Ifyo Mwingacita pa Kuti Muleumfwana na Bapongoshi

UMULANDU CAFISHA

“Inshita imo twalikwete amafya pa ng’anda, e lyo umukashi wandi ayashimikilako abafyashi bakwe. Lyena bawishi balinjitile no kutendeka ukunjeba ifya kupwisha amafya twakwete. Nalyumfwile ububi!”—E fyalandile ba James.a

“Ilingi abapongoshi bandi abanakashi balitemwa ukulanda abati, ‘Ndafuluka sana umwana wandi!’ Lyonse balalanda pa fyo baleumfwana sana, ne ci cilanenga ndeumfwa ububi pantu mona kwati nine nalenga bamayo baleumfwa ububi!”—E fyalandile ba Natasha.

Bushe kuti mwacita shani pa kuti mu cupo mwilaba amafya pa mulandu wa bapongoshi?

IFYO MUFWILE UKWISHIBA

Abantu nga baupana ninshi nabo bapanga ulupwa. Baibolo itila umwaume nga aupa ‘alasha wishi na nyina no kulambatila ku mukashi wakwe.’ Ifi fine e fyo ciba na ku mwanakashi. Baibolo itila nga aupwa, ninshi ena no mulume wakwe baba “umubili umo.” Kanshi abantu nga baupana balapanga ulupwa ulupya.—Mateo 19:5.

Icupo cenu eco mulingile ukubikako sana amano ukucila ukubikisha amano ku bafyashi benu. Uufunda abaupana John M. Gottman alembele ukuti, “Abaupana bafwile ukulatontonkanya pa fingabawamina bonse babili e kuti umulume no mukashi. Pa kuti abaupana baleumfwana bwino tabafwile ukulambatila sana ku bafyashi babo, ku baice babo nelyo abakalamba babo.”b

Abafyashi bamo cilabafya ukwaluka. Umwaume umo uwaupa atile: “Ilyo tushilaupana, umukashi wandi aleumfwila sana ifyo abafyashi bakwe balemweba. Lelo ilyo twaupene, abapongoshi bandi abanakashi bamwene ukuti aleng’umfwila sana ukucila bena. Ici calibakosele nga nshi.”

Abopeene fye nomba line nabo cilabafya ukwaluka. Ba James abo tulandilepo kale, batile: “Takwaba ukusala abapongoshi bobe filya tusala ifibusa. Ciba kwati bakweba ukuti, ‘Ulefwaya nangu taulefwaya, aba nomba baba fibusa fyobe.’ Kanshi nangu bakukalifye shani, ni balupwa!”

IFYO MWINGACITA

Nga ca kuti mwapusana na bena mwenu pa mulandu wa bapongoshi, mulingile ukubombela pamo ukupwisha ubo bwafya. Mulekonka ukufunda kwa mu Baibolo ukutila, “Fwaya umutende, no ku-ukonkelela.”—Amalumbo 34:14.

Pa kuti mwishibe ifyo mwingalakonka uku kufunda, tontonkanyeni pa fya kumwenako fyakonkapo. Nangula ca kuti fileumfwika kwati tulelanda fye pa mulume nelyo umukashi, kuti fyayafwa bonse babili. E ico ukufunda ukulimo kuti kwamwafwa ukupwisha amafya yalekanalekana ayo mwingakwata mu cupo pa mulandu wa bapongoshi.

Umwina mwenu atila kuti atemwa sana nga mwalaumfwana na bafyashi bakwe abanakashi. Lelo mulafilwa ukumfwana nabo pantu mumona ukuti balyafya.

Esheniko ukucita ifi: Ebeni umwina mwenu ifyo muleumfwa kabili esheni ukumona umo mwingalukako pa kuti mupwishe ubwafya. Icacindama te fyo mumona abapongoshi benu, lelo fintu mumona umwina mwenu uo mwalapileko ukuti mukalamutemwa. Ilyo mulelanshanya fwayeniko inshila imo nelyo shibili ishingamwafwa ukulaumfwana na bapongoshi benu kabili esheni ukucita ifyo fine. Umwina mwenu nga amona ukuti mule-esha sana ukumfwana nabo, akamucindika icine cine.—Ilembo ilingamwafwa: 1 Abena Korinti 10:24.

Abena mwenu nga batila mwabika fye amano ku kusekesha abafyashi benu.

Esheniko ukucita ifi: Ebeni abena mwenu ubwafya bulipo kabili esheni ukumona ifintu nge fyo balefimona. Kwena, abena mwenu tabalingile ukumfwa bubi nga ca kuti mulecindika abafyashi benu ukulingana ne fyo mulingile fye ukubacindika. (Amapinda 23:22) Na lyo line, nangu ca kuti mwalibika amano ku bafyashi benu, mulingile ukulalanda no kulacita ifilelanga ukuti abalume benu ebo mwabikako sana amano. Abalume benu nga balemona ukuti ebo mwabikako sana amano, tabakaleumfwa ububi.—Ilembo ilingamwafwa: Abena Efese 5:33.

Umwina mwenu nga atemwa ukuya mu kwipusha ifintu ku bafyashi bakwe ukucila kuli imwe.

Esheniko ukucita ifi: Ebeni umukashi wenu ifyo muleumfwa, kabili suminishanyeni ifyo engepusha ku bafyashi ne fyo talingile ukubepusha. Lelo mwilaumina kumo. Bushe talingile ukwipusha abafyashi conse icilemusakamika? Finshi fingalinga ukwipusha abafyashi? Nga ca kuti mwasuminishanya bwino, te kuti pabe no bwafya sana.—Ilembo ilingamwafwa: Abena Filipi 4:5.