KALATA YA KWA YAKOBO

1 Ine ne Yakobo,+ ne musha wa kwa Lesa kabili uwa kwa Shikulu Yesu Kristu, nalembela mwe mikowa 12 iyasalanganina mu ncende ishalekanalekana ndeti:

Mwapoleni mukwai!

2 Bamunyinane, mulesekelela lyonse ilyo mwakwata amesho+ ayalekanalekana, 3 pantu mwalishiba bwino bwino ukuti nga mwaeshiwa kabili casangwa ukuti icitetekelo cenu ca cine cine, mulakwatilako amaka ya kushipikisha.+ 4 Kanshi muleleka ukushipikisha kwenu kwapwisha umulimo wa kuko, pa kutila mube abafikapo kabili abatuntulu muli fyonse, abashibulisha nangu cimo.+

5 E ico nga ca kutila umo pali imwe alekabila amano, eleka ukulomba kuli Lesa,+ na o akamupeela,+ pantu Lesa apeela fye bonse ukwabula ukubakalipila.*+ 6 Lelo pa kulomba aleba ne citetekelo,+ elatwishika iyo,+ pantu umuntu uutwishika aba nga mabimbi ya pali bemba ayasendwa konse uko umwela waya. 7 Na kuba, umuntu wa musango uyu tafwile ukwenekela ukuti Yehova* akamupeela icili conse; 8 pantu muntu+ wa mitima ibili, uwaluka-aluka muli fyonse ifyo acita.

9 Nomba lekeni munyinefwe umupiina asekelele* ilyo bamusansabika,+ 10 kabili umukankaala asekelele ilyo bamucefya,+ pantu akaloba nge luba. 11 Pantu nga filya fine akasuba katula ne cikabilila ca kako no kulenga icimenwa ukuuma, e lyo ne luba lya ciko lyalukuta no busuma bwa ciko bwapwa, e fyo no mukankaala akaloba ilyo alefwaya ifyuma.+

12 Wa nsansa umuntu uushipikisha amesho,+ pantu nga atwalilila ukushipikisha ilyo ale-eshiwa, akapokelela icilongwe* ca mweo+ ico Yehova* alaya abatwalilila ukumutemwa.+ 13 Ilyo umuntu aeshiwa, etila: “Ni Lesa e ulenjesha.” Pantu takuli uwingatunka Lesa ukucita ifyabipa, kabili umwine tesha muntu nangu umo. 14 Lelo umuntu onse eshiwa ilyo ulunkumbwa+ lwakwe umwine lwamusembeleka no kumubeleleka. 15 Lyena ulunkumbwa nga lwaimita, lufyala ulubembu; no muntu nga acita ulubembu, mulafuma imfwa.+

16 Mwilufiwa bamunyinane abatemwikwa. 17 Ica bupe conse icisuma no bupe bonse ubwapwililika fifuma ku muulu.+ Fifuma kuli Lesa umwine wa fya mu muulu fyonse ifisanika ulubuuto,+ kabili uushaluka-aluka nge cinshingwa.+ 18 Kwali kufwaya kwakwe, ukuti alenge tubeko ukubomfya icebo cakwe icaba e cine,+ pa kuti tube ifisabo fya kubalilapo pa fibumbwa+ fyakwe.

19 Bamunyinane batemwikwa, ishibeni ici: Umuntu onse afwile ukuba uumfwa bwangu, uukokola ukulanda,+ uukokola ukukalipa,+ 20 pantu ubukali bwa muntu tabulenga kwaba ubulungami bwa kwa Lesa.+ 21 E ico pooseni ifiko fyonse ne fyabipa fyonse,+ kabili mube abafuuka ilyo mulepokelela icebo ca kwa Lesa icilelimbwa muli imwe pantu calikwata amaka ya kumupususha.*

22 Lelo mulecita ifyo icebo+ ca kwa Lesa cilanda, mwilaumfwa fye, pantu nga tamulecita ifyo cilanda ninshi muleibepa fye. 23 Pantu umuntu nga aleumfwa fye icebo ca kwa Lesa nomba talecita+ ifyo cilanda, aba ngo muntu uuleimona mu cilola. 24 Pantu ilyo apwa ukuimona mu cilola no kufumapo, apo pene alalaba ifyo aba. 25 Lelo uulolesha mu mafunde+ ayapwililika ayalenga twaba abantungwa kabili atwalilila ukuyakonka, apo tomfwa fye no kulabako, lelo alacita ifyo icebo ca kwa Lesa cilanda; akaba uwa nsansa mu fyo acita.+

26 Umuntu nga amona ukuti ni kapepa wa kwa Lesa lelo talama ululimi+ lwakwe, ninshi alabepa umutima wakwe, kabili imipepele ya uyo muntu ya fye. 27 Imipepele iyasanguluka kabili iishakowela mu menso ya kwa Lesa wesu kabili Shifwe ni iyi: ukusakamana abana ba nshiwa+ na bamukamfwilwa+ ilyo balecula,+ no kuisunga abasanguluka ku fya pano calo.+

2 Bamunyinane, bushe cine cine mwe batetekela Shikulwifwe Yesu Kristu uwaba no bukata, nimwe musobolola abantu?+ 2 Pantu nga ca kuti umuntu uufwele inindaminwe ya golde ne fya kufwala ifisuma aingila umo mulongene, kabili mwaingila no mupiina uufwele ifya fiko, 3 bushe muba ne cikuuku ku ufwele ifya kufwala ifisuma, kabili mumweba amuti, “Imwe ikaleni pano apaweme,” e lyo umupiina ena mumweba amuti, “Iwe iminina” nelyo amuti, “Ikala apo pe samba lya kapuna ka makasa+ yandi”? 4 Ifi nga e fyo mucita, bushe ninshi te kapaatulula,+ kabili bushe ninshi tamupingula abantu mu nshila iyalubana?+

5 Umfweni bamunyinane abatemwikwa. Bushe Lesa tasalile abo ici calo cimona ukuti bapiina pa kuti babe abakankaala mu fya kwa Lesa pa mulandu wa citetekelo+ cabo kabili babe impyani sha Bufumu, ubo Lesa alaile abantu abamutemwa?+ 6 Lelo imwe mwalisaalula abapiina. Bushe te bakankaala bamutitikisha,+ no kumutwala ku filye? 7 Bushe aba bene te bapontela ishina ilisuma ilyo mwapeelwe? 8 Nomba nga mulakonka ifunde lya mfumu ukulingana ne lembo ilitila: “Uletemwa umunobe nge fyo waitemwa we mwine,”+ ninshi mulacita bwino. 9 Lelo nga mwatwalilila ukuba na kapaatulula,+ ninshi mulebembuka, kabili ninshi amafunde yalemushinina ukuti nimwe bampulamafunde.+

10 Pantu nga ca kuti umuntu alakonka Amafunde yonse nomba apula muli limo, ninshi apula muli yonse.+ 11 Pantu Lesa uwalandile ukuti, “Wilacita ubucende,”+ e walandile no kuti, “Wilaipaya.”+ Nomba nga taucita ubucende lelo ulepaya, ninshi niwe mpulamafunde. 12 Mulelanda kabili mulecita ifintu nga bantu abali no kupingulwa ukulingana ne funde lya bantu+ abantungwa.* 13 Pantu uushakwata uluse bakamupingula ukwabula uluse.+ Uluse lwalicila pa bupingushi.*

14 Bamunyinane, bushe cinshi umuntu engamwenamo nga ca kuti atila alikwata icitetekelo lelo tabomba imilimo iisuma?+ Bushe icitetekelo cakwe kuti camupususha?+ 15 Tutile munyinenwe nelyo nkashi yenu nasapula* kabili talekumanisha ukukwata ifya kulya fya cila bushiku, 16 e lyo umo pali imwe amweba ati, “Kafikepo umutende; ukwate ifya kufwala ne fya kulya,” lelo tamupeele ifyo alekabila, bushe ninshi amwafwa?+ 17 E fyo ne citetekelo caba, nga tacakwata imilimo, ninshi califwa.+

18 Lelo umuntu umo kuti atila: “Iwe walikwata icitetekelo, na ine ndabomba imilimo. Unange icitetekelo cobe icabula imilimo, na ine nalakulanga icitetekelo candi icimonekela mu milimo.” 19 Nga walisumina ukuti kwaba Lesa umo, ninshi walicita bwino. Lelo ne fibanda na fyo fyalisumina kabili filamutiina.*+ 20 We ushakwata mano we, bushe ulefwaya ubushininkisho bwa kuti icitetekelo icabula imilimo ca fye? 21 Bushe Lesa talandile pali shifwe Abrahamu ukuti ali uwalungama pa mulandu wa milimo ilyo atuulile umwana wakwe Isaki pa ciipailo?+ 22 Mwamona ukuti icitetekelo cakwe calikwete imilimo kabili iyi ine imilimo+ e yalengele icitetekelo cakwe cibe icapwililika, 23 kabili ilembo lyalifikilishiwe ilitila: “Abrahamu atetekele Yehova,* kabili Lesa amumwene ukuti ali uwalungama,”+ e ico aishileitwa ukuti cibusa+ wa kwa Yehova.*

24 Mwamona ukuti icilenga balande ukuti umuntu alilungama milimo, te citetekelo ceka. 25 Ifi fine e fyo cali na kuli Rahabu cilende, imilimo e yalengele Lesa alande ukuti ali uwalungama, pantu alipokelele bwino inkombe kabili ashifumiishe ku nshila imbi.+ 26 Kanshi nga filya fine umubili uwabula umupashi* uba uwafwa,+ e fyo ne citetekelo icabula imilimo ciba icafwa.+

3 Bamunyinane, pali imwe peba bakasambilisha abengi, pantu twalishiba ukuti tukapokelela ubupingushi+ ubwakosa ukucila bambi. 2 Pantu ifwe bonse tulaipununa* imiku iingi.+ Umuntu nga taipununa pa kulanda, ninshi uyo muntu alipwililika, kabili kuti atungulula no mubili wakwe onse ukubomfya imikobelo. 3 Nga twabika imikobelo mu tunwa twa bakabalwe pa kuti batunakile ilyo tulebatungulula, tulatungulula ne mibili yabo yonse. 4 Tontonkanyeni na pa fimato: Nangu ca kuti fikalamba sana kabili fitungululwa ne cikuuku ca mwela icikalamba, fipindululwa fye na naosa iinono sana ukulola konse uko uule-ensha icibwato afwaya ukuti ciye.

5 E fyo no lulimi lwaba, cilundwa icinono, lelo lulaitakisha nga nshi. Tontonkanyeni pa fyo umulilo fye uunono oca impanga iikalamba! 6 Ululimi nalo mulilo.+ Pa filundwa fyonse ifyo twakwata, ululimi lwaba nge calo umwaba ifyabipa fyonse, pantu lulakowesha umubili+ kabili lulalenga ubumi bwa muntu bwaba mu mulilo, lulalenga no mubili wa muntu onse walapya mu Gehena.* 7 Pantu abantunse kuti bateka umusango onse uwa nama mpanga, ifyuni, ifikulika ne fya muli bemba kabili balafiteka. 8 Lelo takwaba umuntu nangu umo uwingateka ululimi. Lwalyafya ukulutungulula kabili lubi, lwaisulamo ubusungu+ ubwipaya. 9 Ku lulimi tulalumbanishishako Yehova* Shifwe, kabili ku lulimi lumo lwine tulatiipilako na bantu abo Lesa+ abumbile “mu cipasho cakwe.” 10 Mu kanwa kamo kene mulafuma amapaalo ne fitiipu.

Bamunyinane, ifi te fyo cilingile ukuba.+ 11 Bushe akamfukumfuku kamo kene kuti kafumya amenshi ayasuma* na yalula? 12 Bamunyinane, bushe umukunyu kuti watwala amaolife, nelyo bushe umwangashi kuti watwala amakunyu?+ Akamfukumfuku ka menshi ya mucele nako te kuti kafumye amenshi ayasuma.

13 Nani uwa mano kabili uwiluka pali imwe? Lekeni alecita ifisuma ifilanga ukuti wa mano kabili aleluka. Kabili ilyo alecita ifi aleba uwafuuka pa mulandu wa kuti wa mano. 14 Lelo nga mwaliba sana no mufimbila+ kabili mu mitima yenu mwalitemwa ukukansana,*+ mwilaitakisha+ kabili mwilabepesha icine. 15 Aya te mano ayafuma ku muulu; lelo ya pano isonde,+ ya bunama, ya buciwa. 16 Pantu konse ukuli abantu aba mufimbila kabili abalekansana,* kulaba ne cimfulumfulu, ne fyabipa fya misango yonse.+

17 Lelo amano ayafuma ku muulu yabalilapo ukulenga umuntu aba uwasanguluka,+ lyena yalenga aba uwa mutende,+ uushipampamina fye pa cintu cimo,+ uwa cumfwila, uwa luse sana, kabili yalenga aba ne fisabo ifisuma,+ tayalenga umuntu aba na kapaatulula,+ nelyo aba no bumbimunda.+ 18 Kabili icisabo ca bulungami cibyalwa ilyo kuli umutende+ pa kuti abantu ba mutende+ bakanonkelemo.*

4 Cinshi cilenga muleumana no kulwa? Bushe icilenga te lunkumbwa ulwaba muli imwe ulumulwisha?*+ 2 Mulafwaya ukukwata ifintu, lelo tamufikwata. Mulepaya kabili mulakumbwa ifya bene, lelo tamukwata ifyo mufwaya. Mulacita ulubuli no kuumana.+ Tamukwata ifyo mufwaya pantu tamulomba kuli Lesa. 3 Mulalomba lelo tamupokelela, pantu mulombela amapange ayabi, pa kuti mulefibomfya ku kuisekesha fye mwe bene.

4 Mwe bacende,* bushe tamwaishiba ukuti ukuba cibusa ne calo kuba umulwani wa kwa Lesa? E ico onse uufwaya ukuba cibusa wa calo aisangula umulwani wa kwa Lesa.+ 5 Nelyo bushe mutila takwaba umulandu uo ilembo lilandila aliti: “Ulunkumbwa ulwaba muli ifwe lulenga tulefwaya ifyalekanalekana”?+ 6 Lelo icikuuku icaibela ico alanga calicila pali ulu lunkumbwa. E ico ilembo litila: “Lesa acincintila aba matutumuko,+ lelo abaicefya+ bena alabalanga icikuuku cakwe icaibela.”

7 E ico mulenakila Lesa;+ lelo mulelwisha Satana Kaseebanya,+ na o akamufulumuka.+ 8 Palameni kuli Lesa, na o akapalama kuli imwe.+ Sangululeni iminwe yenu mwe babembu,+ kabili sangululeni imitima+ yenu mwe ba mitima ibili. 9 Beni no bulanda, loosheni kabili lileni.+ Lekeni inseko shenu shaluke ukuloosha, no kusekelela kwenu kwaluke ubulanda. 10 Mube abaicefya mu menso ya kwa Yehova,*+ na o akamusansabika.+

11 Mwe bamunyinane,+ lekeni ukulanda ifyabipa pa banenu. Uwalanda ifyabipa pali munyina nelyo uwapingula munyina ninshi alanda ifyabipa pa mafunde, kabili ninshi apingula amafunde. Nomba nga wapingula amafunde, ninshi taukonka amafunde, lelo ninshi niwe kapingula. 12 Kwaba fye Kapeela wa mafunde umo kabili Kapingula,+ e wakwata amaka ya kupususha na ya konaula.+ Lelo iwe, cinshi uli pa kuti ulepingula umunobe?+

13 Umfweni mwe batila: “Lelo nelyo mailo tukaya kuli ulya musumba tukekaleko umwaka umo, tukacite amakwebo tukanonke ne fyuma,”+ 14 nomba ukwabula ukuti mwishibe icikamucitikila mailo.+ Pantu mwaba fye nga fubefube iimoneka fye pa kashita akanono no kupwa yapwa.+ 15 Lelo mufwile ukulalanda amuti: “Yehova* nga atemwa,+ tukaba aba mweo kabili tukacita ici nelyo cilya.” 16 Nomba imwe mwalikwata icilumba kabili mulaitakisha. Ukuitakisha konse ukwa musango uyu kwalibipa. 17 E ico umuntu nga alishiba ukucita icalungama lelo tacicita, ninshi alabembuka.+

5 Umfweni mwe bakankaala, lileni, kabili pumenipo imisowa pa mulandu wa mafya ayo muli no kukwata.+ 2 Ifyuma fyenu nafibola, ne fipelebesha fya bushiku nafilya+ ifya kufwala fyenu. 3 Indalawa nashilya Golde yenu na silfere yenu. Ne shi ndalawa e shikamushinina kabili shikalya imibili yenu. Ifyo mwatutila fikaba kwati mulilo mu nshiku sha kulekelesha.+ 4 Moneni! Amalipilo ayo mwaikatila ababomfi abaseepele amabala yenu, yalila fye, kabili Yehova* Lesa wa mabumba+ naumfwa ifyo abaseepele amabala yenu balelilishika. 5 Pano isonde mwaikala imikalile ya kuilemena kabili iya kucita fye ifyo mulefwaya. Imitima yenu yaliina kwati ni nama ishaikalila fye ukulya mpaka na pa bushiku bwa kushipaya.+ 6 Namupingula uwalungama; no kumwipaya na mumwipaya. Bushe talemulesha?

7 E ico muleba abatekanya bamunyinane, mpaka inshita iyo Shikulu+ akabapo ikafike. Moneni! Umulimi alateka umutima ilyo alelolela ifisabo ifisuma ifya pano isonde, mpaka imfula ya kubalilapo yaloka ne ya pa kulekeleshako nayo yaloka.+ 8 Na imwe bene mube abatekanya;+ kabili muleke imitima yenu ibe iyashangila, pantu inshita ya kubapo kwa kwa Shikulu naipalama.+

9 Bamunyinane, mwilang’wintana,* pa kuti mwipingulwa.+ Moneni! Kapingula naiminina pa mwinshi. 10 Bamunyinane, mulepashanya bakasesema abalandiile mwi shina lya kwa Yehova.*+ Baliculile pa mulandu wa kuti balebacusha,+ lelo bali abatekanya.+ 11 Moneni! Tumona abashipikisha+ amacushi ukuti ba nsansa.* Mwalyumfwa ifyo Yobo+ ashipikishe kabili mwalishiba ne fyo Yehova* acitile pa kulekelesha,+ ifilanga ukuti Yehova* aliba no kutemwa nga nshi* kabili wa luse+ sana.

12 Bamunyinane, icacila pali ifi fyonse ni ci: Muleke ukulapa umuulu nelyo isonde nelyo imilapo imbi iyashala. Lelo muletila fye “Ee” nga ca kuti mulepilibula ukuti ee, kabili muletila fye “Awe,” nga ca kuti mulepilibula kuti awe,+ pa kuti Lesa ekamupingula.

13 Bushe umo pali imwe alecula? Atwalilile ukupepa.+ Bushe pali uuli ne nsansa? Embe isha malumbo.+ 14 Bushe umo pali imwe nalwala? Ete baeluda+ ba mu cilonganino, kabili bamupepeleko, bamusubile+ amafuta mwi shina lya kwa Yehova.* 15 Kabili pa mulandu wa kuti abamupepelako balikwata icitetekelo, umulwele* akapola na Yehova* akamwimya. Kabili nga alicita imembu, imembu shakwe shikelelwa.

16 E ico bonse muletumbula imembu+ shenu ku banenu kabili mulepepelana, pa kuti mupole. Uwalungama nga apepa ipepo lya kupaapaata, ipepo lyakwe lilakwata amaka sana.*+ 17 Eliya ali fye muntu nga ifwe bene, kabili ilyo apepele ukuti imfula iloka pali cilya calo, tayalokele pa myaka itatu ne myeshi 6.+ 18 Lyena ilyo apepele na kabili, imfula yalilokele ukufuma mu muulu, na muli cilya calo mwaishileba ifisabo.+

19 Bamunyinane, umo pali imwe nga bamulufya afuma na mu cine e lyo umbi amubwesha, 20 ishibeni ukuti uwa-alulula umubembu ukumufumya ku cilubo+ cakwe akamupususha* ku mfwa kabili imembu+ ishingi isho acita shikelelwa.*