Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI
Watchtower
LAIBRARE YA PA INTANETI
Cibemba
  • BAIBOLO
  • IMPAPULO
  • UKULONGANA
  • w98 2/1 amabu. 29-31
  • Bushe Kulumbanya Nelyo Kutasha kwa Bumbimunda?

Vidio mulefwaya tamuli

Mukwai yafilwa ukutambika

  • Bushe Kulumbanya Nelyo Kutasha kwa Bumbimunda?
  • Ulupungu lwa kwa Kalinda—1998
  • Utumitwe utunono
  • Ifipalileko
  • Ukulumbanya no Kutasha kwa Bumbimunda Fyalondololwa
  • Imimwene ya mu Malembo
  • Ukutasha kwa Bumbimunda—Citeyo
  • Ukuicingilila ku Kutashiwa Muli Bubumbimunda
  • Lumbanyeni Apo Cilingile
  • Lumbeni Yehova, Lesa Wesu!
    Imbileni Yehova
  • Lumbeni Yehova, Lesa Wesu!
    Imbileni Yehova ne Nsansa
  • Ifyo Mulingile Ukulatasha Abana
    Loleni!—2015
  • Mwe Baice, Lumbanyeni Yehova!
    The Ulupungu lwa kwa Kalinda—2005
Moneni na Fimbi
Ulupungu lwa kwa Kalinda—1998
w98 2/1 amabu. 29-31

Bushe Kulumbanya Nelyo Kutasha kwa Bumbimunda?

UMUNTU nga atila kuli imwe, “Imisakwile yenu yamoneka bwino!” Bushe kulumbanya nelyo kutasha kwa bumbimunda? “Nga mwafwala ulya suti mulamoneka bwino!” Ukulumbanya nelyo ukutasha kwa bumbimunda? “Ici cilyo e cacilishapo ukuwama pali fyonse ifyo nasondapo!” Bushe kulumbanya nelyo kutasha kwa bumbimunda? Lintu twatashiwa muli uyu musango, nalimo tulatwishika nampo nga mu cine cine kutasha ukwafumaluka kabili ukwa cishinka nelyo nampo nga kwa kututemunako fye nangu cingati kalanda te mo aloseshe.

Ni shani twingeshiba nampo ngo muntu aletulumbanya nelyo aletutasha muli bubumbimunda? Bushe caliba mulandu? Bushe te kuti tusumine fye ifilesoswa e lyo no kuipakisha umusamwe cituletela? Ni shani lintu twalumbanya bambi? Bushe twalitala atubebetapo amapange yesu? Ukutontonkanya pa lwa ifi fipusho kuti kwatwaafwo kuba aba mucetekanya no kubomfya ululimi lwesu mu musango uwingalumbanya Yehova Lesa.

Ukulumbanya no Kutasha kwa Bumbimunda Fyalondololwa

Webster’s Dictionary ilondololo kulumbanya nge numbwilo ya kusuminisha nelyo ukutasha, kabili ili shiwi kuti lyalangilila ukupepa nelyo ukupeelo bukata. Mu kumfwika ubulondoloshi bubili ubwa kulekelesha bulosha fye ku malumbo ayalungatikwa kuli Yehova Lesa. Ulu e lubali lwacindamisha ulwa kupepa kwa cine, nga fintu kemba wa malumbo acincisho kuti: “Pantu musuma; . . . pantu aliwama; [ukulumbanya, NW] kwayana.” “Lekeni icipema conse [cilumbanye, NW] Yehova.”—Amalumbo 147:1; 150:6.

Nangu cibe fyo, ici tacilolele mu kuti abantunse te kuti balumbanishiwe. Kuti balumbanishiwa, mu nshila ya kubatasha, ukubasuminisha, nelyo ukubapingula bwino. Mu mulumbe untu Yesu ashimike, shikulu aebele umubomfi wakwe ati: “Cisuma, we musha musuma kabili uwa cishinka!”—Mateo 25:21.

Lubali lumbi, ukutasha kwa bumbimunda kwalondololwa ngo kulumbanya kwa bufi, ukwa kabepekesho nelyo ukwacishamo, ukucitwa ilingi line no utasha muli bubumbimunda uukwata amapange aya bukaitemwe. Ukutasha kwa bucenjeshi nelyo ukwacishamo kucitwa pa kunonka ishuko nelyo ifyuma ukufuma ku muntu umbi nelyo pa kuti umo akakililweko ku uletasha muli bubumbimunda. E co kanshi bukaitemwe e butunka abatasha muli bubumbimunda. Ukulingana na Yuda 16, baba “abaiteyanya ukutasha abantu bambi muli bubumbimunda lintu bamona ukuti muli ukumwenamo.”—The Jerusalem Bible.

Imimwene ya mu Malembo

Cinshi cabe mimwene iya mu Malembo pa lwa kulumbanya abantu banensu? Yehova alitwimikila icipasho ca kukonka ukukuma kuli ci. Baibolo itweba ifyo twingalumbanishiwa nga ca kuti twacito kufwaya kwa kwa Yehova. Umutumwa Paulo asoso kuti “kukaba kuli umo umo ukulumbanya ukwafuma kuli Lesa.” Petro atweba ukuti icitetekelo cesu icaeshiwa “cisangwe ukulola ku kulumbanya.” Kanshi icishinka ca kuti Yehova alalumbanya abantunse cilangilila ukuti ukulumbanya ukwa cishinka ni ncitilo ya cikuuku, iya kutemwa, kabili iya kunonsha, iishingasuulwa.—1 Abena Korinti 4:5, NW; 1 Petro 1:7, NW.

Ukulingana na Baibolo, kumbi ukwingafumo kulumbanya ni kuli bakateka abamona imyendele yesu iisuma no kututasha muli bucishinka. Itweba ukuti: “Cite cisuma, e lyo ukaba no kutashiwa kuli wene.” (Abena Roma 13:3) Kuti pambi twalumbanishiwa ku bantu abafumaluka mu nsoso shabo kabili abashikwete ipange lya bumbimunda pa kutulumbanya. Pa Amapinda 27:2, Amalembo ayapuutwamo yatila: “Leko mweni [akulumbanye, NW], akanwa kobe te ko.” Ici cilangilila ukuti ukulumbanishiwa ku bantunse calilinga.

Lelo ukutasha kwa bumbimunda nelyo ukutashiwa muli bubumbimunda kwena takwalinga. Mulandu nshi ukutasha kwa bumbimunda kufulwisha Yehova? Umulandu umo waba wa kuti kwaba kwa kabepekesho, kabili Yehova alisenuka ukubepekesha. (Linganyeniko Amapinda 23:6, 7.) Ukulundapo, te kwa bucishinka. Pa kulondolola abantu abashingasuminishiwa na Lesa, kemba wa malumbo atila: “Baikalila ukubepana ubufi, ku tunwa ututasha muli bubumbimunda, basosela ku mitima ibili. Shi lekeni Yawe aputule utunwa tonse ututasha muli bubumbimunda.”—Ilumbo 12:2, 3, JB.

Pali fyonse, ukutasha kwa bumbimunda takwakwata ukutemwa. Kutunkwa na bukaitemwe. Pa numa ya kulanda pa bantu abatasha muli bubumbimunda, kemba wa malumbo Davidi ayambula ifyebo fyabo ukuti: “Ku ndimi shesu e ko tuleanshisha; imilomo yesu ya fwe bene: nani shikulu wa kututeka?” Yehova alondolola bakaitemwe aba musango yu nga ‘bakapumpunta ba balanda.’ Indimi shabo ishitasha muli bubumbimunda tashibomfiwa mu kukuulilila bambi, lelo mu kupumpunta bambi no kubacusha.—Ilumbo 12:4, 5.

Ukutasha kwa Bumbimunda—Citeyo

“Umuntu uutasho mubiye muli bubumbimunda afungulwile nyantilo shakwe iciteyo.” E fyasosele Imfumu ya mano Solomone, kabili fintu ico caba ica cine! (Amapinda 29:5) AbaFarise baeseshe ukuteya Yesu pa kumutasha muli bubumbimunda. Batile: “We Kasambilisha, natwishibo kuti uli wa cine, kabili usambilishe nshila ya kwa Lesa mu cishinka, no kutiino muntu nangu umo; pantu tawaba na kapaatulula ka bantu.” Mwandi uku kwali kusenteka! Lelo Yesu tatumpaikwe ne fyebo fyabo ifya kutembatemba. Alishibe ukuti balikeene ifisambilisho fyakwe ifya cine lelo baleesha fye ukumuteya mu fyo ali no kulandapo pa mulandu wa kulipila umusonko kuli Kaisare.—Mateo 22:15-22.

Uwapuseneko apakalamba kuli Yesu ni Mfumu Herode uwa mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo. Lintu alandile ku cintubwingi mwi tauni lya Kaisarea, abantu balyankwileko abati: “Lishiwi lya mulungu, te lya muntunse.” Herode alisumine ukutashiwa muli bubumbimunda mu cifulo ca kushimaula abantu pa kumulumbanya muli uyo musango uwapama kabili uwa bufi. Apo pene Malaika wa kwa Yehova alikandile Herode ku mititi iyalengele ukuti afwe.—Imilimo 12:21-23.

Umwina Kristu uwakosoka akaba uwaibukila ku kwishiba ifyo ukutasha kwa bumbimunda kwaba. Baeluda ba mu filonganino balingile ukucenjela maka maka lintu umuntu uuli no mulandu wa mu bupingushi acishamo ukubalumbilisha, napamo nangu fye ukufika ku cipimo ca kulinganya eluda umo kuli umbi no kusosa ifyo eluda untu alelandako alikwatishapo icikuuku no kulangulukilako.

Baibolo ilalangilila bwino bwino iciteyo cimbi ico ukutasha kwa bumbimunda kuletako lintu ilondolola ifyo umulumendo alembulwa muli bucisenene ku mwanakashi uubembula. (Amapinda 7:5, 21) Uku kusoka kukumine ku filecitika ilelo. Pali abo abatamfiwa mu cilonganino ca Bwina Kristu cila mwaka, abengi batamfiwilwa pa mulandu wa myendele ya bucisenene. Bushe kuti cacitikako ukuti ukubembuka kwabipisha ukwa musango yu kwatendekele mu kutasha kwa bumbimunda? Apantu abantu balafwaisha sana ukutashiwa no kulumbilishiwa, ukutembatemba ukufuma ku tunwa ututasha muli bubumbimunda kuti kwanasha amaka ya Mwina Kristu aya kulwisha imyendele ya bucisenene. Lintu ukuicingilila ku fya musango yu takulipo, kuti catungulula ku mafya yabipisha.

Ukuicingilila ku Kutashiwa Muli Bubumbimunda

Ukutasha kwa bumbimunda kulasekesha bukaitemwe nelyo icilumba ca muntu uuletashiwa muli bubumbimunda. Ilingi line kulenga umuntu ukuba ne mimwene ya kuituntumba, mu nshila imo kumulengo kuyumfwa uwa pa muulu ukucila bambi. François de La Rochefoucauld uwasambilila ifya mano ya buntunse apashenye ukutasha kwa bumbimunda ku ndalama sha cimbepa, “isho, pa mulandu wa kuituntumba te kuti abantu bashibomfye.” Muli fyo, inshila ya kuicingililamo yaba kumfwila ukusoka ukubomba ukwa mutumwa Paulo ukutila: “Ndetila ku muntu onse uwa muli imwe, eitontonkanishisho kucila ifyo afwile ukutontonkanya; lelo atontonkanye no kutekanya, ifyo Lesa alingile ku muntu no muntu umulingo wa citetekelo.”—Abena Roma 12:3.

Nangu cingati mu cifyalilwa twalemenena ku kufwayo kumfwa mu matwi yesu ifingatutemuna, inshita ishingi ifyo tukabila ifya cine cine fyaba kufunda no kusalapula ukwashimpwa pali Baibolo. (Amapinda 16:25) Imfumu Ahabu yalefwayo kumfwa fye ifintu ifya kuitemuna; na babomfi ba iko na bo bene baebele kasesema Mikaya ukuleka icebo cakwe “cibe nge cebo ca umo wa muli abo [bakasesema aba kwa Ahabu abatasha muli bubumbimunda], no kusose cisuma.” (1 Ishamfumu 22:13) Ahabu akutikako fye ku fyebo fya cishinka no kwalula imibele yakwe iya bucipondoka, nga alicincintile ukucimfiwa kwabipisha ukwa bena Israele mu bulwi ukubikako fye ne mfwa yakwe. Ku busuma bwesu ubwa ku mupashi, tulingile ukwangufyanya pa kwankulako ku kufunda ukwakosa, lelo ukwa kutemwa ukwa baeluda basontwa aba Bwina Kristu, abafwaya ukutwaafwa ukuti twikale mu nshila yalungama iya cine, ukucila ukusokota abantu abaikalila ukutulumbilisha, abapeepula amatwi yesu ku fyebo fya kutasha kwa bumbimunda!—Linganyeniko 2 Timote 4:3.

Abena Kristu tabakatale abaalukila ku kutasha kwa bumbimunda, pa mulandu uuli onse. Ukupala Elihu wa busumino, bapepa mu mukoosha abati: “Shi mwileka mbe no muncishanya ku muntu nangu umo, nangu ukutasho muntu muli bubumbimunda; pantu nshaishibo kutasha muli bubumbimunda, epali Kalenga wandi mu kwangufyanya ansenda.” Lyene, ukupala Paulo, kuti baba na maka ya kutila: “Tatwatalile atuba ne nsoso sha kutasha muli bubumbimunda . . ., nangu akabepesho ka kaso.”—Yobo 32:21, 22, An American Translation; 1 Abena Tesalonika 2:5, 6.

Lumbanyeni Apo Cilingile

Ipinda ilyapuutwamo lilangilila ukuti ukulumbanya kuti kwabomba nge ca kupiminako, pa kusoso kuti: “Ica kulopwelamo cabelapo silfere, ne lungu lyabelapo golde, lelo ukulumbanya e ca kupiminako imibele ya muntu.” (Amapinda 27:21, The New English Bible) Ee, ukulumbanya kuti pambi kwasandulula ukuyumfwa kwa kuba pa muulu nelyo ukuba ne cilumba, ukwingatungululo muntu ku kuwa. Lubali lumbi, kuti kwasokolola ubufuuke no kuicefya ngo muntu asumina imisha iyo akwata kuli Yehova pa cili conse ico acitile icilengele ukuti alumbanishiwe.

Ukulumbanishiwa mu kufumaluka pa myendele isuma nelyo pa mibombele isuma kulakuulilila bonse babili kalumbanya no ulelumbanishiwa. Kulengo kuti ukutesekeshanya ukwa cikabilila kabili ukusuma kubeko. Kukoselesha ukutukutila amabuyo ayalinga ukutashiwa. Ukulumbanya kwayana ukupeelwa ku bacaice kuti pambi kwalenga ukuti bafwaye ukubombesha. Kuti pambi kwabaafwa ukumumunga imibele yabo ilyo balefwaisho kubakilila ifipimo ifyo bafwile ukukonka.

E ico, shi natusengauke ukutasha kwa bumbimunda—nampo nga tuletasha muli bubumbimunda nelyo tuletashiwa muli bubumbimunda. Shi natuicefye lintu twapokelela ukulumbanya. Kabili shi lekeni muli bukapekape no mweo onse tulumbanye—Yehova lyonse mu kupepa kwesu e lyo no kulumbanya bambi mu kufumaluka mu musango wa kutasha no kutesekesha ukusuma, pa kwibukisho kuti “icebo, ifyo cawama mu nshita iyene ya ciko!”—Amapinda 15:23.

    Impapulo sha mu Cibemba (1982-2025)
    Isaleni
    Isuleni
    • Cibemba
    • Peleniko Bambi
    • Ifyo Mwingasala
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ifya Kubomfya
    • Amafunde Yesu
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Isuleni
    Peleniko Bambi