Imisepela ya Nsansa mu Mulimo wa kwa Yehova

“Nelyo fye umwana aishibikilwa ku ncitilo shakwe, nampo nga imyendele yakwe ili yasanguluka kabili iyalungama.”—AMAPINDA 20:11, New International Version.

1. Fintu nshi fimo ifyapulamo fintu Baibolo isosa pa lwa kwa Samwele?

SAMWELE wacaice pambi kuti aali fye ne myaka ya bukulu itatu ukufika kuli isano lintu atendeke ‘ukupyungila’ pe hema lya kwa Yehova mu Shilo. Umo uwa milimo yakwe wali kwisula “ifiibi fya ŋanda ya kwa [Yehova, NW].” Baibolo isoso kuti “Samwele alekula aleya ku bulumendo, kabili musuma kuli [Yehova, NW] na ku bantu pamo.” Lintu akulile, abweseshe Israele ku kupepa kwa cine. Abombele Lesa “inshiku shonse sha mweo wakwe.” Kabili nelyo fye lintu ‘akotele kabili aali ne mfwi’ atwalilile ukucincisha abantu ukubela “Yehova akatiina, no kumubombela mu cishinka.” Bushe te kuti cibe icawamisha nga ca kuti abantu baali na maka ya kusosa ifi fintu fyawama pa lwa iwe nga fintu Baibolo isosa fyene pa lwa kwa Samwele?—1 Samwele 1:24; 2:18, 26; 3:15; 7:2-4, 15; 12:2, 24.

2. Cinshi abacaice basambilila pa kulongana kwa bantu ba kwa Yehova ilelo?

² Nga ca kuti uli umo uwa Nte sha kwa Yehova nelyo ulasangwa ku kulongana kwabo ukwa Bwina Kristu, lolesha mu ŋanda ya Bufumu uko ili sambililo lilesambililwa. Ulemona abantu ba mishinku yonse. Nakalimo kuliko abantu abali kale kale ‘abakote kabili aba mfwi.’ Kuliko na kabili abafyashi, abacaice, abana banono, kabili nelyo fye utunya mu maboko. Bushe utwana tunono kale kale tulesambilila? Ee. Ipusha fye abo abaletelwe abene ku kulongana kwa musango uyo lintu na bo baali abanono. Bakakweba mu kufumaluka ukuti ukufuma ku myaka yabo iya mu kubangilila, balesambilila ukucindika Lesa, ukutemwa abantu bakwe, no kutesekesha ififulo uko apepelwa. Ilyo inshita ilepita, abaice balasambilila icine ca kupapusha. Imisepela iingi, pa numa ya kukula mu kwishiba no kutesekesha, balaba ulubali lwa ‘balumendo na bakashana, abaume abakote na baice’ abo kemba wa malumbo acincishe “[ukutasha, NW] ishina lya kwa Yehova; pantu ishina lyakwe lyeka lyalisansuka.”—Ilumbo 148:12, 13.

3. Ni shani cabo kuti abacaice abaishiba Baibolo bamono bumi mu kupusanako ukufuma kuli abo abashaishiba yene?

³ Nga ca kuti uli wacaice uo abafyashi baleta lyonse ku kulongana kwa musango uyo, uli ukucilisha uwapaalwa. Abacaice abengi bali abacushiwa ne mpika sha calo. Bamo kuti pambi bali no mwenso wa kuti abantu bakonaule sonde. Walishibo kuti Lesa takaleke ico ukucitika, ukuti takasuminishe abantu ukutwalilila ukonaula iyi planeti yayemba. Ukucila ukuleka ico ukucitika, Lesa, ukulingana na Baibolo, “akonaula abaleonaule calo.” Walishiba ukuti Baibolo yalaya ukuti inshita ya ku ntanshi iyabembela mu calo cipya icalungama ica kwa Lesa ili mupepi.—Ukusokolola 11:18; Ilumbo 37:29; 2 Petro 3:13.

Icitetekelo Cobe Ciine

4. Cishingamo nshi ukwishiba inshila sha kwa Lesa kubika pa misepela, kabili ni shani fintu Samwele wacaice aali ca kumwenako cawama ica ici?

⁴ Pa kubalilapo, inshila ya cine ca Bwina Kristu kuti pambi yali cikonkelelo ca bafyashi bobe. Nakalimo waishile ku kulongana kwa Bwina Kristu pantu bakuletele kulya, kabili kuti pambi walyakene mu mulimo wa bukapepa pantu balyakenemo. Nalyo line, ilyo inshita ilepita, ukubombela no kumfwila Yehova kuti kwaba buseko bobe bwine. Nyina wa kwa Samwele wacaice amutampile mu nshila yalungama, lelo pa lwakwe aali no kuikonka. Tubelengo kuti: “Nelyo fye umwana aishibikilwa ku ncitilo shakwe, nampo nga imyendele yakwe ili yasanguluka kabili iyalungama.”—Amapinda 20:11, NIV.

5. (a) Kukatama nshi ukukalamba ukwa Baibolo? (b) Cinshi Paulo aebele Timote pa lwa kucindama kwa Cebo calembwa ica kwa Lesa?

⁵ Amalembo yatweba cintu Lesa afwaya pa lwa ifwe. Yalatulanga mu kulengama ifya kumutemuna, ukupayanya ifyebo ifingi ifingatucitila ubusuma ubwingi nga nshi. Umutumwa Paulo aebele kafwilisha wakwe uwacaice Timote ukuti: “Amalembo yonse yantu yapuutwamo kuli Lesa, kabili ya mulimo ku kusambilisha, ku kwebaula, ku kulungika, ku kufunda kwa mu bulungami; ukuti umuntu wa kwa Lesa abe uwapwililila, uwaiteyanya ku kubombo mulimo onse usuma.”—2 Timote 3:16, 17.

6. Cinshi ibuku lya Amapinda lisosa pa lwa kucindama kwa kwishiba na mano ya bukapepa?

⁶ Baibolo na kabili itweba “[ukumfwa, NW] ukusalapula no kuba aba mano.” Isosa ‘ukubika’ amafunde ya kwa Lesa, ‘ukulilila ku kwiluka,’ no ‘kusokota’ umucetekanya nga fintu wingasokota ifyuma fya mutengo ifyashikama. Nga ca kuti wakonka uku kupanda amano, lyene “e lyo uleiluka akatiina ka kuli Yehova, no kwishiba Lesa ukakusanga.” Na kabili tusanga uku kufunda: “Na nomba, mwe bana, umfweni kuli ine; balishuka ababake mibele yandi. Umfweni ukusalapula no kuba aba mano, kabili mwileka amalango yandi. Alishuko muntu uumfwa kuli ine . . . Pantu uwansanga, asango mweo, no kumono kubishiwa kuli Yehova.” Bushe ifyo e fintu wakatamika Baibolo no kubika uyo musango wa kubombesha mu kusambilila ifintu ifyo isosa?—Amapinda 2:1-5; 8:32-35.

Nonka Ukwishiba

7. Fintu nshi ifyacilapo kucindama ifyo tulingile ukusambilila?

⁷ Abacaice bamo balishiba ifipendo fyonse ifya mangalo, nelyo kuti balanda icili conse pa lwe bumba lya bakalisha ba filimba ilyo batemwa. Basanga ifi fintu ukwanguka ukusambilila no kwibukisha pantu baliba abasekelela muli fyene. Lelo icipusho cacilapo kucindama ca kuti, Cinshi baishiba pa lwa kwa Lesa? Bala tontonkanya cintu acita. Lesa alengele ukubumbwa konse. Asobele cintu abantu baali no kucita ne cali no kucitika kale sana ilyo ifya kuponako tafilacitika. Baibolo taitweba fye pa lwa kwa Lesa epela lelo na kabili ilatusambilisha ifyo twingamutemuna. Ilatulanga ifyo twingakwata ubumi bwa nsansa nomba ne fyo twinganonka ubumi bwa muyayaya mu calo cakwe icipya icalungama. Bushe ico tacili icacilapo nga nshi ukucindama ukucila ukwishiba uwacimfishe icangalo ca mupila nelyo ukusambilila amashina ya bakalisha ba filimba abo abantu bakalaba mu kwangufyanya?—Esaya 42:5, 9; 46:9, 10; Amose 3:7.

8. Ca kumwenako nshi icisuma icaimikwe na bonse babili Yoshia na Yesu?

⁸ Lintu Imfumu yacaice Yoshia aali ne myaka ya bukulu 15, “atendeke ukufwaya Lesa wa kwa wishi Davidi.” Lintu Yesu aali ne myaka ya bukulu 12, asangilwe “naikala mu kati ka bakasambilisha” mwi tempele lya kwa Yehova, “alebomfwa no kubepusha.”a Te mulandu ne fili umushinku obe, bushe, ukupala Yoshia na Yesu, walilundulula ubuseko bwa cine cine mu kusambilila pa lwa fintu Lesa acita na fintu aali no kucita?—2 Imilandu 34:3; Luka 2:46.

9. (a) Ni mpika nshi abacaice abengi bakwata? (b) Cinshi cingalenga ukubelenga no kusambilila ukuba ifyacilapo ukwanguka, kabili bushe pa lobe walisanga ici ukube ca cine?

⁹ Nangu cibe fyo, kuti pambi wasoso kuti: ‘Ukusambilila mulimo wakosa.’ Abantu abengi, abacaice na bakalamba, tabatala ababelenga mu kukumanina pa kuti ukubelenga kube ukwayanguka. Ukufulilako wabelenga, e fyo ukubelenga kubo kwacililako kwanguka. Ukufulilako wasambilila, e fyo no kwishiba kubo kwacililako kwanguka. Ulambatika imfundo shipya ku fintu waishiba kale, ukucilenga ukuba icacilapo ukwanguka ukumfwikisha fyene no kufibukisha.

10. (a) Ni shani fintu winganonka ifyafulilako ukufuma ku kulongana kwa Bwina Kristu? (b) Cinshi cili icakukumanya cobe muli kuno kuloshako?

¹⁰ Cinshi cingakwaafwa ukusambilila ifingi pa lwa kwa Lesa? Nakalimo kuti wabo wacilapo kubo wa lyonse mu kusangwa ku kulongana kwa Bwina Kristu. Bushe kuti wapekanishisha kabela kabili mu cituntulu ukwakanamo? Ku ca kumwenako, bushe kuti wakwata icipimo cashikilako ica kwishiba ukufuma kuli ili sambililo pa kufwaya Amalembo ayabikilwemo lelo ayashambwilwe? Bushe naulemba ishiwi nelyo yabili mu mbali ku kukucinkulako ulwa cintu limo limo ilya aya malembo lilelundako kuli paragrafu nelyo kwi sambililo? Bushe walikwate cibelesho ca kusansha mu kucefyako limo ilya aya malembo mu kulandapo ukulelangilila ukutesekesha kobe ku kulanshanya kwa mu Malembo? Eluda wa mu cilonganino uwasangwa ku kulongana lyonse pa myaka iingi asosa ukuti: “Ndacisanga icakosa ukusungilila umuntontonkanya wandi pe sambililo ilili lyonse ilyo nshipekenye mu cituntulu, lelo cilaba ica kucankwa umupwilapo ukukonka limo lintu nasambilile mu kukumanina.”

11. Ni shani fintu winganonka ifyafulilako ukufuma ku malyashi yashimpwa pali Baibolo, kabili mulandu nshi ici cacindamine fyo?

¹¹ Lintu wakutika ku malyashi ya Baibolo, bushe ulacito kulemba ukwipi ukwa fyebo ku kukwaafwa ukubebeta ifyo ilyashi lilelundululwa no kusungilila umuntontonkanya obe pa cilesoswa? Bushe ulalinganya cintu waumfwa na cintu waishiba kale pa kuti wingomfwikisha cene mu kucililapo kwanguka no kucibukisha mu kuwaminako? Yesu apepele ukuti: “Awe uyu e mweo wa muyayaya, ukuti bamwishibe, mwe Lesa wine wine mweka, no yo mwatumine, ni Yesu Kristu.” (Yohane 17:3) Bushe ukwishiba ukutungulula ku bumi te kwishiba kwacilishapo kuwama uko mu kucitikako wingakwata? Mona cintu Baibolo isosa pa lwa ici: “Pantu Yehova e upeela amano, mu kanwa kakwe e mufumo kwishiba no mucetekanya; Pantu amano yakengila mu mutima obe, no kwishiba kukabe cisuma ku mweo obe, ubupanda bukakubaka, umucetekanya ukakulinda.”—Amapinda 2:6, 10, 11.

Kula mu Kutesekesha

12. Fintu nshi fimo ifyapulamo ifyo Lesa atucitila?

¹² Bushe tulatesekesha mu cituntulu cintu Lesa atucitila? Abumbile isonde lyayemba no kulipekanishisha ubumi. Abumbile abafyashi besu aba kubalilapo, muli ifyo ukucilenga ukucitikako kuli ifwe ukufyalwa. Atutantikile ukukwata ukwafwilisha kwa ndupwa no kwa cilonganino cakwato kutemwa. (Ukutendeka 1:27, 28; Yohane 13:35; AbaHebere 10:25) Atumine Umwana wakwe wine ibeli kwi sonde ku kutusambilisha ifingi pa lwa Mwine wine no kupayanya icilubula icilenga ubumi bwa muyayaya ukucitikako. Bushe mu cituntulu ulatesekesha ifya bupe fya musango uyo ifya kupapusha? Bushe filakusesesha ku kupokelela ubwite bwakwe ku kusambilila pa lwa wene no kumubombela?—Mateo 20:28; Yohane 1:18; Abena Roma 5:21.

13. Mulandu nshi uyumfwila ukuti Lesa alibo wasekelela mu bantu umo umo?

¹³ Kabumba wa kubumbwa konse alibo wasekelela mu bantu. Aitile Abrahamu “cibusa wandi,” kabili asosele kuli Mose ukuti: “Ninkwishibe shina.” (Esaya 41:8, NW; Ukufuma 33:12) Ibuku lya Ukusokolola lilangilila ukuti Lesa alikwate buku lya cimpashanya, nelyo “icimfungwa ca mweo,” icabamo amashina ya babomfi bakwe aba busumino “ukufuma ku kulengwa kwa calo.” Bushe ishina lyobe likasanshiwamo mulya?—Ukusokolola 3:5, NW; 17:8; 2 Timote 2:19.

14. Ni shani fintu ukukonka ifishinte fya kwa Lesa kwingawamya ubumi bobe?

¹⁴ Ifishinte fya kwa Lesa filabomba. Ukucite fintu mu nshila yakwe kulafumyapo impika ishingi—bucisenene, ukukunkuma ku miti ikola, ukukunkuma ku fya kunwa fikola, ukwimita kushifwaikwa, ubulwele bwa tuswende, ulukakala, ubukomi, no mutande walepa uwa fyabipa fimbi. Ukukonka inshila shakwe kukakwaafwa na kabili ukusanga ifibusa fya cine cine no kwikala ubumi bwacilapo insansa. Bushe ico tacili icawaminwa ukucita? (1 Abena Korinti 6:9-11) Nelyo fye uwacaice uuli kale kale uwapampamina ukucita ifintu mu nshila ya kwa Lesa kuti anonka ubukose bwafulilako ku kucita icili icalungama. Baibolo isoso kuti: “Ku muntu wa mpomfu [Yehova wa] mpomfu.” Na kabili ilatwebekesha ukuti “talekelesha babile bakwe” kabili “takashe abantu bakwe.”—Ilumbo 18:25; 37:28; 94:14; Esaya 40:29-31.

Selela ku Ntanshi mu Kubombela Lesa

15. Kupanda mano nshi ukwa bukapepa Solomone apeele imisepela?

¹⁵ Bushe amabuyo yobe yashimpwa mu calo cikote icilefwa nelyo mu calo cipya icalungama? Bushe ukutika kuli Lesa, nelyo bushe ukutika ku bantu ba mano aba ku calo abapilika wene? Bushe ukukokoloka, amasomo ya pa mulu, nelyo umulimo wa ku mubili uwa kulye nshita fiisa pa ntanshi ya kwa Lesa no mulimo wakwe? Imfumu ya mano Solomone alembele ibuku lyonse ilya kwa Lukala Milandu ku kulanga icilingile ukwise ntanshi mu bumi bwesu. Asondwelele ukuti: “Lelo ibukisha Kalenga obe mu nshiku sha bulumendo bobe, ilyo inshiku sha bubi tashilaisa, ne myaka tailafika ilyo ukatila, Tapaba kuli ine ukucankilwamo. Ukusupula kwa mulandu onse; fyonse na fyumfwika. Bela Lesa akatiina, baka amafunde yakwe; pantu ici e ca buntunse bonse.”—Lukala Milandu 12:1, 13.

16. Ni shani fintu abacaice bengatinamina amashuko yalundwako?

¹⁶ Bonse bamunyina bakalamba aba Bwina Kristu abo waishiba—baeluda, bapainiya, na bakangalila bobe aba muputule na ba citungu—baali pa nshita imo abana. Cinshi catungulwile ku mapaalo yantu baipakisha ilelo? Balitemenwe Lesa kabili bafwaile ukumubombela. Abengi aba bene mu bwaice bashukile inshita yalundwako intu bakwete ku kunonka ukwishiba no kubelesha. Basambilile no kwakana mu kulongana. Baakene mu kusambilisha, kabili batinamine amashuko yalundwako—ukucita bupainiya, umulimo wa pa Bethel, nelyo imibombele imbi iya kulambula. Tabaali ‘imisepela yacishamo’; lelo balikwete amabuseko ya lyonse no kwangwako pamo nga fintu wakwata. Nalyo line, baibomfeshe abene mu kumfwana no kufunda kwa kuti: “Conse ico mulecita, bombeni no mutima onse, nga kuli [Yehova, NW], te ku bantu iyo.”—Abena Kolose 3:23; linganyeniko Luka 10:27; 2 Timote 2:15.

17. Cinshi cingafwilisha abacaice ukulunduluka mu mulimo wa kwa Lesa?

¹⁷ Ni shani pa lwa iwe? Bushe mu cituntulu ulatesekesha ifintu fya bukapepa? Bushe ulasala ifibusa pa kati ka abo ababika imilandu ya ku mupashi intanshi? Bushe ulakoselesha bambi ukwakana na iwe mu mibombele ya Bwina Kristu? Bushe ulaya mu mulimo wa Bwina Kristu na bakalamba, abakwata ukubelesha kwacilapo ku kusambilila ukufuma kuli bene, ukusonda ubuseko bwabo, no kukoseleshiwa ku milimo yabo iyawama? Nte umo ebukisha ubushiku, mupepi ne myaka 20 iyapitapo, lintu pa muku wa kubalilapo umuntu umo umukalamba mu kukaba amulaalike ukuya nankwe mu butumikishi bwa mwi bala. Ici, e fyo asosa, cali ni nshita ya kwalukilapo mu bumi bwakwe: “Pa muku wa kubalilapo naleya pantu nafwaile ukuya, te pa mulandu fye wa kuti abafyashi bandi balensenda.”

18. Fintu nshi ifya kutontonkanyapo pa ntanshi ya kuitambika we mwine ku lubatisho?

¹⁸ Nga ca kuti ulecito kulunduluka mu kucite fintu mu nshila ya kwa Lesa, kuti mu kwangufyanya watendeka ukutontonkanya pa lwa lubatisho. Cili icacindama ukwibukisha ukuti ulubatisho takuli kusefya kumo ukwa kupita ukwingila mu bulumendo. Talulangisha ukuti ulekula, kabili tacili cintu cimo ico ulingile ukucita pa mulandu wa kuti ifibusa fyobe nababuula ulu lutampulo. Pa ntanshi ya kwipusha ukubatishiwa, ulingile ukukwata ukwishiba kwa kutendekelako ukwa cine no kulaikala mu kumfwana ne Cebo ca kwa Lesa. Ulingile ukukwata ukubelesha kwalinga mu kwakana uko kwishiba na bambi no kumwensekesha ukuti ici cili lubali lwakatama ulwa kupepa kwa cine. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Ulingile na kabili ukwishiba ukuti pa numa ya kubuula ulu lutampulo lwacindama ulwa Bwina Kristu ukenekelwa ukwikala mu kumfwana ne fishinte fya mibele isuma ifyalungama ifya Baibolo.b Mu mutima obe, ulingile ukuti walipeela ubumi bobe kuli Wiso wa ku mulu uwakwato kutemwa.—Linganyeniko Ilumbo 40:8, 9.

19. Ni lilali umuntu alingile ukubatishiwa?

¹⁹ Ulubatisho lutampulo ulo ubuula lintu ucitile ukupingulapo kwashangila ukwa kuti te mulandu ne cacitika mu bumi bobe ubwashala, iwe ukabombela Lesa. Cili cishibisho ca pabuuta ica kuti naucita ukuipeela kwapwililila, ukwabulo kushako, kabili ukwabule fipangano kuli Yehova ukupitila muli Yesu Kristu ku kucita ukufwaya kwa kwa Lesa. Eluda umo uwa Bwina Kristu ebukisha ubushiku, mupepi na citika wa myaka umwanda umo iyapitapo, lintu amwensekeshe ukuti: “Ndi no kucitapo icintu cimo pa lwa cene!” Michelle, Nte wacaice uwabatishiwe mu Newcastle, England, imyaka inono iyapitapo, atila: “Pa mushinku wa myaka 13, namwensekeshe ukuti ningile ukupeela ubumi bwandi no kubatishiwa; takuli icili conse ico nali no kucita ukucila ukubombela Lesa.”

20. (a) Ca kumwenako nshi icawama icaimikwa kale kale na makumi ya makana aya bacaice? (b) Ni shani fintu ici cilingile ukumonwa?

²⁰ Amakumi ya makana ya bacaice balibatishiwa mu nshita ya nomba line. Balisambilile Icebo ca kwa Lesa no kwishibe nshila shakwe, kabili lyene, ku lubatisho lwa mu menshi, mu buseko bailundile ku bakalamba abengi mu kulangilila apabuuta ukuipeela kwabo kuli Lesa. Balishiba ukuti ulubatisho te mpela lelo kutendeka fye ku nshila yaipeela mu cine cine iya bumi intu bali abapampamina ukukonka mu mulimo wa kwa Yehova kuli pe na pe.

[Amafutunoti]

Kuti Wayasuka Shani?

◻ Mulandu nshi ukwishiba kwa Cebo ca kwa Lesa kwacindamine fyo?

◻ Ni shani fintu winganonka ifyafulilako ukufuma ku kulongana kwa Bwina Kristu?

◻ Mapaalo nshi ukufuma kuli Lesa yalingile ukutukunta ku kumumfwila?

◻ Ni shani fintu wingaselela ku ntanshi mu mulimo wa kwa Lesa?

◻ Ni lilali umo alingile ukubatishiwa?