“Ukaba na Ine mu Paradise”
ILYO akobeme pa cimuti ca kuputunkanishiwilwapo, ukufwa mu kushikitika, intalamisoka yapaapeete umwaume wali pa mbali yakwe ukuti: “Mwe Yesu, mukanjibukishe ilyo mukengila mu bufumu bwenu.” Yesu, nangu cingati na o wine alefwa mu ku kalipwa kwabipisha, ayankwileko ukuti: “Icine cine ndekweba ilelo, Ukaba na ine mu Paradise.” (Luka 23:42, 43, NW) Mwandi lisubilo lya kusansamusha ilya kutambika ku muntu uulefwa!
Bushe wacimona, nangu ni fyo, ukuti New World Translation—ubupilibulo bwambwilwe muli paragrafu yafumako—bubika icishibilo ca pa kwiminina pa numa ye shiwi “ilelo” pa kupilibula aya mashiwi ya kwa Yesu? Ici ciletako itontonkanyo lya kuti nelyo fye ni pa bushiku bwa mfwa yakwe ine, Yesu aali na maka ya kulaya ubumi muli Paradise kuli cilya cipondo. Pa lubali lumbi, The New English Bible ibika icishibilo ca pa kwiminina mu mashiwi ya kwa Yesu muli iyi nshila: “Ndekweba ici: ilelo uleba na ine mu Paradise.” Amabupilibulo yambi ayengi yalasuminishanya na The New English Bible, ukupeelako imfundo ya kuti Yesu ne cipondo calefwa baleya ku Paradise bulya bwine bushiku. Mulandu nshi ubupusano? Kabili ni cili kwi icishibilo ca pa kwiminina icalungika?
Na kuba, takwali icishibilo ca pa kwiminina muli bamanyuskripti ba ciGreek aba mu kubangilila aba Baibolo. E co, lintu icishibilo ca pa kwiminina caishibishiwe, bakambula ba Baibolo na bakapilibula baali no kubika icishibilo ca pa kwiminina ukulingana no kumfwikisha kwabo ukwa cine ca Baibolo. Bushe, lyene, ubupilibulo bwa cishilano bwalilungika? Bushe Yesu ne ncitatubi baile ku Paradise bulya bushiku bafwile?
Iyo, ukulingana na Baibolo, baile ku cifulo ciitwa mu ciGreek Haʹdes na mu ciHebere Sheʹol, fyonse fibili filosha ku nshishi ya cinkumbawile iya mutundu wa muntu. (Luka 18:31-33; 24:46; Imilimo 2:31) Ulwa abo abali muli ico cifulo, Baibolo isosa ukuti: “Lelo abafwa bantu abashaishiba kantu nangu kamo . . . Takuli ica kucita nangu ca kwelenganya nangu kwishiba nangu mano ku Mbo [Greek, Haʹdes], uko uleya.” Te paradise nangu fye panono!—Lukala Milandu 9:5, 10.
Tacali ifyo ukufikila pa bushiku bwalenga shitatu e lintu Yesu abuushiwe ukufuma ku Hades. Lyene, mu kati ka nshita mupepi ne milungu mutanda acitile ukumoneka kwafulilako ku basambi bakwe ukushinguluka incende ya Palestine. Pali kamo aka uto tushita, Yesu aebele Maria ukuti: “Nshilanina nje kuli Tata.” (Yohane 20:17) E ico, nelyo fye ni lilya line aali talafika ku cifulo icili conse icali no kwitwa paradise.—Ukusokolola 2:7.
Mu mwanda wa myaka uwalenga itatu C.E.—lintu ukukumbinkanya kwa cisambilisho ca Bwina Kristu na mano ya buntunse aya ciGreek kwalecitika lubilo lubilo—Origen aambwile Yesu ngo walesosa ukuti: “Ilelo uleba na ine mu Paradise wa kwa Lesa.” Mu mwanda wa myaka uwalenga ine C.E., bakalemba be calici bapaashishe ukubika icishibilo ca pa kwiminina pa numa ya “ilelo.” Ici cilangilila ukuti inshila ya cishilano iya kubelengelamo amashiwi ya kwa Yesu yalikwata ilyashi lya kale ilyalepa. Lelo na kabili cilelangilila ukuti nelyo fye ni mu mwanda wa myaka uwalenga ine C.E., amashiwi ya kwa Yesu yalebelengwa na bamo ukulingana ne nshila yapilibwilwamo muli New World Translation.
Ilelo na kabili, nangu cingatila bakapilibula abengi babika icishibilo ca pa kwiminina pali Luka 23:43 ukulingana ne cishilano ce calici, bamo babika icishibilo apa kwiminina kwati ni New World Translation. Ku ca kumwenako, mu bupilibulo bwa ciGerman ubwa kwa Profesa Wilhelm Michaelis, amashiwi ya kwa Yesu yabelengwa ukuti: “Mu cine cine, nakupeela uku kwebekesha nelyo fye ni lelo: Ukaba (bushiku bumo) pamo na ine mu Paradise.”
Cinshi, lyene, cintu amashiwi ya kwa Yesu yapilibwile kuli ncitatubi? Kuti pambi alyumfwilepo ukutunga kwa kuti Yesu ni Mfumu yalaiwa. Ukwabulo kutwishika, alishibe pa lwe lumbo “imfumu ya baYuda” ilyo Pilato aali nalemba no kukobeka pa mulu wa mutwe wa kwa Yesu. (Luka 23:35-38) Nangu cingatila intungulushi sha butotelo mu bumankonso bakeene Yesu, ici cipondo calapila calumbulwile icitetekelo cakwe, ukusosa ukuti: “Mwe Yesu, mukanjibukishe ilyo mukengila mu bufumu bwenu.” Taenekele ukuteka na Yesu, lelo alefwaya ukunonkelamo ukufuma mu kuteka kwa kwa Yesu. E ico, Yesu, nelyo fye ni pali bulya bushiku bwacilishapo ukwafya, alaile ukuti ncitatubi aali no kuba na wene mu Paradise.
Muli paradise nshi? Muli Baibolo, Paradise wa kutendekelako aali libala lyapala parka ilya Edene ilyo abafyashi besu aba kubalipo balufishe. Baibolo ilaya ukuti ilya Paradise ya pe sonde ikabweshiwa pe samba lya Bufumu bwa kwa Lesa, ubo Yesu abapo Imfumu. (Ilumbo 37:9-11; Mika 4:3, 4) E co, Yesu akaba pamo na ilya ncitatubi ne minshipendwa ya bambi abafwa lintu ababuusha ukufuma ku nshishi ukuya ku bumi pe sonde lya paradise kabili kwi shuko lya mu nshita ilya kusambilila ukufwaya kwa kwa Lesa no kwikala kuli pe na pe.—Yohane 5:28, 29; Ukusokolola 20:11-13; 21:3, 4.