Sekeleleni na Lesa wa Nsansa
“Ica kupelelekesha, mwe ba bwananyina, [twalilileni ukusekelela, NW] . . . e lyo Lesa wa kutemwa kabili uwa mutende akaba na imwe.”—2 ABENA KORINTI 13:11.
1, 2. (a) Mulandu nshi abengi bashisekelela mu bumi? (b) Ukusekelela cinshi, kabili kuti twakulundulula shani?
MULI shino nshiku shabipa, abantu abengi tabamona umulandu wa kusekelela. Ilyo ububi bwa bacitikila nelyo ukucitikila uo batemwa, bayumfwa nga Yobo wa ku kale, uwatile: “Umuntu uwafyalwa ku mwanakashi wa nshiku shinono, kabili uwaisulamo ukutenkana.” (Yobo 14:1) Abena Kristu tabalubukako ku kucula na mafya ifya muli shino “nshita ishayafya,” kabili te ca kupapusha ukuti ababomfi ba cishinka aba kwa Yehova inshita shimo balafuupulwa.—2 Timote 3:1.
2 Lelo, Abena Kristu kuti basekelela na lintu bali na mafya. (Imilimo 5:40, 41) Pa kumfwikisha ifyo ici cingacitika, ica kubalilapo moneni ico ukusekelela kupilibula. Ukusekelela kwalondololwa nga “ukuyumfwa uwa nsansa pa mulandu wa kukwata nelyo ukwenekela ifisuma.”a Eco, nga twaetetula sana pa fintu ifisuma twakwata no kutontonkanya pa nsansa tukaba na sho mu calo cipya ica kwa Lesa, kuti twasekelela.
3. Mulandu nshi twingalandila ukuti umuntu onse alikwatako ifintu fimo ifingamulenga ukusekelela?
3 Umuntu onse alikwata ifisuma fimo ifyo afwile ukutashishapo. Nalimo incito umutwe wa lupwa abomba kuti yapwa. Mu cifyalilwa fye, kuti asakamana. Afwaya ukupeela abatemwikwa bakwe ifikabilwa. Lelo, nga ca kuti mutuntulu lwa ku mubili kabili aba no bumi busuma, kuti atasha pali co. Nga asange ncito, akaba na maka ya kubombesha. Ica kumwenako na cimbi, umwanakashi wa Bwina Kristu kuti mu kupumikisha alwala ubulwele bunasha. Lelo, kuti atasha pa fyo ifibusa fyakwe na balupwa bamwafwa ukwikala no bulwele bwakwe no mucinshi kabili no kushipa. Kabili Abena Kristu ba cine bonse, nelyo ifintu fibaafye shani, kuti basekelela pa kwishiba Yehova, “Lesa wa nsansa” na Yesu Kristu, “Uwa maka uwa nsansa eka.” (1 Timote 1:11; 6:15, NW) Ca cine, Yehova Lesa na Yesu Kristu baba aba nsansa nga nshi. Balitwalilila aba nsansa nangu ca kuti imibele pe sonde tayapalako nangu fye panono ku fyo Yehova afwaile ukuti ibe pa kutendeka. Ica kumwenako cabo kuti catusambilisha ifingi pa fya kutwalilila ukusekelela.
Tababala Abaleka Ukusekelela
4, 5. (a) Cinshi Yehova acitile ilyo abantunse ba kubalilapo bapondweke? (b) Ni shani fintu Yehova atwalilile ukumona bwino abantunse?
4 Ilyo Adamu na Efa bali mwi bala lya Edene, bakwete ubumi busuma sana ne mintontonkanya yapwililika. Bali no mulimo usuma uwa kubomba kabili bali mu cifulo calinga ukubombamo uyo mulimo. Icawamishe pali fyonse ca kuti balikwete ishuko lya kulanda na Yehova lyonse. Lesa alefwaya ukuti bakwate inshita ya ku ntanshi iya nsansa. Lelo abafyashi besu aba kubalilapo tabatekele mitima kuli fi fya bupe fyonse; baibile icisabo cabindilwe ukufuma ku “muti wa kulengo kwishibo busuma no bubi.” Ubu bucintomfwa e bwalengele ubulanda ubo ifwe, fwe bana babo, tupitamo lelo.—Ukutendeka 2:15-17; 3:6; Abena Roma 5:12.
5 Lelo, Yehova talekele imibele ya kwa Adamu na Efa iya kukanatasha ukumulesha ukusekelela. Alishininkishe ukuti kwali no kubako bamo pa bana babo abo imitima yali no kubalenga ukumubombela. Na kuba, alishininkishe nga nshi ica kuti abilishe ubufwayo bwakwe ubwa kulubula intuntuko sha kwa Adamu na Efa ilyo bashilafyalapo no mwana! (Ukutendeka 1:31; 3:15) Mu myaka yakonkelepo, abantunse abengi bakonkele mu nkasa sha kwa Adamu na Efa, lelo Yehova tafutatile abantunse pa mulandu wa bucintomfwa bwa musango yo ubwayanene konse fye. Lelo aleangwa sana abaume na banakashi ‘abalengele umutima wakwe ukusamwa,’ abalebombesha pa kuti bamusekeshe pantu balimutemenwe.—Amapinda 27:11; AbaHebere 6:10.
6, 7. Fintu nshi ifyayafwile Yesu ukutwalilila ukusekelela?
6 Nga Yesu, ni shani fintu atwalilile ukusekelela? Ilyo ali icibumbwa ca mupashi ica maka mu muulu, Yesu alikwete sana inshita ya kubebeta imilimo ya baume na banakashi pe sonde. Alemona ukukaanapwililika kwabo, lelo Yesu alibatemenwe. (Amapinda 8:31) Pa numa, ilyo aishile kwi sonde no “kwikala” na bantunse, tayalwike mu fyo alemona abantu. (Yohane 1:14) Cinshi cayafwile Umwana wa kwa Lesa uwapwililika ukutwalilila ukumona bwino ulupwa lwa bantunse ababembu?
7 Ica kubalilapo, Yesu taleenekela ifyacilamo ku mwine na kuli bambi. Alishibe ukuti tali na kwalwila icalo ku buKristu. (Mateo 10:32-39) E co alesekelela ilyo umuntu nangu fye umo uwafumaluka ayankulako bwino ku bukombe bwa Bufumu. Nangu ca kuti imyendele ne mibele ya basambi bakwe inshita shimo tayaleba isuma sana, Yesu alishibe ukuti balefwaisha sana ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa, kabili e co abatemenwe. (Luka 9:46; 22:24, 28-32, 60-62) E ico, mwi pepo lyakwe kuli Wishi wa ku muulu, Yesu alondolwele ifintu fisuma ifyo abasambi bakwe bacitile ukufika pali ilya nshita ukuti: “Icebo cenu nabacibaka.”—Yohane 17:6.
8. Landenipo inshila shimo umo twingapashanya Yehova na Yesu ukukuma ku kutwalilila ukusekelela.
8 Ukwabula ukutwishika, bonse kuti twamwenamo mu kubebeta ica kumwenako caimikwe na Yehova Lesa na Kristu Yesu pa fya kusekelela. Bushe kuti twapashanya sana Yehova, nalimo pa kukanasakamana nga nshi ilyo ifintu fyacitika ifyo tushaenekele? Bushe kuti twakonka sana mu nkasa sha kwa Yesu pa kutwalilila ukuba ne mimwene isuma pa mibele tulimo, no kukanaenekela ifyacilamo kuli fwe bene na kuli bambi? Natumone ifyo ifi fishinte fingabomfiwa mu nshila isuma mu lubali lwacindamisha ku Bena Kristu bapimpa konse—e kuti umulimo wa kushimikila.
Twalilileni Ukumona Bwino Ubutumikishi
9. Ni shani fintu ukusekelela kwa kwa Yeremia kwabukulwilwe, kabili ica kumwenako cakwe kuti catwafwa shani?
9 Yehova afwaya ukuti tulesekelela mu mulimo wakwe. Ukusekelela kwesu takulingile ukushintilila pa kwankulako tusanga mu mulimo. (Luka 10:17, 20) Kasesema Yeremia ashimikile pa myaka iingi mu cifulo umo abantu bashaleyankulako bwino. Nga atontonkanya sana pa fyo abantu bashaleyankulako bwino, ukusekelela kwakwe kwalepwa. (Yeremia 20:8) Lelo nga aetetula pa fyo ubukombe bwacindeme, ukusekelela kwakwe kwalebukululwa. Yeremia aebele Yehova ati: “Fyalisangilwe ifyebo fyenu, na ine nalifiliile, kabili ifyebo fyenu fyaisaba kuli ine ukusekelela, kabili ukwanga kwa ku mutima wandi; pantu nainikwe shina lyenu, mwe Yehova, Lesa wa milalo.” (Yeremia 15:16) Ca cine, Yeremia alisekelele mu mulimo wakwe uwaibela uwa kushimikila icebo ca kwa Lesa. Na ifwe kuti twasekelela.
10. Kuti twatwalilila shani ukusekelela mu butumikishi nangu ca kuti mu cifulo tushimikila abantu tabafwaya ukukutika?
10 Nangu fye abantu abengi bakaana ukumfwa ku mbila nsuma, twalikwata ifingi ifingatulenga ukusekelela ilyo tulebomba umulimo wa mwi bala. Ibukisheni ukuti Yehova alishininkishe ukuti abantu bamo bali no kumubombela. Ukupala Yehova, tatulingile ukuleka ukwenekela ukuti bamo bakasuka bakamone uyu mulandu wa bumulopwe no kumfwila ubukombe bwa Bufumu. Tatulingile ukulaba ukuti imibele ya bantu ilaaluka. Nelyo fye ni balya abaicetekela sana kuti batontonkanyapo pa bufwayo bwa bumi ilyo balufya fimo nelyo baponenwa no bwafya bashaenekele. Bushe mukaafwa umuntu wa musango yo ilyo ‘aibukila ulwa fintu akabila lwa ku mupashi’? (Mateo 5:3, NW) Abantu bamo mu cifulo mushimikila kuti nalimo baiteyanya ukukutika ku mbila nsuma umuku ukakonkapo ilyo mukayako!
11, 12. Cinshi cacitike mwi tauni limo, kabili cinshi twingasambililako?
11 Ifintu kuti fyayaluka na mu cifulo cesu ica kushimikilamo. Moneni ica kumwenako. Mwi tauni limo ilinono, mwali ibumba lya bantu baupana abengi abakwete na bana. Ilyo Inte sha kwa Yehova shaileko, pa ng’anda yonse balebasuka fye amashiwi yamo yene abati: “Tatulefwaya!” Nga umo cine cine alanga ukuti alefwaisha ukukutika ku bukombe bwa Bufumu, abena mupalamano bakwe mu kwangufyanya balemufuupula ukuti etwalilila ukulanshanya ne Nte sha kwa Yehova. Kwena, calimoneke fye ukuti calyafishe ukushimikila mulya. Lelo, Inte tashanenwike; shatwalilile fye ukushimikila. Cinshi cafuminemo?
12 Ilyo papitile imyaka, abana muli lilya itauni balikulile, balyupile, no kuikwatila amayanda kulya kwine. Bamo pali aba batendeke ukufwaya icine ilyo bamwene ukuti imikalile yabo tayabaletele nsansa shine shine. Balisangile icine ilyo bakutike ku mbila nsuma iyalebilwa ne Nte. E co, pa numa ya myaka iingi, icilonganino cinono catendeke ukukula. Elenganyeni ifyo bakabilisha ba Bufumu abashanenwike basekelele! Shi na ifwe bene umukoosha mu kwebako bambi ubukombe bwa Bufumu ubwacindama utulenge ukusekelela!
Abasumina Banenu Bakamwafwa
13. Ni kuli bani twingaya nga twafuupulwa?
13 Nga ca kuti amafya yafula nelyo icintu cabipa camucitikila, ni kwi mwingafwaya icisansamushi? Iminshipendwa ya babomfi baipeela aba kwa Yehova pa kubalilapo fye baya kuli Yehova mwi pepo, lyene baya kuli bamunyinabo na bankashi aba Bwina Kristu. Ilyo Yesu ali pe sonde, acindamike ukwafwa kwa basambi bakwe. Icungulo bushiku ilyo ashilafwa, alandile ulwa bene ati “batwalilila na ine mu fya kunjesha.” (Luka 22:28) Kwena balya basambi bali abashapwililika, lelo bucishinka bwabo bwalesansamusha Umwana wa kwa Lesa. Na ifwe kuti twakoshiwa kuli bakapepa banensu.
14, 15. Cinshi cayafwile abaupana ukushipikisha imfwa ya mwana wabo, kabili cinshi tulesambililako ku cabacitikile?
14 Abena Kristu baupana babili ba Michel na ba Diane basambilile ifyo ukwafwilisha kwa bamunyinabo na bankashi kwacindama. Jonathan, umwana wabo umwaume uwa myaka 20, uwali Mwina Kristu wakosa lwa ku mubili kabili uwakwete amabuyo yasuma, bamusangile na mumena kuli bongobongo. Badokota balibombeshe sana ukuti bamundape, lelo Jonathan alilwalishe mpaka bushiku bumo, alifwile. Ba Michel na ba Diane calibaponeshe pa musao. Bailwike ukuti Ukulongana kwa Mulimo, ukwaliko cilya cine cungulo bushiku, kwali mupepi no kupwa. Lelo, apo balekabila sana ukusansamushiwa, baipwishe eluda uwali na bo ukubashindika ku Ng’anda ya Bufumu. Bafikile ilyo fye balebilisha imfwa ya kwa Jonathan ku cilonganino. Ilyo ukulongana kwapwile, aba bafyashi abali no bulanda bashingulwikwe na bamunyinabo na bankashi, ababakumbatile no kubeba amashiwi ya kusansamusha. Ba Diane bebukisha ukuti: “Twali no bulanda nga nshi ilyo twafikile ku Ng’anda ya Bufumu, lelo twalisansamushiwe nga nshi kuli bamunyina kabili balitukoseleshe! Nangu ca kuti tabapwishishe ukukalipwa kwesu, balitwafwilishe ukushipikisha ubu bwafya!”—Abena Roma 1:11, 12; 1 Abena Korinti 12:21-26.
15 Ubucushi bwalengele ba Michel na ba Diane ukupalamisha kuli bamunyinabo. Na kabili bwabalengele ukupalamana. Ba Michel batila: “Nalisambilila ukutemwisha umukashi wandi uwatemwikwa. Nga natufuupulwa, tulalanshanya icine ca mu Baibolo ne fyo Yehova aletwafwa.” Ba Diane balundapo ati: “Isubilo lya Bufumu lyalicindamisha kuli ifwe nomba.”
16. Mulandu nshi cacindamina ukuitendekelako ukweba bamunyinefwe ifyo tulekabila?
16 Ca cine, bamunyinefwe na bankashi ba Bwina Kristu kuti baba “cisansamushi” kuli ifwe ilyo tulepita mu nshita yayafya mu bumi no kutwafwa ukutwalilila ukusekelela. (Abena Kolose 4:11) Kwena, te kuti beshibe ifyo tuletontonkanya. E ico ilyo tulekabila ukwafwiwa, kuti caba bwino ukubeshibisha. Lyene kuti twatasha mu bufumacumi pa kusansamusha konse uko bamunyina bengatusansamusha, ukukumona ukuti kulefuma kuli Yehova.—Amapinda 12:25; 17:17.
Bebeteni Icilonganino Cenu
17. Mafya nshi abafyashi abashimbe bamo bakwata, kabili tumona shani abantu ababa nga bena?
17 Nga mwabebeta sana abasumina banenu, e lyo mukasambilila sana ukubatasha no kusekelela pa kubishanya na bo. Bebeteni icilonganino cenu. Cinshi mumonamo? Bushe muli abafyashi abashimbe abaleshomboka no kukushisha abana babo mu cine? Bushe mwalitontonkanyapo sana pa ca kumwenako cisuma bemika? Esheni ukwelenganya amafya bakwata. Abafyashi abashimbe bamo ba Jeanine balondololapo amafya yamo pamo nga: ukutalalilwa, ukubasengasenga ku baume babomba na bo ku ncito, ukukwata indalama shinono. Lelo, batila ubwafya bukalamba busanshamo ukwangwa inkuntu sha bana babo, apo umwana onse aliibela. Ba Jeanine balondolola ubwafya na bumbi abati: “Calyafya sana ukutaluka ku kulenga umwana obe umwaume ukuba ngo mutwe wa lupwa filya umulume aba. Nalikwata umwana mwanakashi, kabili cilankosela ukwibukisha ukuti nshifwile ukulashimika ifya nkama fyandi ifingamufinina.” Ba Jeanine balabomba no kusakamana aba mu ng’anda yabo, nge ficita abafyashi bashimbe abengi abatiina Lesa. Na kabili balasambilila Baibolo na bana babo, ukubakansha mu butumikishi no kubasenda ku kulongana. (Abena Efese 6:4) Mwandi Yehova afwile alatemwa ilyo amona ifyo ulu lupwa lubombesha cila bushiku pa kutwalilila ukuba ulwa mpomfu! Bushe tacitulenga ukusekelela ukukwata aba musango yo pa kati kesu? Cine cine, cilatusansamusha.
18, 19. Londololeni ifyo twingakosha ukutasha kwesu pa baba mu cilonganino.
18 Bebeteni icilonganino cenu na kabili. Kuti mwamona bamukamfwilwa ba cishinka ‘abashipuswa’ ku kulongana. (Luka 2:37, NW) Bushe inshita shimo balatalalilwa? Ee. Balafuluka sana abena mwabo! Lelo balatwalilila abapimpa mu mulimo wa kwa Yehova kabili balitemwa abantu bambi. Ukushikatala kwabo no kulamona bwino ifintu kulalundako ku kusekelela kwa cilonganino! Umwina Kristu uwabomba mu mulimo wa nshita yonse ukucila pa myaka 30 atile: “Cimo icinengo kusekelela sana kumona bamunyina na bankashi abakalamba abapita mu mesho ayengi lelo baletwalilila ukubombela Yehova muli bucishinka!” Ca cine ukuti Abena Kristu bakalamba abo twaba na bo balakoselesha nga nshi abaice.
19 Ni shani pa lwa bapya abatendeke fye ukubishanya ne cilonganino? Bushe tatuumfwa bwino ilyo balelumbula icitetekelo cabo pa kulongana? Tontonkanyeni pa fyo balunduluka ukutula apo batendekele ukusambilila Baibolo. Yehova afwile alibatemwa sana. Bushe na ifwe twalibatemwa? Bushe tulalanga ukuti twalibatemwa, ukubatasha pa kubombesha kwabo?
20. Mulandu nshi twingalandila ukuti onse mu cilonganino alacitako ifyacindama?
20 Bushe mwalyupa, mwalyupwa, muli bashimbe, nelyo muli bafyashi abashimbe? Bushe uli mwana wa nshiwa, nelyo ni mwe bamukamfwilwa? Bushe mwalibishanya ne cilonganino pa myaka iingi nelyo e lyo mutendeke fye ukubishanya na co? Ishibeni ukuti icitetekelo cesu cilatukoselesha bonse. Kabili ilyo mwaimbako ulwimbo lwa Bufumu, ilyo mwayasukapo nelyo ilyo mwalanda ilyashi lya busambi mwi Sukulu lya Butumikishi bwa Teokrasi, cilatulenga ukusekelela sana. Icacindamisha ca kuti umutima wa kwa Yehova ulasekelela.
21. Cinshi ico tufwile ukucita sana, lelo fipusho nshi fisako?
21 Ca cine, nangu fye ni muli shino nshiku shayafya, kuti twasekelela mu kupepa Lesa wesu uwa nsansa. Twalikwata ifintu ifingi ifingatulenga ukwankulako ku kukoselesha kwa kwa Paulo ukwa kuti: “Twalilileni ukusekelela . . . e lyo Lesa wa kutemwa kabili uwa mutende akaba na imwe.” (2 Abena Korinti 13:11) Lelo, ni shani nga ca kuti twaponenwa no busanso bulengwa ne fyabumbwa pe sonde, ukupakasa, nelyo amafya ya ndalama ayabipisha? Bushe kuti twatwalilila ukusekelela mu mibele ya musango yo? Yasukileni ilyo mulebebeta icipande cikonkelepo.
[Futunoti]
a Moneni icitabo ca Insight on the Scriptures, Volyumu 2, ibula 119, icasabankanishiwa ne Nte sha kwa Yehova.
Bushe Kuti Mwayasuka?
• Ukusekelela kwalondololwa shani?
• Ni shani fintu ukuba abacetekela kwingatwafwa ukutwalilila ukusekelela?
• Cinshi cingatwafwa ukulamona bwino icifulo ca kushimikilamo ica cilonganino cesu?
• Mwacindamika shani bamunyina na bankashi mu cilonganino cenu?
[Ifikope pe bula 10]
Abantu mu cifulo tushimikilamo kuti bayaluka
[Icikope pe bula 12]
Mafya nshi ababa mu cilonganino cenu bakwata?