Angweni ku Cebo ca Kusesema

¹ “Twakwate cebo ca kusesema caikashiwo kucila.” (2 Pet. 1:19) Mulandu nshi Petro asosele ifi? Amasesemo ya Bufumu mu Malembo ya ciHebere capamo na yo yafumine kuli Yesu Kristu umwine yali nayakoshiwa, nelyo ‘ukwikashiwo kucila,’ ku cintu Petro na basambi bambi babili bali nabamona no kumfwa pa ca kumoneka ca kwaluka mupepi ne myaka 32 mu kubangilila. Ici cimonwa camwenekesha cabeebekeshe ukuti Yesu Kristu mu cine cine aali no kwisa mu maka ya Bufumu mu kuba no bukata bwabengeshima kabili mu kuba no kutungilila kwakumanina ukwa kwa Wishi. Abena Kristu mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo ‘balewamya pa kwangwako kuli cilya cebo ca kusesema nga ku nyali iyaleaka,’ mu kuti imitima yabo nga te ifyo kuti yaba umwafiita. Ukwangwa ku cebo ca kusesema icibalika cali no kubasunga abaibukila na babuutushiwa ku macaca ya kasuba kapya, lintu “ulutanda lwa lucelo,” Kristu, ali no kwima mu bukata bwa Bufumu.—2 Pet. 1:16-19; Mat. 17:1-9.

² Tatwalipo palya ku kumona ica kumoneka ca kwaluka kwa bukata capamo na Petro. Nalyo line, Abena Kristu muli ino nkulo abayangwako ku cebo ca kusesema balishukishiwa apakalamba ukumona, te kumwena libela ukwa Bufumu bwa kwa Kristu, lelo ubushininkisho bwakulisha ubwa kuti Imfumu ya bukata ileteka mu cituntulu! Umwaka umo umo uupita ukutula 1914, icebo ca kusesema cilecililako kwikashiwa ilyo tuleikalilo bunte ukwisushiwa kwa mbali shalekanalekana isha “ciishibilo” camonekesha ico Yesu apeele ica ‘kubapo’ kwakwe ukwa cifumu. Ulubali lwacindama ulwa cishibilo lwaba lwa kuti ukubilisha kwa kamfulumende wakwe, nelyo Ubufumu, kukacitwa mu nko shonse intanshi Imfumu tailaleta impela kuli ino micitile ya fintu. Pe samba lya kutungulula kwa kwa Kristu, umulimo wa kushimikilo Bufumu ulecitwa nomba mu fyalo 231 pa cipimo cishatalile acelenganishiwa. (Mat. 24:3-14) Mu kulundapo, ilyo inshita ya “Bucushi bukalamba” ilepalamina, Imfumu yabikwa pa cipuna ilalonganika “ibumba likalamba” “abafuma ku luko lonse” abesa ku kubelesha icitetekelo mu “mulopa wa Mwana wa mpaanga” uulubula.—Ukus. 7:9, 10, 14.

³ Apantu “ulutanda lwa lucelo” lwalibalika, uko e kuti, Kristu alisa mu maka ya Bufumu, bushe kuciliko umulandu wa kwangilwa ku cebo ca kusesema? Ee! Yesu Kristu wakatamikwa apeele umutumwa Yohane ukukonkana kwa fimonwa ifyapanga ibuuku lya Ukusokolola. Ilintu ifi fyali fya kukoselesha no kusambilisha ku Bena Kristu ba mu kubangilila, fyaba fya bucindami bwaibela kuli abo abaleikala mu “bushiku bwa kwa Shikulu,” umo nomba tuleisanga fwe bene. (Ukus. 1:10) Uyo e mulandu wine ifilonganino fya bantu ba kwa Yehova nomba filesambilila icitabo ca Akalume ka Ukusokolola.

⁴ “[Wa nsansa, NW] uubelenga na ’bomfwa ifyebo fya kusesema uku, no kubake fyalembwamo; pantu inshita ili mupepi.” (Ukus. 1:3) Nga tuli no kuba aba nsansa, tufwile ukwiluka, ee, ukumfwikisha kwa cine cine, ukwa ifi fimonwa fya busesemo. Cinshi cintu ici cifwaya? Ukubwekeshabwekeshapo kulakabilwa pa kufisha pa mitima yesu ubucindami bwa bulondoloshi bwa Ukusokolola. Umutumwa Petro, icilundwa ce bumba litungulula ilya mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, alishibe umutengo wa kubwekeshapo icine ca citendekelo ku ‘kucincisha’ bamunyina lwa ku mupashi. (2 Pet. 1:12, 13) “Umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” uwa muli kano kasuba mu kupalako alatwaafwa ukusungilila ukutesekesha kwesu ukutuntulu pa kulosha ukusakamana kwesu mu kubwekeshabwekeshapo ku cebo ca kusesema.—Mat. 24:45-47.

⁵ Ifyo Twingangwako: Kwangwako kwa musango nshi kuntu icebo ca kusesema ica mu Ukusokolola cawamina? Umutumwa Paulo alatucinkulako ukuti Lesa taalandila ku Bena Kristu ukupitila muli bamalaika nelyo bakasesema nga fintu aleumfwana na babomfi bakwe aba pa ntanshi ya buKristu. Ukucila, Yehova alyumfwana na ifwe ukupitila mu Mwana wakwe uwacilapo kuteeswa, uyo asontele “mpyani ya fintu fyonse.” (Heb. 1:1, 2) “E ico tufwile ukwangwo kucila ifyo twaumfwa, epali twasensenunwako.” (Heb. 2:1) Ee, tufwile ukwangwa ku Cebo ca kwa Lesa no kucilisha ku cebo ca kusesema iciishila muli Yesu Kristu. Ni shani fintu twingangwako mu kuibela kwi sambililo lyesu ilya Ukusokolola?

⁶ Ica kubalilapo, calicindama nga nshi ukubapo umulungu umo na umo pe Sambililo lya Citabo pa Cilonganino. Ca cine, ubwingi ubwa ifwe twalibelenga icitabo ca Akalume ka Ukusokolola. Muli fyo, bamo kuti pambi bakwata imimwene ya muleele iya kusangwa kwi sambililo lya citabo, ukuyumfwo kuti nangu fye bapuswako ku kulongana, kale kale balibeleshanya ne fyebo. Nangu cibe fyo, mu kuba no mwaka umo na umo uulepita, ifi fyebo fya kusesema filecililako kube fyayampana kabili ifyalinge nshita ukucila fintu fyali mu 1988 lintu pa kubalilapo fye ici citabo ca Akalume ka Ukusokolola cakakwilwe. Ifwe bonse tulekabila ukuba abaibukila ku fya kucitika fya muli kano kasuba ifyo fileselela ku ntanshi lubilo lubilo mu kufikilishiwa kwa masesemo ya mu Ukusokolola. Lyene kuti twaba abaipekanya ku kubomba mu kumfwana no kufwaya kwa kwa Yehova. Cipange ukuba ubuyo bwa pa lobe ukukanapuswa kwi sambililo lya citabo nangu limo, nga cingacitika, mu kati ka uku kulanguluka kwacindama ukwa Ukusokolola.

⁷ Ica cibili, pekanya isambililo lyobe bwino. Mona amalembo yaloshiweko no kulanguluka fintu yaletungilila ubulondoloshi bwa fikomo fya Ukusokolola ifilesambililwa. Muli iyi nshila ukanonka ifyacila pa fyasuko fye ku fipusho. Tukuta ukunonka te kwishiba fye lelo amano no mucetekanya. (Amapi. 4:7) Ica citatu, mu kucincila akanamo pa kwasukapo no kubelenga amalembo. Cipange ubuyo ukwasukapo mu kucefyako umuku umo kabili maka maka imiku yafulilako pe sambililo limo na limo. Ukucite fyo kukakwaafwa ukusunga umuntontonkanya obe uwatontomeshiwa pe sambililo.

⁸ Ukwangwako ukwacila pa kwa lyonse ku cebo ca kusesema kusanshamo icacila pa kupekanya, ukusangwako, no kwakanamo. Cipilibula na kabili ukuti nelyo fye pa numa ye sambililo, twatwalilila ‘ukuba no mute ku fintu ifi, ukwikala muli fyene.’ (1 Tim. 4:15) Nga ca kuti icebo ca kusesema cili no kuba nge nyali ileaka mu mitima yesu, tufwile ukusuminisha cene ukwambukila umuntu wesu uwa lwa nkati mu kushika—amatontonkanyo yesu, ukufwaisha, inkuntu, ukukuntwa, na mabuyo. (2 Pet. 1:19) Muli fyo, tulingile ukulaipusha fwe bene ifipusho fya musango yo pamo nga: Cinshi cintu ifi fyebo fipilibula kuli ine pa lwandi? Cinshi nsambilile pa lwa kwa Yehova no Mwana wakwe, Yesu Kristu? Fishinte nshi fili pe samba lya ifi fyebo? Bushe ndeiluka isambililo mu mutima wandi? Ni shani fintu ningabomfya ici cine mu bumi bwandi? Mu lupwa lwandi? Mu cilonganino? Pa kubomfya fintu tulesambilila, kuti twasosa, nge fyasosele kemba wa malumbo ukuti: “Icebo cenu ni nyali ku makasa yandi, kabili lubuuto ku nshila yandi.”—Ilu. 119:105; Yobo 29:3, 4.

⁹ Loleni mu Kati ka Nshita Shayafya: Mu mwaka wa 33 C.E., Yesu asokele abasambi bakwe ulwa konaulwa kwaleisa ukwa Yerusalemu ne mibele iyali no kwishibisha inshita iya kuti bengafulumukila ku cifulo ca kubakwa. (Luka 19:41-44; 21:7-21) Lyene, ukucila pa myaka 30 yalipitilepo. Ku Bena Kristu bamo aba mu Yudea camoneke ukuti takwali na kuba ukwaluka kukalamba mu kwangufyanya. Fintu kwali ukwalingana ne nshita ukukonkomesha ukufuma ku mutumwa watemwikwa Petro muli kalata wakwe uwa cibili, uwalembelwe mupepi na 64 C.E., ukwa ‘kwangwa ku cebo ca kusesema’! (2 Pet. 1:19) Mu kwipipa pa numa, mu 66 C.E., Yerusalemu alishingilwe ku milalo ya bena Roma. Lintu ifita fya bena Roma mu kupumikisha fyabwelelemo ukwabulo mulandu wamonekesha, Abena Kristu ba mu Yudea abali abalola bakonkele amakambisho ya kwa Yesu no kufulumuka. Lyene, mu 70 C.E., imilalo ya bena Roma yalibwelulwike kabili yaonawile Yerusalemu umupwilapo. Fintu bafwile bali aba nsansa balya Bena Kristu ukuti balyangilweko ku cebo ca kusesema ica kwa Yesu!

¹⁰ Ni kuli cinshi ifwe fwe Bena Kristu ba muno nshiku tuliko abalola? Mu fimonwa fya mu Ukusokolola, Yesu acinkwileko Abena Kristu aba mweo ilelo ulwa fya kuponako ifingi ifyali no kucitika mu kati ka bushiku bwa kwa Shikulu. Mu kati ka myaka 80 iyapita, ubwingi bwa ifi fya kuponako kale kale fyalicitika: ukufyalwa kwa Bufumu; ubulwi mu muulu no kucimfiwa kwafuminemo ukwa kwa Satana ne fibanda fyakwe, ukukonkwapo no kushinshibikwa kwabo ku bwina mupalamano bwe sonde; ukuwa kwa Babiloni Mukalamba; no kumoneka kwa ciswango cakashika ce, amaka ya calo ayalenga cinekonsekonse. Ukufikilishiwa kwa ishi mbali sha cebo ca kusesema mwi buuku lya Ukusokolola kucilenga ukuba icacilapo ukwikashiwa ukuti mu kwangufyanya tuli no kumona ifi fya kuponako fyamonekesha: ukukakatikwa kwa filundwa fya kulekelesha ifya ba 144,000, ukulonganikwa kwakumanina ukwe bumba likalamba, ukonaulwa kwa Babiloni Mukalamba, ubulwi bwa Armagedone, ukubikwa kwa kwa Satana mu muyenge, no Kuteka kwa myaka Ikana ukwa kwa Kristu. Fintu cili icacindama ukuti tuleangwa ku kusoka kwa kwa Yesu ukwa kuti: “Moneni, ndeisa ngo mupupu; alishuka uulelola, no kubakishe fya kufwala fyakwe, ukuti eenda bwamba, kabili bemona nsoni shakwe!”—Ukus. 16:15.

¹¹ Bushe tuletwalilila ukuba abalola? Ni mu kukatama kwaba shani tumwenamo icebo ca kusesema? Nampo nga twapeele ubumi bwesu kuli Yehova imyaka 5 nelyo imyaka 50 iyapitapo, amashiwi ya kwa Paulo ku Bena Kristu ba ku Roma yalabomba mu kulingisha kuli ifwe aya kuti: “Mwaishibe nshita ino ukuti e nshita ya kushibuka mu tulo; pantu ipusukilo nalipalama ukucila ilyo twatendeke ukutetekela. Ubushiku nabulunduluka, na ’kasuba kapalama.” Paulo lyene akonkomesha Abena Kristu “[ukufuula] imilimo ya mfifi” no ‘kwenda busaka busaka.’ (Rom. 13:11-13) Tuleikala mu calo ico mu mibele caba mu mfifi yatoola. Icali myendele ya kutulumusha imyaka fye 30 nelyo 40 iyapitapo cili ica lyonse ku bantu ba ku calo abengi muli ino myaka ikumi iya kulekelesha iya mwanda wa myaka uwalenga 20. Cenjeleni, bamunyina, ukuti mwikaisuminisha ukusensenwinwa mu mfifi ya ku calo no kusanguka abashipula mu mibele. Nga ca kuti waisuminisha we mwine ukuba uwa mulekelesha nelyo uusuminisha ukutontonkanya kwabotelela ukwa ici calo ne nshila ya bumi, ukafilwa ukumona ifikansa fikalamba ifyo twalolenkana na fyo ilelo kabili ifyo mu kwangufyanya fikapwishishiwa kuli pe na pe: ukwebelwa kwa bumulopwe bwa kwa Yehova no kushishiwa kwe shina lyakwe. Ukushipula kwa ku mupashi kukabika mu busanso ipusukilo lya muntu, ilyo nomba lipalamishe nga nshi.

¹² Akukula mu Kutesekesha Icebo ca Kusesema: Bakasesema ba ciHebere aba pa kale bali abasekelela mu kuswatuka mu kufikilishiwa kwa fyebo fyabo ifyapuutwamo no mupashi pa lwa kwa Mesia. “Bafwaishe no kwipushaipusha” ulwa kufikilishiwa kwa mifwaile ya kwa Lesa. (1 Pet. 1:10, 11) Mu kupalako, ilyo uleyangwa ku cebo ca kusesema mwi buuku lya Ukusokolola, ukakula mu kutesekesha ifintu fya ku mupashi. Insala yobe iya ku mupashi ikakula, ica kuti ukacincishiwa ukwimba mu “fyashika fya kwa Lesa.” (1 Kor. 2:10) Ilyo uleisusha umutima obe no kutesekesha no kutemwa ukwa ku cebo ca kusesema, takwakabeko ukukabila ku uli onse ukukucincisha ukulasangwa ku kulongana; ukaseshiwa ku kusangwako no kwakanamo lyonse. (Luka 6:45) Kabili nga ca kuti ‘icebo cili mu mutima obe wine,’ ukaseshiwa ku ‘kucita ukubilisha apabuuta ukwa cene kwi pusukilo’—Rom. 10:8-10.

¹³ Ilyo tuleingila mu kushikilako mu nshita ya mpela, e lintu bakapumya bakacililako ukutupumya pa mulandu wa kupampamina mu kutetekela kwesu ukubilisha kwa kusesema ukwa kwa Lesa. (2 Pet. 3:3, 4) Lelo, tukaba abalola ku cebo ca kusesema. Inyali ya Cebo ca kwa Lesa ilatulanga kuntu tuli mu mutande wa nshita. Mu kubengeshima ilasanikila icishinka ca kuti tuli mu nshiku sha kulekelesha isha cino calo ca mfifi. Ulutanda lwa lucelo lwalitula! Kristu aliba mu maka ya Bufumu! Pa cifutu ce sonde kale kale tulemona amacaca ya kasuba kapya. Ubulayo bwa kwa Lesa ubwa calo cipya shi nabutwalilile ukuba ubwa cine cine kuli ifwe nga fintu Ubufumu bwali ku batumwa batatu abakwete ishuko lya kubumwena libela mu cimonwa ca cipesha amano ica kwaluka kwa kwa Yesu!