Bamishonari ba ku Micronesia
NANGU cingatila balekanishiwa ne mpanga shikalamba ishabatama isha bemba wa Pacific imoneka ukukanapelela, bamishonari ba ku Micronesia nalyo line balaba na maka ya kukumana cila mwaka ku “kulundana cipya cipya ukwa lupwa.” Kabili ni kwi kuntu aba bonse bakabila ba mbila nsuma ukufuma ku fishi fyabesho kutali bakumanina? Mu kulingisha, ni pa cifulo pantu ubuteko bwa cikaya bwainika Jehovah Street—icifulo ce ofesi lya musambo wa Guam untu babomba pe samba lya uko.
Mu June 1992, bamishonari 56 balibungene pa musambo pa kuti bengasangwa kwi Bungano lya Citungu ilya “Bakasenda ba Lubuuto.” Inseko no kulanshanya kwa cimwemwe kwali apali ponse ilyo bapuuputwile bucibusa bwa kale no kulundulula ubupya. Pamo nga lyonse, baitantike abene pa matabo ya Ŋanda ya Bufumu ku kukopwa kwe bumba kabili lyene baikele pa matebulo ya mutebeto yatatu ayalepa ku kwakana ica kulya ca pa mwaka ica bamishonari, ukwalengelwe ukwaibela uno mwaka no kutandala kwa kwa Albert Schroeder, icilundwa ce Bumba Litungulula.
Ku bengi muli aba bamishonari, uku kukumana kwa pa mwaka mu Guam e shuko lyabo fye lyeka ilya kusha utuyanda twabo tunono twa mu ncende shakabisha. Kwena tunono. Icishi ca Ebeye, cimo ica mu fishi fya Marshall, cakwata fye amahekita 32. Iŋanda ya bamishonari pa cishi ca Majuro muli baMarshall ne ŋanda ya ku Kiribati mu fishi fya Gilbert yonse yabili yabela pa tufishi twalepuluka, utwafyenenkana ukucepako pa mamita 800 mu kusaalala. E co bamishonari balashukila ulwendo lwabo ulwa kucincimusha ukuya ku Guam.
Ilintu itontonkanyo lya kushimikila pa cishi ca mu ncende shakabisha ishaba sheka lyumfwika ilya kwipukisha, mu cituntulu kwaba kusonsomba kuntu abanono fye baipangasho kulolenkana nako. Ku ca kusekesha, ni 7 fye muli bamishonari 56 e bafuma ku Watchtower Bible School of Gilead. Icinabwingi bafumine ku Hawaii nelyo ku Philippines kuntu baali abatumikishi bapainiya ababeleshanya kale kale no bumi bwa mu ncende shakabisha, kabili ukufuma ku myabo baile ukulungama fye ku kupeelwa kwabo kwa mulimo wa bumishonari.
Pa mulandu wa kuti ifishi fya Micronesia fyabela mu kupalamisha ku equator, bamishonari balashomboka no kukaba kwa kulengo kupwilila ne cipuki pa kufika pa bekashi ne mbila nsuma. Ukumfwana kuti pambi kwaba kusonsomba kwacilapo no bukulu. Icishi cimo na cimo nelyo ibumba lya fishi lyalikwata ululimi lwa liko lyeka—shimo tashaishibikwa ica kuti tashalembwa nangu ni muli dikishonari—kabili kuti pambi papite myaka ku mweni ukulanda mu kulongoloka. Ku kwaafwa abantu ukumfwikisha Baibolo muli ishi ntambi sha mu fishi shalekanalekana, umusambo wa ku Guam ulapulinta impapulo mu ndimi 11, isha shene 9 shilandwa mu Micronesia mweka fye.
Ifishi fimo fyabe fyatalukako nga nshi ica kuti kuti fyafikwako fye no bwato. Iŋanda ya bamishonari ya pa cishi ca Tol mu Chuuk (Truk) yaba pa cishi ca musango yo, kabili bamishonari kulya bashintilila pa fya kukolelamo amaka ya kasuba ku kupayanya amalaiti pa maawala yanono fye cila bushiku.
Kwabako amayanda ya bamishonari 14 yonse pamo, ukupulinkana Micronesia, icifukatila incende mupepi no bukulu bwa United States ukufumyako ifishi fya iko. Mu bantu abacila pali 400,000 abekala mu citungu, 1,000 ni bakasabankanya ba mbila nsuma, abateyanishiwa mu filonganino 20 na mabumba yaba yeka 3.
Ilintu abantu ba ku Micronesia baba mu cinkumbawile aba bucibusa, imyata ya cikaya iya butotelo no kutitikisha kwa lupwa filafuupula abengi ku kupokelela icine ca Bufumu bwa kwa Lesa. E co nangu cingatila umulimo wa kushimikila uletemfuma mu cinkumbawile (abo bakasabankanya ba Bufumu 1,000 baletungulula ukucila pa masambililo ya Baibolo 2,000), ifilonganino fimo na mabumba fyaba fye ifinono. Ku ca kumwenako, kwabako fye bakasabankanya 5 pa cishi ca Tinian, bakasabankanya fye 7 pa cishi ca Nauru, kabili ifilonganino mu Yap, Kosrae, na Rota fyakwata bakasabankanya ukucepako pali 40 cimo cimo. Nangu ni fyo, bamishonari bamo balikalilila mu kupeelwa kwabo kwa mulimo ukucila pa myaka 20. Mu kumonekesha, bonse mutanda pa cishi ca Belau baba kulya mu kucefyako pa myaka 12.
Kuli abo abashipikisha, ifilambu fikalamba. Kwalibako amashuko ya cila bushiku aya kusunguka pa busuma bwa bubumbo bwa kwa Yehova. Ifishi fya Micronesia ifyafunda fyabe fyasalangana nge fibekobeko fya katapakatapa ukucilinganya ifyashingulukako fya kafifi ifya Pacific. Amakilomita ya lulamba lwa musensenga lushafulamo abantu ne namba sha bakorali ishisenyamo isabi ilicebusha abengila pa nshi ya bemba na batemwisha ifya kwaafwo kupeema fya mu menshi ku kulengula fimo ifya fifulo fyawamisha ifya kufwilukilapo mu menshi ifya mu calo. Kabili pa mpela ya kasuba kamo na kamo, kwalibako ukumoneka kwa kucincimusha kwa kuwa kwa kasuba pali bemba.
Icilambu cacilishapo bukulu, nangu cibe fyo, caba lishuko lya kubombela Yehova pa kwebako bambi pa lwa malayo yakwe ya kusungusha aya nshita ya ku ntanshi. Apantu bamishonari ba ku Micronesia mu kutwalilila batinamina cilya cilambu, bekalila ku mashiwi ya kwa Esaya 42:12 aya kuti: “Nabapeele Yehova ubukata, no kubilisho lwa kumutasha mu naamba ne fishi.”
[Mapu ne Cikope pe bula 31]
(Nga mulefwaya ukumona mapu ne cikope, moneni muli magazini)
Barrigada, Guam
Santa Rita, Guam
Koror, Belau
Chuuk (Truk)
Tarawa, Kiribati
Lelu, Kosrae
Ebeye Ifishi fya Marshall
Majuro
Kolonia, Pohnpei
Songsong, Rota
Chalan Kanoa, Saipan
Yap
MICRONESIA
MELANESIA
IFISHI FYA CAROLINE
BEMBA WA PACIFIC
PHILIPPINES
NEW GUINEA
EQUATOR
[Icikope]
Bamishonari balongana mu Guam, June 1992