Baacitile Ukufwaya kwa kwa Yehova

Eliya Asansabika Lesa wa Cine

ALI muntu uo balefwaya sana mu Israele. Mu kushininkisha ali no kwipaiwa nge mfumu yalimusangile. Bushe uyu muntu uwalelungwa ali nani? Ali ni Eliya, kasesema wa kwa Yehova.

Imfumu Ahabu no mukashi wakwe umusenshi, Yesebele, balengele ukuti ukupepa Baali kusanduluke mu Israele. Pali uyu mulandu, Yehova aliletele icilala mu calo, pali iyi nshita waali e mwaka walenga bune uwa cilala. Yesebele uwakalifiwe apangile ukwipaya bakasesema ba kwa Yehova, lelo Ahabu maka maka alefwaya Eliya. Ali ni Eliya uwaebele Ahabu ukucila pa myaka itatu iyafumineko ukuti: “Takwakabe ino myaka umume nangu ni mfula, kano pa cebo ca kanwa kandi.” (1 Ishamfumu 17:1) Awe ne cilala icaishilebako calitwalilile.

Muli iyi nshita ya busanso, Yehova aebele Eliya ati: “Kabiye, kamoneke kuli Ahabu; na ine nkatume mfula pa calo.” Eliya alyumfwilile ikambisho lya kwa Yehova nangu ali mu kapoosa mweo.—1 Ishamfumu 18:1, 2.

Abashumfwana Bakumana

Ahabu pa kumona Eliya aipwishe ati: “Bushe ni we, we kafulunganya wa kwa Israele?” Eliya na o ayaswike mu kushipa ati: “Nshafulunganya Israele, lelo ni we na ba ng’anda ya kwa wiso, pa kusuula amafunde ya kwa Yehova, no kukonka Baali.” Lyene Eliya akambishe ukuti bonse abena Israele bakalongane ku lupili lwa Karmele, ukubikako fye “na bakasesema ba kwa Baali imyanda ine na makumi yasano [450], (na bakasesema ba kwa Astarte imyanda ine [400]).” Lyene Eliya aebele cinkupiti ati: “Bushe ukufika pa nshita nshi mukaba abasunta ba mitima ibili?a Nga Yehova e Lesa, mukonkeni; nga ni Baali, mukonkeni.” 1 Ishamfumu 18:17-21.

Abantu balikutumene. Nalimo baliishibe umulandu wabo wa kukanapeela kuli Yehova ukupepa kwapaatulwa. (Ukufuma 20:4, 5) Atemwa kuti pambi bakampingu babo balishutikwe ica kuti tabamwene imibele yabo ngo lubembu pa kwakanya bucishinka bwabo kuli Yehova na kuli Baali. Te mulandu na fintu caali, Eliya akambishe abantu ukulete ng’ombe ishilume shibili ishiteku—imo ya bakasesema ba kwa Baali e lyo ne ibiye yakwe. Ishi shonse ing’ombe shali no kupekanishiwa nga malambo, lelo umulilo tawali no kukoshiwa. Eliya atile: “Imwe mulilile kwi shina lya mulungu wenu, na ine ndelila kwi shina lya kwa Yehova: nomba, umulungu uwayasukila ku mulilo, wene e Lesa.”—1 Ishamfumu 18:23, 24.

Yehova Asansabikwa

Bakasesema ba kwa Baali batendeke ‘ukusunta pa ciipailo ico bacitile.’ Ulucelo lonse bakuutile abati: “Mwe Baali, twasukeni.” Lelo Baali tayaswike. (1 Ishamfumu 18:26) Lyene Eliya atendeke ukubatumfya ati: “Lilileni ishiwi likalamba, pantu wene mulungu!” (1 Ishamfumu 18:27) Bakasesema ba kwa Baali batendeke no kuitetaula ku mpoko no tufumo—ulutambi ilingi line ulwalecitwa na basenshi pa kwimuna imilungu yabo ukuti ibekatilwe inkumbu.b—1 Ishamfumu 18:28.

Nomba ninshi akasuba kasendama, kabili bakapepa ba kwa Baali balitwalilile ‘ukusabaila nga bakasesema’—iyi numbwilo pano naikwatamo itontonkanyo ilya ncitilo sha bushilu no kukanailama. Cilya akasuba kaya ku kuwa, Eliya asukile aeba abantu bonse ati: “Palameni kuli ine.” Bonse baletamba Eliya ilyo alekuula cipya cipya icipailo ca kwa Yehova, ukwimba umukolwa ukushingulusha cene, ukukakaula ing’ombe, e lyo no kuibika pa cipailo pamo ne nkuni. Pa numa, ing’ombe, icipailo, ne nkuni fyalibombele sana ku menshi, no mukolwa waisushiwemo amenshi (ukwabulo kutwishika yali menshi ya muli bemba ayatapilwe muli Bemba wa Mediterranean). Lyene, Eliya apepele kuli Yehova ati: “Buno bushiku ciishibwe ukuti ni mwe Lesa muli Israele, no kuti ine ndi mubomfi wenu, no kuti ni pa cebo cenu e po ncitile ifi fintu fyonse. Njasukeni, mwe Yehova, njasukeni, no kuleka aba bantu beshibe ukuti imwe, mwe Yehova, ni mwe Lesa, kabili ni mwe mwayalwile mitima yabo ukumukonka.”—1 Ishamfumu 18:29-37.

Mu kupumikisha, umulilo uwaponene ukufuma ku muulu “waocele ne ca kuninika, ne nkuni, na mabwe, no lukungu, no kumyanga amenshi aya mu mukolwa.” Abantu abaletambako mu kwangufyanya bawile ubukupeme, no kutila: “Yehova e Lesa, Yehova e Lesa.” Lintu Eliya akambishe, bakasesema ba kwa Baali balikeetwe no kutwalwa ku mumana wa mukuku uwa Kishone, uko baipaiwe.—1 Ishamfumu 18:38-40.

Ifyo Twingasambililako

Cimoneka kwati Eliya alangishe ukushipa kwacila pa kwa buntunse. Lelo, Yakobo kalemba wa Baibolo atwebekesho kuti: “Eliya ali muntu wa myumfwile imo iine nga ifwe.” (Yakobo 5:17) Tali uwakunkuma ku mwenso na ku masakamika. Ku ca kumwenako, lintu Yesebele alapile ukulandule mfwa sha bakasesema ba kwa Baali, Eliya alifulumwike no kulilila kuli Yehova mwi pepo ati: “Epela; nomba, mwe Yehova, buuleni umweo wandi.”—1 Ishamfumu 19:4.

Yehova tabuulile umweo wa kwa Eliya mu mfwa. Mu cifulo ca ico, mu cikuuku alimwaafwile. (1 Ishamfumu 19:5-8) Ababomfi ba kwa Lesa kuti bashininkisho kuti Yehova akacita cimo cine lintu balolenkana ne nshita sha masakamika yakalamba, nalimo pa mulandu wa kukaanya. Mu cine cine, nga bapepa ukuti Yehova abaafwe, kuti abapa “ukucishamo kwa maka,” ica kuti nangu fye ‘bengacushiwa monse monse,’ bakaba “abashimaninkishiwa.” Na muli fyo, bakaafwiwa ukushipikisha, nga fintu Eliya ayafwiwe.—2 Abena Korinti 4:7, 8.

[Amafutunoti]