Bushe Lesa Ni Nani Ishina?

Nga ca kuti mulefwaya ukwishiba umuntu, nalimo kuti mwamwipusha amuti, “Bushe ni mwe bani ishina?” Nomba bushe nga mwaipwishe Lesa ici icipusho kuti amwasuka shani?

“Nine Yehova. Ilyo e shina lyandi.”—Esaya 42:8.

Bushe e muku wa kubalilapo mwaumfwapo ili ishina? Nalimo e muku wa kubalilapo pantu abalepilibula amaBaibolo ayengi balilifumya mu fikomo ifingi umo lifwile ukuba e lyo bambi balilifumya fye mu Baibolo yonse. Ilingi line apafwile ukuba ili ishina, balebikapo ilumbo lya kuti “SHIKULU.” Na lyo line, mu fimfungwa fya Baibolo ifya kubalilapo, mwaliba ishina lya kwa Lesa imiku nalimo 7,000. Muli ifi ifimfungwa ishina lya kwa Lesa lyalekwata ifilembo fya ciHebere 4, ifyo twingalemba ukuti YHWH nelyo JHVH, kabili pa myaka iingi bapilibula ifi ifilembo mu Cibemba ukuti “Yehova.”

Ishina lya kwa Lesa mu ciHebere mu cimfungwa basangile mupepi na Bemba Wafwa — Icimfungwa ce Buuku lya Amalumbo ico basangile mupepi na Bemba Wafwa ica mu nshiku sha batumwa, MU CIHEBERE

Ishina lya kwa Lesa muli Baibolo ya ciNgeleshi iyo Tyndale apilibwile — Baibolo iyo Tyndale apilibwile iya mu 1530, MU CINGELESHI

Ishina lya kwa Lesa muli Baibolo ya Reina-Valera iya mu ciSpanish — Baibolo ya Reina-Valera iya mu 1602, MU CISPANISH

Ishina lya kwa Lesa muli Baibolo ya Union Version iya mu ciChinese — Baibolo ya *Union Version* iya mu 1919, MU CICHINESE

Mu maBaibolo ayengi ishina lya kwa Lesa lilasangwa mu malembo ya ciHebere yonse

UMULANDU UKWISHIBA ISHINA LYA KWA LESA KWACINDAMINA

Lesa alicindika sana ishina lyakwe. Te muntu umbi wainike Lesa ili ishina, lelo ayinike fye umwine. Yehova alandile ukuti: “Ili e shina lyandi umuyayaya, kabili e cibukisho candi ku nkulo ne nkulo.” (Ukufuma 3:15) Ishina lya kwa Lesa lyalilembwa imiku iingi muli Baibolo ukucila amalumbo yakwe yonse pamo nga Uwa Maka Yonse, Shifwe, Shikulu, nelyo Lesa, kabili lyalilembwa imiku iingi ukucila ishina lya muntu uuli onse pamo nga Abrahamu, Mose, Davidi nelyo Yesu. Na kabili, Yehova umwine afwaya ishina lyakwe ukwishibikwa. Baibolo ilanda ukuti: “Pa kuti abantu beshibe ukuti imwe mweka, mwe bakwata ishina lya kuti Yehova, Ni mwe Mwapulamo pano isonde ponse.”—Amalumbo 83:18.

Yesu alicindika sana ishina lya kwa Lesa. Mwi pepo ilyo abengi beta ukuti Ipepo lya we Shifwe nelyo Ipepo lya kwa Shikulu, Yesu aebele abasambi bakwe ukulapepa kuli Lesa ukuti: “Ishina lyenu libe ilya mushilo.” (Mateo 6:9) Nangu fye ni Yesu umwine apepele ukuti: “Tata, cindikeni ishina lyenu.” (Yohane 12:28) Ico Yesu abikileko sana amano ilyo ali pa calo kucindika ishina lya kwa Lesa, kabili ici e calengele apepe ukuti: “Nalenga beshibe ishina lyenu kabili nkalenga likeshibikwe.”—Yohane 17:26.

Abaishiba Lesa balacindika sana ishina lyakwe. Abantu ba kwa Lesa abaliko kale balishibe ukuti Lesa alebacingilila no kubapususha pa mulandu ne shina lyakwe. Baibolo itila: “Ishina Yehova lupungu ulwakosa. E mo umulungami abutukila no kucingililwa.” (Amapinda 18:10) Na kabili itila: “Onse uwalilila kwi shina lya kwa Yehova akapusuka.” (Yoele 2:32) Baibolo ilanda no kuti ishina lya kwa Lesa lilalekanya ababomfi ba kwa Lesa ku bashimubombela. Itila: “Pantu abantu bonse bakendela cila muntu mwi shina lya kwa lesa wakwe, lelo ifwe twakulaendela mwi shina lya kwa Yehova Lesa wesu umuyayaya umuyayaya.”—Mika 4:5; Imilimo 15:14.

IFYO ISHINA LYA KWA LESA LITUSAMBILISHA

Ishina lya kwa Lesa lilamupusanya kuli tulesa twa bufi. Abasambilila sana balanda ukuti ishina lya kuti Yehova lyalola mu kuti “Ailenga Ukuba.” Amashiwi Yehova Lesa umwine alandile kuli Mose yalatwafwa ukwishiba umwalola ishina lyakwe, atile: “Nkaba uo Nkaba.” (Ukufuma 3:14) Kanshi ishina lya kwa Lesa talyalola fye mu kuti apo ni Kabumba e walenga ifintu fyonse ukubako, lelo ili ishina lilalanga no kutila kuti aba icili conse ico alefwaya ukuba, kabili kuti alenga icili conse ico abumba ukucita ifyo alefwaya pa kuti afikilishe ubufwayo bwakwe. Nangu ca kuti kwaliba amalumbo ayengi ayalondolola icifulo Lesa akwata e lyo ne fyo akwatisha amaka, ishina lya kuti Yehova e lilondolola bwino fyonse ifyo aba ne fyo engaba.

Ishina lya kwa Lesa lilatulanga ukuti alitubikako amano. Ifyo ishina lya kwa Lesa lipilibula filatulanga ukuti alibika sana amano ku fintu, ukubikako fye na ifwe bene. Na kabili, ifi Lesa atweba ishina lyakwe fitulanga ukutila afwaya twamwishiba. Na kuba, atweba fye ishina lyakwe ukwabula no kuti tumwipushe. Kanshi kuti twatila Lesa tafwaya tulemumona nga tulesa twa bufi uto tushingeshiba bwino, lelo afwaya tulemumona nga umuntu wa cine cine uwingaba cibusa wesu.—Amalumbo 73:28.

Nga tulebomfya ishina lya kwa Lesa ninshi tulelanga ukuti twalimutemwa. Ku ca kumwenako, kuti mwaeba uo mulefwaya abe cibusa wenu ukuti alemwita ukubomfya ishina lyenu. Nomba kuti mwaumfwa shani nga ca kuti uyo muntu talefwaya ukubomfya ishina lyenu? Nalimo kuti mwatendeka ukumona kwati uyo muntu talefwaya ukuba cibusa wenu. Ifi fine e fyo caba na kuli Lesa. Yehova alitweba ishina lyakwe kabili alatukoselesha ukulalibomfya. Kanshi nga tulelibomfya ninshi tulelanga ukuti tulefwaya ukuba ifibusa fyakwe. Na kuba, Lesa alamona ‘abatontonkanya pe shina lyakwe.’—Malaki 3:16.

Ukwishiba ishina lya kwa Lesa kwalicindama sana nga tulefwaya ukumwishiba. Nomba tatufwile ukupelela fye pa kwishiba ishina lyakwe. Tulingile no kwishiba bwino umwine wa ili ishina e lyo ne fyo aba.

BUSHE LESA NI NANI ISHINA? Ishina lya kwa Lesa ni Yehova. Ili ishina lilangilila ukuti Lesa kuti acita fyonse ifyo alefwaya

BUSHE LESA AISHILEBAKO SHANI?

Abengi baliyipushapo ici icipusho, kabili nalimo na imwe bene mwaliyipushapo. Apo kwaliba uwapangile imyulu ne sonde na fyonse ifyabamo, ninshi Lesa ena aishilebako shani?

Abasambilila sayansi balanda ukuti imyulu ne sonde fyalikwata intendekelo. Ifi fine e fyo ne cikomo ca kubalilapo ica mu Baibolo cilanda, citila: “Pa kutendeka Lesa apangile umuulu e lyo ne sonde.”—Ukutendeka 1:1.

Imyulu ne sonde te kuti fibeko nga takwali uwafipangile. Icintu conse cilakwata uwacipangile. Kanshi nga ca kuti kwali inshita ilyo kushali icili conse nelyo uuli onse, ne myulu ne sonde nga tafyabako na ino ine nshita. Kanshi nangu ca kutila kuti catwafya ukwelenganya, kwali uwaliko ilyo imyulu ne sonde tafilabako. Yehova Lesa uwakwata umubili wa bumupashi, e wapangile ifintu ifyabalilepo ukubako kabili alikwata sana amano na maka.—Yohane 4:24.

Icebo ca kwa Lesa Baibolo citila: “Ilyo tashilafyalwa impili, Nangu ilyo tamulabumba isonde na pano calo, ukufuma umuyayaya no kuya umuyayaya ni mwe Lesa.” (Amalumbo 90:2) Kanshi kuti twatila fye Lesa takwata intendekelo. Lyena “pa kutendeka” alipangile imyulu ne sonde.—Ukusokolola 4:11.