Imikalile ya Masanso

Magazini wa Discover atile, “Conse ico mucita cila bushiku, ukusanshako fye no kulaala, kuti camuletela ubusanso.”

UBUMI babulinganya ku kwenda mu mpanga yashikwamo tupata, utwingacena nelyo ukwipaya umuntu pa nshita iili yonse kabili ilingi line ukwabula no kwenekela ici. Ifileta amasanso filapusanapusana ukulingana ne fyalo. Pali ifi paba amasanso ya pa musebo, inkondo ya bana calo, ifipowe, AIDS, kansa, ubulwele bwa ku mutima, na fimbi ifingi. Ku ca kumwenako, magazini ya U.S. News & World Report yatile, ku Kapinda ka ku kulyo aka ciswebebe ca Sahara mu Afrika, ubulwele bwa AIDS e buleipaya sana. Mu mwaka wa nomba line fye “bwaipeye abantu amamilioni 2.2, e kuti abafwa mu nkondo shonse isha bana calo mu Afrika bafushiwa imiku 10.”

Pali ino nshita, icalo cilepoose ndalama ishingi sana ku kutantalishako ubumi no kucefyako ukulwala no kulemana. Ifintu ifingi ifyo ifisambilisho fininikisha pamo ngo kulya no kunwa ukwawama no kutukusha umubili kuti fyaleta ubusuma bumo. Lelo, kwaliba intulo ya fyebo ifyo twingacetekela mu milandu yonse fye iyacindama pa lwa bumi ifingatwafwa ukuipakisha ubumi ubwabula amasanso kabili ubwa mutelelwe. Iyo ntulo ni Baibolo. Yakwata ifya kututungulula pa kupwisha amafya yalekanalekana ayakuma ubumi ne mikalile yesu. Kwena, Baibolo tailanda ifingi sana pa bwafya bumo bumo. Lelo, ilapeela ifishinte fisuma ifya kututungulula mu fintu pamo nge milile, ukutukusho mubili, imibele ya mutima, umwaume ukusendama no mwanakashi, ubwalwa, fwaka, ne miti yabelako ukundapa amalwele, na fimbi ifingi sana.

Ku bengi ubumi bwabamo amafya ya fya ndalama. Baibolo ilatwafwa na mu fya ndalama. Ilatukoselesha ukumona indalama mano mano no kushibomfya bwino e lyo no kutulanga ifyo twingaba ababomfi nelyo abene ba ncito basuma. Mu kwipifya, Baibolo ilapeela ubutungulushi busuma, mu fya ndalama, ukutukusho mubili, e lyo na pa lwa mikalile. Bushe kuti mwatemwa ukwishiba ifyo Baibolo ibomba pali lelo? Shi belengeni ifyakonkapo.