakila kabili aba mucinshi nga nshi+ 5 (pantu nga ca kuti umuntu taishiba ukutungulula aba mu ng’anda yakwe kuti asakamana shani icilonganino ca kwa Lesa?) 6 tafwile ukuba muntu uushilakokola ukutula apo abelele umusambi+ pantu nalimo kuti aba ne cilumba, no kupingulwa nga filya Satana Kaseebanya apingulwa. 7 Kabili afwile ukuba umuntu uo na ba kunse+ ya cilonganino balandapo ifisuma, epali aseebana kabili awila mu citeyo ca kwa Satana Kaseebanya.
8 Ababomfi batumikila nabo bene balingile ukulabika amano ku fintu, tabafwile ukuba aba ndimi shibili,* nelyo abatemwisha umwangashi uwingi, kabili tabafwile ukuba abatemwisha ubunonshi bwa bufumfuntungu,+ 9 bafwile ukuba abasunga inkaama ya kwa Lesa* iya citetekelo na kampingu iyasanguluka.+
10 Na kabili babale babeshe pa kuti bamone nga nabalinga;* lyena kuti babomba ubutumikila, pantu tabali no mulandu.+
11 Abanakashi nabo bene bafwile ukulaicindika, tabalingile ukuba aba lwambo,+ baleilama mu fyo bacita, baleba aba cishinka muli fyonse.+
12 Umubomfi utumikila afwile ukuba umwaume uwakwata umukashi umo, uutungulula bwino abana bakwe na ba mu ng’anda yakwe. 13 Pantu abaume ababomba bwino balabalandapo ifisuma kabili balaba abashipa nga nshi ilyo balelanda pa citetekelo muli Kristu Yesu.
14 Ndekulembela ifi fintu, nangu ca kuti nde-enekela ukwisa kuli iwe nomba line, 15 pa kuti nga nakokola wishibe ifyo ufwile ukuisunga mu ng’anda ya kwa Lesa,+ e kutila icilonganino ca kwa Lesa wa mweo, icaba luceshi kabili icitungilila icine. 16 Cine cine inkaama ya kwa Lesa iya kuba ne cishinka kuli ena ikalamba nga nshi: ‘Bamulengele ukumoneka mu mubili,+ Lesa amumwene ukuti alilungama mu mupashi,+ amonekele kuli bamalaika,+ abililwe mu bena fyalo,+ aba mu calo balimutetekele,+ balimupokelele mu muulu no bukata.’
4 Lelo amashiwi ayafuma ku mupashi wa mushilo yalanda apabuuta tuutu ukuti, ku ntanshi kukaba inshita ilyo bamo bakaleka ukuba ne citetekelo, kabili bakabika amano ku mashiwi ya kubalufya ayafuma ku mipashi*+ na ku fisambilisho fya fibanda, 2 pa mulandu wa bumbimunda bwa bantu abalanda ifya bufi+ abo kampingu yabo yafwa, kabili yaba kwati intu baoca ku cela icakaba. 3 Balakaanya ukuupa,+ balalesha abantu ukulya ifya kulya+ ifyalekanalekana ifyo Lesa abumbile pa kuti ababa ne citetekelo+ kabili abaishiba bwino bwino icine balelya+ no kutootela Lesa. 4 Pantu conse ico Lesa abumba cisuma,+ kabili takuli ico umuntu afwile ukukaana+ nga ca kuti acipokelela kabili aletootela, 5 pantu icebo ca kwa Lesa ne pepo e filenga ukuti cibe icasanguluka.
6 Nga ulepanda aba bwananyina aya mano ukaba umubomfi umusuma uwa kwa Kristu Yesu, umubomfi uwalya amashiwi ya citetekelo ne sambilisho ilisuma ilyo wakonka bwino bwino.+ 7 Nomba kaana amalyashi ya bufi ayapusana ne fya mushilo+ ayo abanakashi abakote bashimika. Lelo uleisambilisha pa kuti uleba ifyo kapepa afwile ukuba. 8 Pantu ukutukusha umubili kwafwa fye panono, lelo bukapepa bwafwa mu fintu fyonse. Pantu muli bukapepa e mo tukwatila isubilo lya kupokelela amapaalo ya bumi bwesu pali ino nshita e lyo na ku ntanshi.+ 9 Aya mashiwi ya cishinka kabili yalinga ukuyasumina no mutima onse. 10 E mulandu wine tulebombesesha no kulwisha na maka,+ pantu twasubila muli Lesa wa mweo, uuli Mupusushi+ wa bantu ba misango yonse,+ maka maka aba cishinka.
11 Utwalilile ukukonkomesha abantu no kubasambilisha ifi fintu. 12 Wileka umuntu nangu umo akusuule pa mulandu wa kuti uli mulumendo. Lelo ube ica kumwenako ku babombela Lesa kabili abamutetekela, mu milandile, mu myendele, mu kutemwa, mu citetekelo, na mu kusanguluka. 13 Ilyo nshilaisa, utwalilile ukubika amano ku kubelenga pa cintubwingi,+ ku kukonkomesha* na ku kusambilisha. 14 Wilekelesha ica bupe ico wakwata, ico bakupeele ilyo bakasesema baseseme pali iwe kabili ilyo ibumba lya baeluda lyabikile iminwe pali iwe.+ 15 Uletontonkanya sana pali ifi fintu; ulebikako sana amano, pa kuti abantu bonse balemona bwino bwino ifyo ulelunduluka. 16 Lyonse uleisakamana we mwine, ulebika amano na ku fyo ulesambilisha.+ Utwalilile ukubombesha pa kuti ulecita ifi fintu, pantu nga ulecita ifi ukaipususha we mwine e lyo na bantu abakumfwa.+
5 Wilakalipila umwaume umukalamba bukali bukali.+ Lelo ilyo ulelanda nankwe ulemumona nga wiso. Ilyo ulelanda na balumendo ulebamona nga bamunonko, 2 abanakashi abakalamba nga banoko, abakashana nga bankashi yobe, mu kusanguluka konse.
3 Ulebika amano* kuli bamukamfwilwa abashakwata ba kubasunga.*+ 4 Lelo mukamfwilwa nga alikwata abana nelyo abeshikulu, aba bafwile babalilapo ukusambilila ukusunga aba mu ng’anda yabo nga fintu bakapepa bafwile ukulacita,+ kabili bafwile ukupeela abafyashi babo, bashikulwibo na banakulwibo ifyo bafwile ukubapeela,+ pantu nga balecita ifi ninshi balesekesha Lesa.+ 5 Nomba mukamfwilwa uushakwata wa kumusunga kabili uwashala fye ukwabula nangu cimo, atetekela Lesa+ kabili alatwalilila ukupaapaata Lesa no kupepa amapepo ubushiku na kasuba.+ 6 Lelo uucita fye ifyo umubili wakwe ulefwaya,* alifwa nangu ca kuti acili uwa mweo. 7 E ico utwalilile ukubeba ifi fintu,* pa kuti belatungwa akabi. 8 Cine cine nga ca kuti umuntu tasakamana abantu bakwe, maka maka abo asunga mu ng’anda yakwe, ninshi nakaana ifyo twasuminamo kabili ninshi abipa ukucila no ushaba ne citetekelo.+
9 Mufwile ukulemba mukamfwilwa pa mashina ya bamukamfwilwa abalekabila ubwafwilisho nga ca kuti alicila imyaka 60, nga aakwete fye umulume umo, 10 nga aishibikwa ukuti alabomba imilimo iisuma,+ nga alikushishe bwino abana,+ nga alepokelela abeni,+ nga alesamba amakasa ya ba mushilo,+ nga aleafwilisha abalecula,+ nga ali-ipeeleshe ukubomba imilimo yonse iisuma.
11 Lelo tekwesha ukulemba bamukamfwilwa abakashana, pantu ilyo insuuna yabo yalenga balafilwa ukubombela Kristu, balafwaya ukuupwa. 12 Kabili bakapingulwa pantu balileka ukucita ifyo balaile.* 13 Kabili pa nshita imo ine tabakwata ne fya kucita, baseuluka fye mu mayanda ya bantu; te ici ceka, lelo balacita no mulomo kabili balaibika mu malyashi ya bantu bambi,+ balalanda na pa fyo bashifwile ukulandapo. 14 E ico kuti natemwa bamukamfwilwa abakashana baupwa+ no kufyala abana,+ kabili balesakamana amayanda yabo, pa kuti belalenga abasuusha bakwata apa kulandila ifyabipa. 15 Na kuba, kale kale bamo balipaasuka no kukonka Satana. 16 Nga ca kuti umwanakashi uwatetekela alikwata balupwa lwakwe bamukamfwilwa, afwile ukulabafwa, pa kuti icilonganino cilaba ne cisendo. Lyena icilonganino kuti cala-afwa bamukamfwilwa abashakwata ba kubasunga.*+
17 Baeluda abatungulula bwino+ balingile ukucindikwa sana,*+ maka maka ababombesha mu kulanda na mu kusambilisha amashiwi ya kwa Lesa.+ 18 Pantu ilembo litila: “Tamufwile ukukaka ing’ombe ku kanwa ilyo ilenyantaula ingano pa kushisokola,”+ limbi nalyo litila, “Umubomfi alilinga ukumupeela amalipilo yakwe.”+ 19 Wilasumina umulandu onse uo bapeela umwaume umukalamba,* kano fye nga pali bakambone babili nelyo batatu abalemushinina.+ 20 Abacita imembu+ ulebakalipilila*+ pa menso ya bantu bonse, pa kuti abalemonako bengasambililako.* 21 Ndekukonkomesha pa menso ya kwa Lesa, aya kwa Kristu Yesu na ya bamalaika abasalwa ukuti ulekonka ifi fintu ukwabula akapaatulula nelyo umusobolola.+
22 Wila-angufyanya ukubika iminwe yobe pa muntu uli onse;*+ kabili wilakumako ku membu sha bambi; uleisunga uwasanguluka.
23 Uleke ukunwa amenshi,* lelo ulenwako umwangashi uunono pa mulandu wa kuti ulalwala mu mala kabili ulalwalilila.
24 Imembu sha bantu bamo shilamoneka apabuuta tuutu, kabili shilalenga bapingulwa ilyo line, lelo imembu sha bambi shena shimoneka ilyo papita inshita.+ 25 Ifi fine e fyo caba na ku milimo iisuma. Ilamoneka apabuuta+ e lyo iishimoneka apabuuta tuutu nayo te kuti itwalilile ukufisama.+
6 Abasha bonse balingile ukwishiba ukuti bashikulwibo balilinga ukucindika sana,+ pa kuti abantu belapontela ishina lya kwa Lesa ne sambilisho.+ 2 Kabili abakwata bashikulwibo abatetekela, belabasuula pa mulandu wa kuti ni bamunyinabo. Lelo balingile no kucilapo ukulabombesha, pantu abanonkelamo mu milimo iisuma iyo babomba, bantu abatetekela kabili abo batemwa.
Utwalilile ukubasambilisha ifi fintu no kubakonkomesha. 3 Nga ca kuti umuntu alesambilisha icisambilisho cimbi kabili nakaana amashiwi ayasuma*+ aya kwa Shikulwifwe Yesu Kristu, nelyo nakaana isambilisho ilyalingana na bukapepa,+ 4 ninshi nakwata sana icilumba, kabili taishiba nangu cimo.+ Alitemwisha ukukansana no kukansanina pa mashiwi.+ Ifi fintu fileta umufimbila, ifikansa, ulwambo,* umutunganya wabipa. 5 Ici cilenga aba bantu abaonaika amatontonkanyo+ kabili ababula icine, lyonse balekansanina pa tuntu utunono. Bamona kwati bukapepa ca kunonkelamo.+ 6 Kwena muli bukapepa+ na mu kuteka umutima mwaliba ubunonshi ubukalamba. 7 Pantu muli ici calo tatwaletamo akantu nangu kamo, kabili teti tufumyemo akantu nangu kamo.+ 8 E ico nga natukwata ifya kulya ne fya kufwala,* tuteke imitima kuli ifi fine fintu.+
9 Lelo abafwaisha ukuba ne fyuma bawila mu matunko, mu citeyo+ na mu lunkumbwa ulwingi ulwa kutumpa kabili ulwa kubaletelela. Ifi fintu fitwala abantu mu kuloba kabili ku bonaushi.+ 10 Pantu ukutemwa indalama e ntulo ya fyabipa ifya misango yonse, kabili bamo pa mulandu wa kushifwaisha balifuma ku citetekelo kabili bali-ilasaula umubili onse na macushi ayengi.+
11 Nomba iwe we muntu wa kwa Lesa, fulumuka ifi fintu. Lelo ule-esha na maka ukuba no bulungami, bukapepa, icitetekelo, ukutemwa, ukushipikisha no kufuuka.+ 12 Ulelwa bwino ulubuli lwa citetekelo, wikatishe ku mweo wa muyayaya uo waitilweko kabili wali-ilandiile bwino bwino pa menso ya nte ishingi.
13 Ndekukonkomesha pa menso ya kwa Lesa, uulenga ifintu fyonse fyatwalilila ukuba no mweo, na pa menso ya kwa Kristu Yesu, uwali ni nte iyalandile na Ponti Pilato+ pa ntanshi ya bantu abengi, 14 ukuti ulekonka ifunde ukwabula ukulufyanya kabili ukwabula ukupeelwa umulandu ukufika fye na lintu Shikulwifwe Yesu Kristu+ akamoneka, 15 ilyo uwa nsansa kabili uwakwata Amaka ya kuteka eka akailanga lintu inshita yakwe ikafika. Ena ni Mfumu ya shamfumu kabili ni Shikulu wa bashikulu,+ 16 uyo eka fye uushifwa,+ uwaikala mu lubuuto ulo umuntu nangu umo ashingapalamako,+ uo umuntunse nangu umo ashabala amonapo kabili uo ashingamona.+ Kuli ena kube umucinshi na maka umuyayaya. Ameni.
17 Webe* aba fyuma aba muli buno bwikashi* ukuti belaitakisha,* kabili belacetekela ifyuma ifishibelelela.+ Lelo balecetekela Lesa uutupeela ifintu fyonse ifyo tuipakisha.+ 18 Ubebe ukuti balecita ifisuma, balebomba sana imilimo iisuma, babe bakapekape, kabili abaiteyanya ukupeelako bambi.+ 19 Nga balecita ifi bakaisungila abene umufula uusuma uwa kukuulapo ku ntanshi,+ no yu mufula ukaba e cuma cabo, pa kuti bekatishe ku mweo wine wine.+
20 Timote, ulesunga bwino ico bakuseekesha,+ uletaluka ku milandile ya fye iikowesha ica mushilo na ku fya kupilika ifya cintu ica bufi ico beta ukuti “ukwishiba.”+ 21 Pa kufwaisha ukulangisha ukwishiba kwa musango uyu, bamo balifuma ku citetekelo.
Shi icikuuku icaibela cibe na imwe.
Ilyalola mu kuti “Uucindika Lesa.”
Mu ciGriki, “ukulingana na mafunde.”
Nelyo “abashaba no kutemwa ukushipwa.”
Nelyo “abaume abolungana na baume banabo.”
Nelyo “ifunde.”
Nelyo “ababa mu fifulo fya butungulushi.”
Nelyo “abantu ba misango yonse.”
Nelyo “balapingula bwino pa fintu.”
Mu ciGriki, “abanakashi.”
Nelyo “alepingula bwino pa fintu.”
Nelyo “uupingula bwino pa fintu.”
Nelyo “tafwile ukulapuma.”
Nelyo “abalufya abantu mu fyo balanda.”
Nelyo “inkaama ya mushilo.”
Nelyo “nga nabafikapo.”
Mu ciGriki, “imipashi iilufya.”
Nelyo “mu kukoselesha.”
Mu ciGriki, “Ulecindika.”
Nelyo “bamukamfwilwa abalekabila ubwafwisho”; e kutila, abashakwata ba kubasakamana.
Aya mashiwi kuti yapilibula no kuti, uukonkelela insuuna yakwe.
Nelyo “ukubapeela ifi ifipope.”
Mu ciGriki, “balisha icitetekelo bali naco pa kubala.”
Nelyo “bamukamfwilwa abalekabila ubwafwilisho”; e kutila, abashakwata bakubasakamana.
Mu ciGriki, “balingile ukupeelwa umucinshi ubili.”
Nelyo “eluda.”
Nelyo “ulebalungikila.”
Mu ciGriki, “pa kuti nabashala baletiina.”
E kutila, wila-angufyanya ukusonta umuntu ukuti alebomba umulimo umo.
Nelyo “Wilanwa fye amenshi.”
Nelyo “ayengatwafwa.”
Nelyo “umusaalula.”
Nelyo kuti yapilibula no kuti, “umwakwikala.”
Nelyo “Ukonkomeshe.”
Nelyo “inshita ino.” Moneni Amashiwi ya mu Baibo ne fyo Yapilibula.
Nelyo “belaba ne cilumba.”