“Uyu E Mubili Wandi”

“BUULENI no kulya; . . . uyu e mubili wandi.” (Mateo 26:26, The New Jerusalem Bible)

Mu kuba na aya mashiwi, Yesu Kristu apishishemo umukate ushatutumuka ku batumwa bakwe lintu aimike Ica kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu. Lelo cinshi apilibwile ku mashiwi ya kuti, “Uyu e mubili wandi”?

ICASUKO kuli ici cipusho calibe cacindama kuli baKatolika ba ciRoma, apantu amashiwi ya kwa Yesu yapanga intendekelo ya cifundisho ca kwaluka kwa mukate no mwangashi mu mubili no mulopa wa kwa Kristu. Ukulingana ne ici cisumino, lintu baKatolika basefya iminsa no kulya ulukalisitiya, ciba mubili wa cine cine uwa kwa Kristu, nelyo umunofu. Kuti, kanshi, mu kukosa bapaasha New World Translation of the Holy Scriptures, iyo iipilibula amashiwi ya kwa Yesu ukuti: “Buuleni, lyeni. Ici cipilibula umubili wandi.” Uku kupilibula kutubulula ukuti umukate wali cimpashanya ca munofu wa kwa Yesu, te munofu uwine. Bupilibulo nshi bupeela itontonkanyo lyalungika?

Ishiwi lya ciGreek ilyapilibulwa “e” nelyo “cipilibula” ni e·stinʹ. Mu kutendekelako lipilibula “e,” lelo na kabili kuti lyapilibula “ukulangilila, ukutubulula.” Kupilibuka nshi kuli ukwawama muli aya mashiwi yashingulukako?

Icawamino kusakamana caba tulembo twa pe samba pali Mateo 26:26 mu lulimi lwa ciSpanish La Sagrada Escritura, Texto y comentario por Profesores de la Compañía de Jesús, Nuevo Testamento I (The Holy Scripture, Text and Commentary kuli baprofesa ba Company of Jesus, New Testament). Cilondolola ukuti: ‘Ubupilibulo, mu mimwene ya grama, kuti na kabili fye bwapilibulwa cilangilila nelyo cipashanya pamo nga e—ukupilibula ukwishibikwa kwa kukonke shiwi. Pamo nga ku fya kumwenako umo ubupilibulo bwaba cipashanya, Ukutendeka 41:26; Esekiele 5:5; Daniele 7:17; Luka 8:11; Mateo 13:38; 16:18; Abena Galatia 4:24; Ukusokolola 1:20 kuti yaloshiwako. Ubupilibulo bwa e ([mwi tontonkanyo lya] icapalana na) lyalitubululwa, nga fintu cingamonwa ukufuma ku fisumino fyalembwa, ukufumyako ukucitikako kwa nshila ya kulondolola, nelyo ukupashanya, kabili na mu nshila intu Icalici lya Kubangilila lyaumfwililemo ilongo lya mashiwi.’

Nga fintu uku kulembwa kwa ciRoma Katolika mu kulengama kulangilila, ukulingana na grama amashiwi ya kwa Yesu kuti yaumfwikwa mu nshila shonse. Na kuba, ishiwi lya ciGreek e·stinʹ lyapilibulwa “ubupilibulo bwa” mumbi muli The New Jerusalem Bible ya ciKatolika. (Mateo 12:7) Lishiwi nshi kapilibula engasobola pali Mateo 26:26? Apantu Yesu aali acili uwa mweo mu mubili wapwililika lintu alandile amashiwi ya ilyo ilembo, umukate uyo atambike abakonshi bakwe tawali na kuba umunofu wa cine cine. Mu kulundapo, umubili wakwe onse uwa buntunse uwapwililika walipeelwe nga ilambo lya cilubula. (Abena Kolose 1:21-23) E ico, ubupilibulo bwawamisha ubwa ici cikomo bwa kuti: “Ici cipilibula umubili wandi.” (NW) Umukate ushatutumuka wapashenye umubili wa kwa Yesu, uyo wali no kupeelwe lambo pa lubali lwa mutundu wa muntu.

Nangu cingati Baibolo ya pa lobe yakwata ubulondoloshi bwa kuti “Uyu e mubili wandi,” taulekabila ukufulunganishiwa. Yesu ilingi line abomfeshe ululimi lwapalako. Ilyo asosele ukuti, “Nine mwinshi” na “Nine mwangashi wine wine,” takuli nangu umo uwaumfwikishe ukuti aali mwinshi wa cine cine nelyo umwangashi wa cine cine. (Yohane 10:7; 15:1) Kabili, ukulingana na The New Jerusalem Bible, lintu atwalilile ukupishamo ulukombo lwa waini ku basambi bakwe no kusoso kuti: “Ulukombo ulu e cipingo cipya,” takwali nangu umo uwatontonkenye ukuti ulukombo mu cine cine lwali e cipingo cipya. (Luka 22:20) Mu kupalako, lintu asosele ukuti umukate ‘wali’ mubili wakwe, tufwile ukumfwikisha ukuti umukate ‘wapilibwile,’ nelyo wapashenye, umubili wakwe.