Bushe Mulepashanya Lesa Wesu Uushaba Na Kapaatulula?
NI KWI kushaba kapaatulula? Kwalibako Umo uushaba na kapaatulula nangu panono, takwate mpatila, umucisha cinani, nelyo umusoobolola. Ni Yehova Lesa, Kabumba wa mutundu wa muntu. Nangu cibe fyo, ukukuma ku bantunse, kalemba wa mu mwanda wa myaka uwalenga 19 umuNgeleshi Charles Lamb ukwabulo kupita mu mbali alembele ukuti: “Mu kulungatika fye, ndi muntu uwaisulamo impatila—uutemwa no kupata.”
Ukukuma ku kukanaba na kapaatulula, abantunse bena balipelebela nga nshi. Imyanda ya myaka iingi iyapitapo Imfumu ya mano iya mu Israele Solomone atile “abantu bacito lukambo ku bantu ku kubabifya.” (Lukala Milandu 8:9) Ulupato lwa mushobo, ukukansana kwa nko, no bulwani bwa pa lupwa fitwalilila ukufulilako. E ico, bushe calibamo amano ukusumino kuti, pa lwabo beka, abantunse kuti baletako ubwikashi bwabulamo akapaatulula?
Ukubombesha kwa maka kulakabilwa ku kulama imibele yesu iya mutima no kufumya mu kati kesu impatila iili yonse iyalimbe mishila. (Abena Efese 4:22-24) Ukwabula ukwishiba kuti twakongamina ku kuba ne mibele iyo twatoolele mu bwikashi na ku sukulu na ilya twafumishe ku fikulilo fya lupwa lwesu, umushobo, no luko. Uku kukongama kumoneka ukwa kaele ilingi line kulalimbe mishila no kulundulula imibele ya mutima iyo iitwala ku kuba na kapaatulula. Kapingula umwina Scotland kabili kalemba Kanabesa Francis Jeffrey asumine fye no kuti: “Takwabako icili conse ico umuntu ashishiba no kwishiba ati nakwata, pa mbali ya mpatila yalimbwa mu kushika.”
Lenaa muntu umo uusumina ukuti ukubombesha kwa maka kulakabilwa ku kulwisha ukukongama kwa kuba na kapaatulula. Ku kushinshibika ulupato mu muntu, asoso kuti, “cifwaya ukubombesha nga nshi pa mulandu wa kuti imikulile ilasonga apakalamba.” Lena na kabili asumino kuti ukucinkulako kwa lyonse kulakabilwa.
Ukushimikwa kwa kwa Yehova Ukwa Kukanaba na Kapaatulula
Yehova e ca kumwenako capwililika ica kukanaba na kapaatulula. Ukufuma ku kutendeka fye kwa Baibolo, tubelenga inshila alangishemo ukubulwa akapaatulula mu mibombele yakwe na bantunse. Kuti twasambililako ifingi ukufuma ku fya kumwenako ne fya kucinkulako fishaiwamina ifyakonkapo.
Yehova alangishe ukukanaba na kapaatulula lintu anyantukile mu fintu pa kuti umutumwa wa ciYuda Petro engabilisha imbila nsuma kuli Korneli na Bena fyalo bambi mu 36 C.E. Pali ilya nshita Petro asosele ukuti: “Lesa taba na kapaatulula ka bantu, lelo uwa mu luko lonse uwamutiina no kubombo kulungama asekelelwa kuli wene.”—Imilimo 10:34, 35.
Mu mibombele yakwe yonse no lupwa lwa buntunse, Yehova lyonse fye alilangisha ukubulwa akapaatulula. Pa lwa kwa Wishi Kristu Yesu atile: “Alenga akasuba kakwe ukutulila ababifi na basuma, no kuleke mfula ilokele abalungama na bashalungama.” (Mateo 5:45) Ukusansabika Yehova mu kulundapo ukuti ni Lesa uushaba na kapaatulula, Petro abilishe ukuti: “Atekanya kuli imwe pa kukanafwayo muntu ukonaika, lelo onse ukulola ku kulapila.”—2 Petro 3:9.
Mu kasuba ka kwa Noa, lintu ‘bwafulile ububi bwa bantu pano isonde, no kuti ukulinga konse kwa matontonkanyo ya mitima yabo kwabipa fye inshiku shonse,’ Yehova abilishe ukonaulwa kwa cilya calo ca mutundu wa muntu. (Ukutendeka 6:5-7, 11, 12) Nangu cibe fyo, pa kukambishiwa na Lesa kabili uku ninshi na bantu baikeleko lilya balemonako, Noa akuulile icibwato. Ilyo wene na bana bakwe abaume balekuula icibwato, Noa na kabili aali ni “kabila wa bulungami.” (2 Petro 2:5) Te mulandu no kwishiba ukulemenena ku bubifi ukwa ilya nkulo, mu kubulwa akapaatulula Yehova abatumine ubukombe bwaumfwika. Aipukishe mintontonkanya yabo ne mitima ukupitila mu kuleka Noa ukukuula no kushimikila. Balikwete ishuko ilili lyonse ilya kwankulako, lelo mu cifulo ca ico “tabaishibe lyasukile ilyeshi lyaisa no kusenda bonse.”—Mateo 24:39.
We ca kumwenako ulawama ica kubulwa akapaatulula kwa kwa Yehova! Muli shino nshiku sha kulekelesha ishayafya, cilasesha ababomfi ba kwa Lesa ukubilisha imbila nsuma iya Bufumu mu nshila imo ine ukwabula akapaatulula. Mu kulundapo, tabakwinda ukubilisha ubushiku bwa cilandushi ca kwa Yehova. Apabuuta tuutu, balabilisha ubukombe bwa kwa Yehova ukwabula akapaatulula pa kuti uuli onse engomfwa.—Esaya 61:1, 2.
Amalayo ya kwa Yehova ku fikolwe Abrahamu, Isaki, na Yakobo yalengele cene ukuba icamonekesha ukuti ni Lesa uushaba na kapaatulula. Ukupitila muli uyu mutande wa lupwa lwa kulungatika e mwali no kufuma Umuntu wasontwa ukupitila mu o ‘inko shonse isha pano isonde shali no kuifwailo kupaalwa.’ (Ukutendeka 22:18; 26:4; 28:14) Kristu Yesu aishileba e uyo Muntu wasontwa. Ukupitila mu mfwa ya kwa Yesu no kubuushiwa, Yehova apayenye inshila ya kupusunsukilamo umutundu wa muntu uwa cumfwila. Ee, ukumwenamo mwi lambo lya cilubula ilya kwa Kristu kuti kwasangwa ukwabula akapaatulula.
Mu nshiku sha kwa Mose, ukubulwa akapaatulula kwa kwa Yehova kwalimonekele mu nshila ya kusungusha nga nshi ukukuma ku bana banakashi ba kwa Selofehadi. Aba banakashi basano balolenkene no bwafya ukukuma ku bupyani bwa kwa shibo mu Calo Calaiwe. Ici cali ni pa mulandu wa kuti wali mwata wa mu Israele ku bana baume aba muntu ukupyana impanga. Nangu cibe fyo, Selofehadi afwile ukwabula ukufyala umwana mwaume uwa kumupyana. Abana banakashi basano aba kwa Selofehadi kanshi batwele umulandu wabo pa ntanshi ya kwa Mose ukuti abomfwe ukwabula akapaatulula, ukusoso kuti: “Nga cinshi ico lifumiwe ishina lya kwa shifwe mu kati ka lupwa lwakwe, pantu takwete mwana mwaume? Tupeeleni icamaninwa mu kati ka bamunyina ba kwa shifwe.” Yehova alikutike ku kulomba kwabo no kweba Mose ukuti: “Ngo muntu afwa, no mwana mwaume takwete, e lyo mukatwale ica kupyaninina cakwe ku mwana wakwe umwanakashi.”—Impendwa 27:1-11.
Mwandi lisambililo lyabamo kutemwa ilya kukanaba na kapaatulula! Pa kushininkisha ukuti ubupyani bwa mikowa tabupeelwe ku mukowa umbi lintu abana banakashi baupwa, balefwaikwa ukuupwa fye ku “lupwa lwa mukowa wa kwa shibo.”—Impendwa 36:5-12.
Ukumwensekesha kwalundwapo ukwa kukanaba na kapaatulula kwa kwa Yehova kulamonwa mu nshiku sha mupingushi kabili kasesema Samwele. Yehova amutumine ukusube mfumu ipya iya mukowa wa kwa Yuda mu lupwa lwa kwa Yese umwina Betelehemu. Lelo Yese akwete abana baume 8. Nani aali no kusubwa ukube mfumu? Samwele atemenwe icata ca kwa Eliabu. Nangu cibe fyo, Yehova talufiwa ku mimonekele ya ku nse. Aebele Samwele ukuti: “Wilolesha kumoneka kwakwe, nangu butali bwa ciimo cakwe . . . pantu Yehova tamona ifyo umuntunse amona; pantu umuntunse amona pa menso, lelo Yehova amona mu mutima.” Davidi, uwacepesha pa bana baume ba kwa Yese, e wasalilwe.—1 Samwele 16:1, 6-13.
Ukusambililako ku Kukanaba na Kapaatulula Ukwa kwa Yehova
Kuti cawama baeluda ba Bwina Kristu bapashanya Yehova ukupitila mu kulolesha pa mibele ya ku mupashi iya wasumina munabo. Cintu cayanguka ukulinga umuntu pa kubomfya ifipimo fyesu fiine, ukuleka ukuyumfwa kwesu kwine ukufimbilikisha imilingile yesu. Pamo nga fintu eluda umo asosele ati, “ndesha ukubomba na bambi mu nshila iiteemuna Yehova, ukukanashimpwa pa mfundo shandi ishabamo impatila.” Fintu caba ica kunonsha ku babomfi ba kwa Yehova bonse ukubomfya Icebo cakwe nge ca kupiminako!
Ifya kumwenako fya mu Baibolo ifili pa muulu fitwaafwa ukucimfya ukuyumfwa kwa mukosela ukwa mpatila ya mushobo nelyo iya buluko. Ukupitila mu kupashanya ukukanaba na kapaatulula ukwa kwa Yehova, tulacingilila icilonganino ca Bwina Kristu ku mpatila, umusoobolola, no mucisha cinani.
Umutumwa Petro aishibe ukuti “Lesa taba na kapaatulula ka bantu.” (Imilimo 10:34) Umucisha cinani waba mulwani wa kubulwa akapaatulula kabili kwaba kutoba ifishinte fya kutemwa no kwikatana. Yesu aali uwa kucebusha ku babusu, abanakuka, na balanda, kabili alyangwishe icisendo cabo. (Mateo 11:28-30) Alipuseneko nga nshi ku ntungulushi sha mipepele isha ciYuda, ishaleimya ulupaka pa bantu, ukubatwika ifisendo fyafina ifya mafunde. (Luka 11:45, 46) Ukucite ci no kusenamina fye abakankaala na balumbuka mu cituntulu takwaumfwene ne fisambilisho fya kwa Kristu.—Yakobo 2:1-4, 9.
Ilelo, baeluda ba Bwina Kristu balanakila kuli bumutwe bwa kwa Kristu no kukanaba na kapaatulula ku bantu ba kwa Yehova bonse abaipeela. Ilyo ‘balecema umukuni wa kwa Lesa uwaba kuli bene,’ balataluka ku kuba no mucisha cinani pa mulandu wa ndalama, ukupusana kwa buntu, nelyo ifikakilo fya lupwa. (1 Petro 5:2) Pa kupashanya Lesa wabula akapaatulula no kumfwila ukusoka kwakwe ukwa kutaluka ku mucisha cinani, baeluda ba Bwina Kristu balalundulula umupashi wa kukanaba na kapaatulula mu cilonganino.
Icilonganino ca Bwina Kristu ica Nte sha kwa Yehova musangwa aba bwananyina ba pa kati ka nko. Caba bushininkisho bwamonekesha ubwa kuti ubwikashi bwabulamo impatila, na kapaatulula kuti bwacitikako pe samba lya kutungulula kwa kwa Yesu Kristu. BaNte “[balifwalo] buntu bupya, ubwalengelwe mu cipasho ca kwa Lesa mu kulungama no kushila kwa Cine.” (Abena Efese 4:24) Ee, balesambilila ku ca kumwenako capwililika ica kwa Lesa uushaba na kapaatulula, Yehova, kabili baliba ne cilolelo ca mweo wa muyayaya mu calo cipya umushakabe akapaatulula akali konse.—2 Petro 3:13.
[Futunoti]
a Ishina lya kupyanikapo fye.
[Icikope pe bula 26]
Umutumwa Petro aishibe ukuti Lesa taba na kapaatulula