Bapainiya Balapeela no Kupokelela Amapaalo
“BUPAINIYA bwaba bwa mutengo ukalamba ukucila incito yatunguluka iya ku calo. Takwaba icacilapo ukwikusha ukucila pa kwaafwa abantu ukwisa mu kwishiba Yehova ne cine cakwe.” E fyasosele umwanakashi wa Bwina Kristu umo uwasalile bupainiya—ukushimikila Ubufumu ukwa nshita yonse—nge ncito yakwe. Ni ncito shinga shimbi ishingapeela insansa sha musango yo?
Bupainiya bwaba buyo bwasansabala kabili ishuko lyaumo mutengo. Ni shani fintu umuntu engasala ubumi bwa musango yo? Cinshi cikabilwa pa kukakatila kuli bupainiya pa nshita yalepa ku kulobolola amapaalo ayo butambika?
Ifintu fibili fyaliba ifyakatama. Ica kubalilapo, imibele yalungama. Abengi bekala mu mibele iyo mu kumonekesha ilenga bupainiya ukukanacitikako. Ne ca bubili, ukufikapo kwa ku mupashi ukwalinga ne mibele ya mutima. Kwena, nampo nga imibele ya ndakai yasuminisha umuntu ukubomba bupainiya nelyo iyo, bonse kuti babombelapo ku kulundulula imibele ya Bwina Kristu iyakosoka.
Umulandu Bamo Bacitila Bupainiya
Milingo nshi iya kubomba bupainya bwatunguluka? Cisuma, ukulamuka kwa kushimikila kwaliba ukwakatama. Bapainiya bakabila ukwishiba ifya kupeela imbila nsuma ku bantu bashaishibana nabo, ukucita ifipempu fya kubwelelamo ku balesekelela, no kutungulula amasambililo ya Baibolo aya mu ŋanda. Ukubulisha uku kulamuka kuti kwafuupula painiya. Nangu ni fyo, ifintu fimbi na fyo fyaliba ifyacindama.
Ku ca kumwenako, fyonse ifyakuma ku kupepa kwesu fyalundana no kwampana kwesu na Yehova no kuteyanya kwakwe. Ici cisanshamo ukubomba bupainiya. Painiya wacaice uwe shina lya Rado alondolwele ukuti: “Ku wacaice, takwaba icintu cawamisha ukucila pa kwibukisha Yehova no kwenda mu nshila ya cine.” Ee, ukubomba bupainiya ni nshila ishaiwamina ku misepela iya kulangishishamo ukutemwa kwa iko kuli Yehova no kupalamina kwa iko kuli wene.—Lukala Milandu 12:1.
Ukwishiba no mucetekanya na fyo fyalicindama. (Abena Filipi 1:9-11) Mu cishinka, ifi fyaba e mafuta ayalenga injini wesu uwa ku mupashi ukutwalililo kulabomba. Isambililo lya pa lwesu ilya lyonse lyaliba ilyafwaikwa ku kusengauka ukuba uwafunshika lwa ku mupashi, ukulufya ukucincimuka kwesu no kushininwa. Kwena, ukwishiba uko tupokelela kulingile ukwambukila te mano fye yesu yeka lelo no mutima. (Amapinda 2:2) Mu kulunda kwi sambililo lya pa lwesu, kanshi, tulekabila inshita ye pepo no kwetetula pa kuti ukwishiba tunonka kwingambukila umutima. Lyene, nga ca kuti imibele yasuminisha, tukafwaya ukubomba bupainiya.—Linganyako Esra 7:10.
Ukutendeka umulimo wa bupainiya na kabili kupinda umupashi wa kuipeela bulilambo. Umulumendo we shina lya Ron akwete amapange yakwe yonse aya kubomba bupainiya ayatantikwa. Alelolela fye inshita isuma pa kuti engatendeka. Mu kulungatika, alefwaya incito iyo ingamusuminisha ukubomba bupainiya kabili pa nshita imo ine ukuipakisha fimo ifya muilemeno fya mu bumi. Lintu alandile ici kuli nkashi wakosoka, icasuko ca kwa nkashi calimucilimwishe. Nkashi atile: “Yehova apaala incitilo, te malayo.” Uyu mulumendo asangile incito iya malipilo yanono iyo yamusuminishe ukukwata inshita ya kubomba bupainiya. Ukubomfya Mateo 6:25-34 kukaafwa umuntu ukutunguluka mu kuba na malipilo ayanono.
Ukuitemenwa kwabamo ukuicefya ukwa kukonka imitubululo isuma kuti pambi kwasangwilako ku kwingila mu mulimo wa bupainiya. Mu kubangilila mu bumi bwakwe ubwa Bwina Kristu, Hanna alundulwile ukufwaisha kwa kubomba bupainiya. Lelo tabombele bupainiya ilintu alekusha ulupwa, kabili pa numa aibimbile mu ncito ya fya makwebo. Ukumfwila ukufunda kusuma ukufuma kuli baeluda bapempwila, alilekele incito yakwe iya ku mubili iya kusekesha no kutampa umulimo wa bupainiya. Hanna nomba akumanya ubuseko bukalamba mu kuleta bambi ku kuipeela no kwaafwa abaleko kubomba.
Ukuba uwa kutasha pa cintu icine cacita mu bumi bwa umo na ko kwine kuti kwaba ca kucincisha ku kubomba bupainiya. Languluka umulandu wa mwanakashi umo uwapopomenwa icibi uo icupo cakwe calebongoloka. Iyi mibele yalyalwike apakalamba lintu asambilile icine ca Cebo ca kwa Lesa no kutampa ukucibomfya. Uwacincimushiwa pa fintu icine camucitile, apingwilepo ukuti inshila yawamisha iya kulangishishamo ukutasha yali kubomba bupainiya no kwaafwa bambi. E fyo acitile, kabili nomba alakumanya amapaalo ya kukwata amasambililo ya Baibolo ayengi no bumi bwa lupwa ubwa nsansa.
Bambi Kuti Baafwa
Bapainiya ilingi line balaletako bapainiya bambi. Rado, uulumbwilwe mu kubangilila, aali ne myaka ya bukulu mutanda lintu bapainiya babili balesambilila Baibolo na bafyashi bakwe. Lintu aali acili umunono, lyonse aleya na ba bakashimikila ba nshita yonse mu butumikishi bwa mwi bala. Rado umwine wine abele painiya wa nshita yonse pa mushinku wa myaka 17. Umulumendo na umbi, Arno, akushiwe mu ŋanda ya Bwina Kristu lelo asangwike uwanaka lwa ku mupashi. Pa numa, aimine pa kubukulula ubukose bwakwe ubwa ku mupashi, kabili nomba atila: “Napokelele ukukoselesha ukwingi ukufuma kuli bapainiya. Nabishenye na bene ukucilisha mu nshita ya cuti wa ku sukulu kabili limo limo nalecita lipoti amaawala ya mulimo wa mwi bala ayafula ukufika kuli 60 pa mweshi. Pa numa ya ico, ulutampulo ukufika ku mulimo wa bupainiya bwa nshita yonse [ubupinda amaawala 90 cila mweshi] talwali ulwayafya nga nshi.” Ukwetetula pa kufunda kwa 1 Abena Korinti 7:29-31 ukwa kukanabombelako ku fya pano isonde mu kukumanina mu cituntulu kwalyafwa abacaice ba musango yo.
Umupashi wa bupainiya kuti walimba imishila mu kucilapo ukwanguka mu ŋanda umo amabuseko ya ku mupashi yakwata icifulo ca ntanshi na bafyashi bakoselesha abana babo ukwingila mu butumikishi bwa nshita yonse. Philo, uwakulile mu ŋanda ya musango yo, atila: “Abengi bampandile amano ukutwalilila amasomo yandi, ku kubomba ukuti nkakwate ncito ya ku calo ku ntanshi. Lelo abafyashi bandi balingafwile ukupanga ukusalapo kwa mano. Banjebele ifyo nga ca kuti mu cituntulu nalefwaya ukupekanishisha inshita ya ku ntanshi, iciisa intanshi candi cilingile ukuba kulundulula ukwampana na Yehova.”
Umwanakashi wacaice uwe shina lya Thamar na o wine alosha umulimo wakwe uwa bupainiya ku ca kumwenako no kubombesha kwa bafyashi bakwe. Atila: “Te kuti njibukishe mu cituntulu lintu nalundulwile imimwene ya ku mupashi iya bumi, lelo nalishiba ukuti nshafyelwe nayo. Umwata wa bafyashi bandi uwa kwakana mu mulimo wa mwi bala lyonse no kusangwa ku kulongana, pamo pene no kutemwa icine kwabo ukwashika, kwalingafwile apakalamba ukulundulula imimwene yandi iya ku mupashi.”
Ukukakatila ku Kupingulapo Kobe
Pa numa umuntu aingila mu mulimo wa bupainiya, umukoosha muli wene umupeela amaka ya kulobolola ukunonkelamo kwakumanina muli uko kupingulapo kwa mano. Ukufunda kubomba ukwingi kuti kwapeelwa ukulola kuli ubo buyo. Ku ca kumwenako, bapainiya balacita bwino ukusambilila ifya kutantika inshita yabo ku kuilenga ukuba iisandulula ukufika pantu bengapesha. Nalyo line, ica kusangwilako cacilapo ukucindama citwalilila ukuba kwampana kwa uyo muntu na Yehova no kuteyanya Kwakwe.
Icalundana ne ci mibele yabamo ipepo. “Lintu naishile mu cine, nalefwaisha sana ukubomba bupainiya,” e fyasosa Cor. Nangu cibe fyo, wishi apampamine pa kuti intanshi atale apwishe kosi pa universiti ya fya Bulimi. Pa numa, Cor atampile ukubomba bupainiya. Mu kupita kwa nshita alyupile, kabili umukashi wakwe ailundile kuli wene mu mulimo wa bupainiya. Lintu umukashi akwete ifumo, alolenkene no kucitikako kwa kuleka umulimo wa bupainiya. “Nalipepele kuli Yehova ilingi line no kutuula pa ntanshi yakwe ukufwaisha kwa mutima wandi ukwa kutwalilila ukubomba bupainiya,” e fisosa Cor. Mu kupelako Cor alisangile umusango wa ncito iyamupeele amaka ya kubomba bupainiya ilintu alesunga ulupwa.
Ukuteko mutima mu kuba ne fikabilwa fya ku mubili ca kusangwilako na cimbi ico ilingi line icaafwa umuntu ukutwalilila mu butumikishi bwa bupainiya. Umutumwa Paulo alembele ati: “Imibele yenu ibe iishatemwa ndalama; muteke imitima ku fintu ifyo mukwete, pantu Umwine atile, Nshakakupoose nakalya, nangu kukusha nakalya.” (AbaHebere 13:5) Ukuteko mutima mu kuba ne fintu fya ndakai kwaafwile Harry na Irene ukutwalilila ukubomba bupainiya. Irene, uuli ni mpofu, aba ni painiya pa myaka cinekonsekonse. “Tatwatala atumonapo imibele yesu iya fya ndalama nge mpika,” e fyo asosa. “Twali fye abasakamana ukukanalundapo ifisendo fya mu fya ndalama ifishalinga. Lyonse tulapenda ifipooswa. Ubumi bwesu lyonse bwaliba ubwayanguka, nangu ca kuti bwaliba ubusuma, kabili bwaliba ubwafumba ku mapaalo.”
Ubuseko Ubwingi na Mapuaalo
Ukulolesha ku numa pa myaka yapitapo pabula iya kubomba bupainiya, Thamar atila: “Ciisa mu kukupalamika kuli Yehova, kwati mu cituntulu alikwikata ku kuboko.” (Ilumbo 73:23) Ifya kwesha fimo na fyo filesa ku muntontonkanya. “Ukukanapwililika kwandi kwine ukupuminkanya na kulya ukwa bambi lyonse kwalencusha,” e fyalundapo Thamar. “Mu kulundapo, nali no kulolesha bamunyina ne nkashi abasalilepo ubumi bwacilapo ukulambula lwa ku mubili, kabili ukusalapo kwabo kwalemoneka ukwa kucebusha lintu naleya ku ŋanda ne ŋanda mu mfula ne mpepo. Lelo mu kati ka mutima wandi, te kuti ntemwe ukukabushanya ififulo na bene. Cinshi cimbi icingaleta ubuseko bwa musango yo, ukwikushiwa kwa ku mupashi ukwa musango yo, na mapaalo ya musango yo pa mbali ya bupainiya?” Bushe kuti wakatamika amabuseko yapalako na mapaalo?
Pa mulandu wa kuti bapainiya bapoosa inshita yafulilako mu butumikishi bwa Bwina Kristu, baliba mu cifulo cisuma ica kwaafwa abantu umo umo abafulilako ukunonka ukwishiba icine ca Baibolo. Harry na Irene, abalumbwilwe mu kubangilila, batila: “Kwaliba amashuko ayengi ayengakwatwa mu kuteyanya kwa kwa Yehova, lelo ukwaafwa uulesekelela umupya ukulunduluka ukufika ku kuba umubomfi wa kwa Yehova e lyakulisha pali yonse.”
Painiya na umbi alumbulwile imilandu bwino lintu atile: “Amashiwi ya pa Amapinda 10:22 yalishininkisha ukuba aya cine kuli ine: ‘Ipaalo lya kwa Yehova lyene lilacindamika, kabili talundako ukulungulula.’ Libili libili, ili lembo lyalifikilishiwa kuli ine mu myaka nabombela Yehova.”
Mwe bafyashi, bushe mulelimba ukufwaisha kwa kubomba bupainiya mu bana benu? Bapainiya, bushe mulatukuta ukubalamuna uku kufwaisha muli bambi? Baeluda, bushe mulafwilisha bapainiya mu cilonganino cenu no kwaafwa ukulundulula umupashi wa bupainiya muli bambi? Shi ababomfi ba kwa Yehova abafulilako nabaseshiwe ukutinamina amapaalo yafumba aya musango yo ilyo baleibimba mu mulimo wa bupainiya.