Lintu Bukapekape Bwayanana
NGA MWALI no kupeele mfumu ica bupe, cinshi mwingaipeela? Ni shani nga ca kuti yali ni mfumu iyakwatisha icuma na mano mwi sonde lyonse? Bushe kuti mwatila kuti kwabako ica bupe icingaisekesha? Nalimo imyaka 3,000 iyapitapo, namfumu wa ku Sheba alitontonkenye pali ifyo fipusho ilyo aleteyanya ukutandalila imfumu ya musango yo, e kutila, Imfumu Solomone ya Israele.
Baibolo itwebo kuti pa ca bupe ico apeele pali bakikari ba golde 120 “ne fye fungo ifingi nga nshi, no tumabwe utwaumo mutengo.” Pa mutengo wa ndakai, golde apeele yali amadola 40,000,000 aya ku United States of America. Ifye fungo, e kutila amafuta ya cena cisuma ayalebomfiwa ngo muti, fyali fipe fyaumo mutengo ifyalingana na golde. Nangu Baibolo taitweba ubwingi bwa fye fungo ifyo namfumu apeele Solomone, kwena ilatwebo kuti takwali ifye fungo ifyalingene ne fyo apeele.—1 Ishamfumu 10:10.
Namfumu wa ku Sheba afwile ali umukankaala kabili kapekape. Ukulundapo, alilambwilwe pali bukapekape bwakwe. Baibolo isoso kuti: “Imfumu Solomone yapeele ku mfumu yanakashi ya Sheba conse ico yafwaile, conse yalombele, pamo ne fya pali ifyo yaletele ku mfumu.” (2 Imilandu 9:12) Ca cine, nalimo ishamfumu shali no mwata wa kupeelana ifya bupe; lelo, Baibolo mu kulungatika ilumbulo kuti Solomone ali no “kuboko.” (1 Ishamfumu 10:13) Solomone umwine alembele ati: “Umutima we paalo uupeela ukeniwa, no unwensha akanwenshiwa umwine.”—Amapinda 11:25.
Na kuba, namfumu wa ku Sheba na kabili aliipuswile apakalamba pa kubomfya inshita na maka mu kutandalila Solomone. Icifulo ca Sheba cifwile cabelele mu ncende umwabela icalo iciitwa nomba Republic of Yemen; e co namfumu no mulalo wakwe uwa ngamali aendele bakilomita ukucila pali 1,600 pa kufika ku Yerusalemu. Nga fintu Yesu alandile, “afumine ku mpela ya pano isonde.” Cinshi calengele ukuti namfumu wa ku Sheba afume ukushailepela nge fyo? Aishile maka maka “ku kwisaumfwa amano ya kwa Solomone.’—Luka 11:31.
Ibuuku lya 1 Ishamfumu 10:1, 2 lisoso kuti namfumu wa ku Sheba ‘aishile ku kumwesha [Solomone] ku mepusho ayaafya. . . . [Namfumu] alongwele kuli wene conse icali mu mutima wakwe.’ Solomone ayankwileko shani? ‘Na o Solomone amulondolwelele ifyebo fyakwe fyonse: takwafishilwe ku mfumu icebo ico talondolwele kuli wene.’—1 Ishamfumu 10:3.
Pa kusunguka pa fyo aumfwile no kumona, namfumu mu kuicefya aaswike ati: “Balishuka ababomfi bobe abeminina pe ku cinso cobe, abomfwa amano yobe!” (1 Ishamfumu 10:4-8) Namfumu taloseshe mu kuti ababomfi ba kwa Solomone balishukile pa mulandu fye wa fyuma baleipakisha. Lelo, ababomfi ba kwa Solomone balipaalilwe pa mulandu wa kuti lyonse baleumfwa amano ayo Lesa apeele Solomone. Mwandi namfumu wa ku Sheba aba ca kumwenako cisuma ku bantu ba kwa Yehova ilelo, abaipakisha amano ya kwa Kabumba umwine na ya Mwana wakwe, Yesu Kristu!
Na fimbi ifyacindama fyali fyebo ifyo namfumu aishilelanda kuli Solomone ati: “Abe uwacindikwa Yehova Lesa obe.” (1 Ishamfumu 10:9) Afwile alimwene ukuti Yehova e wapeele Solomone amano no lubanda. Ici cileumfwana ne fyo Yehova mu kubangilila alaile Israele ati: ‘Ukubake fipope fyandi e mano yenu kabili e mucetekanya wenu ku menso ya bantu na bantu, abakomfwe fipope ifi fyonse, bakatila, Cine cine uluko ulu ulukalamba bantu ba mano kabili ba mucetekanya.’—Amalango 4:5-7.
Abantu Baleisa Kuli Kapeela wa Mano
Mu nshita sha ndakai, imintapendwa ya bantu baliisa ku kuteyanya kwa kwa Yehova pa mulandu wa kuti balimono kuti ‘Israele wa kwa Lesa bantu ba mano kabili ba mucetekanya,’ te ku cifyalilwa, lelo pa mulandu wa kuti amafunde ne fishinte fya kwa Lesa ifyafikapo filabatungulula. (Abena Galatia 6:16) Impendwa ya balebatishiwa ilangililo kuti mu myaka ya nomba line abasambi bapya abengi cila mwaka balanda kuli Israele wa ku mupashi, abati: “Tuleya na imwe, pantu natuumfwo kuti muli na Lesa.” (Sekaria 8:23) Mwandi aba bapya balapapa lintu bamona umutebeto wa ca kulya ca ku mupashi uo Yehova acitila ababomfi bakwe! Tabatalile abamonapo umutebeto wa musango yo uko balepepa kale.—Esaya 25:6.
Ukupeela Kapeela Wakulisha
Apantu alibapeela ifingi, abantu abatasha mu cifyalilwa fye balasunguka pa fyo bengapeela Imfumu yakulisha kabili Kapeela, Yehova Lesa. Baibolo isokololo kuti “ilambo lya malumbo,” e ca bupe cawamisha twingapeela Yehova. (AbaHebere 13:15) Mulandu nshi? Pa mulandu wa kuti ili lambo e lilepususha abantu, kabili lyaba cintu ico Yehova afwaisha muli ino nshita ya mpela. (Esekiele 18:23) Ukulundapo, ukupeela amaka ne nshita kukwafwilisha abalwele, abapopomenwa, na bambi fyaba lilambo lingapokelelwa.—1 Abena Tesalonika 5:14; AbaHebere 13:16; Yakobo 1:27.
Imisangulo ya ndalama yalicindama sana. E ilengo kuti amaBaibolo, ne mpapulo shashimpwa pali Baibolo filepulintwa, ne fifulo fya kulonganinamo Abena Kristu fileshitwa. (AbaHebere 10:24, 25) Imisangulo na kabili ilapayanya indalama sha kukumbusuka abalecula ku nkondo no tuyofi.
Pa kutwafwilisha ifyo twingapeela, Icebo ca kwa Lesa cipayanya ifishinte fisuma. Ku ca kumwenako, cisambilisho kuti Abena Kristu tabalingile ukubapimina indalama isho bengapeela, lelo balingile ukupeela isho bengakumamo ukupeela, ukucite co mu kuitemenwa, kabili no mutima wa nsansa. (2 Abena Korinti 9:7) Bamo kuti bapeela ishingi; bambi, ukupala mukamfwilwa mu nshita ya kwa Yesu, kuti bapeela ishinono. (Luka 21:2-4) Bushe te cisuma ukuti Yehova—Umwine wa bubumbo bonse—alakatamika ica bupe conse icisuma ne lambo ifyo tupeela mwi shina lyakwe?—AbaHebere 6:10.
Pa kuti bengapeela ne nsansa, abantu ba kwa Yehova balacinkulwako pa fyalekanalekana ifilekabilwa na pa lwa nshila shingabomba bwino pa kubombela pa filekabilwa. Umupashi wa mushilo uwa kwa Yehova na o ulenga aba mitima ya kuitemenwa ukwankulako. Mu Israele wa pa kale iyi nshila e yabomfiwe pa kukuula ihema na lintu baishilekuula itempele. (Ukufuma 25:2; 35:5, 21, 29; 36:5-7; 39:32; 1 Imilandu 29:1-19) Mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo C.E., Abena Kristu babomfeshe inshila imo ine pa kuti bengafisha imbila nsuma ya Bufumu ku nko no kwafwilisha bamunyina mu Israele lintu kwaponene icipowe.—1 Abena Korinti 16:2-4; 2 Abena Korinti 8:4, 15; Abena Kolose 1:23.
Na lelo line Yehova alipaala abantu bakwe, kabili akatwalilila ukubapaala ukupitila mu kubapeela ifyo bakabila ku kupwisha kampeni wakulisha uwa kushimikila no kusambilisha uushatala aucitwapo mwi sonde.—Mateo 24:14; 28:19, 20.
Finshi Filekabilwa Pali Ndakai?
Mu myaka ya nomba line Inte sha kwa Yehova shalisuminishiwa ukubomba mu fyalo ifingi umo umulimo wabo wabindilwe kale. Pali uyu mulandu, muli ifi fyalo impendwa ya bakasabankanya yalilunduluka apakalamba. E ico, amaBaibolo ne mpapulo shashimpwa pali Baibolo filekabilwa sana.
Amayanda ya Bufumu na yo yalekabilwa. Pali ndakai kulekabilwa Amayanda ya Bufumu ayapya 9,000 mwi sonde lyonse. Nga ca kuti cila bushiku kwalekuulwa Ing’anda ya Bufumu imo, kuti capoosa ukucila pa myaka 24 pa kukuula Amayanda ya Bufumu ayalekabilwa pali ndakai! Pali ino nshita, ifilonganino nalimo 7 filapangwa cila bushiku, ifingi ifya fyene fipangwa mu fyalo ifipiina. Lelo, mu fingi ifya ifi fyalo tamukabilwa ifikuulwa ifya mutengo. Mu fyalo fimo, amadola fye 6,000 e yengakabilwa pa kukuula Ing’anda ya Bufumu iisuma kabili iingashimiko bunte mu bwikashi.
Mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, Abena Kristu bamo balikweteko icuma ukucila bambi, e co umutumwa Paulo alembele ati: “Mu kulingana; ukukwata kwenu ukwingi mu nshita ya nomba kwingile mu kubulwa kwa balya, ukuti ukukwata kwabo ukwingi kukabe ukwa kwingila mu kubulwa kwenu. E fyo kube ukulingana.” (2 Abena Korinti 8:14) Ilelo, mu fyalo ifingi “ukulingana” kwapalako kulepayanya indalama ishilekabilwa ku kupayanya amaBaibolo, impapulo sha Baibolo, Amayanda ya Bufumu, indalama sha kukumbusuka abalecula ku tuyofi, ne fintu fimbi. Mwandi ukupeela kwa musango yo lipaalo—ku ulepeela na ku ulepokelela!—Imilimo 20:35.
Nga fintu bakalata abo Sosaite ipokelela ukufuma kuli bakapekape balangilila, ababelenga uno magazini balafwaya ukwafwilisha lelo tabaishiba bwino inshila shalekanalekana bengatuminamo imisangulo. Kanshi umukululo uli muli cino cipande kuti wabaafwa ukwishiba inshila bengabomfya.
Ilyo Solomone aleteka mu bukata, “ishamfumu isha pano isonde” ishaumfwile pa lwa wene shalimutandalile. Lelo, Baibolo ilumbulapo fye imfumu imo, e kutila namfumu wa ku Sheba. (2 Imilandu 9:23) Mwandi aliipuswile apakalamba! Lelo alilambwilwe apakalamba—ica kuti lintu apwile ukutandala, “alipapile no kupeshiwa amano.”—2 Imilandu 9:4, Today’s English Version.
Ku ntanshi, Yehova, Imfumu yakulisha kabili Kapeela, akacita ifyacila pali Solomone kuli abo abapeela amalambo kuli Wene. Na bo pa kwankulako ‘bakapapa no kupeshiwa amano,’ pa mulandu wa kuti Yehova akababakilila mu bushiku bwa kutiinya ubwa bupingushi kabili ‘akafumbatule minwe yakwe, no kwikusha conse ica mweo ifyo cilefwaya.’—Amalumbo 145:16.
[Akabokoshi pe bula 22]
Inshila Bamo Babomfya pa
KUSANGWILAKO KU MULIMO WA MWI SONDE LYONSE
ABENGI balapaatulapo, nelyo ukupekanyako, indalama isho babika mu tubokoshi twa misangulo utwalembwapo ati: “Imisangulo ya Mulimo wa mwi Sonde Lyonse uwa Sosaite—Mateo 24:14.” Cila mweshi ifilonganino filatuma ishi ndalama ku maofesi yakalamba aya calo conse ku Brooklyn, New York, nelyo ku maofesi yabela mupepi.
Imisangulo ya kuitemenwa iya ndalama na kabili kuti pambi yatumwa mu kulungatika ku Treasurer’s Office, Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, Akabokoshi 33459, Lusaka 10101. Ifibeekobeeko nelyo ifikwatwa fimbi ifya mutengo na fyo fiine kuti fyasangwilwako. Kalata umwipi uulelondololo kuti uyu musangulo bupe bwa mu kulungatika, alingile ukutuminwa pamo ne yi misangulo.
UMUSANGULO WA CIPANGANO
Indalama kuti shapeelwa ku Watch Tower Society ukupitila mu kutantika kwaibela ukwa kuti, uulepeela nga alefwaya ukushibomfya kuti bamubwesesha. Nga mulefwaya ukwishibilapo na fimbi, kuti mwalembela ku Treasurer’s Office, Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, Box 33459, Lusaka 10101.
UKUPEKANISHISHA UKUPEELA
Ukusansha pa kupeele ndalama ukwa kulungatika ne misangulo ya cipangano iya ndalama, kwaliba inshila na shimbi isha kupeelelamo ku kwafwilisha umulimo wa Bufumu mwi sonde lyonse. Pali isho nshila paba:
Inshuwalansi: Watch Tower Society kuti yalumbulwa ukuti e ikapokelela indalama sha cipangano ca inshuwalansi nelyo ica kuleke ncito nangu ukupoka penshoni.
Amaakaunti ya ku Banki: Amaakaunti ya ku Banki, amasetifiketi ya ndalama shili ku Banki, nelyo indalama sha kulekelapo incito, kuti fyaseekeshiwa nelyo ukulipilwa ilyo umwine afwa ku Watch Tower Society, ukulingana ne fyo ibanki abikishako indalama lifwaya.
AmaStock na maBond: Amastock na mabond kuti fyasangulwa ku Watch Tower Society ngo bupe bwa mu kulungatika nelyo ukupitila mu kutantika kwa kuti ulesangula akatwalilila ukupokelela amalipilo.
Impanga ne Fikuulwa: Impanga ne fikuulwa ifingashitishiwa kuti pambi fyasangulwa ku Watch Tower Society ukupitila mu bupe bwa mu kulungatika nelyo ukwikatila impanga ya ulepeela, uwingatwalilila ukwikalamo ilyo acili umumi. Umo alingile ukwipusha Sosaite ilyo talalembesha ifipepala fya buteko ifya kupeelelapo Sosaite impanga ne fikuulwa.
Ifya Cishale no Kuseekesha: Ifipe nelyo indalama ifya cishale kuti fyapeelwa ku Watch Tower Society ukupitila mu fipepala fya cishale ifya mwi funde, nelyo Sosaite kuti yalembwa mu cipangano ca kuseekesha ifipe nelyo indalama. Inshita shimo tabalipilisha imisonko nga ca kuti ifipe nelyo indalama fyaseekeshiwa ku filonganino fya mapepo.
Ishiwi lya kuti “ukupekanishisha ukupeela” lilangilila ukuti uulesangula ukubomfya ishi nshila alekabila ukupekanishisha kabela. Pa kwafwilishako abo bengatemwa ukupeela Sosaite ukubomfya inshila sha kupekanishisha ukupeela, Sosaite yalilembako broshuwa wa mu ciNgeleshi uwa mutwe wa kuti Planned Giving to Benefit Kingdom Service Worldwide. Uyu broshuwa alembelwe ukwasuka amepusho ayengi ayo Sosaite yapokelela pa lwa kupeela ubupe ku Sosaite, na pa lwa kupeela ifipe fya cishale no kuseekesha ku Sosaite. Na kabili mwaba ifyebo fya kwafwa nga nshi pa lwa kupeela nelyo ukuseekesha impanga ne fikuulwa, ukupeela indalama, ne fya kupekanishisha ukulipila imisonko. Na kabili yalembelwa ku kwafwa aba ku United States, abalefwaya ukupeela Sosaite ifya bupe fyaibela pali ino ine nshita, nelyo ukuti ilyo bakafwa bakaba na balemba ifipepala fya kushila Sosaite ifya cishale ifingabawamina pamo ne ndupwa shabo. Nga mulefwaya uyu broshuwa kuti mwalembela iofesi lya Charitable Planning Office.
Pa numa ya kubelenga broshuwa nelyo ukulembela iofesi lya Charitable Planning Office, abengi balyafwilisha Sosaite kabili pa nshita imo ine, balipusushako sana icuma ku misonko yaluma. Iofesi lya Charitable Planning Office lifwile ukwishibishiwa pa lwa fipepala fyonse ifya misangulo ya musango yo. Nga mulefwaya ukupeela ukupitila mu nshila ya kupekanishisha ukupeela mulingile ukwipusha iofesi lya Charitable Planning Office, ukupitila mu kulemba nelyo ukutuma lamya ukubomfya akeyala kali pe samba.
TREASURER’S OFFICE
Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
Box 33459,
Lusaka 10101
[Ifikope pe bula 23]
Umulimo wa Nte sha kwa Yehova wafwilishiwa ne misangulo ya kuitemenwa