Bushe Ukusefya Kukabangilila Sana Nelyo Kwalicelwa Sana?
PALI ndakai abantu balelanda sana pa lwa kutendeka kwa mwanda wa myaka uwalenga 21 ne ciputulwa calenga butatu ica myaka ikana limo ukutula apo Yesu Kristu afyalilwe. Magazini wa Newsweek asosele ukuti “umwanda wa myaka uwalenga 20, uwatendeke ngo Mwanda wa Myaka uwa Nkondo Shikalamba no kwisasanguka Inkulo ya Atomiki, ulemoneka kwati ulepwa nge Inkulo ya fya Kusekesha.” Uyu magazini uwa January 22, 1997, ashimike ati: “Abantu balibuking’a kale imiputule yonse mu mahotela ya mwi sonde lyonse” ku kusefya Icaka Cipya, pa December 31, 1999.
Nangu cibe fyo, abantu bamo batila ukusefya nakubangilila sana. Batila ukupusana ne fyo abengi basumina, umwanda wa myaka uwalenga 21 ne ciputulwa cipya ica myaka ikana limo tafyakatendeke pa January 1, 2000, lelo fikatendeka pa January 1, 2001. Apantu takwabalile akubako umwaka utendeka na 0, umwanda wa myaka uwa kubalilapo watendeke mu mwaka wa 1 ukufika mu mwaka wa 100, umwanda wa myaka uwalenga bubili watendeke mu 101 ukufika mu mwaka wa 200, no kukonkanyapo ifyo fine. E co kanshi bamo balapaasha abati umwanda wa myaka uwalenga 20, watendeke pa January 1, 1901, kabili iciputulwa ca bubili ica myaka ikana limo, icatendeke pa January 1, 1001, cikapwa pa December 31, 2000.
Kuli icishinka na cimbi ico twalabebeta. Kalenda wa ndakai aakanya inshita ukushimpa pa nshita ilyo Kristu talafyalwa atemwa pa numa abe nafyalwa. Abasoma nomba balimona ukuti Yesu afyelwe mu kubangilila ukucila fintu batontonkenye kale, na muli fyo ukulenga kalenda ukuba uushalungika. Abantu balapusana ukulosha ku mwaka Yesu afyelwe, lelo imipendele ya nshita iya mu Baibolo ilangilila ukuti afyelwe mu mwaka wa 2 B.C.E. Ukulingana ne yo mipendele, iciputulwa calenga butatu ica myaka ikana limo pa numa Kristu abe nafyalwa ninshi catendeke mwi pukutu lya uno mwaka! Ifyebo na fimbi kuti mwafisanga muli Loleni! wa ciNgeleshi uwa May 22, 1997, pe bula 28, no wa December 22, 1975, pe bula 27.a
Nangu cibe fyo, ca mano ukukanakoselela fye pa kulanda ukuti kushele fye imilungu iinono ukuti umwanda wa myaka uwalenga 21 ne ciputulwa cipya ica myaka ikana limo fitendeke. Lelo, pa mulandu wa mitontonkanishishe ya bantu iyaseeka, Loleni! acimona ukube icalinga pali ino inshita ukulanda pa mutwe wa kuti “Umwanda wa Myaka Uwalenga 20—Imyaka ya Kwaluka Kukalamba.”
[Futunoti]
a Moneni na kabili Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa November 1, 1999.