Isambililo 7
Imifwaile Ya Kwa Lesa Ili No Kufishiwapo Mu Kwangufyanya
1, 2. Mulandu nshi twingabela abashininkisha ukuti Lesa akabuula incitilo ku kupwisha ububifi no kucula?
1 Nelyo cingatila Lesa alisuminisha ukukanapwililika no kucula pa nshita ntali ukufuma ku mimwene ya buntunse, takasuminishe imibele yabipa ukutwalilila ku nshita yabulo kupimwa. Baibolo itwebo kuti Lesa alikwata iciputulwa ca nshita icaimikwa ica kusuminisha ifi fintu ukucitika.
2 “Ku cintu conse kwabe nshita iyalingwa.” (Lukala Milandu 3:1) Lintu inshita ya kwa Lesa iyapeelwa ku kusuminisha ububifi no kucula yaisa ku nsondwelelo, lyene akacilima mu milandu ya buntunse. Akaleta ububifi no kucula ku mpela kabili akafikilisha imifwaile yakwe iya pa kutendeka iya kukwata isonde ukwisulamo ulupwa lwa buntunse ulwapwililika, ulwa nsansa ukuipakisha umutende wakumanina no mutelelwe wa fya bunonshi mu mibele ya Paradise.
Amapingushi ya kwa Lesa
3, 4. Ni shani fintu ibuuku lya Amapinda lilondolola ifya kufumamo fya kucilima kwa kwa Lesa?
3 Mona yanono aya mu masesemo ayengi aya Baibolo ayalondolola cintu ukucilima kwa kwa Lesa, uko e kuti, ifya kufumamo fya mapingushi yakwe, bwangu bwangu kukapilibula ku lupwa lwa buntunse:
4 “Abatambalala bakekala mu calo, na ba mpomfu bakashalamo; lelo ababifi bakaputulwa mu calo, na bafutika bakafumpulwamo.”—Amapinda 2:21, 22.
5, 6. Ni shani fintu Ilumbo 37 lilanga icikacitika lintu Lesa acilima?
5 “Incitatubi shikafitwa; lelo abalolela Yehova, bene bakapyaninine calo. Pashala panono, e lyo umubifi takabepo . . . lelo abalanda bakapyaninine calo, no kuilemeno bwingi bwa mutende.”—Ilumbo 37:9-11.
6 “Lolela Yehova, no kukomena mu nshila yakwe, na o akakusansabika ku kupyaninine calo; ababifi pa kufitwa, ukamonako. Lolesho wa bumpomfu, kabili mono watambalala; [pantu inshita ya ku ntanshi iya uyo muntu ikaba iya mutende. Lelo abapulumushi bene bakafitilwa pamo; inshita ya ku ntanshi iya babifi mu cituntulu ikaputulwa, NW].”—Ilumbo 37:34, 37, 38.
7. Kufunda nshi ukusuma Icebo ca kwa Lesa citupeela?
7 E ico, mu cilolwa ca nshita ya ku ntanshi iya kusungusha iikesa kuli abo abacindika insambu sha kwa Kabumba wa maka yonse isha kututeka, twalicincishiwa ukuti: “Amafunde yandi leko mutima obe uyalinde; pantu ukutantalila kwa nshiku, ne myaka ya mweo, no mutende yakalundako kuli iwe.” Na kuba, ubumi bwa ciyayaya bukapeelwa kuli abo abasalapo ukucito kufwaya kwa kwa Lesa! Muli fyo Icebo ca kwa Lesa citufundo kuti: “Tetekela Yehova umutima obe onse, na ku kwiluka kobe we mwine wishintililako; uko konse wenda umwishibe, na o akatambalike nshila shobe.”—Amapinda 3:1, 2, 5, 6.
Ukuteka kwa kwa Lesa Ukufuma ku Muulu
8, 9. Ni mu nshila nshi Lesa akasangulwila lino isonde?
8 Lesa akapwishishisha uku kusangulula kwe sonde ukupitila muli kamfulumende wawamisha untu umutundu wa muntu wingakwata. Aba ni kamfulumende uubelebesha amano ya ku muulu pantu atekela ukufuma ku muulu pe samba lya kutungulula kwa kwa Lesa. Kabili ubo Bufumu bwa ku muulu bukafumyapo imisango yonse iya kuteka kwa buntunse pe sonde. Abantunse tabakatale na kabili abakwata ukusalapo kwa kwesha ukuteka mu kuibela ukufuma kuli Lesa.
9 Muli kuno kuloshako ubusesemo bwa pali Daniele 2:44 butila: “Mu nshiku sha shamfumu ishi [amakamfulumende ya kano kasuba] Lesa wa mu muulu akemyo bufumu [mu muulu] ubushakonaulwe umuyayaya, no bufumu bwa buko tabwakashiilwe ku bantu bambi [abantunse tabakatale na kabili abasuminishiwa ukuteka muli bucaibela ukufuma kuli Lesa]; bukashonaula no kupesha aya mabufumu yonse [ayalipo nomba], kabili bukeminina umuyayaya.”—Mona na kabili Ukusokolola 19:11-21; 20:4-6.
10. Mulandu nshi twingabela abashininkisha ukuti pe samba lya Bufumu bwa kwa Lesa ubwa ku muulu, takwakabeko na kabili ukubola mu mitekele?
10 Muli fyo, umutundu wa muntu tawakatale na kabili aukwata imisango yabola iya kuteka, pantu pa numa Lesa aleta iyi micitile ya fintu ku mpela ya iko, ukuteka kwa buntunse ukwa bucaibela ukufuma kuli wene takwakatale akubako na kabili. Kabili Ubufumu ubukateka ukufuma ku muulu tabwakaboshiwe, apo Lesa e Katendeka wa buko kabili Kabaka. Mu cifulo ca ico, bukabomba ku mabuseko yawamisha aya batekwa ba buko aba buntunse. Ukufwaya kwa kwa Lesa lyene kuli no kucitwa ukupulinkana isonde nga fintu kwaba mu muulu. E mulandu wine Yesu ali na maka ya kusambilisha abasambi bakwe ukupepa kuli Lesa ukuti: “Ubufumu bwenu bwise. Ukufwaya kwenu kucitwe pano nse nga mu muulu.”—Mateo 6:10.
Tupaleme Shani?
11. Ni kwi muli Baibolo tusanga amasesemo ayatwaafwa ukupima ifyo tupaleme ku mpela ya ino micitile?
11 Tupaleme shani ku mpela ya ino micitile ya fintu iyabulo kwikusha na ku kutendeka kwa calo cipya ica kwa Lesa? Ubusesemo bwa Baibolo mu kumfwika butupeele casuko. Ku ca kumwenako, Yesu umwine asobele ica kupempwilako pa kuti twingapima icifulo cesu mu kwampana, nga fintu Baibolo icibika, ku “kusondwelela kwa micitile ya fintu.” (NW) Ici calembwa muli Mateo ifipandwa 24 na 25, Marko 13, na Luka 21. Na kabili, nga fintu calembwa muli 2 Timote icipandwa 3, umutumwa Paulo asobele ukuti kwali no kubako iciputulwa ca nshita iciitwa “inshiku sha kulekelesha” ilintu ifya kuponako fyalekanalekana fyali no kushininkisha mu kucishapo kuntu tuli mu kupita kwa nshita.
12, 13. Cinshi cintu Yesu na Paulo basosele pa lwa nshita ya mpela?
12 Yesu asosele ukuti ici ciputulwa ca nshita cali no kutendekela ne fi fya kuponako: “Uluko lukemino luko, no bufumu bukemino bufumu; kukaba ne fipowe ne finkukuma mumo mumo.” (Mateo 24:7) Luka 21:11 alanga ukuti alumbwile na kabili ukuti “uku no ku kukabe . . . fikuko.” Na kabili, asokele ulwa “kufulisha kwa bupulumushi.”—Mateo 24:12.
13 Umutumwa Paulo asobele ukuti: “Lelo ishibe ci, ukuti mu nshiku sha kulekelesha mukesaba inshita ishayafya. Pantu abantu bakaba abaitemwa, abatemwe ndalama, aba mataki, aba miiya, aba miponto, aba bucintomfwa ku bafyashi, abashitootela, abashashila, abaumalala, abatalama, aba lwambo, ababulo kuiteka, abankalwe; bakaba abashatemwa busuma, bashikamfutu, bacintalika, abatuumikwa, abatemwo kwangala ukucisho kutemwa Lesa; abantu abakwate mimonekele ya bukapepa, lelo abakaana amaka ya buko . . . Abantu babifi kabili abafutika bakalundulukila ku kubipo kucila, abalufya kabili abalufiwa.”—2 Timote 3:1-5, 13.
14, 15. Ni shani fintu ifiponako fya muli uno mwanda wa myaka walenga 20 fishininkisha ukuti mu cituntulu twaliba mu nshiku sha kulekelesha?
14 Bushe ifyo fintu ifyo Yesu na Paulo basobele fyalicitika mu nshita yesu? Ee, mu kushininkisha fyalicitika. Inkondo ya Calo iya I yali mu kulinganishiwako e nkondo yabipishe ukufika pali ilya nshita. Yali e nkondo ya calo iya kubalilapo kabili yali e pa kwalukila mu lyashi lya muno nshiku. Mu kwendela pamo na ilya nkondo kwaliko ukucepelwa kwa fya kulya, ifikuko fya malwele, no tuyofi tumbi. Filya fya kuponako ukutula 1914 no kuya ku ntanshi fyali, nga fintu Yesu asosele, “e citendekelo ca kushikitika kwa kupaapa.” (Mateo 24:8) Fyatendeke iciputulwa ca nshita casobelwe iciitwa “inshiku sha kulekelesha,” ukutendeka kwa nkulo ya kulekelesha lintu Lesa ali no kusuminisha ububifi no kucula.
15 Mu kupalishako walibeleshanya ne fya kuponako fya mwanda wa myaka walenga 20. Walishiba icimpungili icaimako. Mupepi na bantu amamilioni 100 balipaiwa mu nkondo. Imyanda ya mamilioni bambi balifwa ku nsala na ku kulwala. Ifinkukuma fyalisenda imyeo ishingapendwa. Imisuula ku bumi na ku fikwatwa ilekula. Ukutiina imisoka kubele lubali lwa bumi bwa cila bushiku. Ifipimo fya mibele isuma fyalikankilwa pa mbali. Ukufula kwa bwingi bwa bekashi kuleletako impika ishishilepikululwa. Ukukowesha kuleonaula imibele ya bumi no kububika fye na mu busanso. Mu cine cine, twaliba mu nshiku sha kulekelesha ukutula 1914 kabili tulepalamina ku kalume ka masesemo ya Baibolo ayabimbamo inshita yesu.
16. Ciputulwa ca nshita calepa shani cintu inshiku sha kulekelesha shifimba?
16 Ciputulwa ca nshita calepa shani ishi nshiku sha kulekelesha shikaba? Yesu asosele ukukuma ku nkulo iyali no kupita mu “citendekelo ca kushikitika kwa kupaapa” ukutula 1914 no kuya ku ntanshi ukuti: “Inkulo ino tayakapite, fikasuke ifi fyonse afiisa.” (Mateo 24:8, 34-36) Muli fyo, imbali shonse isha nshiku sha kulekelesha shifwile ukucitika mu kati ka nshita ya bumi iya nkulo imo, inkulo ya 1914. E co abantu bamo abaali aba mweo mu 1914 bakaba bacili aba mweo lintu ino micitile ya fintu ikesa ku mpela ya iko. Ilya nkulo ya bantu nomba naitantalila nga nshi mu myaka, ukulangilila ukuti takuli inshita ikalamba isheleko pa ntanshi Lesa talaleta ino micitile ya fintu ku mpela.
17, 18. Busesemo nshi bulanga ukuti natupalamisha nga nshi ku mpela ya cino calo?
17 Ubusesemo na bumbi ubulanga ukuti impela ya ino micitile naipalamisha bwapeelwe no mutumwa Paulo, uwasobele ukuti: “Ubushiku bwa kwa [Yehova, NW] bukesa ngo mupupu ubushiku. Ilyo balesosa, abati, Mutende [no mutelelwe, NW], e lyo uboni ubwa kupumikisha bwabemina. . . , takwakabe ukupusuka nakalya.”—1 Abena Tesalonika 5:2, 3; mona kabili Luka 21:34, 35.
18 Ilelo Inkondo ya pa Kanwa yalipwa, kabili inkondo ya pa kati ka nko te kuti pambi ibe na kabili icintiinya cikalamba. E co inko kuti pambi shayumfwa ukuti balesela ukulola ku muyano upya uwa calo. Lelo lintu bayumfwa ukuti ukubombesha kwabo kuletunguluka, cikapilibula icintu capusanako ku cintu baletontonkanya, pantu ico cikaba e cishibilo ca kupelako ica kuti ubonaushi bwa ino micitile ya fintu kuli Lesa nabusungamina. Ibukisheni, ukulanshanya kwa bupolitiki ne fipangano tafilecita ukwaluka kwine kwine mu bantu. Tafilelenga abantu ukutemwana. Kabili intungulushi sha calo tashilepwisha imisoka, nelyo fye ukufumyapo amalwele ne mfwa. E co mwibika ukucetekela kwenu mu kulunduluka ukuli konse ukwa mutende wa buntunse no mutelelwe no kutontonkanya ukuti cino calo cili pa nshila ku kupikulula impika sha ciko. (Ilumbo 146:3) Cintu ukupunda kwa musango yo kukapilibula mu cituntulu cikaba ca kuti cino calo capalama nga nshi ku kupwa kwa ciko.
Ukushimikila Imbila Nsuma
19, 20. Busesemo nshi busanshamo ukushimikila mu nshiku sha kulekelesha ubo tumona bulefikilishiwa?
19 Ubusesemo bumbi ubulanga ukuti twaliba mu nshiku sha kulekelesha ukutula 1914 ni ubo Yesu apeele ukuti: “Ne mbila nsuma ili no kubililwa kabela ku nko shonse.” (Marko 13:10) Nelyo nga fintu Mateo 24:14 apilibula bwene ati: “Ne mbila nsuma iyi ya bufumu ikabilwa ku fyalo fyonse ku kubo bunte ku nko shonse; e lyo impela ikesa.”
20 Ilelo ukucila pali kale lyonse mu lyashi lya kale, imbila nsuma iya mpela ya cino calo ne ya calo cileisa ica Paradise pe samba lya Bufumu bwa kwa Lesa ileshimikilwa isonde lyonse. Na bani? Na mamilioni ya Nte sha kwa Yehova. Baleshimikila mu calo icili conse ica pe sonde.
21, 22. Cinshi, ukucilisha, cishibisha Inte sha kwa Yehova nga Bena Kristu ba cine?
21 Mu kusansha ku kushimikila kwabo pa lwa Bufumu bwa kwa Lesa, Inte sha kwa Yehova baisunga mu musango uubeshibisha nga bakonshi ba cine aba kwa Kristu, pantu abilishe ukuti: “Muli ici e mo bonse bakeshibilo kuti muli basambi bandi, nga mwaba no kutemwana.” Muli fyo, Inte sha kwa Yehova baliba abaikatana muli bumunyina bwa pa kati ka nko ku cikakilo cishingatobeka ica kutemwa.—Yohane 13:35; mona kabili Esaya 2:2-4; Abena Kolose 3:14; Yohane 15:12-14; 1 Yohane 3:10-12; 4:20, 21; Ukusokolola 7:9, 10.
22 Inte sha kwa Yehova balisumina cintu Baibolo isosa ukuti: “Lesa taba na kapaatulula ka bantu, lelo uwa mu luko lonse uwamutiina no kubombo kulungama asekelelwa kuli wene.” (Imilimo 10:34, 35) Bamona Inte shinabo mu fyalo fyonse pamo nga bamunyina ba ku mupashi na bankashi, te mulandu no mushobo nelyo inkanda. (Mateo 23:8) Kabili icishinka ca kuti bumunyina bwa musango yo ubwa mu cibulungwa e ko bwaba mu calo ilelo cisansha ku bushininkisho bwa kuti imifwaile ya kwa Lesa mu kwangufyanya ikafishiwapo.
[Icikope pe bula 26]
Ubufumu bwa kwa Lesa ubwapwililika ubwa ku muulu bukaba e mitekele yeka fye iya mutundu wa muntu mu calo cipya