“Ubushiku bwa kwa Shikulu”
“NALI mu mupashi mu bushiku bwa kwa Shikulu.” (Ukusokolola 1:10) Ifyo e fyasosele umutumwa wa cikoloci Yohane, uuli mu cikope pa mulu, mu cipandwa ca kubalilapo ice buku lya mu Baibolo ilya Ukusokolola. Amashiwi yakwe yatwaafwa ukusanga inshita ya kufikilishiwa kwa fimonwa fyawamisha fintu atwalilila ukulondolola.
Te bonse, nangu cibe fyo, abasuminishanya no ubu bupilibulo bwa pa Ukusokolola 1:10. Ku ca kumwenako, kapilibula wa Germany Jörg Zink apilibula ukuti: “Naiswilemo umupashi wa mushilo—cali ni pa Mulungu.” Amabupilibulo yafulilako aya Baibolo, nangu cibe fyo, yapilibula inumbwilo ya ciGreek teiʹ ky·ri·a·keiʹ he·meʹrai pamo nga “ubushiku bwa kwa Shikulu.” Lelo mu tulembo twa pe samba ayengi yatungo kuti bulosha ku bushiku bwa pa Mulungu. Bushe ici calilungama?
Herders Bibelkommentar ya ciGerman, icitabo ca kuloshako ica ciKatolika, calondolola ukupelulula ku numa ya uku kutontonkanya ilyo yatila: “Ukuloshako nakucitwa pano [pa Ukusokolola 1:10] te ku Bushiku bwa Kupelako ubwa Bupingushi, ubo mu mano yapalako bwaishibikwa ngo ‘Bushiku bwa kwa Shikulu’, lelo ku bushiku bumo ubwa mu kulungatika ubwa mulungu. Abena Kristu ba mu kubangilila batendeke ukusefya ubushiku bwa kubalilapo ukwa mu mulungu pamo ngo bushiku bwa mibombele ikalamba iye calici mu kubangilila pa kati ka mwanda wa myaka uwa kubalilapo. (Imil. 20:7; 1 Kor. 16:2)” Nangu cibe fyo, amalembo yabili ayambwilwe ne co citabo tayashinina mu nshila iili yonse ukuti Abena Kristu ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo bamwene ubushiku bwa kubalilapo ubwa mu mulungu ngo “bushiku bwa mibombele ikalamba iye calici.”
Ilembo lya kubalilapo, Imilimo 20:7, lyambula fye ukuti Paulo, abanankwe ba pa lwendo, na Bena Kristu ukufuma ku Troa balongene pamo pa bushiku bwa kubalilapo ubwa mu mulungu ku ca kulya. Apo Paulo ali no kufumako ubushiku bwakonkelepo kabili tali no kumona bene pa nshita yatantalilako, ashukile aka kashita ukutambiko kusose cebo mu kutantalila.
Ilembo lya bubili, 1 Abena Korinti 16:2, lyakoseleshe Abena Kristu pa Korinti ukupaatulako indalama, “ku [bushiku] bwa ntanshi bwa mulungu no mulungu,” pa kuti bengakwatako fimo ifya kusangwilako kuli abo bali mu kukabila mu Yudea. Umusambi Adolf Deissmann apeele ukutubulula kwakwe ukuti ubu bushiku limbi kuti pambi bwali bwa kupokelapo amalipilo. Nangu ni fyo, ukutubulula kwa kwa Paulo kwali ukubomba, apo indalama kuti shapwa mu kati ka mulungu.
Takwaba apali ponse mu Baibolo apo casoswa ukuti Abena Kristu mu nshiku sha batumwa bamwene ubushiku bwa ntanshi ubwa mu mulungu, nomba ubwitwa Umulungu, ngo musango we sabata lya Bena Kristu, ubushiku bweka fye ubwaimikwa pa mbali ubwa kukumaninapo libili libili ku mapepo. Ni pa numa ya mfwa ya batumwa epela e lintu ubushiku bwa Umulungu bwaishile mu kumonwa muli iyi nshila no kwitwa “ubushiku bwa kwa Shikulu.” Ici cali lubali lwa busangu bwasobelwe na Yesu na batumwa abene.—Mateo 13:36-43; Imilimo 20:29, 30; 1 Yohane 2:18.
Cinshi, lyene, cili e “bushiku bwa kwa Shikulu?” Amashiwi yashingulukako aya Ukusokolola 1:10 yasonta kuli Yesu nga Shikulu umwine wa bushiku. Icebo ca kwa Lesa caishibisha inumbwilo pamo nga “ubushiku bwa kwa Shikulwifwe Yesu Kristu” pamo ne nshita ya bupingushi bwa mutundu wa muntu no kubweshiwa kwa Paradise.—1 Abena Korinti 1:8; 15:24-26; Abena Filipi 1:6, 10; 2:16.
Muli ifyo, Hans Bruns, mu bupilibulo bwakwe no kulandapo, Das Neue Testament (Icipingo Cipya), alilungika ilyo alando kuti: “Bambi batwalilila ukusumina ukuti wene (Yohane) alelanda pano pa lwa bushiku bwa Umulungu, lelo cili icacilamo kupalo kuti alelosha ku Bushiku bwalumbuka ubwa kwa Shikulu, ubo amabulondoloshi yakwe yonse yashingulwikeko pa lwa cene yalelandapo.” W. E. Vine atila: “‘Ubushiku bwa kwa Shikulu’ . . . Bushiku Bwakwe ubwa bupingushi bwaishibikwa pa calo.” Lexikon zur Bibel (Lexicon ya Baibolo) iya kwa Fritz Rienecker isoso kuti “ubushiku bwa kwa Shikulu” mu kulengama bulosha ku “bushiku bwa bupingushi.”
Ukumfwikisha kwalungama ukwa numbwilo “ubushiku bwa kwa Shikulu” kutwaafwa ukumfwa ibuku lyonse ilya Ukusokolola. Ukucilisha, ubushinino buli bwa kuti bulya bushiku bwalitendeka kale. Ifyo cili icakatama, lyene, ukuti ‘tuleumfwa ifyebo fya kusesema ifya Ukusokolola uku, no kubake fyalembwamo’!—Ukusokolola 1:3, 19.
[Icikope pe bula 27]
Ubulondoloshi bwalengama kabili ubwalingana ne nshita bwalipeelwa muli Revelation—Its Grand Climax At Hand! Ici cakwaafwa ukusambilila Baibolo ica kucincimusha nomba kuti casangwa mu ndimi 33