Ukulingana Na Baibolo

Ukuba Uwa Cishinka mu Cupo—Bushe Calola Mwi?

Abaupana abengi tabenekela abena mwabo ukulaenda na bantu bambi. Bucishinka bwa musango yu, e bo Baibolo ilandapo ilyo itila: “Icupo cifwile ukuba ica mucinshi kuli bonse, kabili tacifwile ukuba icakowela.”—AbaHebere 13:4.

BUSHE umo pa kuba uwa cishinka mu cupo kano fye talelepo no ushili mwina mwakwe? Inga nga ca kuti mulatontonkanya pa kulaala no ushili mwina mwenu? Bushe ukutemwana sana no muntu uushili mwina mobe, kubula bucishinka?

Bushe Cisuma Ukulatontonkanya pa Kulaala no Ushili Mwina Mobe?

Baibolo ilanda ukuti ukupanga icupo kusuma ku baupana, kabili kulaleta insansa. (Amapinda 5:18, 19) Lelo abantu abengi abasambilila muno nshiku batila caliba fye bwino ku bantu abaupana ukulatontonkanya pa kulaalapo na bashili bena mwabo. Bushe umuntu nga aletontonkanya ifya musango yu ninshi wa kaele, kulila fye talecita ifyo aletontonkanya?

Icilenga sana abaupana ukulatontonkanya ukulaalapo na bashili bena mwabo kufwaya fye ukuisekesha. Baibolo yalilesha abaupana ukukwata amano ya musango uyu. Pa kulanda pa cupo, Icebo ca kwa Lesa citila: “Umukashi tali na maka pa mubili wakwe, kano umulume wakwe; no mulume ifyo fine tali na maka pa mubili wakwe, kano umukashi wakwe.” (1 Abena Korinti 7:4) Umo nga abimbulwa ne nsuuna ya kufwaya ukulaala no mwina mwakwe pa mulandu fye wa kutontonkanya pa ushili mwina mwakwe te cisuma, lelo ukukonka ifyo Baibolo itufunda kulatwafwa ukukanakwata amatontonkanyo ya musango yu. Abaupana nga tabakwete amatontonkanyo ya musango uyu kuti baleba ne nsansa nga nshi mu cupo.—Imilimo 20:35; Abena Filipi 2:4.

Abelenganya ifya bulalelale balatontonkanya pa fintu fimo ifyalubana ifya kuti nga balificitile, abena mwabo kuti bakalipa sana. Bushe ukutontonkanya pa kulaalapo no muntu uo umo ashaupana nankwe kuti kwalenga acita ubucende? Icasuko cayanguka ni ee. Baibolo ilanda pa kwampana kwaba pa fyo umuntu atontonkanya na pa fyo acita, itila: “Lelo umuntu onse atunkwa ilyo ulunkumbwa lwakwe umwine lwamusembeleka no kumubeleleka. E lyo ulunkumbwa, ilyo lwaimita, lufyala ulubembu.”—Yakobo 1:14, 15.

Yesu atile: “Lelo ine ndemweba nati onse uwatwalilila ukulolekesha umwanakashi no kumukumbwa, ninshi nacita kale ubucende nankwe mu mutima wakwe.” (Mateo 5:28) Nga tamuletontonkanya pa kulaalapo no uushili mwina mwenu, ninshi ‘mulesunga umutima wenu’ kabili mulecingilila ne cupo cenu.—Amapinda 4:23.

Cinshi Tufwile Ukubela Aba Cishinka na mu Matontonkanyo?

Nga mulefwaya icupo cenu ukuba bwino mufwile “ukuipeelesha” ku bena mwenu. (Ulwimbo lwa Nyimbo 8:6; Amapinda 5:15-18) Bushe uku kwine ukuipeelesha kwalola mwi? Nangu ca kutila tacabipa ukulaumfwana na bantu bonse, abaume na banakashi, abena mwenu ebo mufwile ukulaba nabo inshita iikalamba, e bo mufwile ukubikako sana amano, e lyo e bo mufwile no kulatontonkanyapo sana. Nga ca kuti mwalatontonkanya sana pa ushili mwina mwenu nelyo ukulapoosa inshita iikalamba sana nankwe, nangu tamubembwike nankwe, ninshi tamuli bacishinka ku bena mwenu.a

Cinshi cingalenga uwaupa nelyo uwaupwa ukubika sana amano ku ushili mwina mwakwe? Abantu bamo abashili bena mwenu kuti nalimo balemoneka abasuma nelyo aba cikuuku ukucila abena mwenu. Ukulapoosa inshita iikalamba na bantu ba musango yu pa ncito nelyo ukuli fye konse kuti calenga mwalabashimikilako na malyashi ayashibakumine, ukusanshako na mafya ayo mukwete mu cupo. Kuti calenga lyonse mwalafwaya ukulabebako amafya mukwete. Ukulalanshanya na bantu ba musango yu pa foni, nelyo ukulalembeshanya nabo utumashiwi pa foni nangu pa Intaneti kuti kwalenga mwatendeka ukulabeeba inkama sha mu ng’anda. Abaupana benekela ukulanshanya amalyashi yamo na bena mwabo fye kabili tabenekela umwina mwabo ukusokolola “inkama” sha mu ng’anda.—Amapinda 25:9.

Tamulingile ukulaibepa ukutila te kuti mutemwe umuntu uushili mwina mwenu. Icishinka ca kutila, ici cilacitika! Yeremia 17:9 itila: ‘Umutima walicenjela.’ Nga ca kuti mwalitemwana no uushili mwine mwenu, muipushe amuti: ‘Bushe nshifwaya bambi ukulandapo nelyo ukwishiba ifyo tumfwana no yu muntu? Bushe abena mwandi nga baumfwa ifyo tulelanda no muntu umbi kuti naumfwa umwenso? Inga ine kuti naumfwa shani nga ca kuti abena mwandi bakwata icibusa ca musango yu?’—Mateo 7:12.

Ukwangala na bantu abashilingile kuti kwaonaula icupo, pantu nga mulelanshanya lyonse amalyashi na bantu ba musango yu, kuti mwasuka mwatendeka ukulafwayana. Yesu asokele ukuti “mu mutima e mufuma . . . ubucende.” (Mateo 15:19) Nangu ca kutila tamucitile ubucende, nalyo line kuti calenga abena mwenu ukukanamucetekela. Umwanakashi umo uwe shina lya Karenb atile: “Ilyo naishibe ukuti abalume bandi ba Mark mu bumfisolo balelanda pa foni inshita iikalamba no mwanakashi umbi, ala calinkalipe sana. Naletontonkanya ukuti nangu cafye shani bafwile balacita ubucende. Katwishi kwena nga nkabala ncetekela abena mwandi.”

Mwilabeleshanya sana na bashili bena mwenu. Mwilalaba ukutila kwaliba ukubelelekwa nelyo ukulamona kwati te kuti mulufyanye. Nga mwamona ukuti ukumfwana muleumfwana no ushili mwina mwenu kuti kwalenga icupo cenu ukuba mu bwafya, ilyo line fye mufwile ukucefyako ukumfwana nelyo fye ukuputule icibusa. Baibolo itila: “Uwasalapuka nga amona ububi alabelama.”—Amapinda 22:3.

Cingilileni Icupo Cenu

Kabumba wesu ateyenye ukuti abaupana baleba ifibusa sana. Lesa alandile ukuti umulume no mukashi “bakaba umubili umo.” (Ukutendeka 2:24) Ukuba umubili umo takupelela fye pa kwampana kwa mu cupo, kusanshamo no kutemwana sana. Lelo pa kuti abaupana batemwane sana tabafwile kuba na kaso, bafwile ukucetekelana, e lyo no kucindikana. (Amapinda 31:11; Malaki 2:14, 15; Abena Efese 5:28, 33) Nga mulecita fyonse fi twalandapo, ninshi icupo cenu cikacingililwa ku mafya ayesa pa mulandu wa kubula bucishinka no kutemwa.

[Amafutunoti]

BUSHE MWALITALA AMUIPUSHAPO AMUTI?

◼ Bushe ukulatontonkanya ukulaalapo no ushili mwina mwenu kuti kwalenga mwacita ubucende?—Yakobo 1:14, 15.

◼ Bushe ukulaumfwana sana no muntu uushili mwina mwenu kuti kwaleta amafya mu cupo?—Yeremia 17:9; Mateo 15:19.

◼ Kuti mwakosha shani icupo cenu?—1 Abena Korinti 7:4; 13:8; Abena Efese 5:28, 33.

[Amashiwi pe bula 21]

“Onse uwatwalilila ukulolekesha umwanakashi no kumukumbwa, ninshi nacita kale ubucende nankwe mu mutima wakwe.”—Mateo 5:28