Ukusambilila Inshila Yacilapo iya Kutemwa

Amashina pamo nga Kosovo, Lebanon, na Ireland nayalandwapo sana mu lyashi mu myaka ya ndakai. Aya mashina yalenga abantu ukwelenganya pa lwa kusumyo mulopa, ukupuulika kwa mabomba, no kwipayana. Ca cine, ulukaakala pa mulandu wa kupusana mu fya mipepele, uluko, umushobo, nelyo pa milandu imbi te lelo lutendeke. Na kuba, ulukaakala lwalicitikila abantunse ukufuma fye na kale, kabili lwaliletako amacushi yashaibipila pali bene.

PA KUMONA ukuti abantu balwa fye cila nshita ukutula apo babelako, abengi basondwelelo kuti inkondo te kuti shisengaukwe no kutila ca cifyalilwa fye abantu ukupatana. Nangu cibe fyo, imimwene ya musango yo yalipusana sana na cintu Icebo ca kwa Lesa, Baibolo cisambilisha. Amalembo yalalondolola mu kumfwika ukuti: “Uushitemwa taishiba Lesa; ico Lesa kutemwa.” (1 Yohane 4:8) Ukwabulo kutwishika, Kabumba afwaya abantu ukutemwana.

Baibolo ilasokolola no kuti umuntu alengelwe mu cata ca kwa Lesa. (Ukutendeka 1:26, 27) Ici cilepilibula ukuti abantunse balipeelwa amaka ya kulanga imibele ya kwa Lesa, kabili imibele yapulamo pali iyi yaba kutemwa. Nga ca kuti e fyo caba, mulandu nshi abantunse baafililwa ukutemwana mu mikalile yabo pano calo? Baibolo yalilondolola ne ci cine mu kumfwika. Itila, abantunse ba kubalilapo babili, Adamu na Efa, balipondokele Lesa no kusanguka ababembu. Pali uyu mulandu, ubufyashi bwabo bonse bwapyene ulubembu no kukanapwililika. Abena Roma 3:23 balondolola ukuti: “Bonse nababembuka, kabili bapelebela ku bukata bwa kwa Lesa.” Ulubembu twapyana no kukanapwililika e fyaonaula amaka twapeelwa na Lesa aya kutemwa. Bushe ici cilepilibula ukuti abantunse te kuti batemwane na kabili? Lisubilo nshi ilyabako ukuti kasuba kamo abantu bakekala mu mutende, kabili bakaba abatemwana na banabo?

Tufwile Ukusambilila Ukutemwa Lesa

Yehova Lesa alishiba ukuti abantunse kuti batemwana te mulandu no kukanapwililika. E mulandu wine afwaila ukuti bonse abalefwaya ukumuteemuna babe no kutemwa ukufika pantu bengapesha. Ne ci calilondolwelwe bwino lintu Umwana wa kwa Lesa, Yesu Kristu, aipushiwe icali ifunde likalamba mu Malango yapeelwe ku bena Israele. Atile: “Uletemwa sokulu Lesa ku mutima obe onse, na ku mweo obe onse, na ku kutontonkanya kobe konse. Ifunde ili likulu kabili lya ntanshi.” Alundilepo no kuti: “Ne lya cibili, ilyapala ilyo, ni ili, Uletemwo mubiyo nga we mwine. Muli aya mafunde yabili e mwashintilila Amalango yonse.”—Mateo 22:37-40.

Nangu cibe fyo, abengi batila calikosa sana ukutemwa umuntu uo bashingamona, kabili fwe bantunse te kuti tumone Yehova Lesa pantu wene Mupashi. (Yohane 4:24) Nalyo line, cila bushiku imilimo ya kwa Lesa ilatukuma, pantu bonse twashintilila pa fintu ifisuma nga nshi ifyo alengele pa mulandu wesu. Umutumwa Paulo alondolwele ici cishinka lintu atile: “[Lesa] tailekele fye ukwabulo bunte ubwa kuti e Kabomba wa fisuma, uumupeele mfula ya mu muulu ne myaka ya kulobolole fisabo, no kwisushamo imitima yenu ifilyo no kusangalala.”—Imilimo 14:17.

Nangu ca kuti bonse balamwenamo mu kupayanya kwa kwa Kabumba mu nshila shalekanalekana, abanono fye e bamutasha. E co, tulingile ukupituluka mu fintu fyonse ifisuma ifyo Lesa aatucitila no kwetetula pa mibele yakwe iishaiwamina iimonekela mu milimo yakwe. Ico kuti catulenga ukwiluka amano na maka ya kusungusha ifya kwa Kalenga wesu Uwakulisha. (Esaya 45:18) Pali fyonse, cifwile ukutwaafwa ukumona ukuti cine cine wene ni Lesa wa kutemwa, pantu tatupeela fye ubumi lelo alalenga no kuti tuleipakisha insansa ilyo tuli aba mweo.

Ku ca kumwenako, tontonkanyeni pa lwa maluba yayemba ubwingi ayo Lesa alengele pano isonde. Fintu twaba aba nsansa ukuti alitupeela na maka ya kumona no kusangamo insansa muli ifi fintu fyayemba! Ukupalako, Lesa alipayenye ifya kulya fyalekanalekana ifitutungilila. Fintu twingatasha Lesa pa kutontonkanya ukutupeela amaka ya kusonda pa kuti tuleipakisha ifya kulya! Bushe ubu te bushininkisho bwamonekesha ukuti Lesa cine cine alitutemwa no kuti alishiba cintu tufwaisha?—Amalumbo 145:16, 17; Esaya 42:5, 8.

Ukulunda pa kuisokolola umwine kuli ifwe ukupitila mu bubumbo, Kabumba alatulanga umusango wa kwa Lesa aaba ukupitila mu Cebo cakwe, Baibolo. Muli Baibolo e mwalembwa ifintu ifisuma ifingi ifyo Yehova Lesa acitile ku kale na mapaalo yashaifulila alaya abantunse ukuti balaswa baipakishe. (Ukutendeka 22:17, 18; Ukufuma 3:17; Amalumbo 72:6-16; Ukusokolola 21:4, 5) Pali fyonse, Baibolo ilatweba ukutemwa kwakulisha ukwa kwa Lesa ku bantu ilyo apeele Umwana wakwe uwafyalwa eka ukuba Icilubula cesu pa kuti twingalubulwa ku lubembu ne mfwa. (Abena Roma 5:8) Ca cine, ukusambilila ifingi pa lwa kwa Kabumba wesu uwa kutemwa, kutulenga ukumutemwa ukufuma pa nshi ya mutima.

Ukusambilila Ukutemwa Abantu Banensu

Nga fintu Yesu alondolwele, ukusansha pa kutemwa Lesa no mutima wesu onse umweo, na mano, tufwile ukutemwa na banensu nga fintu twaitemwa. Na kuba, ukutemwa Lesa kutulenga ukutemwa abantu banensu. Umutumwa Yohane alondolwele ukuti: “Mwe batemwikwa, apo Lesa atutemenwe ifyo, na ifwe tufwile ukutemwana.” Akomailepo no kuti: “Ngo muntu atila, Natemwa Lesa, kabili apata munyina, ninshi wa bufi; pantu uushatemwa munyina uo amona, te kuti atemwe Lesa uo ashamona. Ne funde ili tuli na lyo ilyafuma kuli wene, ilya kuti uuntu atemwa Lesa atemwe na munyina pamo.”—1 Yohane 4:11, 20, 21.

Ilelo tuleikala mu calo umo abantu abengi bafwaya ukuti e bo fye ifintu filewamina, ‘baliitemwa,’ nga fintu fye Baibolo yasobele. (2 Timote 3:2) E ico, nga tulefwaya inshila yacilapo iya kutemwa, tulingile ukubombesha sana ukulenga imitima yesu iipya no kupashanya Kabumba wesu uwa kutemwa, ukucila ukupashanya bukaitemwe bwa bantu ba cino calo. (Abena Roma 12:2; Abena Efese 5:1) Lesa wene aba uwa ‘congwe na ku bashitootela na babifi,’ kabili “alenga akasuba kakwe ukutulila ababifi na basuma, no kuleke mfula ilokele abalungama na bashalungama.” Apantu Shifwe wa ku muulu alitwimikila ica kumwenako ca musango yo icishaiwamina, tulingile ukwesha sana ukuba aba congwe kabili aba cikuuku kuli bonse. Pa kucite fyo, kuti twaba ‘abana ba kwa Shifwe wa mu muulu.’—Luka 6:35; Mateo 5:45.

Limo limo ukutemwa kwa musango yo kulenga umuntu ukulaafwilishako bambi ukutendeka ukupepa Lesa wa cine. Bushiku bumo, namayanda umo uuli ni Nte ya kwa Yehova balimukaaninine ndai ku mwina mupalamano wakwe lintu aeseshe ukulanda nankwe Icebo ca kwa Lesa. Nangu cibe fyo, tafuupwilwe. Ukucila, atwalilile fye ukuba uwa congwe kabili uwa cikuuku ku mwina mupalamano wakwe. Bushiku bumo alimwafwileko ilyo aalekuukila ku ng’anda imbi. E lyo ubushiku bumbi amufwaileko uwa kumushindika ku cibansa ca ndeke ilyo aaleya ku kusengela balupwa. Pa numa, uyu mwina mupalamano alisumine ukutendeka ukusambilila Baibolo kabili kuli pele pele abele Umwina Kristu wapimpa te mulandu no kupakasa kushaibipila ukufuma ku mulume wakwe. Ca cine, ukutemwa kwa musango yo kwalengele ukuti ulya muntu akesepokelela amapaalo ya ciyayaya.

Ukulanda fye icishinka, Lesa taatutemenwa pa mulandu wa kuti twalikwata imibele isuma iingi. Lelo alitutemwa te mulandu ne filubo fyesu ifingi no kupelebela kwesu. Apo cabe fi, tufwile kanshi ukusambilila ukutemwa abantu banensu te mulandu ne filubo fyabo. Nga twaikansha ukulalolesha no kumona fye pa busuma mu banensu ukucila ukulafwailisha ifilubo fyabo, cikatwangukila ukubatemwa. Ukutemwa uko tubatemenwe pambi kuti kwacila fye na pa kutemwa kwa cishinte ica kuti twapalamisha nga nshi kuli bene kwati fibusa fyatemwana.

Ukuleka Ukutemwa Kwenu Kulekula

Ukutemwa na bucibusa filingile ukulundululwa, kabili pa fikabilwa pa kuti ifi fingalundululwa paba ukufumaluka no bufumacumi. Bamo balesha ukufisa ukupelebela kwabo pa kuti balya balefwaya ukuba ifibusa fyabo balemona kwati baliba fye bwino. Nangu cibe fyo, ukubulwo bufumacumi muli uyo musango kulapwisha icibusa lintu ifishinka fyasokoloka. E co tulingile ukuleka bambi ukutwishiba nga fintu twaba icine cine—nangu fye kupelebela kumo uko tulelwisha ukucimfya balingile bakwishiba. Ici kuti calenga ukuti babe ifibusa fyesu.

Ku ca kumwenako nkashi, Inte ya kwa Yehova iya cikalamba mu cilonganino ca ku fyalo fya ku Kabanga tayasambilila sana amasomo ya ku mubili. Lelo uyu nkashi tesha ukufisa kuli bambi ukuti tasambilila. Na kabili, tapita mu mbali ukusumino kuti tengalondolwela bambi, ukupitila mu kubomfya ukusesema kwa mu Baibolo ne fyacitika, ifya kupenda inshita sha Bena fyalo ukuti shapwile mu 1914.a Nangu cibe fyo, aba ca kumwenako cishaiwamina mu kupimpilo butumikishi, ukutemwa bamunyina, na bukapekape, ica kuti amonwa mu cilonganino ngo wacindama nga nshi.

Mu ncende shimo, ukulanga umuntu ukuti walimutemwa ilyo bambi balemonako takwasuminishiwa; abantu basambilishiwa ukuisunga sana ilyo bali na bambi. Ilintu kwena caliba fye bwino lyonse ukuba ne mibele isuma no mucinshi, twileka ico ukutulesha ukulanga ukuti twalitemwa abanensu. Yehova tali na nsoni ukulumbulula ifyo aaleyumfwa pa lwa bantu bakwe abasalwa, abaali mu luko lwa pa kale ulwa Israele. Atile: “Ukutemwa kwa muyayaya nalikutemwa.” (Yeremia 31:3) Ukupalako, umutumwa Paulo aebele abasumina banankwe mu Tesalonika ukuti: “Ico twamufulukishe, twabekelwe ukumupeelapo te mbila nsuma ya kwa Lesa yeka yeka, lelo ne mitima yesu iine, pa kuti mwaishileba abatemwikwa kuli ifwe.” (1 Abena Tesalonika 2:8) E co lintu twatukuta ukulundulula ukutemwa kwa cine cine ku banensu, ninshi tulekonka fye ukusambilisha kwa mu Baibolo ukwa kuti tuleke ukutemwa kwesu kuimonekele fye ukwine ukucila ukulakufishilisha.

Ukubombesha Kwatwalilila Kulakabilwa

Ukusambilila ukutemwa bambi takupwa. Ukucite co, kufwaya ukuti tubombeshe pantu tacayanguka ukwaansha ukukanapwililika kwesu e lyo no kukaanya ukusonga kwaluma ukwa ici calo cabulo kutemwa. Lelo, ukubombesha kwa musango yo kuletako amapaalo ayengi.—Mateo 24:12.

Nangu fye ni muli cino calo cishapwililika, kuti twaba ifibusa fisuma ku bantu bambi, kabili ici kuti catuletela insansa ishingi, umutende, no kwikushiwa. Ukubombesha kwa musango yo kuti kwatulenga ukuwaminwa ukwikala mu calo cipya ica kwa Lesa kuli pe na pe. Pali fyonse, ukupitila mu kusambilila inshila yacilapo iya kutemwa, kuti twasenaminwa no kupaalwa kuli Kabumba wesu uwa kutemwa, pali nomba na ku ciyayaya!

[Amafutunoti]

[Ifikope pe bula 10]

Abena Kristu kuti balanga ukutemwa ukupitila mu kuba ne cikuuku

[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 8]

ICIKOPE CA UN 186226/M. Grafman