Mulesambilila Icebo ca kwa Lesa Lyonse Capamo mu Lupwa
“Te ku cilyo ceka umuntu ekalila no mweo, lelo ku cebo conse icifuma ku kanwa ka kwa Lesa.”—MATEO 4:4.
1. Cinshi Baibolo isosa pa lwa mulimo wa bashibo uwa kusambilisha abana imibele ya kwa Yehova?
YEHOVA LESA libili libili alecinkulako bashibo pa lwa mulimo wabo uwa kusambilisha abana babo. Ukufunda kwa musango yo kwalesambilisha abana imikalile ya ku bwaice ne ya ku ntanshi nga baisaikalila. Malaika waleimininako Lesa alondolwelele Abrahamu ulwa mulimo wakwe uwa kusambilisha aba ng’anda yakwe “ukubake mibele ya kwa Yehova.” (Ukutendeka 18:19) Abafyashi abena Israele baebelwe ukulondolwela abana babo ifyo Lesa atuulile abena Israele ukufuma mu Egupti na fintu abapeele Amafunde pa Lupili lwa Sinai, mu Horebu. (Ukufuma 13:8, 9; Amalango 4:9, 10; 11:18-21) Bashibo Abena Kristu bakonkomeshiwa ukukusha abana babo “mu kufunda no kukonkomesha kwa kwa Shikulu.” (Abena Efese 6:4) Nangu fye ni umo pa bafyashi e ubombela Yehova, uyo wine alingile ukutukuta ukusambilisha abana imibele ya kwa Yehova.—2 Timote 1:5; 3:14, 15.
2. Bushe isambililo lya lupwa kuti lilecitwa na ku bashakwata bana? Londololeni.
2 Ici tacilolele mu kuti isambililo lya lupwa ilya Cebo ca kwa Lesa lya abo fye abakwata abana. Lintu umulume no mukashi balesambilila isambililo lya lupwa nangu ca kuti tabakwata bana, cilangilile fyo balikatamike fya ku mupashi.—Abena Efese 5:25, 26.
3. Mulandu nshi calingila ukuba no mute uwe sambililo lya lupwa?
3 Ukufunda nga kuli no kufumamo ubusuma ubwingi, kufwile ukuba kwa lyonse, ukumfwana ne sambilisho Yehova asambilishe abena Israele mu matololo ilya kuti: “Te ku cilyo ceka umuntu ekalila no mweo, lelo kuli conse icifuma mu kanwa ka kwa Yehova e ko umuntu ekalila no mweo.” (Amalango 8:3) Caba fye ku fintu ulupwa lumo lumo lwaba, indupwa shimo kuti shilesambilila limo mu mulungu; shimbi kuti shilesambilila inshita iipi lelo cila bushiku. Kuti mwatantika icingalinga, lelo te kwesha ukushila isambililo kuli cela mushuke. ‘Lubuleniko inshita’ (NW) ya kusambilila. Ukulubula inshita ya kusambilila kwaba kuituulikila icuma. E pashintilila imyeo ya ba ng’anda yenu.—Abena Efese 5:15-17; Abena Filipi 3:16.
Ubuyo bwa Kwibukisha
4, 5. (a) Cinshi Yehova ukupitila muli Mose aebele abafyashi ukuti e buyo bwacindama mu kusambilisha abana babo? (b) Cinshi ico ilelo cisanshamo?
4 Pa kuti isambililo lya Baibolo lileteko ifisuma nga nshi, mufwile ukulaibukisha ubuyo bwine bwine ilyo muletungulula isambililo. Tontonkanyeni pa buyo bumo bumo.
5 Pe sambililo limo na limo, esheni ukwafwa ulupwa ukutemwa Yehova Lesa. Ilyo abena Israele bakungene pa malungu ya Moabu, ilyo bashilaingila mu Calo Calaiwe, Mose abebele pa lwa cintu Yesu Kristu ku ntanshi ali no kwisaita ati ‘ifunde ilikulu lya mu Malango.’ Lifunde nshi? Lya kuti: “Muletemwa Yehova Lesa wenu imitima yenu yonse, ne myeo yenu yonse, na ku maka yenu yonse.” (Mateo 22:36, 37; Amalango 6:5) Mose acincishe abena Israele ukulenga ici ukwikalilila mu mitima yabo no kusambilisha abana babo. Ici calefwaya ukubwekeshabwekeshapo, ukulanda pa milandu ya kutemenwa Yehova, ukucimfya imibele ne myendele iingacilima uko kutemwa, no kulangisha ukutemwa Yehova mu mikalile yabo. Bushe abana besu e kufunda na bo bakabila? Ee! Kabili na bo bene balakabila ukwafwa pa kuti ‘bengasembulula imitima yabo,’ e kuti, ukufumyamo icili conse icingabacilikila ukutemwa Lesa. (Amalango 10:12, 16; Yeremia 4:4) Fimo ifingacilikila uko kutemwa kuti fyaba ukufwaisha ifintu fya pano isonde no kufwaya ukobelwa ne micitile ya liko. (1 Yohane 2:15, 16) Ukutemwa Yehova kufwile ukuba ukwabilima, ukumoneka, ukutulenga ukucita ifitemuna Shifwe wa ku muulu. (1 Yohane 5:3) Pa kuti isambililo lyenu ilya lupwa limupeele ubunonshi bwa nshita ntali, lyonse lifwile ukutungululwa mu nshila ya kukosha uku kutemwa.
6. (a) Cinshi cifwaikwa pa kusambilisha ukwishiba kwalungika? (b) Ni shani fintu Amalembo yakomaila pa kwishiba kwalungika?
6 Sambilisheni ukwishiba kwalungika ukwa fintu Lesa afwaya. Cinshi ico cisanshamo? Tacipilibula ukubelenga fye icasuko muli magazini nelyo icitabo. Ilingi line cifwaya ukulanshanya ku kushininkisha ukuti amashiwi yakulu yakulu ne fishinka fikalamba nafyumfwika bwino bwino. Ukwishiba kwalungika cintu cacindamisha pa kufwala ubuntu bupya, pa kulaibukisha ifintu fyakatamisha lintu tulebombela pa mafya mu bumi, na muli fyo, mu kucita ifyo cine cine fitemuna Lesa.—Abena Filipi 1:9-11; Abena Kolose 1:9, 10; 3:10.
7. (a) Fipusho nshi mwingepusha ifingafwa ulupwa ukubomfya ifyebo mwasambilila? (b) Ni shani fintu Amalembo yakomaila pa bucindami bwa ubo buyo?
7 Bafweni ukubomfya ifilesambililwa. Pa kuba no bu buyo, pe sambililo lya lupwa limo na limo, ipusheni amuti: ‘Bushe ifi fyebo kuti twafibomfya shani mu mikalile yesu? Bushe cilekabila ukuti twaluleko fimo fimo ifyo tucita? Mulandu nshi tulingile ukufwaya ukwaluka?’ (Amapinda 2:10-15; 9:10; Esaya 48:17, 18) Ukupoosako inshita ya kumona ifyo mwingabomfya ifyo mwasambilila kuti kwaafwa sana aba mu lupwa ukukula lwa ku mupashi.
Bomfyeni Mano Mano Ifibombelo fya Kusambilishishamo
8. Fibombelo nshi ifya kusambililamo Baibolo ifyo ibumba lya musha lyatupa?
8 “Umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” alitupeela ifibombelo ifingi nga nshi ifingabomfiwa pa kusambilila. Magazini wa Ulupungu lwa kwa Kalinda, uwa kubomfesha pamo na Baibolo, asangwa mu ndimi 131. Kwaba ifitabo mu ndimi 153 ifya kusambililamo Baibolo, amabroshuwa mu ndimi 284, amatepu mu ndimi 61, amavidio mu ndimi 41, na maprogramu ya pa kompyuta aya kusapikilako ifya mu Baibolo mu ndimi 9!—Mateo 24:45-47.
9. Kuti twabomfya shani ukufunda mu malembo yaloshiweko muli uno paragrafu pe sambililo lya lupwa ilya Ulupungu lwa kwa Kalinda?
9 Indupwa ishingi shibomfya inshita ye sambililo lya lupwa ku kupekanya Isambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda. Fintu ico cingaafwa! Mu Ulupungu lwa kwa Kalinda mwaba ifilyo fya ku mupashi ifine fine ifipeelwa ku kukuulilila abantu ba kwa Yehova mu calo conse. Ilyo mulesambilila Ulupungu lwa kwa Kalinda capamo mu lupwa, te kupelela fye pa kubelenga amaparagrafu no kwasuka ifipusho fya pe samba. Fwaisheni ukumfwikisha. Belengeni na malembo ayaloshiweko lelo ayashambwilwe. Ipusheni aba mu lupwa ukulandapo pa fintu aya malembo yampene ne filandilwe muli paragrafu mulelandapo. Bikenimo umutima mwi sambililo.—Amapinda 4:7, 23; Imilimo 17:11.
10. Cinshi cingacitwa pa kulenga abana ukuisanshamo mwi sambililo no kulilenga ukuti baipakishe?
10 Nga ca kuti mu mwenu mwaliba abana, cinshi mwingacita pa kuti isambililo liba cibelesho fye lelo lyaba ilya kukuulilila, ilya kufunda, kabili ilya kulenge nsansa? Tukuteni ukusanshamo bonse pa kuti baleangwa ku fyebo filesambililwa. Nga cingacitika, lekeni umwana umo umo akwate Baibolo wakwe na magazini wa kusambililamo. Umufyashi napamo kuti aikalika umwana munono mupepi, napamo no kumukumbatila, ukupashanya icitemwishi Yesu akwete. (Linganyeniko Marko 10:13-16.) Wishi kuti aipusha uwacaice ukulondolola icikope cili mwi sambililo. Umunono kuti aebelwa libela ukwisabelengako ilembo. Umukalambako kuti aebwa ukwisalanda pa nshita twingabomfeshamo ifyebo filesambililwa.
11. Fibombelo nshi fimbi ifya kusambilishishako ifyabako, kabili uko fi fingasangwa, kuti fyabomfiwa shani bwino mwi sambililo lya lupwa?
11 Nangu ca kuti kuti mulebomfya Ulupungu lwa kwa Kalinda nge ca kusambililamo, mwilaba ifitabo fya kusambililamo fimbi ifyabako mu ndimi ishingi. Nga ca kuti cilefwaikwa ukwishiba na fimbi nelyo mulefwaya ubulondoloshi bwe shiwi lya mu Baibolo, napamo kuti mwamona muli Insight on the Scriptures. Ifipusho fimbi kuti fyayasukwa nga mwamona muli Watch Tower Publications Index nelyo ukubomfya programu wa Sosaite uwa pa kompyuta ku kusapika. Ukwishiba ukubomfya ifi fisolobelo, nga e ko fyaba mu lulimi lwenu, kuti kwaafwa nga nshi mwi sambililo lya lupwa. Mu kuba no buyo bwa kuti abacaice basekelemo, kuti mwafwaya ukubomfyako inshita imo ukutambako vidio wa Sosaite nelyo ukukutikako panono kuli tepu wa cilangililo lyene ukulanshanyapo. Ukubomfya bwino ifi fibombelo kuti kwalenga isambililo lyenu ilya lupwa ukuba ilyakaba kabili ilya kunonsha ku lupwa lonse.
Lingeni Ifyebo ku fyo Ulupwa Lwenu Lulekabila
12. Ni shani fintu isambililo lya lupwa lingafwa mu kubombela pa bwafya bupamfishe mu lupwa?
12 Napamo ulupwa lwenu lusambilila isambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda ilya uyo mulungu. Lelo mulelola ukwishiba ifilecitika mu lupwa. Nga ca kuti banyina tababomba, kuti balepoosako inshita na bana cila bushiku lintu bainuka ku sukulu. Fimo kuti fyabombelwapo ilyo line; fimbi kuti fyakabila ukulandapo na kabili. Nga ca kuti kuli ifyapamfya mu lupwa, te kwesha ukufisuulako fye. (Amapinda 27:12) Ifi kuti fyaba mafya ya ku sukulu e lyo na mafya yambi. Fwayeni ifyebo fyalinga, no kwishibisha bonse libela pa lwa fili no kusambililwa.
13. Mulandu nshi ukulanshanya no lupwa pa fya kwikala no bupiina kwinganonsesha ulupwa?
13 Ku ca kumwenako, abantu abengi sana pe sonde bapiina; e co ukwingi, kuti cakabilwa ukulanda pa fya kwikala no bupiina. Bushe isambililo lya lupwa ilya kulanda pa fyo abantu bapitamo ne fishinte fya Baibolo kuti lyaafwa aba ng’anda yenu?—Amapinda 21:5; Lukala Milandu 9:11; AbaHebere 13:5, 6, 18.
14. Fintu nshi fingalenga cibe icalinga ku lupwa ukulanshanya ifyo Yehova amona ulubuli, inkondo, no kukanaibimbamo kwa Bwina Kristu?
14 Icintu na cimbi icifwaikwa ukulandapo caba lubuli. Ifwe bonse tukabila ukumfwikisha bwino amatontonkanyo ya kwa Yehova no kuyabika mu mintontonkanya ne mitima yesu. (Ukutendeka 6:13; Amalumbo 11:5) Isambililo lya lupwa nga lilelanda pali ifi kuti lyakumya na pa fyo abana bengacita nga kwaliba ifyooposhi ku sukulu, nampo nga balekabila ukusambilila ifya kulwa, e lyo ne fya kusala ifya kusekesha fyalinga. Imbuli nashifula muno nshiku; mupepi na mu calo icili conse mwaliba ukulwa atemwa ukwa bana calo, ukukansana kwa bupolitiki no kwa mikowa, nelyo imbuli sha mabungwe. Kanshi aba mu lupwa kuti bakabila ukulanshanya pa fya kuisunga nga Bena Kristu lintu bali mu ncende umwaba inkondo.—Esaya 2:2-4; Yohane 17:16.
15. Ni shani ifya bwaume no bwanakashi ne cupo fingafundwa ku bana?
15 Ilyo abana balekula, balakabila ifyebo pa lwa bwaume no bwanakashi ne cupo, ifya kulinga fye no mushinku wabo. Ukulingana ne ntambi shimo abafyashi tabalanda pa fya bwaume no bwanakashi na bana babo. Aba bana abambuulu baya mu kusambilila ifya bufi ku bana bambi, kabili ifingafumamo kuti fyabipa nga nshi. Bushe te kuti ciwame ukupashanya Yehova, uufunda pa lwa bwaume no bwanakashi mu kulungatika muli Baibolo, lelo mu nshila isuma? Ukufunda kwa bukapepa kukafwa abana besu ukuisunga aba mucinshi no kucindika abalumendo nelyo abakashana. (Amapinda 5:18-20; Abena Kolose 3:5; 1 Abena Tesalonika 4:3-8) Nangu nga mwalilandapo pali iyi milandu, mwishimunuka ukulandapo na kabili. Ukubwekeshapo kwalikatama, apantu ifintu filalukaaluka.
16. (a) Mu mayanda yapusanapusana, ni lilali basambilila isambililo lya lupwa? (b) Mwacimfya shani ifipindami pa kuti mulekwata isambililo lya lupwa ukwabula ukucilaukila?
16 Ni nshita nshi ingawama kukucita isambililo lya lupwa? Mu mayanda ayengi bapekanya ukuti balesambilila isambililo lya lupwa pali Cimo icungulo bushiku, mu kupashanya indupwa sha Bethel mwi sonde lyonse. Bambi calipusanako. Mu Argentina, abaupana babili abakwata abana 9, lyonse bashibuka pa 5 koloko wa lucelo ku kusambilila isambililo lya lupwa. Pa mulandu wa kuti baya inshita shapusanapusana ku ncito, takwaba inshita imbi iingalinga. Calikosele, lelo calengele abana ukumfwikisha mu mintontonkanya yabo ne mitima ukuti isambililo lya lupwa lyalicindama. Ku Philippines eluda umo alekonkanya ukutungulula isambililo lya lupwa no mukashi na bana babo batatu ilyo balekula. Mu mulungu, aba bafyashi na kabili balesambilisha aba bana umo na umo pa kuti bafukatile icine umo umo pa lwakwe. Ku United States, nkashi uwaupwa ku mulume uushili Nte lyonse alashindika abana ku kunina basi wa ku sukulu ulucelo. Ilyo balepembelela basi, bapoosako amaminiti 10 capamo balebelenga no kulanshanya ifyebo fyalinga ifya mu Malembo, lyene nyina alapepa ipepo ilipi ilyo abana bashilapatama muli basi. Ku Democratic Republic of Congo, umwanakashi umo untu umulume uushasumina afyukile ulupwa akabila ukubombesha ku kusambilila pantu tasambilile sana ku sukulu. Umwana wakwe umukalamba alesa mu kutandalilako ulupwa cila mulungu no kwafwilishako ukutungulula isambililo ilisangwapo banyina na baice bakwe abaume. Nyina alapeela ica kumwenako cisuma pa kupekanya bwino. Bushe kwaba ifilenga cikose ukukwata isambililo lya lupwa ilya lyonse mu mwenu? Mwinenuka. Lombeni ipaalo lya kwa Yehova mu mukoosha pa kuti apaale ukubombesha kwenu ukwa kufwaya isambililo lya lupwa ilyabula ukucilaukila.—Marko 11:23, 24.
Ifilambu fya Mukoosha
17. (a) Nga muli no kukwata isambililo lya lupwa ilyabula ukucilaukila, cinshi cifwaikwa? (b) Ca kukumanya nshi cilangilila ubucindami bwa kufunda ulupwa inshila sha kwa Yehova lyonse?
17 Ukupekanya kulakabilwa. Umukoosha ulakabilwa. Lelo ukumona ubunonshi bufuma mwi sambililo lya lupwa ilya kukonkanya, kuti mwasumina ifyo calilinga ukubombesha. (Amapinda 22:6; 3 Yohane 4) Franz na Hilda aba ku Germany, bakushishe abana 11. Pa numa ya myaka iingi, umwana wabo umwanakashi Magdalena atile: “Cintu mona ilelo ukuti e cacindamishe ca kuti tapalepita ubushiku nangu bumo ukwabula ukufundwapo ifya ku mupashi.” Lintu ukupepe calo kwalumine ilyo Adolf Hitler aleteka, wishi kwa Magdalena alebomfya Baibolo ku kupekanishisha ulupwa lwakwe ku mesho aishibe ukuti yali no kwisa. Mu kupita kwa nshita, abacaice aba muli ulu lupwa balisendelwe kwi sukulu lya kuyabapindulula; bambi mu lupwa baliketwe no kukakwa mu fifungo na mu nkambi sha kucushiwilwamo. Bambi balipaiwe. Bonse bene tabapusumwine ubusumino bwabo—pali ilya nshita ya kupakasa kwabipisha, e lyo balya bapuswike, balitwalilile abakosa na mu myaka yakonkelepo.
18. Ni shani fintu ukubombesha kwa bafyashi abashimbe kwalambulwa?
18 Abafyashi abashimbe abengi, pamo na balya bakwata abena myabo bashasumina, balafunda abana babo amafundisho ya mu Baibolo mu kukonkanya. Nyina umo umushimbe, mukamfwilwa ku India, alebombesha ku kusambilisha abana bakwe babili ukutemwa Yehova. Lelo lintu umwana wakwe umwaume alekele ukubishanya na bantu ba kwa Yehova, calimuputwile umusana. Apaapeete Yehova ukuti amubelele uluse umo ashafundile bwino umwana. Lelo ulya mwana talabilile ifyo asambilile. Ilyo papitile imyaka ukucila pali 10, alibwelele, alilundulwike lwa ku mupashi, kabili aishileba eluda mu cilonganino. Pali ino nshita wene no mukashi wakwe ni bapainiya ba nshita yonse. Balatasha sana abafyashi ababomfya ukufunda kutupeela Yehova no kuteyanya kwakwe, ukufunda kwa kuti balesambilisha indupwa shabo isambilisho lya mu Baibolo lyonse! Bushe mulebomfya uku kufunda mu ng’anda mu myenu?
Bushe Kuti Mwalondolola?
◻ Mulandu nshi isambililo lya lupwa ilyabula ukucilaukila lyacindamina?
◻ Buyo nshi tufwile ukuba na bo ilyo tuletungulula isambililo lya lupwa limo na limo?
◻ Fibombelo nshi ifya kusambilishishamo fyapeelwa?
◻ Ni shani fintu isambililo lingaalulwa ku kulinga ifyo ulupwa lulekabila?
[Icikope pe bula 15]
Ukukwata ubuyo kukawamyako isambililo lyenu ilya lupwa