Ifyo Mwingasanga Icisansamushi Ilyo Mulelosha

‘Baimine bonse abana [ba kwa Yakobo] abaume na banakashi ku kumusansamusha; lelo akene ukusansamuka, atile, Pantu nkatentemukila ku Mbo ndelilo mwana wandi. E fyo wishi alemulila.’—UKUTENDEKA 37:35.

YAKOBO uwaliko kale sana aali no bulanda nga nshi ilyo umwana wakwe afwile. Alemona kwati akulalosha fye mpaka na o akafwe. Nga filya cali kuli Yakobo, na imwe nga mwafwilwa kuti mwaba sana no bulanda ica kuti mwalamona fye kwati ubulanda tabwakapwe. Bushe umuntu nga aba no bulanda ubukalamba nge fi, ninshi tacetekela Lesa? Awe!

Baibolo itila, Yakobo ali ne citetekelo. Baibolo yasosa ukuti Yakobo na shikulu wakwe Abrahamu, e lyo na wishi Isaki bali ne citetekelo cakosa. (AbaHebere 11:8, 9, 13) E calengele ukuti inshita imo Yakobo ashashale na malaika ubushiku bonse pa kuti Lesa amupaale ukupitila muli ulya malaika! (Ukutendeka 32:24-30) Kanshi ici catulanga ukuti Yakobo ali kapepa wa kwa Yehova uwakosa. Cinshi twingasambililako ku bulanda bwa kwa Yakobo? Ca kutila, no muntu uwatetekela sana Lesa kuti aba no bulanda ilyo afwilwa. Umuntu fye onse alaba no bulanda umuntu atemwa nga afwa.

Ciba Shani ku Bali no Bulanda?

Abantu bacita ifyapusanapusana nga bali no bulanda, lelo ilingi abali no bulanda balomfwa sana ububi. Natulande pa fyo cali kuli Leonardo, uwali ne myaka 14 ilyo bawishi bafwile mu kupumikisha ku bulwele bwa ku mutima na kuli bapwapwa. Leonardo takabale alaba ifyo aumfwile ilyo banyina mwaice bamwebele ukuti bawishi bafwa. Pa kubala tasumine ukuti nabafwa. Na lintu amwene icitumbi ca bawishi ubushiku bwa kushiika, tasumine ukuti nabafwa. Pa myeshi mutanda, Leonardo alefilwa ukulila. Ilingi line alelolela ukuti bawishi balabwela ukufuma ku ncito. Palipitile umwaka pa kuti ashininkishe ukuti bawishi balifwa. Ilyo asumine ukuti balifwa, ali sana uwa nkumbabulili. Ne fintu fye pamo nga ukuba eka ilyo abwelela ku ng’anda, fyalemwibukisha ukuti cine cine bawishi balifwa. Kanshi nga abwelela ku ng’anda, aleloosha sana pantu alefuluka icibi bawishi.

Ifyacitikile Leonardo filanga ukuti ubulanda limo bulakula sana. Icawama ca kutila mu kupita kwa nshita ubulanda bulaya bulecepa. Lelo kuti papita inshita iikulu pa kuti ubulanda bupwe nga filya fine papita inshita iikalamba pa kutila icilonda icikalamba cipole. Pa kuti umuntu aleke ukuloosha, kuti papita imyeshi nelyo imyaka inono nangu fye imyaka iingi. Lelo bulya ubukali ubumfwika pa kubala, bulaya bulecepa mu kupita kwa nshita, ne mikalile ilaya ilebelela.

Lelo kwena, ukulosha kulaafwa umuntu ukushipikisha nga afwilwa e lyo kabili kulamwafwa no kwishiba ifyo engalaikala pa numa ya mfwa ya muntu atemwa. Umuntu nga afwa alasha icipunda. Tufwile ukubelesha ukulaikala ukwabula umutemwikwa wesu. Ukuloosha kulalenga icikonko ukucepako. Lelo te bonse abaloosha mu nshila imo ine. Icishinka ca kutila, nga tamuleloosha, icikonko tacipwa no kulwala kuti mwalwala. Nomba kuti mwaloosha shani mu nshila isuma? Baibolo ilatweba ifingatwafwa.a

Ifingamwafwa Ukushipikisha Ilyo Muli no Bulanda

Abafwilwapo abengi basanga ukutila ukulanda pa ufwile kulabafwa ukushipikisha. Ku ca kumwenako, moneni amashiwi ya kwa Yobo, uwafwililwe abana 10 no kuponenwa na macushi na yambi. Atile: “Ine ninkankamana ku mweo wandi; ndeleka kutwalilile ukung’winta kwandi; ndesosa mu kulunguluka kwa ne mwine.” (Yobo 1:2, 18, 19; 10:1) Nga fintu mwamona, Yobo alefwaya “ukung’winta” pa masakamika yakwe. Lelo ali no kung’winta shani? Atile: “Ndesosa.”

Paulo uwafwililwe banyina atile: “Ilyo bamayo bafwile, cimo icangafwile ukushipikisha, kulanda pali bamayo.” Kanshi ukwebako cibusa obe uo wacetekela ifyo uleumfwa kuti kwacefyako ubulanda. (Amapinda 17:17) Ilyo banyina bafwile, Yone aebele Abena Kristu apepa na bo ukuti balemutandalila cila nshita. Atile: “Ukulanda kulalenga ubulanda ukucepa.” Na imwe mukasanga ukutila, nga muleebako umo uwa cikuuku ifyo muleumfwa kuti mwashipikisha.

Ukulemba na ko kuti kwamwafwa. Bamo abafilwa ukulanda ifyo baleumfwa, icibangukila sana kulemba ifyo baleumfwa. Ilyo Shauli na Yonatani bafwile, umuntu wa cishinka Davidi ashikile ulwimbo lwa ndoosha umo alandile pa bulanda akwete. Ulu lwimbo lwa bulanda lwaisaba na mwi buuku lya mu Baibolo ilya 2 Samwele.—2 Samwele 1:17–27.

Ukulila na ko kuti kwapwisha ubulanda. Baibolo isosa ukuti: “Ku cintu conse kwabe nshita iyalingwa, kwaba ne . . . nshita ya kulila.” (Lukala Milandu 3:1, 4) Twalishiba ukuti umuntu twatemwa nga afwa iba ni “nshita ya kulila.” Tamufwile ukumfwa insoni ukulukusha ifilamba ilyo muli no bulanda. Baibolo yalilanda pa baume na banakashi ba citetekelo abengi abalilile ilyo bali no bulanda. (Ukutendeka 23:2; 2 Samwele 1:11, 12) Yesu Kristu “alilile ifilamba” ilyo afikile mupepi ne nshinshi ya kwa cibusa wakwe Lasaro, uwafwile.—Yohane 11:33, 35.

Pa kuti ubulanda bupwe palapita inshita kanshi mulingile ukutekanya fye pantu ilingi mukalasanga muleloosha. Mufwile ukwibukisha ukuti tamulingile ukulaumfwa insoni ukulila. Abantu abengi aba citetekelo basanga ukutila ukulila takwabipa kabili kulalenga icikonko ukuya cilecepa.

Palameni Kuli Lesa

Baibolo itweba ukuti: “Palameni kuli Lesa, na o akapalama kuli imwe.” (Yakobo 4:8) Inshila imo iya kuipalamikilamo kuli Lesa, kupepa. Ukupepa kwalicindama sana! Baibolo itulaya amashiwi ya kusansamusha ayatila: “Yehova aba mupepi na ku baputuke misana, kabili abafunshike mitima alabapususha.” (Amalumbo 34:18) Itweba no kuti: “Poosa pali Yehova icisendo cobe icafina, wene alekulama.” (Amalumbo 55:22) Tontonkanyeni pali ici. Nga fintu tulandilepo, abengi balimona ukuti cilabako bwino nga baebako umunabo bacetekela ifyo baleumfwa. Bushe tamulesumina ukutila kuti cacilanapo ukuwama nga tuleebako Lesa ifili ku mutima apo alitulaya no kuti akulatusansamusha?—2 Abena Tesalonika 2:16, 17.

Paulo, uo tulandilepo kale atile: “Nga naumfwa sana ububi no bulanda ica kuti nafilwa ukushipikisha, nalefukama no kupepa kuli Lesa. Nalemulomba ukuti angafwe.” Paulo alishininkisha ukuti ukupepa kuli Lesa kwalimwafwile nga nshi. Na imwe mukasanga ukuti nga mulepepa lyonse, “Lesa wa cisansamushi conse” akamukosha no kumupeela amaka ya kushipikisha.—2 Abena Korinti 1:3, 4; Abena Roma 12:12.

Isubilo lya Kubuuka

Yesu atile: “Nine kubuuka kabili ubumi. Uuntetekela, nangu afwa, akaba no bumi.” (Yohane 11:25) Baibolo isambilisha ukuti abafwa bakabuuka.b Ilyo Yesu ali pano calo, alilangile ukuti alikwata amaka ya kubuusha abafwa. Inshita imo, abuushishe umukashana wa myaka 12. Bushe abafyashi ba uyu mukashana bacitile shani? “Bapeshiwe amano no kusekelela apakalamba nga nshi.” (Marko 5:42) Ilyo Yesu Kristu akalateka mu Bufumu bwa mu muulu, akabuusha abantu iminshipendwa abafwa abakalaikala pano pene pe sonde. Iyo nshita pa calo pakaba umutende no bulungami. (Imilimo 24:15; 2 Petro 3:13) Elenganyeni ifyo cikawama ilyo abafwa bakabuuka no kuba na bantu babo!

Ba Claudete, abo umwana afwile mu busanso bwa ndeke, bakambatike icikope ca mwana wabo Renato pa cibi ca furiji. Ilingi balaloleshapo no kulanda ukuti, ‘Tukamonana na kabili ilyo ukabuuka.’ Leornado elenganya bawishi balebuuka ku bafwa mu calo cipya ico Lesa alaya. Nga fintu twamona, isubilo lya kubuuka lilasansamusha aba bantu na bantu bambi iminshipendwa abafwilwa. Na imwe bene kuti lyamusansamusha!

[Amafutunoti]

[Akabokoshi ne Cikope pe bula 7]

“Lesa wa Cisansamushi Conse”

“Abe Uwapaalwa Lesa kabili Wishi wa kwa Shikulwifwe Yesu Kristu, Shifwe wa nkumbu kabili Lesa wa cisansamushi conse.”—2 Abena Korinti 1:3.

Ici cikomo ca mu Baibolo cilanga ukuti Lesa kuti ayafwa ababomfi bakwe aba busumino ukushipikisha ubwafya ubuli bonse ubo balepitamo. Inshila imo Yehova atusansamushishamo, kupitila mu fibusa nelyo lupwa lwesu uwasumina ifyo twasuminamo.

Leonardo, uwafwililwe bawishi alebukisha icacitike icamukoseshe no kumusansamusha. Bushiku bumo ilyo afikile pa ng’anda, ne co pashali muntu nangu umo, alimwene ukuti cine cine bawishi balifwa. Ici calengele alile icipesha amano. Aile muli parka imo iyali mupepi, ayaikala pa kapuna no kutwalilila ukulila. Lilya line alelila, apepele kuli Lesa ukuti amwafwe. Ukwabula ukwenekela, motoka yaishileiminina mupepi na po aali, ilyo Leonardo acebeleko, aishilemona ni munyina bapepa nankwe e wali na ulya motoka. Uyu munyina aletwala ifipe fya kushitisha ku cifulo cimbi e lyo aluba inshila. Ukuba fye no yu munyina kwalisansamwishe Leonardo.

Umwaume umo uwafwililwe umukashi aali ne nkumbabulili no bulanda sana. Taleleka kulila pantu alemona kwati ena calaala capwa tapali ifikamuwamina. Atendeke ukupepa kuli Lesa ukuti amwafwe. Awe kwalilile foni ninshi talapwa no kupepa. Uwatumine, mwishikulu wakwe umwanakashi. Uyu mwaume atile: “Ukulanda no mwishikulu wandi pa foni inshita fye iinono kwalinkoseshe. Nshatwishike ukuti ilya foni e mo Lesa ayasukile ipepo napepele ukuti angafwe.”

[Akabokoshi pe bula 9]

Sansamusheniko na Bambi

“[Lesa] alatusansamusha mu bucushi bwesu bonse, ukuti tube na maka ya kusansamusha abali mu ca bucushi conse ku cisansamushi ico tusansamushiwako fwe bene kuli Lesa.”—2 Abena Korinti 1:4.

Abena Kristu abengi balishininkisha ifilanda aya mashiwi yali pa muulu. Ilyo bakoseleshiwa nga bafwilwa abo batemwa, cilenga na bo bakoselesha no kusansamushako bambi.

Umfweni cimo icacitikiile ba Claudete, abapempula abantu pa kuti babashimikileko ifyo basambilila muli Baibolo. Ilyo umwana wabo umwaume talafwa, ba Claudete baletandalila na mayo uwafwililwe umwana uwalwele ubulwele bwa kansa. Uyu namayo aletemwa sana nga bamutandalila, lelo alemona ukuti ba Claudete te kuti beshibe bwino bwino ubulanda ali na bo. Nomba ilyo umwana wa ba Claudete bene afwile, uyu namayo atandalile ba Claudete kabili abebele ukuti aile mu kumona nga ca kuti balitwalilile ukuba ne citetekelo muli Lesa nangu ca kutila umwana wabo alifwile. Uyu namayo alipapile sana pa kumona icitetekelo cakosa ica ba Claudete. Ne ci, calenga atendeke ukusambilila Baibolo na ba Claudete kabili Icebo ca kwa Lesa calitwalilila ukumusansamusha.

Ilyo Leonardo afwililwe bawishi, asalilepo ukusambilila ululimi lwa bacibulu pa kuti alebasambilishako ifyaba mu Baibolo ifingabasansamusha. Asanga ukuti ukwafwa bacibulu kwalimwafwa nga nshi na o wine. Atile: “Icintu cimo icanenga ukushipikisha mu bulanda bwandi kwafwa bacibulu ukusambilila pali Lesa. Ndapoosa inshita yandi iikalamba na maka ku kubafwa. Ubulanda bwandi bwayalwike insansa ilyo namwene uo nalesambilisha Baibolo abatishiwa! Iyi e nshita nasansamwikepo sana ukutula apo batata bafwilile”—Imilimo 20:35.

[Icikope pe bula 5]

Ukulanda ifyo muleumfwa kulacefyako ubulanda

[Icikope pe bula 6]

Limo cilafwa ukucefyako ubulanda nga mwalemba ifyo muleumfwa

[Icikope pe bula 6]

Ukubelenga pe subilo lya kubuuka, kuti kwamusansamusha

[Icikope pe bula 8, 9]

Yesu alilaya ukuti bonse abamutetekela bakabuuka