Ifyo Mwingapingula Bwino pa Fintu
UKUISALILA ca bupe ukufuma kuli Lesa. Ukwabula ukuisalila kuti twaba nga maroboti, ukwabula ukupingula pa co tulecita. Kwena, ukuisalila kwine uku kuti kwatuletelela. Apo twalikwata amaka ya kuisalila, tufwile ukupingula pa fintu mu mikalile yesu.
Kwena utuntu utwingi uto tupingulapo tuba utunono. Fimbi, pamo ngo kusala incito twakulabomba nelyo ukumona nga kuti twaupa nelyo ukuupwa, kuti fyakuma ubumi bwesu bonse ubwa ku ntanshi. Fimbi na fyo filakuma bambi. Fimo ifyo abafyashi bapingulapo filakuma sana abana. Na kabili, tufwile ukulubulwilapo kuli Lesa pa fingi ifyo tupingulapo ukucita.—Abena Roma 14:12.
Tulakabila Ukwafwa
Ukufuma fye kale, abantunse tabapingula bwino pa fintu. Ukupingula kumo ukwa kubalilapo ukwa bantunse kwali ukubi icine cine. Efa asalilepo ukulya icisabo ico Lesa amubindile fye ukwabula no kupita mu mbali. Ukusala kwakwe, ukwa kufwaya ukuisekesha, kwalengele no mulume wakwe acita cimo cine no kufilwa ukumfwila Lesa, ne co caletele amacushi ayengi ku bantunse. Ilingi line, abantunse bacili batontonkanya pa kuisekesha ilyo balepingula pa fintu, tabatontonkanya pa fishinte fya mafunde. (Ukutendeka 3:6-19; Yeremia 17:9) Na lintu kwaba cimo icikalamba ico tufwile ukupingulapo, ilingi line tulaimona ukuti kanshi tatwaishiba ifya kupingula bwino.
E mulandu wine kanshi ilyo abengi balepingula pali cimo icikalamba, balafwaya ukwafwa ukufuma ku fintu fimbi ifyacila umuntunse. Muli Baibolo mwaba ilyashi limo ilya kuti ilyo Nebukadnesari alepekanya imilalo ya fita, alefwaya ukwishiba ica kucita. Nangu line aali ni mfumu, asukile afika ku “kubuke mbuko,” ukwipusha imipashi. E co ilyashi litila: “Ilesunkanye mifwi, ileipusha ku tulubi, ilemona mu libu lya nama. (Esekiele 21:21) Ne lelo line, abengi bepusha abasobela ifisuma e lyo na bapendula no kufwaya ukwafwiwa ne mipashi mu misango imbi. Lelo bonse aba bababepa fye no kubalufya.—Ubwina Lebi 19:31.
Kwaliba Uulanda icishinka kabili ena ukufuma fye na kale alyafwa abantunse ukusala ukucita ifya mano. No yo ni Yehova Lesa epela. Ku ca kumwenako, akale, Lesa apeele abena Israele, uluko lwakwe, Urimu na Tumimu, ifyali fipendwilo ifyo uluko lwalependwilako ilyo kwacitika icikalamba ico balefwaya ukuti beshibe ica kucita. Ukubomfya Urimu na Tumimu, Yehova alelungatika fye ukwasuka ifipusho no kwafwa abakalamba ba mu Israele ukushininkisha ukuti ico balepingula nacilingana no kufwaya kwakwe.—Ukufuma 28:30; Ubwina Lebi 8:8; Impendwa 27:21.
Tontonkanyeni pa ca kumwenako na cimbi. Ilyo Gideone aebelwe ukutungulula umulalo wa bena Israele ukuya ku kulwa na bena Midiani, akabile ukupingula nampo nga kuti asumina umulimo wakule fyo. Apo Gideone alefwaya ukushininkisha nga Yehova ali no kuba nankwe, alombele icishibilo ca cipesha mano. Apepele ukuti nga abika umukama wa masako ya mpaanga pa nse ubushiku bonse asange naubomba ku mume lelo pa mpanga yonse pabe fye apauma. Ubushiku bwakonkelepo alombele ukuti umukama wa masako ya mpaanga ushale uwauma lelo impanga yonse ibombe ku mume. Yehova aali uwa mutembo no kupeela Gideone ifishibilo fyonse ifyo alombele. Ne co calengele Gideone ukupingula bwino ica kucita, kabili ukutungililwa na Lesa, acimfishe abalwani ba kwa Israele ukucimfya kukalamba.—Abapingushi 6:33-40; 7:21, 22.
Nga Lelo Caba Shani?
Na lelo line Yehova alafwa ababomfi bakwe ilyo kuli fimo ifikalamba ifyo balefwaya ukupingula ukucita. Abaafwa shani? Bushe ne fwe, tufwile ukulomba ifyapala icishibilo ca mukama wa masako ya mpaanga ukufuma kuli Yehova ica kutulanga ica kucita nga filya cali kuli Gideone? Abaupana bamo batontonkenye pa fya kukuuka ukuya mu kubombela ukwalekabilwa bakasabankanya ba Bufumu abengi. Pa kuti beshibe ico bengacita, balyeseshe icintu cimo. Balandile ukuti baleshitisha ing’anda yabo pa mutengo umo. Nampo nga bamo baali no kushita ing’anda pa bushiku ubo baimike na pa mutengo uyo wine baimike, ninshi baali no kumona ukuti e cishibilo ca kuti Lesa abasuminisha ukukuukila ukwali ukukabila. Abakushita ing’anda nga tabamoneke, ninshi kuti batila Lesa tabasuminishe ukukuuka.
Aba kushita ing’anda tabamoneke. Bushe ico cali cishibilo ca kuti Yehova talefwaya balya abaupana ukuya mu kubombela ukwali ukukabila? Kwena, kuti caba cilumba ukulungatika fye ukulumbula ico Yehova engacitila ababomfi bakwe ne co ashingabacitila. Te kuti tulande ukuti Yehova pali lelo tacitapo nangu cimo ukulanga ico afwaya ulwa ifwe. (Esaya 59:1) Lelo, tatwakwata insambu ya kwenekela ukuti acitepo cimo ilyo tulefwaya ukupingula pali cimo icikalamba, ifyo ninshi kuti caba kwati tuleshiila Lesa ukuti e o atupingwile ica kucita. Na Gideone wine ilingi line mu mikalile yakwe alepingula pali fimo ukwabula icishibilo ca cipesha mano ukufuma kuli Yehova!
Nalyo line, Baibolo ilanda ukuti ubutungulushi bwa kwa Lesa e ko bwaba. Yasobele ulwa nshita yesu ukuti: “Ilyo mwapaatukila ku kwa kulyo nangu ku kwa kuso, amatwi yenu yakomfwe cebo cafuma ku numa yenu, icileti, Iyi e nshila, e mo mwende.” (Esaya 30:21) Ilyo kwaba ifikalamba ifyo tulefwaya ukupingula ukucita, caliba fye bwino sana ukufwaya ukushininkisha ukuti ico tulepingula nacilingana no kufwaya kwa kwa Lesa no kulanga amano yakwe. Kuti twacita shani ico? Kuti twaipusha Icebo cakwe no kuleka caba ‘inyali ku makasa yesu, kabili ulubuuto ku nshila yesu.’ (Amalumbo 119:105; Amapinda 2:1-6) Pa kucite co, tufwile ukulundulula umwata wa kulasambilila ukwishiba kwine kwine ukwa mu Baibolo. (Abena Kolose 1:9, 10) Na lintu kuli cimo ico tulefwaya ukwishiba ifya kucita, tufwile ukupoosako amano ukufwailisha ifishinte fya mu Baibolo fyonse ifikumine uyo mulandu. Ukufwailisha kwa musango yo kukalenga tukasuminishe “ifyacilamo.”—Abena Filipi 1:9, 10.
Tufwile no kulanda kuli Yehova mwi pepo no kucetekela ukuti akatumfwa. Mwandini kuti twatila cisuma sana ukulondolwela Lesa wesu uwa kutemwa ico tulefwaya ukucita no kumweba umo tulemona ukuti e mo twingasengulwila! Lyene, e lyo twingalomba ubutungulushi pa kupingula icisuma ica kucita. Ilingi line, umupashi wa mushilo kuti watucinkulako ifishinte fya mafunde ya mu Baibolo ifingabomba pali uyo mulandu, nelyo kuti walenga twaumfwikisha ilembo limo ilikumine ico tulefwaya ukucita.—Yakobo 1:5, 6.
Yehova alibikako na bakosoka mu cilonganino abo twingalanda na bo pa co tulefwaya ukucita. (Abena Efese 4:11, 12) Kwena, pa kwipusha bambi na po pene, tatufwile ukucita filya ficita abantu bamo, bafuma kuli uyu baipusha umbi, bayaipusha na umbi, mpaka basanga umo uwabeba ico abene bengafwaya ukucita. Ico cine e co baacita no kucita. Tufwile ukwibukisha ne ca kumwenako ca kutusoka ica kwa Rehoboamu. Ilyo alefwaya ukupingula ica kucita pa mulandu umo uukalamba, abakalamba ababombele na wishi bamupandile amano ayasuma nga nshi. Lelo, ukucila ukukonka amano ya bakalamba, aile ku baice abakulile pamo na wene. Ilyo akonkele amano ya baice, acitile ifishalolelemo no kulenga imikowa iingi ukukaana ukutekwa na wene.—1 Ishamfumu 12:1-17.
Ilyo mulefwaya ukumupanda amano, ipusheni ababelesha mu mikalile kabili abaishiba bwino Amalembo kabili abacindika ifishinte fya mafunde ya muli Baibolo. (Amapinda 1:5; 11:14; 13:20) Esheni sana ukutekanya no kwetetula pa fishinte fya mu Baibolo ifikumine ico mulefwaya ukucita na pa fyebo mwafwailishe. Ilyo mwatendeka ukumona ico cintu ukulingana ne fyo Icebo ca kwa Yehova cilanda, kuti mwaishiba bwino ica mano ico mwingacita.—Abena Filipi 4:6, 7.
Ifyo Tupingula Ukucita
Ifintu fimo fimo tafyayafya ukupingulapo ifya kucita. Ilyo baebelwe ukuleka ukushimikila, abatumwa balishibe ukuti bafwile ukutwalilila ukushimikila pali Yesu, kabili ilyo line baebele icilye ca Sanhedrini ukuti ico baali no kucita kunakila Lesa ukucila abantu. (Imilimo 5:28, 29) Fimo ifya kucita kuti fyafwaikwa ukutontonkanyapo sana pantu limbi kuti takwaba apo Baibolo yalanda pali ico cintu. Nalyo line, ifishinte fya mafunde ya mu Baibolo ilingi line kuti fyalenga twaishiba icisuma ico twingacita. Ku ca kumwenako, nangu ca kutila ifya kusekesha ifingi ifyabako lelo tafyaliko ilyo Yesu aali pano calo, Baibolo tayapita na mu mbali ukulanda pa fintu ifiteemuna Yehova ne fishimuteemuna. E co, Umwina Kristu onse uwangala nelyo ukutamba ifya kusekesha ifikoselesha ulubuli, ubulalelale, nelyo bucipondoka ninshi tapingulapo bwino.—Amalumbo 97:10; Yohane 3:19-21; Abena Galatia 5:19-23; Abena Efese 5:3-5.
Limo ukupingula kubili konse kuti kwaba fye bwino. Ukuyabombela ukuli ukukabila kulenga umuntu ukubomba umulimo ukalamba kabili kuti mwafuma amapaalo ayengi. Lelo umuntu umo nga apingula ukuti tafwile ukuya kumbi, na lyo line kuti abomba umulimo usuma mu cilonganino ca pa mwabo. Limo na lyo kuti kwaba icintu cimo ico tufwile ukupingulapo icingaba kashita kasuma aka kulanga ukuipeelesha kwesu kuli Yehova nangu ico twacindika mu mikalile yesu. E co, Yehova alaleka twaisalila pa kuti tulange ico umutima wesu ulefwaya.
Ilingi line, ifyo tupingula pa fintu filakuma na bantu bambi. Ku ca kumwenako, Abena Kristu ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo abengi, balisekelele pa kulubulwa ku Malango ne fibindo fya yako ifishaifulila. Ico, ku ca kumwenako, calolele mu kuti umuntu nga alefwaya kuti alya inama iyo Amalango yalandile ukuti tayasanguluka, nelyo nga talefwaya teti alye. Nalyo line, bakoseleshiwe ukutontonkanyako na pali bakampingu ba banabo pa kumona nga kuti balye nama sha ifyo nelyo ukukaanalya. Amashiwi Paulo alandile pali uyu mulandu kuti yabomba na ku fintu ifingi ifyo tupingulapo ifya kucita. Atile: “Mwiba abapunwisha.” (1 Abena Korinti 10:32) Ukufwaya ukuti twipunwisha bambi kuti kwakuma sana ifingi ifyo tupingulapo ukucita. Na kabushe, ukutemwa abanensu e funde lyalenga bubili ubukulu.—Mateo 22:36, 39.
Ifitucitikila pa Mulandu wa fyo Twapingwile Ukucita
Ukupingula pa fintu ukucitwa na Kampingu musuma no kubomfya ifishinte fya mafunde ya muli Baibolo lyonse fye kulasuka kwaleta ifisuma. Lelo kwena kuti kwaba no kuculako pa kashita kanono. Ilyo abatumwa baebele icilye ca Sanhedrini ukuti tabaali na kuleka ukushimikila pali Yesu, balifopawilwe ilyo bashilabaleka baye. (Imilimo 5:40) Ilyo abaHebere batatu—Shadraki, Meshaki, na Abednego—bakeene ukuwa ku cimpashanya ca golde ica kwa Nebukadnesari, baibikile mu kapoosa mweo. Na bo bene balishibe ukuti ico bapingwile ukucita kuti cabepaisha. Lelo balishibe ukuti Lesa ali no kubekelwa muli bene no kubapaala.—Daniele 3:16-19.
Nga twacula pa numa ya kupingula fye bwino pa cintu cimo, tatufwile ukumona kwati ninshi twalilufyenye pa kucite co twacitile. “Inshita ne ca mankumanya” kuti fyalenga icisuma ico twapingwile ukwisabela fye mu nshila imbi. (Lukala Milandu 9:11) Na kabili, Yehova alasuminisha amafya yamo ku kwesha apafikile ukuipeelesha kwesu. Yakobo ashombweke na malaika ubushiku bonse pa kuti apaalwe. (Ukutendeka 32:24-26) Ne fwe bene nalimo kuti twashomboka no bucushi, nangu ni lintu tulecita icisuma. Nalyo line, ico tulecita nga nacilingana no kufwaya kwa kwa Lesa, kuti twacetekela ukuti akatwafwa ukushipikisha no kuti akasuka akatupaale.—2 Abena Korinti 4:7.
Kanshi, ilyo mulepingula ifya kucita pali cimo, mwilabomfya fye amano yenu. Fwailisheni ifishinte fya mafunde ya muli Baibolo ifyalanda pali uyo mulandu. Landeni kuli Yehova pali uyo mulandu. Nga nacilinga ukwipusha, ipusheniko Abena Kristu banenu abakosoka. Lyene shipeni. Beni aba mano ilyo mulebomfya ubuntungwa bwapeelwa na Lesa ubwa kuisalila. Beni aba mano ukupingula ifintu no kulanga Yehova ukuti umutima wenu walilungama kuli wene.
[Icikope pe bula 28]
Fwailisheni mu Cebo ca kwa Lesa ilyo mushilapingula icintu cimo icikalamba
[Ifikope pe bula 28, 29]
Landeni kuli Yehova pa co mulefwaya ukucita
[Icikope pe bula 30]
Kuti mwalanshanya na Bena Kristu bakosoka ilyo mulepingula fimo ifikalamba