Isambililo 22
Ukulungika Ukulondolola Ubupilibulo Bwa Malembo
FINGI fifwaikwa pa kusambilisha bambi, te kubelenga fye amalembo mu Baibolo. Umutumwa Paulo alembeele kabomba munankwe Timote ati: “Cincilo kuipeela kuli Lesa ngo wasuminishiwa, umubomfi uushingaba na ca kukwatilapo insoni, uulungiko kusose cebo ca Cine.”—2 Tim. 2:15.
Ukucite ci kwalola mu kuti imilondolwele yesu iya malembo yalingana ne fyo Baibolo iine isambilisha. Ici cifwaya ukuti tumone amashiwi yashingulwikeko, ukucila ukusala fye amashiwi ayo twatemwapo no kuyalondolwela umo tuletontonkanishisha. Yehova, ukupitila muli Yeremia, asokele abantu ukukanaumfwa kuli bakasesema abaleitunga ukusosa icafuma mu kanwa ka kwa Yehova, kanshi balesosa fye “icimonwa ca mu mitima yabo.” (Yer. 23:16) Umutumwa Paulo asokele Abena Kristu ukukanakowesha Icebo ca kwa Lesa ukupitila mu kutobekamo amano ya bantunse lintu alembele ati: “Natukaana ifyafiswa ifya nsoni; tuli abashenda mu bucenjeshi, nangu kutelule [“ukusundula,” NW] cebo ca kwa Lesa.” Muli shilya nshiku, bakashitisha wa mwangashi abashali na bufumacumi balesundula umwangashi pa kuti ufule no kubaletela indalama ishingi. Tatusundula Icebo ca kwa Lesa ukupitila mu kutobekamo amano ya bantunse. Paulo alondolwele bwino bwino ati: “Tatuli nga ba cinabwingi, abenshe cebo ca kwa Lesa ku kumwenamo; lelo nga ba bufumacumi, nga ba kwa Lesa, tulandila muli Kristu ku cinso ca kwa Lesa.”—2 Kor. 2:17; 4:2.
Inshita shimo kuti mwayambula ilembo ku kukomaila pa cishinte cimo. Baibolo yaisulamo ifishinte ifitutungulula mu kwishiba ifya kucita pa fintu fyalekanalekana. (2 Tim. 3:16, 17) Shininkisheni ukuti ubupilibulo mulepeela ilyo ilembo nabulungika no kuti tamulelibomfya bubi bubi, ukulenga cimoneka kwati lilelanda ifyo imwe mulefwaya lilande. (Amalu. 91:11, 12; Mat. 4:5, 6) Ubupilibulo bufwile ukulingana no bufwayo bwa kwa Yehova, e lyo ne Cebo ca kwa Lesa conse.
“Ukulungiko kusose cebo ca Cine” kusanshamo no kumfwikisha umulolele ico Baibolo ilesosa. Te “nkonto” ya kulimwinako bambi. Bakasambilisha ba fya mapepo abalesuusha Yesu Kristu baleambula Amalembo, lelo tabalemona imilandu yafinako—iyasanshishemo ubupingushi no luse ne cishinka—ifyo Lesa alefwaya. (Mat. 22:23, 24; 23:23, 24) Pa kusambilisha Icebo ca kwa Lesa, Yesu ali ne mibele ya kwa Wishi. Ukupimpa Yesu apimpiile cine kwaleendela pamo no kutemwa atemenwe abantu alesambilisha. Tufwile ukutukuta ukupashanya ifyo acitile.—Mat. 11:28.
Kuti twashininkisha shani ukuti natulungika ukulondolola ubupilibulo bwe lembo limo? Ukubelenga Baibolo lyonse kukatwafwa. Tufwile no kutasha ifyo Yehova atupeela “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka,” e kutila ibumba lya Bena Kristu basubwa no mupashi abo abomfya ku kupeela aba mu ng’anda ya busumino ica kulya ca ku mupashi. (Mat. 24:45) Isambililo lya pa lwesu no kusangwa ku kulongana kwa cilonganino lyonse no kwasukapo fikalenga tulenonkelemo mu kufunda kupeelwa ukupitila mwi bumba lya musha wa cishinka kabili uwashilimuka.
Nga mwalikwata icitabo ca Ukupelulula Ukufuma Mu Malembo mu lulimi lwenu kabili nga mwasambilila ifya kucibomfya bwino, mukakwata mu ceni cenu ubutungulushi mukabila ku kulungika ukulondolola ubupilibulo bwa malembo ayengi ayabomfiwa libili libli mu butumikishi bwesu. Nga mulepanga ukubomfya ilembo lishili ilikaaya, ubufuuke bukamulenga ukusapika pa kuti ilyo mulelanda, mulelungiko kusose cebo ca cine.—Amapi. 11:2.
Lengeni Ubupilibulo Bumfwike. Pa kusambilisha bambi, shininkisheni ukuti bamona bwino bwino ifyo umulandu mulelandapo wikatene na malembo mulebelenga. Nga ca kuti pa kuletako ilembo mwaipusha icipusho, bakomfwa balingile ukumona ifyo ilembo lyayasuka ico cipusho. Nga mulebomfya ilembo ku kutungilila ifyebo fimo, shininkisheni ukuti umusambi aumfwikisha bwino ifyo ilembo lileshininkisha ico cishinka.
Ilingi line ukubelenga fye ilembo, nangu mukomaile amashiwi yalingile, takubomba bwino sana. Ibukisheni ukuti abantuuntu fye abengi tabaishiba Baibolo kabili napamo tabakomfwe icishinka nga mwabelenga fye umuku umo. Landeni sana pa lubali lwe lembo ululelanda pa fyo mulelandapo.
Ici ilingi line kano mwasoobolamo amashiwi yakalamba, ayekatene mu kulungatana ne cishinka cilelandwapo. Inshila yayangukisha iya kucitilamo ici yaba kubwekeshapo ayo mashiwi yalimo ifishinka. Nga mulelanda no muntu umo, pambi kuti mwaipusha icipusho icili no kumwafwa ukumona amashiwi yakalamba. Pa kulanda kwi bumba, bakalanda bamo basalapo ukucite fyo ukupitila mu kubomfya amashiwi yambi ayapalako nelyo ukubwekeshapo icishinka. Lelo, nga mwasalapo ukucite ci, sakamaneni ukuti ibumba talilubile no kufilwa ukumona ifyo icishinka mulelandapo cikatene na mashiwi yali mwi lembo.
Nga mwamona amashiwi mulefwayamo, ninshi mwaimika icitendekelo cisuma. Nomba pwisheni ico mutendeke. Bushe pa kuletako ilembo mwacilondolola bwino bwino umulandu mulelibelengela? Nga ni fyo, londololeni ifyo amashiwi mukomailepo yampene na fintu mwaceba ibumba lyenu ukuti e fyo lyalaumfwa mwi lembo. Londololeni bwino bwino uko kwampana. Nangu nga ca kuti pa kuletako ilembo tamwacilondolola mu kwanguka, mufwile mwalondololapo fimo.
AbaFarise baipwishe Yesu icipusho baleti calikosa, abati: “Bushe casuminishiwo muntu ukuleko mukashi wakwe pa mulandu onse?” Yesu ashimpile icasuko cakwe pa Ukutendeka 2:24. Moneni ukuti alandile sana pa lubali fye lumo ulwa ili lembo, lyene alondolwele ubupilibulo bwalekabilwa. Pa numa ya kulondolola ukuti umwaume no mukashi babo “mubili umo,” Yesu asondwelele ati: “E ico, ico Lesa alundenye, umuntu elundulula.”—Mat. 19:3-6.
Bushe ifyebo fya kulondolola ubupilibulo bwe lembo fifwile ukufula shani pa kuti lyumfwike? Icilingile ukupime co, bantu bali mwi bumba no bucindami bwa cishinka mulelandapo. Ubuyo bwenu bufwile ukuba bwa kwangushe fintu no kulanda mu kulungatika.
Pelulushanyeni Na bo Ifya mu Malembo. Ilembo lya Imilimo 17:2, 3 lilanda pa lwa butumikishi bwa kwa Paulo mu Tesalonika aliti “alapelulushanya na bo ifya mu malembo.” Uku kuli kulamuka uko umubomfi wa kwa Yehova onse alingile ukwesha ukuba na ko. Ku ca kumwenako, Paulo ashimike ifishinka pa lwa bumi no butumikishi bwa kwa Yesu, alondolwele ukuti ifi fyalisobelwe mu Amalembo ya ciHebere, lyene asondwelela na maka ati: “Uyu Yesu, uo ine mbilisha kuli imwe, e Kristu.”
Ilyo alelembela abaHebere, Paulo libili libili ayambwile Amalembo ya ciHebere. Pa kukomaila pa cishinka nelyo pa kulenga icishinka ukumfwika, ilingi line alesoobolamo ishiwi limo nelyo amashiwi no kulanda umo yalolele. (Heb. 12:26, 27) Mu fyalondololwa mu AbaHebere icipandwa 3, Paulo ayambwile Amalumbo 95:7-11. Moneni ukuti lyene alondolwele ifingi pa lwa mbali shitatu isha ili lembo: (1) ukulanda pa lwa mutima (Heb. 3:8-12), (2) umwalola amashiwi ya kuti: “Ubwa lelo” (Heb. 3:7, 13-15; 4:6-11), na (3) umwalola amashiwi ya kuti: “Tabakengile mu Kutusha kwandi” (Heb. 3:11, 18, 19; 4:1-11). Tukusheni ukupashanya ifyo acitile ilyo mulelondolola ubupilibulo bwe lembo limo na limo.
Moneni fintu Yesu apelulushenye bwino ifya mu Malembo no muntu umo nga fintu calembwa pali Luka 10:25-37. Uwa Malango amwipwishe ati: “Mwe Kasambilisha, ncite shani ukuti mpyane umweo wa muyayaya?” Pa kwasuka Yesu atalile aeba ulya muntu ukulondolola ifyo aletontonkanya pali ulya mulandu, e lyo Yesu akomaile pa bucindami bwa kucita ifisosa Icebo ca kwa Lesa. Lintu cailangile fye ukuti ulya muntu taumfwile cishinka, Yesu alandile pa nshita yalepa pe shiwi fye limo ukufuma mwi lembo—ishiwi lya kuti “umubiyo.” Ukucila ukulondolola fye umo lyalola, aumine umulumbe ku kwafwa ulya muntu ukuyasukila umwine.
Nacimoneko kuti pa kwasuka amepusho, Yesu taleambula fye amalembo no kwasuka icasuko ca kulungatika, icayeba. Alelingulula ifyo amalembo yalesosa e lyo no kulondolola ubupilibulo bwa yako ukukonka ne cipusho cilipo.
Lintu abaSaduke baletwishika isubilo lya kwima ku bafwa, Yesu alandile pa ciputulwa cimo ica mwi buuku lya Ukufuma 3:6. Lelo tapelele fye pa kwambula ilembo. Apelulushenye na bo ku kulanga bwino bwino ukuti isubilo lya kubuuka lyaba mu bufwayo bwa kwa Lesa.—Marko 12:24-27.
Ukwishiba bwino sana ukupelulushanya na bantu ifya mu Malembo mu kulungika cikamwafwa nga nshi ukuba kasambilisha walamuka.