Isambililo 34
Ifilangililo Fyalinga
1, 2. Mu kwipifya langa ico ifilangililo ficita ku lyashi.
1 Lintu kalanda abomfye filangililo, mu cituntulu alambatike fikope fyabamo bupilibulo mu mintontonkanya ye bumba lyakwe. Ifilangililo filabimbulo buseko no kwebekesha imfundo shacindama. Filakumbamo imitontonkanishishe ya umo no kwangushako ukumfwikisha amatontonkanyo ayapya. Ifilangililo fyasoobolwa bwino fisanshamo ukucebusha umucetekanya mu kuba no kusonga inkuntu. Icifumamo ca kuti ubukombe bulapishiwa ukwingila mu muntontonkanya mu kuba na maka ayo ilingi yashingabako mu kulondolola kwayanguka ukwa fishinka. Lelo ici kuti caba fye ifyo nga ifilangililo fili fyalinga. Fifwile ukulinga mu fyebo fyobe.
2 Pa tushita tumo, icilangililo kuti cabomfiwa mu kusengauka impatila nelyo ukulemenena lubali lumo. Kuti cafumyapo ukukaanya pa ntanshi ya kulanda pa cisambilisho cabamo ifikansa. Ku ca kumwenako, limbi kuti watila, “Takuli wishi uwingabika ukuboko kwa mwana wakwe pa mbabula yakaba pamo nge nshila ya kumukandilamo.” Icilangililo ca musango yo iciletangilila icisambilisho ca “helo” kuti mu kwangufyanya calenga imfundo ya kupepa kwa bufi iya “helo” ukube ca kuselausha kabili icayanguko kusuula.
3-6. Ni kwi uko ifilangililo limbi fingafumishiwa?
3 Ifilangililo kuti fyaba imisango iingi. Kuti kwaba kupalanya, ukulinganya, ukucilanya, ukwampanya, amanshoko, ifya kukumanya fya bantu, ifya kumwenako. Kwingi wingafisanga. Kuti fyaba pa lwa fintu ifipeema nelyo ifishipeema ifya mu bubumbo. Kuti fyashimpwa pa ncito sha bali mwi bumba, pa mibele nelyo imisango ya buntunse, ifipe fya mu ŋanda, nelyo ifyacitwa na bantu pamo nga mayanda, ingalaba, na fimbi. Te mulandu ne cilangililo icili conse icabomfiwa, nangu cibe fyo, cilingile ukusalwa pa mulandu wa kashita ulecilandilapo ne fyebo, te pa kuti fye caba e cilangililo catemwikwa kuli kalanda.
4 Ishiwi lya kucenjesha. Wicishamo ukubikamo ifilangililo mu lyashi lyobe. Fibomfye, lelo wicishamo kufibomfya.
5 Ukubomfya kusuma ukwa filangililo kwaba kulamuka. Kufwaya ukucenjela no kubelesha. Lelo ukufumamo cimo ukwa fiko kwalibo kwamonekesha nga nshi. Pa kusambililo kubomfye filangililo ufwile ukusambililo kutontonkanya mu nshila ya filangililo. Ilintu ulebelenga, monamo ifilangililo ifyabomfiwa. Ilintu uleloleshe fintu, tontonkanyo ulwa fyene mu nshila ya mikalile ya Bwina Kristu no butumikishi. Ku ca kumwenako, nga wamona iluba ilyalimbwa mu cikopo ililemoneke lyauma kabili ilyafoota, kuti pambi watontonkanyo kuti, “Bucibusa bwaba nge cilimwa. Pa kutemfuma cifwile ukutapililwa.” Abantu bamo ilelo balolesha pa mweshi no kutontonkanya fye pa nyendo sha mu lwelele. Umwina Kristu aumona ngo mulimo wa kwa Lesa, icishinguluka ica bubumbo Bwakwe, icintu icikalilila kuli pe na pe, icintu cimo icambukila ubumi bwesu ubwa cila bushiku, icilenga amatamba ukuwa no kupoosa.
6 Pa kupekanye lyashi, nga ca kuti tauleibukisha bwangu ifilangililo fyayanguka, fwailishe fyebo fyayampanako mu mpapulo sha Watch Tower Society. Mona nge filangililo fyalibomfiwamo. Tontonkanya ulwa mashiwi ya mpikwe yali mu lyashi ne fikope ifyo yaleleta ku muntontonkanya obe. Lundulwila pali ifi. Lelo ibukisha, cawamapo ukukanakwata icilangililo ukucila ukukwate cilangililo cishalinga. Pa kulanguluka “Ifilangililo fyalinga ku fyebo,” icatantikwa pali formu wa Ukufunda kwa Milandile, kwalibako imbali shafulilako isha uyu mulandu isha kusunga mu muntontonkanya.
7-9. Mulandu nshi uo ifilangililo fyayanguka fyabele fifumamo cimo?
7 Ifyayanguka. Icilangililo cayanguka cilacilapo kwanguka ukwibukisha. Cilasangwilako ku mutande wa fyebo fya kushinina ukucila ukulufya pa mulandu wa mibele ya ciko iyapikana. Ifilangililo fya kwa Yesu ilingi fyaleba fye mashiwi yanono. (Ku ca kumwenako, mona Mateo 13:31-33; 24:32, 33.) Pa kube cayanguka, amashiwi yabomfiwa yalingile ukuba ayaumfwika. Nge cilangililo cilekabilo kucilondolola sana, ninshi cisendo calundwapo. Cileke nelyo cangusheko.
8 Yesu abomfeshe utuntu tunono mu kulondolole fintu fikalamba, ifintu fyayanguka ku kulondolola ifintu fyakosa. Icilangililo cilingile ukuba icayanguka ukwelenganya, ukukanabamo imbali shafulisha ukupeelwa pa nshita imo. Cilingile ukube ca kulungatika kabili ica cine. Umo teti asendepo fye cushi pa filangililo fya musango yo.
9 Icilangililo cilacilishapo kuwama nga ca kuti cili icalingana umupwilapo ne fyebo cipekanishiwe ukulangilila. Nga ulubali lumo lwa cilangililo talulingile, kuti cacilapo kuwama ukukanacibomfya. Umbi kuti alatontonkanya ulwa mbali shishilingeneko kabili te kuti cilufye amaka ya ciko.
10, 11. Langa umulandu umulimo wa filangililo ulingile ukulengwo kumfwika.
10 Umulimo wa ciko walengwo kumfwika. Nga ca kuti umulimo wa cilangililo taulandilwe, bamo limbi kuti baumfwikishe cishinka lelo abengi te kuti bomfwikishe. Kalanda afwile ukukwate cilangililo mu kulengama mu muntontonkanya no kwishibe mifwaile ya ciko. Alingile ukulondolola mu kwanguka umo ubucindami bwa cilangililo bubelele. (Moneni Mateo 12:10-12.)
11 Icilangililo kuti cabomfiwa mu nshila shafulilako. Kuti cabomfiwa ku kupampamike cishinte icilondolwelwe fye atemwa pa ntanshi nelyo pa numa ya cilangililo. Kuti cabomfiwa pa kukosha ifya kufuma mu fyebo filangililwe ku cilangililo. Nelyo kuti pambi cabomfiwa pa kwalwila fye ukusakamana ku kupalana kwa fishinka fya cilangililo ne fyebo fya kushinina.
12-14. Cinshi cingafwilisho kupima icingabe cilangililo calinga?
12 Ifishinka fikalamba fyakomailwapo. Wibomfya cilangililo pantu fye watontonkanyapo cimo. Bebete lyashi pa kwishibe fili e fishinka fikalamba kabili lyene sala ifilangililo fya kwafwilisha ukulenge fishinka ukumfwika. Nge filangililo fyabamo amaka fyabomfiwa pa fishinka fyacepako, ibumba limbi kuti lyaibukishe fishinka fyacepa mu cifulo ca kwibukishe fikalamba. (Moneni Mateo 18:21-35; 7:24-27.)
13 Icilangililo tacilingile ukufimbilikisha ifyebo fya kushinina. Pambi kuti caba e co ibumba lingebukisha, lelo lintu baibukisha icilangililo icishinka capekanishiwe ukwebekesha cilingile na co ukwibukishiwa. Nga ca kuti tacibukishiwe, ninshi icilangililo nacipulamo.
14 Pa kupekanye lyashi no kusale filangililo, pima ukucindama kwa cilangililo mu kulingana ne fishinka fili no kwebekeshiwa. Bushe cilekoshe fi fishinka? Bushe cilefilengo kusoobokamo? Bushe cilelenge fishinka ifyacilapo kwanguko kumfwika no kwibukishiwa? Nga te ifyo, ninshi tacili cilangililo calinga.
**********
15, 16. Londolola umulandu ifilangililo fifwile ukulingila kwi bumba.
15 Ifilangililo tafifwile fye kulinga ku fyebo lelo fifwile ukulinga na kwi bumba lyobe. Ici catantikwa ceka pali formu wa kufunda pamo nga “Ifilangililo fyalinga kwi bumba.” Lintu Natani atuminwe ku kulungika Davidi mu lubembu lwakwe na Bati-sheba, asalile cilangililo ca muntu mubusu na kana ka mpaanga kakwe kanono. (2 Sam. 12:1-6) Ici cilangililo tacalimo fye ukucenjela, lelo cali icalinga kuli Davidi, apo aali kacema. Alyumfwikishe cishinka apo pene.
16 Nga ca kuti ubwingi bwa bantu mwi bumba bali ba cikoloci, ifilangililo tafilingile ukubomfiwa ifingacebusha fye abacaice. Lelo kwi bumba lya basambi ba ku koleji, ifilangililo fya musango yo pambi kuti fyabe fyalinga bwino nga nshi. Inshita shimo ifilangililo kuti fyalandwa mu mimwene ibili iyapusana pa mulandu wa abo bali mwi bumba, pamo nga abakalamba na banono, abaume na banakashi.
17-19. Pa kuti ifilangililo ficebushe bumba lyobe, ni kwi uko filingile ukufumishiwa?
17 Fyafumishiwa ku mibele yaishibikwa. Nga ulebomfye fintu ifipaleme mu kulangilila, kuti fyaishibikwa kwi bumba lyobe. E fyo Yesu alecita. Ku mwanakashi wali pa cishima apashenye imibele yakwe ipeelo mweo ku menshi. Alebomfya utuntu tunono twa mu bumi, te fintu fishimonwamonwa. Ifilangililo fyakwe mu kwanguka fyalelenga abaleba mwi bumba lyakwe ukwelenganya, nelyo ukubebukisha mu kwangufyanya ulwa cintu bapitamo pa lwabo mu bumi bwabo bwine. Abomfeshe filangililo ku kusambilisha.
18 Cimo cine na lelo. Banamayanda limbi kuti baishiba ulwa fya makwebo, lelo kuti wawamyo kucishapo nga walangililo kulandapo kobe ku fintu ifyaba mu bumi bwabo ubwa cila bushiku, abana babo, imilimo yabo iya pa ŋanda ne fipe fibomfiwa pa ŋanda.
19 Ifilangililo fifumamo cimo na kabili fintu fishimpwa pali cimo ico caba mu bukaya, napamo icaba fye kuli ico cifulo kwine. Ifya kucitika fya nomba line ifyaishibikwa bwino mu bwikashi, pamo nge fyebo fya mu lyashi lya pa wailesi, na fyo fyalibe fyalinga nga fili mu kumfwika kusuma.
20-22. Lumbulapo ifimfokonshi fimo ifili no kusengaukwa mu kubomfya kwa filangililo.
20 Ifyumfwika bwino. Icilangililo icili conse icabomfiwa cilingile ukube calinga ku kulanshanya kwa muli Baibolo. Ukwabulo kutwishika, ifilangililo tafilingile ukuba “ifyapaasuka,” uko e kuti, mu kulosha ku mibele isuma. Sengauko kulondolola kwabamo ubupilibulo bubili kabili nga ca kuti kwaumfwilwa mu nshila yalubana. Icishinte cawamo kukonka ni ci: Nga uletwishika, cileke.
21 Ifilangililo tafilingile mu kukanakabilwa ukufulwisha uuli onse mwi bumba lyobe, ukucilisha abalebishanya abapya. Pali uyu mulandu, tacingabe cisuma ukwimye milandu ya cifundisho nelyo iibalamune fikansa iyo mu cituntulu iishilelandwapo mu kulanshanya kobe. Ku ca kumwenako, te kuti ubomfye ica kumwenako pamo nga ukukuushishamo mulopa nelyo ukupika sulupu ku mendela nga ca kuti ifya musango yo tafili e cishinka cikalamba ica lyashi. Umo kuti pambi akankilwa pa mbali nangu fye ukupunwishiwa. Cintu capusanako nga ca kuti icishinka ca lyashi lyobe cili kulanshanya imilandu ya musango yo. Lyene naukwata ishuko lya mu nshita ilya kupelulula pali iyo milandu no kushinina ibumba lyobe. Lelo wionaule mifwaile yobe ukupitila mu kusuminishe filangililo fyobe ukulenge bumba lyobe ukupata icine cacindama cintu ulelandapo.
22 E co bomfya ukwiluka mu kusale filangililo fyobe. Shininkisho kuti fili ifyalinga. Kuti fyaba ifyalinga nga ca kuti fyaba ifyayana ne fyebo fyobe ne bumba lyobe.