Nalitemenwe “Ukwenda Umulundu na Umbi”

NGA FINTU CASHIMIKWA NA BA CLAIRE VAVY

ICISHI ca Madagascar, calo ca mpili kabili cakwate mpanga ya miti yatitikana nga nshi. Ici cishi capalama ku calo ca Mozambique icabela ku East Africa kabili paba amakilomita 400. Nafyalilwe ku kabanga ka ici cishi mu mushi unono uwitwa Betoko II. Mu 1987, ilyo nali ne myaka 15, naile ku kusambilila kwi tauni lya Mahanoro ilyabela mupepi no lulamba lwa bemba.

Mu Mahanoro, naleikala na bakalamba bandi baCelestin abatendeke ukusambilila Baibolo ne Nte sha kwa Yehova. Ilyo papitile imyaka ibili, naishileba Inte ya kwa Yehova. Nalefwaisha ukubombela Yehova ukufika apo ningapesha.

Ukubombesha pa Kuti Mfishepo Ubuyo Bwandi

Ico nalefwaisha sana kwafwa ulupwa lwandi ulwali mu Betoko II, kabili lyonse nalepepa kuli Yehova ukuti angafwe ukufishapo ici. Lelo, naleyako fye nga twaisale sukulu. Lwali lwendo lwayafya ulwa kwenda amakilomita 100. Amakilomita 40 aya kubalilapo, twale-endela mu myotoka, e lyo amakilomita 60 ayashalako lwaleba lwendo lwa pa makasa ukukonka akashila kapita mu mpili.

Naleninika impili shasuluka, kabili mumo mumo akashila kali akanono ngo kulepa kwa lukasa lwandi. Nga ca kuti nacelela pa maca no kwenda mpake cungulo, nalekwanisha ukwenda amakilomita nalimo 40. Nalesende fipe fyalefina ukucila pa makilogramu 15, fimo pa mutwe, fimo mu numa, e lyo fimbi ninshi nimfikata ku maboko. Ilingi line nalesenda impapulo shilanda pali Baibolo isho nalepeela kuli balupwa lwandi na kuli bambi abatemenwe ukushibelenga. Mu mishi nalepita banjishibe ati “uusenda sana katundu.”

Pa kubala, te mulandu ne fyo nacincile, balupwa lwandi balekaana ukukutika ku fyalesambilisha imipepele yandi iipya. Lelo, tapakokwele, balyalwike kabili batendeke ukwipusha amepusho ayengi nga nshi ica kuti limo limo twalelala ku macaca ku ma 02:00 hrs.

Ukutandala Uko Njibukisha Sana

Mu 1990, ilyo twaisele isukulu mu December naile ku mushi, kabili pa December 24, nalifikile mu Betoko II. Balupwa lwandi balitemenwe ukuumona, bena baleti naile mu kusefya Krisimasi pamo na bo. Ilyo nalondolwele ukuti nshali no kusefyako Krisimasi, balifulilwe. Batile ca nsoni sana ukulondolola ica musango yu ku ba mu mushi pantu bonse mu mushi balikatene. E co namwene ukutila kuti cawama ukuitendekelako fye ukulondolwela aba mu mushi ifyo nasuminemo. Nomba nali no kutendeka shani?

Nshaishibe ifya kutendeka pantu nali umwaice sana. Naletwishika nampo nga kuti cawama ukulondolola ifyo nasuminemo ubushiku bwakonkelepo ilyo aba mu mushi bali no kulongana pa calici. Napepele ipepo lishailepela ilya kupaapaata Yehova ukuti engantungulula. Pa numa ye pepo, naipwishe abakalamba bandi baPaul abalepepesha mu calici nati: “Batini, bushe kuti cawama ukulondolwela abakesa ku calici mailo ico nshisefesha Krisimasi?” Baileipusha abanabo, kabili balisuminishenye ukuti nkabalondolwele.

Ubushiku bwakonkelepo ilyo amapepo yapwile, batumine uwa kwisa mu kunsenda ukuti ndeyabalondolwela. Pa numa ya kupepa kuli Yehova na kabili, nasendele impapulo shilanda pali Baibolo. Pa numa ya kulondoshanya, natashishe bonse pa fyo banjafwile ukucindikisha Baibolo. Nalondolwele ukuti nalitwalilile ukusambilila Baibolo ilyo nakuukile ku tauni. Nabebele ukuti nalisanga icine ca mu Baibolo ico bashatusambilishe kale.

Pali ilya ine nshita nalondolwele isubilo lya mu Baibolo ilya kwikala ku ciyayaya muli paradaise pe sonde (Amalumbo 37:29; Ukusokolola 21:3, 4), umulandu abantu abanono fye aba busumino bakasendelwa ku muulu (Yohane 14:2, 3; Ukusokolola 5:9, 10; 14:1, 3), ne sambilisho lya mu Baibolo ililanda ukuti abafwa tabaishibapo nangu kamo, baba fye kwati nabalala utulo kabili tabacula nangu panono (Lukala Milandu 9:5, 10; Yohane 11:11-14, 38-44). Kabili nabalangile no kuti Abena Kristu ba kubalilapo tabalesefya Krisimasi, no kuti abalesefya uyu mutebeto basenshi.

Ilyo napwile ukulondolola, abengi baliilwike ukuti ifyo nalelanda fya cine. Bamo batendeke fye no kwipusha amepusho. Pa numa nabalangile impapulo nasendele no kulondolola ukuti sha kwafwa ukusambilila Baibolo kabili shasabankanishiwa ne Nte sha kwa Yehova. Nabebele no kuti nalefwaisha ukwafwa onse uwingatemwa ukusambilila Baibolo. Abengi balipokeleko impapulo shilanda pali Baibolo.

Icintu Cimo Icampapwishe

Umwanakashi umo uo nshaishibe alishile no kunjeba ati, “Umwaice wandi umukashana uwikala mu mushi umbi na o apepa kumo kwine na iwe.” Nalipapile, no kwipusha ati, “Mu mushi wisa.”

Anjaswike ati, “Mu Andranomafana.” Uyu mushi waba amakilomita 30 ukufuma ku Betoko II.

Namwebele ati umwaice wakwe nalimo apepa kumbi, pantu baNte bonse muli ilya ncende balishibene. Lelo, uyu mwanakashi akoselepo fye ukuti umwaice wakwe alimusambilishe amasambilisho yamo yene na yalya nalondolwele mu lyashi ku calici. Naipwishe ishina lya mwaice wakwe na pantu ekala, ico nalefwaya ukuya ku mushi aleikalako ilyo line fye. Lelo, bamayo banjebele ukulolela papite ubushiku bumo nelyo shibili pantu lwali no kuba lwendo ulwayafya, kabili twali no kwenda fye pa makasa. Ilyo papitile inshiku shibili, ine na bakalamba bandi baCharles twaile ku Andranomafana.

Ilyo twafikile fye, twaipwishe aba muli ulya mushi ukuti, “Bushe muno mwalibapo Inte sha kwa Yehova?” Nalifulilwe ilyo bayaswike abati, “Muno mushi mwaba fye baKatolika, baPentekoste, na baIndependence calici.”

Lyena umwanakashi umo atile, “Nga mulefwaya Inte sha kwa Yehova, ninshi nalimo ni Marceline na balupwa lwakwe e bo mulefwaya.” Ili line e shina banjebele!

Umo aile mu kwita Marceline. Tapakokwele alishile lelo alemoneka fye mwenso mwenso. Aba mu mushi bonse balilongene, pantu baletontonkanya ukuti tuli balashi abaishile mu kumulubulwisha. Pa numa naishileishiba ukuti wena na balupwa lwakwe balebapakasa ku ba muli ulya mushi pantu tabalepepa ku ‘orthodox.’

Marceline atutalwishe kwi bumba, lyena twatendeke ukulanshanya. Ilyo namwipwishe nga ali Inte ya kwa Yehova, alisumine. Lyena aile bula icitabo ca Icine Icitungulula ku Bumi bwa Ciyayaya, icitabo ico Inte sha kwa Yehova balebomfya kale ku kwafwa abantu ukusambilila Baibolo, kabili aletele na bamagazini ba Ulupungu lwa kwa Kalinda aba kale. Ishi mpapulo shonse shali sha kale kabili ishalepuka. Namwipwishe ati, “Ni magazini nshi mwasambilile umulungu wapwile?”

Ayaswike ati, “Aba e bamagazini fye twakwata kabili tusambililamo libili libili.” Ilyo asosele ifyo, e lyo na ine namwebele ati ndi Nte ya kwa Yehova. Alitemenwe sana! Ilyo namwebele ukuti ndefwaya ukumonana no mwaume waletungulula ukulongana, anjebele ukuti ekala mu mushi umbi, napo palilepele icine cine.

Na Cimbi Ico Natemenwe Sana Ukwishiba

Ubushiku bwakonkelepo ine na Marceline twaile mu kutandalila ulya mwaume. Ilyo twafikile, alipapile kabili alitemenwe nga nshi ukutumona. Twaishileishiba ukuti, na kuba, ali ni Nte uwafumine kwi tauni lya Toamasina ilyabela mupepi no lulamba lwa bemba, apa kwenda amakilomita ukucila 200 ukulola pa kati ka kapinda ka ku kuso na kabanga aka Madagascar. Wena no lupwa lwakwe babwelele ku mushi imyaka iingi iyapita ilyo incito yapwile mu kupumikisha. Ilyo abwelele ku mushi ku mwabo atendeke ukushimikila, ukutungulula amasambililo ya Baibolo, no kulatungulula ukulongana.

BaNte no lupwa lwakwe balitemenwe sana ilyo bamwene Ulupungu lwa kwa Kalinda ulupya ulo nakwete. Kabili nabalangile ne citabo ca Kuti Waikala Kuli Pe na pe muli Paradise Pe Sonde, ico twalebomfya pali ilya nshita nge ca kwafwa abantu ukusambilila Baibolo. Wali e muku wa kubalilapo bamwene cilya citabo. Pa Mulungu nabwelele ku Andranomafana ku kusangwa ku kulongana pamo na bo. Nabakoseleshe ukutumina kwi ofesi lya musambo ilya Nte sha kwa Yehova ilyabela mu musumba ukalamba uwa Antananarivo, pantu aba ku ofesi tabaishibe ukuti ili bumba linono eko lyaba.

Ukutula mu 1991, mupepi na cila mweshi nalefuma ku Mahanoro no kuya ku Andranomafana ku kubatwalila Ulupungu lwa kwa Kalinda ne mpapulo shimbi ishipya. Lwaleba lwendo lwalepele amakilomita 130 ukuya fye, amakilomita ukucila pali 88 nale-enda pa makasa—ukuninika no kutentemuka impili shasuluka, ukupita mu mpanga ya miti yatitikana nga nshi, kabili mwaleba amatipa imfula nga yaloka.

Ilyo impendwa ya balefwaya ifitabo na bamagazini yalekulilako, ifipe nalesenda fyaleya filefininako fye. Lelo, nga nafika naleba ne nsansa kabili naleikushiwa no kulabako ku fyo nalenaka no kukalipwa pa mulandu wa lwendo. Mwandini nalesekelela nga nshi ukumona ifyo balya bantu balesansamuka nga bapokelela impapulo shipya ne fyo baleyankulako ku cine ca mu Baibolo!

Ukutendeka Umulimo wa Nshita Yonse

Pa September 1, 1992, nalisontelwe ukuba painiya—e fyo baNte beta abatumikishi ba nshita yonse. Nalebombela mu Mahanoro kabili lyonse nalelembela balupwa lwandi aba ku Betoko II amakalata. Umuye nshiku, batendeke ukusambilila ukupitila muli bakalata, kabili baipwishe nga kuti nabwelela ku mushi ku kubafwa ukusambilila icine. Nalefwaisha ukubwelelamo, lelo nalefwaya ukwishiba nga ca kuti balefwaisha ukucita ico basalilepo, e kutila ukusambilila Baibolo no kulunduluka lwa ku mupashi. E co napingwilepo ukutwalilila ukulabomba bupainiya mu Mahanoro.

Ku kupwa kwa mwaka wa 1993, nasangilwe kwi sukulu lya bapainiya ilya milungu ibili mu Antananarivo. Pa numa, banjipwishe nga kuti natendeka ukubomba bupainiya bwaibela, kabili ici calolele mu kuti bali no kuntuma ku kubombela ukuli konse mu Madagascar. Lelo, nasalilepo ukukanatendeka ukubomba bupainiya bwaibela pantu nalefwaya ukwafwa balupwa lwandi abaleikala ku Betoko II, ico baleikala ukutali nga nshi ne cilonganino. E co natwalilile ukubomba bupainiya bwa nshita yonse mu Mahanoro.

Na mu kupelako, ilyo kangalila wenda uwa Nte sha kwa Yehova atandalile icilonganino, nalimwipwishe ukuti nkabwelele ku mushi ku kwafwa balupwa lwandi ukusambilila Baibolo. Pali iyo nshita ninshi icilonganino calipangwa mu Andranomafana, kabili anjebele ukutila kuti naya kuli cilya cilonganino no kulashimikila mu Betoko II. Natendeke ukubombela kulya pa September 1, 1994. Muli ulya wine mweshi abakalamba bandi baPaul, abali bakafundisha ku calici lyabo, na bo balisangilweko ku kulongana kwa citungu. Tapakokwele abantu 30 batendeke ukulabombako umulimo wa kushimikila mu Andranomafana, kabili pa Mulungu abantu 65 balesangwa lyonse ku kulongana.

Ukwenda Intamfu Iitali Takwapwile

Ilyo nabwelele ku Betoko II, tapakokwele bamunyinane ne nkashi bane batendeke ukubombako umulimo wa kushimikila, kabili tapakokwele balibatishiwe no kube Nte sha kwa Yehova. Pa numa ya kubwelela ku Betoko II, lyonse naleya ku Anosibe An’ala ku kusenda ifitabo na bamagazini, kabili nale-enda amakilomita 100 ukuya no kubwela. Nangu ca kuti lwali lwendo lwalepa nga nshi, ukusekelela nalesekelela pa kumono kulunduluka kwa ku mupashi muli ilya ncende kwanengele ukwiluka ukuti nshale-endela ulwisha.

Pali lelo mu Betoko II mwaliba icilonganino icilelunduluka, kabili abantu mupepi na 45 e basangwa lyonse ku kulongana pa Mulungu. Balupwa lwandi bonse muli ilya ncende nomba ni baNte, kabili abengi ni bapainiya ba nshita yonse. Umwaice wandi umulumendo wena ni painiya waibela. Pa November 1, mu 2001, na ine nalisontelwe ukuba painiya waibela, kabili bantumine ukubombela ku mushi wa Antanambao-Manampotsy. Lelo, ilyo nafumine ku Betoko II nali ne nsansa icine cine.

Ilyo natendeke ukusambilila icine ca mu Baibolo mu 1987, baNte bali tabalafika na kuli 3,000 mu Madagascar. Pali nomba balicila 14,000. Capamo na baNte abengi, ndatasha pa kuba ne shuko lya kubomfya amaka yandi “ukwenda umulundu na umbi” pa kwafwa bambi. Kabili ndatasha Yehova pantu alapaala ukubombesha kwandi.

[Ifikope pe bula 16, 17]

Ilingi line nalesenda ifipe ifyalefina ukucila amakilogramu 15 no kwenda amakilomita 60 pa kuya ku mushi ku mwesu

[Icikope pe bula 17]

Abakalamba bandi baPaul

[Icikope pe bula 18]

Bandume yandi baCharles

[Icikope pe bula 18]

Ninshi ndi na balupwa lwandi. Bonse aba nomba ni Nte sha kwa Yehova