Icipandwa 2

Bushe Cine Cine Kuti ‘Mwapalama Kuli Lesa’?

1, 2. (a) Cinshi ku bengi cingomfwika kwati teti cicitike, lelo cinshi Baibolo itweba? (b) Abrahamu asuminishiwe ukuba na bucibusa nshi, kabili mulandu nshi?

BUSHE kuti mwaumfwa shani nga ca kuti Kabumba wa muulu ne calo alelanda pali imwe ati, “Uyu munandi”? Ku bengi, ico kuti caumfwika kwati teti cicitike. Na kabushe, ni shani fintu umuntunse fye engaba na bucibusa na Yehova Lesa? Lelo, Baibolo itweba ukuti cine cine kuti twapalama kuli Lesa.

² Abrahamu wa ku kale ni umo uwapaleme kuli Lesa muli yo nshila. Yehova alandile ulwa cilya cikolwe ati “uwatemwikwa wandi.” (Esaya 41:8) Cine cine, Yehova amwene Abrahamu ukuti munankwe. Abrahamu asuminishiwe ukuba cibusa wa musango yo pantu “atetekele Lesa.” (Yakobo 2:23) Na lelo line, Yehova alafwayafwaya apa ‘kukondela’ abamubombela ku mulandu wa kumutemwa. (Amalango 10:15) Icebo cakwe cicincisha ati: “Palameni kuli Lesa, na o alapalama kuli imwe.” (Yakobo 4:8) Muli aya mashiwi mwaba ukulaalika no bulayo.

3. Cinshi Yehova atulaalika ukucita, kabili bulayo nshi bwayampana ne ci?

³ Yehova atulaalika ukuti tupalame kuli wene. Aliiteyanya kabili alaitemenwa ukutucita ifibusa fyakwe. Pa nshita imo ine, atulaya ukuti nga twalacita ifingatupalamika kuli wene, na o akacita ifingamupalamika kuli ifwe. Akapalama kuli ifwe. Kanshi kuti twaba ne cintu cimo icawamisha—e kutila ‘isenge na Yehova.’a (Amalumbo 25:14) “Isenge” lipilibula ukulanshanya ica nkama na cibusa wa pa mutima.

4. Kuti mwalondolola shani cibusa wa pa mutima, kabili ni mu nshila nshi Yehova abela cibusa wa musango yo ku bapalama kuli wene?

⁴ Bushe mwalikwata cibusa wenu uwa pa mutima uo mwebako ifya nkama? Cibusa wa musango yo untu amusakamana. Mwalimucetekela, pantu aba uwa cishinka. Mulatemwa sana ilyo mwamushimikilako ifimusekeshe. Mulomfwa na ku mutima kwayanguka ilyo mwamushimikilako ifya bulanda fimuponene pantu alakutika ne cililishi. Na lintu camoneka kwati tapali ulemulangulukilako, wene alamulangulukilako. E fyo ciba na lintu mwapalama kuli Lesa, mulakwata Cibusa waibela uwamucindamika icine cine, uumusakamana, no kumulangulukilako icine cine. (Amalumbo 103:14; 1 Petro 5:7) Mulamwebako ifyo muleyumfwa mu mutima pantu mwalishiba ukuti ku ba mpomfu aba wa mpomfu. (Amalumbo 18:25) Lelo ili shuko lya kuba ne senge na Lesa lyabako fye ku mulandu wa kuti e waliletele.

Yehova E Wabalilepo

5. Cinshi Yehova acitile pa kuti twingapalama kuli wene?

⁵ Ukwabula ukwafwiwa, ifwe fwe babembu teti tupalame kuli Lesa. (Amalumbo 5:4) Umutumwa Paulo alembele ati: “Lelo Lesa asokololo kututemwa kwakwe kwine, pa kuti ilyo twali tucili ababembu Kristu alitufwilile.” (Abena Roma 5:8) Yehova aliteyenye ukuti Yesu ‘apeele umweo wakwe icilubula ca pa bengi.’ (Mateo 20:28) Ukutetekela lilye lambo lya cilubula e kwingalenga tupalame kuli Lesa. Apo Lesa e ‘wabalilepo ukututemwa,’ e watendeke ukuti twingabikana icibusa nankwe.—1 Yohane 4:19.

6, 7. (a) Twaishiba shani ukuti Yehova te Lesa wafisama, uushingeshibwa? (b) Ni mu nshila nshi Yehova aisokolwela?

⁶ Yehova alicita na fimbi: Aliisokolola kuli ifwe. Muli bucibusa ubuli bonse ubwa pa mutima, isenge lishintilila pa kwishiba uyo muntu bwino bwino, ukutemwa imibele yakwe ne nshila shakwe. E ico Yehova nga ali Lesa uwafisama, uushingeshibwa, teti tube na bucibusa nankwe. Lelo, taifisa nangu panono, afwaya tumwishibe. (Esaya 45:19) Kabili ifyo asokolola pa lwa mwine, onse kuti afishiba, nangu ni fwe bamo abamonwa kwati tuli balanda ku ba pano calo.—Mateo 11:25.

⁷ Ni shani fintu Yehova aisokolola kuli ifwe? Ifyo abumba fitulanga imibele yakwe imo imo—ubwingi bwa maka yakwe, amano yakwe ifyo yafika apatali, no kutemwa kwakwe ifyo kwafula. (Abena Roma 1:20) Lelo ukuisokolola kwa kwa Yehova takwapelela fye pa fintu abumba. Apo e Wapulamo mu kutwishibisha ifintu, alitupa ifyalembwa umo aisokolola, e kutila Icebo cakwe, Baibolo.

Ukumona “Ubusuma bwa kwa . . . Lesa”

8. Mulandu nshi cingasoselwa ukuti Baibolo ine yaba bushininkisho bwa kuti Yehova alitutemwa?

⁸ Baibolo ine yaba bushininkisho bwa kuti Yehova alitutemwa. Mu Cebo cakwe, pa kuisokolola abomfya amashiwi ayo twingomfwa—ne ci cishinina ukuti alitutemwa kabili afwaya tumwishibe no kumutemwa. Ifyo tubelenga muli ci citabo caumo mutengo fitulenga ukumona “ubusuma bwa kwa . . . Lesa” no kutulenga ukufwaya ukupalama kuli wene. (Amalumbo 90:17) Natulande pa nshila shimo ishawamisha isho Yehova aisokolwelamo mu Cebo cakwe.

9. Mashiwi nshi yamo ayabulo kulamba mu Baibolo ayalondolola imibele ya kwa Lesa?

⁹ Mu Malembo mwaba amashiwi ayengi ayabulo kulamba ayalondolola imibele ya kwa Lesa. Moneni ifya kumwenako fimo fimo. “Yehova atemwo bupingushi.” (Amalumbo 37:28) Lesa “mukulu ku maka.” (Yobo 37:23) “Ndi wa luse, cisemo ca kwa Yehova.” (Yeremia 3:12) “Wa mano ku mutima.” (Yobo 9:4) Ni “Lesa wa nkumbu kabili uusenamina, uukokolo kukalipa, kabili uwafulisho luse ne cishinka.” (Ukufuma 34:6) “Imwe, mwe Shikulu, muli basuma, [mulalekelela].” (Amalumbo 86:5) Kabili nga fintu calandilwe mu cipandwa cifumineko, imibele yakwe imo yalipulamo: “Lesa kutemwa.” (1 Yohane 4:8) Ilyo muletontonkanya pali iyi mibele yawama, bushe tacimulenga ukufwaya ukupalama kuli uyu Lesa ashingalinganishiwako?

10, 11. (a) Pa kutwafwa ukumona imibele yakwe bwino bwino, cinshi Yehova asansha mu Cebo cakwe? (b) Ca kumwenako nshi ica mu Baibolo icitwafwa ukwelenganya ifyo Lesa abomfya amaka yakwe?

¹⁰ Ukulunda pa kutweba pa lwa mibele akwata, Yehova, pa mulandu wa kututemwa alisansha mu Cebo cakwe ifya kumwenako fya kulungatika ifilanga ifyo abomfya iyi mibele. Ifi fya kumwenako filenga twelenganye no kumona bwino bwino iyi mibele yakwe iyalekanalekana. Ico na co, cilatwafwa ukupalama kuli wene. Tontonkanyeni ica kumwenako cimo.

¹¹ Kuti twabelenga ukuti Lesa aba na “maka ayengi.” (Esaya 40:26) Lelo ico capusaninina no kubelenga pa fyo alubwile abena Israele ukwabuka Bemba Wakashika no kusakamana lulya luko mu matololo pa myaka 40. Kuti mwaelenganya no kumona amenshi yatumbana yaleakanika pa kati. Kuti mwamona uluko—napamo abantu ukufika kuli 3,000,000—baleabuka pa mulimba wa bemba apauma, na menshi nayatumbana ku kulyo kwabo na ku kuso nge fibumba. (Ukufuma 14:21; 15:8) Mu matololo kuti mwamona ubushininkisho bwa kuti Lesa alacingilila. Amenshi yafumine mu cilibwe. Ifya kulya, ifyapala imbuto shabuuta, fyamoneke pa mushili. (Ukufuma 16:31; Impendwa 20:11) Pano Yehova asokolola ukuti wa maka kabili ayabomfya ku kucitila abantu bakwe ifisuma. Bushe te ca kusansamusha ukwishiba ukuti amapepo yesu yaya kuli Lesa wa maka yonse uyo “aba kuli ifwe icubo kabili ubukose, mu fya kumanama asangwa ukwafwa apakalamba”?—Amalumbo 46:1.

12. Ni shani fintu Yehova atwafwa ukwiluka ifyo aba ukubomfya amashiwi twingomfwa?

¹² Yehova, uwaba mupashi, alicita na fimbi pa kutwafwa ukumwishiba. Fwe bantunse, tumona fye ifimoneka na menso, kanshi teti tumone ifya ku mupashi. Lesa nga ailondolola kuli ifwe mu mupashi kuti caba kwati muleesha ukulondolwela uwafyalwa impofu ifyo amenso yenu yamoneka nelyo utumatoni mwakwata pa mubili. Lelo, Yehova mu cikuuku alatwafwa ukwiluka ifyo aba ukubomfya amashiwi ayo twingomfwa. Inshita shimo abomfya ifilangililo, ukuipashanya ku fintu twaishiba. Ailondolola fye no kuti alikwata fimo ifyakwatako abantunse.b

13. Cintu nshi Esaya 40:11 atulenga ukwelenganya, kabili muyumfwa shani pali co?

¹³ Moneni ifyo Yehova alondololwa pali Esaya 40:11: “Ngo mucemi e fyo alisho mukuni wakwe, ku kuboko kwakwe aulonganya, asendela pa cifuba cakwe abana ba mpaanga.” Pano Yehova apashanishiwa ku mucemi uubula abana ba mpaanga “ku kuboko kwakwe.” Ici cilangilila ukuti Lesa alikwata amaka ya kucingilila no kutungilila abantu bakwe, nangu fye ni balya abengaliilwa pa mutwe. Kuti twayumfwa abacingililwa mu maboko yakwe, pantu nga twaba aba cishinka kuli wene, takatale atupoosa. (Abena Roma 8:38, 39) Umucemi Mukalamba asendela abana ba mpaanga “pa cifuba cakwe”—aya mashiwi yalanda pa nsalu ya pa cifuba iya mwingila, umo umucemi inshita shimo alesendela umwana wa mpaanga uwafyalwa. Kanshi twalaiwa ukuti Yehova alatuteesa no kutusakamana mu kunakilila. Mu cifyalilwa fye kuti twafwaya ukupalama kuli wene.

‘Umwana Afwaya Ukumusokolola’

14. Mulandu nshi cingasoselwa ati Yehova asokolola ifyo aba icine cine ukupitila muli Yesu?

¹⁴ Mu Cebo cakwe, Yehova asokolola ifyo aba icine cine ukupitila mu Mwana wakwe uwatemwikwa, Yesu. Ni Yesu fye eka e wingapashanya ukutontonkanya kwa kwa Lesa no kuyumfwa kwakwe bwino bwino no kumulondolola filya fine aba. Na kabushe, ulya Mwana ibeli aali pamo na Wishi ilyo ifibumbwa fya ku mupashi fimbi pamo no bubumbo bonse fishilabako. (Abena Kolose 1:15) Yesu alishibe Yehova ukufikapo. E mulandu wine engasosela ati: “Takuli uwaishibo Mwana ifyo aba, kano Tata; nangu uwaishiba Tata ifyo aba, kano Umwana, no yo Umwana afwaya ukumusokolwela.” (Luka 10:22) Ilyo Yesu ali umuntunse pe sonde, asokolwele Wishi mu nshila shacindama shibili.

15, 16. Ni mu nshila nshi shibili umo Yesu asokolwele Wishi?

¹⁵ Ica kubalilapo, ifisambilisho fya kwa Yesu fitwafwa ukwishiba Wishi. Yesu alondolwele ifyo Yehova aba mu mashiwi ya kutufika pa mutima. Ku ca kumwenako, pa kulondolola ukuti ni Lesa wa nkumbu uupokelela ababembu balapila, Yesu apalenye Yehova kuli wishi wa luse uwaiketwe nkumbu pa kumona umwana wakwe uwalubile ica kuti alimubutukile no kumuwila pa mukoshi no kumufyompa. (Luka 15:11-24) Yesu na kabili alondolwele Yehova ukuti ni Lesa ‘uukula’ abalungama pantu alibatemwa. (Yohane 6:44) Aleshiba na lintu uluseba lumo ulwacepesha lwapona pa nshi. Yesu alondolwele ati: “Mwitiina; imwe umutengo mwacilamo apakalamba ku nseba.” (Mateo 10:29, 31) Cine cine kuti twafwaya ukupalama kuli Lesa uusakamana muli uyo musango.

¹⁶ Ica bubili, imicitile ya kwa Yesu itulanga ifyo Yehova aba. Yesu apashenye Wishi mu kupwililila ica kuti kuti atila: “Uwamona ine, amona na Tata.” (Yohane 14:9) Kanshi ilyo twabelenga pa lwa kwa Yesu mu Malandwe—ifyo aleyumfwa ne fyo alecita kuli bambi—cili kwati tuletamba ifyo Wishi aba. E kuisokolola kwamonekesha uko Yehova engaisokolola kuli ifwe, takuli ukwingacilapo. Mulandu nshi?

17. Langilileni ifyo Yehova acita ku kutwafwa ukumfwikisha ifyo aba.

¹⁷ Ku kulangilila: Elenganyeni ukuti mulefwaya ukulondolola umwalola icikuuku. Kuti mwalondolola mu mashiwi. Lelo nga mwasonta kuli umo uulecita ifya cikuuku no kutila, “Filya e fyo icikuuku caba,” ninshi ishiwi lya kuti “icikuuku” kuti lyakwata ubupilibulo na bumbi kabili kuti lyayanguka ukumfwa. E fyo na Yehova acita ku kutwafwa ukwishiba ifyo aba. Aliilondolola mu mashiwi, e lyo no kutupeela ica kumwenako ca Mwana wakwe. Ni muli Yesu emo tumwena ifyo imibele ya kwa Lesa ibomba. Mu fyalembwa mu Malandwe ifilanda pali Yesu, caba kwati Yehova aletila: “Ifi e fyo naba.” Cinshi ifyalembwa fyapuutwamo fisosa pa lwa micitile ya kwa Yesu ilyo ali pe sonde?

18. Ni shani fintu Yesu abomfeshe amaka, ubupingushi, na mano?

¹⁸ Imibele ya kwa Lesa ine yalimoneke bwino bwino muli Yesu. Alikwete amaka pa malwele, pa nsala, na pa mfwa ine. Lelo ukucila ukubomfya bubi bubi amaka filya ficita abantunse bakaitemwe, tatalile abomfya amaka yakwe aya kucita ifipesha amano ku kuinonsha nelyo ukonawilako bambi. (Mateo 4:2-4) Atemenwe ubupingushi. Umutima wakwe wakalipe ubukali bwalungama ilyo amwene bakashitisha ba bufumfuntungu abaleliila abantu pa mitwe. (Mateo 21:12, 13) Tali na kapaatulula ku babusu na banyanyantilwa, lelo alebafwa ‘ukusango kutusha’ ku mitima yabo. (Mateo 11:4, 5, 28-30) Mu misambilishishe ya kwa Yesu, “uwacila Solomone,” mwali amano yashingalinganishiwako. (Mateo 12:42) Lelo Yesu taleitakisha no kukumbwisha amano yakwe. Ifyebo fyakwe fyalefika abantuuntu fye pa mitima, pantu ifisambilisho fyakwe fyali ifyayanguka kabili ifingabomba.

19, 20. (a) Ni shani fintu Yesu ali ca kumwenako capulamo ica kutemwa? (b) Ilyo tulebelenga no kutontonkanya pa ca kumwenako ca kwa Yesu, cinshi tulingile ukulaibukisha?

¹⁹ Yesu ali ca kumwenako capulamo ica kutemwa. Mu butumikishi bwakwe bonse alangishe ukutemwa ukwalekanalekana, ukusanshako ukulangulukilako ne cililishi. Talemona bambi balecula ukwabula ukubekatilwe nkumbu. Ilingi line, kulya kulangulukilako alelangulukilako bambi kwalemulenga ukucitapo cimo. (Mateo 14:14) Nangu ca kuti aleundapa abalwele no kuliisha aba nsala, Yesu alangishe cililishi mu nshila yacindamisha ukucila iili yonse. Aleafwa bambi ukwishiba, ukutetekela, no kutemwa icine pa lwa Bufumu bwa kwa Lesa, ubukaletela abantunse amapaalo yabelelela. (Marko 6:34; Luka 4:43) Pali fyonse, Yesu akwete ukutemwa kwa kuipusula ukupitila mu kuitemenwa ukupoosela bambi umweo wakwe.—Yohane 15:13.

²⁰ Te ca kupapa kanshi ukuti abantu ba mishinku yonse ne fikulilo balepalama kuli uyu muntu wa bucibusa kabili uulangulukilako nga nshi. (Marko 10:13-16) Lelo, ilyo tulebelenga no kutontonkanya pa ca kumwenako ca kwa Yesu, tuleibukisha lyonse ukuti muli fi Umwana alecita emo tumwensekesesha ifyo Wishi aba.—AbaHebere 1:3.

Ica Kutwafwa Ukusambilila

21, 22. Cinshi casanshiwa mu kufwaya Yehova, kabili finshi fili muli ici citabo ifya kutwafwa ukucite fyo?

²¹ Pa kuisokolola bwino bwino nga nshi mu Cebo cakwe, Yehova alenga cishibikwe bwino bwino ukuti afwaya tumupalame. Pa nshita imo ine, tatupatikisha ukuti tufwaye bucibusa bwasenaminwa na wene. Cili kuli ifwe ukufwaya Yehova “ilyo engasangwa.” (Esaya 55:6) Ukufwaya Yehova kusanshamo ukwishiba imibele yakwe ne nshila shakwe ishasokololwa muli Baibolo. Ici ca kwafwa ukusambilila mulebelenga nomba capangilwa ku kumwafwa ukucite fyo.

²² Mwalamona ukuti cino citabo cili mu fipande, ukulingana ne mibele yapulamo ine iya kwa Yehova: amaka, ubulungi, amano, no kutemwa. Icipande cimo na cimo citendekele no kusupula kwa iyo mibele. Ifipandwa fyakonkapo muli co cipande filelanda pa fyo Yehova alangisha iyo mibele mu fintu fyalekanalekana. Cila cipande cilimo icipandwa cilelanga ifyo Yesu acitile pa kulanga iyo mibele, e lyo ne cipandwa cimo icilebebeta ifyo twingalanga iyo mibele mu mikalile yesu.

23, 24. (a) Londololeni ulubali lwaibela ululi no mutwe uleti “Amepusho ya Kutontonkanyapo.” (b) Ni shani fintu ukutontonkanya kutwafwa ukupalama kuli Lesa pe?

²³ Ukutampa na cino cipandwa, muli ulubali lwaibela ululi no mutwe uleti “Amepusho ya Kutontonkanyapo.” Ku ca kumwenako, moneni umukululo uli pe bula 24. Amalembo na mepusho yalimo te ya kupituluka mu cipandwa. Lelo, ubufwayo bwa yako bwa kutwafwa ukutontonkanya pa mbali shimbi ishacindama isha uyu mulandu. Kuti mwacita shani pa kubomfya bwino uyu mukululo? Poosesheniko amano pa kubelenga amalembo yonse ayalimo. Lyene bebeteni icipusho cili pali ilyo lembo. Tontonkanyeni sana pa fyasuko. Kuti mwasapikako. Ipusheni amepusho na yambi pamo nga ya: ‘Cinshi ifi fyebo filensambilisha pali Yehova? Kuti fyayambukila shani imikalile yandi? Kuti nafibomfya shani ukwafwa bambi?’

²⁴ Ukwetetula kwa musango yo kuti kwatwafwa ukulapalama kuli Yehova pe. Mulandu nshi? Baibolo nga yalanda pa kwetetula ilanda na pa mutima. (Amalumbo 19:14) Ilyo twatontonkanyapo no kutasha pa fyo tulesambilila pa lwa kwa Lesa, ifi fyebo filapeka mu mitima yesu iya mampalanya, umo fikuma imitontonkanishishe yesu, ukubalamuna imitima yesu, na kuli pele pele ukutulenga twacitapo cimo. Tulacililamo ukutemwa Lesa, kabili uko kutemwa, kutulenga ukufwaya ukumutemuna pamo nga Cibusa twatemwisha. (1 Yohane 5:3) Pa kuba na bucibusa bwa ifyo, tufwile ukwishiba imibele ya kwa Yehova ne nshila shakwe. Lelo ica ntanshi, natulanshanye pa mibele imo iya kwa Lesa iingatulenga sana ukupalama kuli wene—iyi mibele ni bumushilo.

[Amafutunoti]

Amepusho ya Kutontonkanyapo

Amalumbo 15:1-5 Cinshi Yehova enekela abafwaya ukuba ifibusa fyakwe ukucita?

Amalumbo 34:1-18 Yehova aba mupepi na bani, kabili kucetekela nshi aba musango yo bengamucetekela?

Amalumbo 145:18-21 Finshi twingacita ifingatupalamika kuli Yehova?

2 Abena Korinti 6:14–7:1 Myendele nshi ikabilwa nga tuli no kusungilila bucibusa bwesu bwawamisha na Yehova?

[Icikope pe bula 19]

Baibolo ilatwafwa ukupalama kuli Yehova

[Ifikope pe bula 21]

Yehova aliisokolola ukupitila mu fintu abumba na mu Cebo cakwe icalembwa