ABENGI lintu baebwa ukuti bali no kulanda ilyashi, balatukuta ukulemba lyonse, ukufuma pa ntendekelo ukufika pa nsondwelelo. Pa kuti bapwishe, ninshi nabalemba no kulembulula imiku iingi. Ici kuti capoosa inshita.

Bushe na imwe e fyo mupekanya amalyashi yenu? Bushe kuti mwafwaya ukusambilila inshila yayangukako? Nga mwasambilila ifya kupanga autulaini, mukaleka ukulemba ifyebo fyonse. Ici cikalenga mulekwata inshita ikalamba iya kupitulukamo ifyo mukalanda ilyashi lyenu. Amalyashi yenu yakaba ayayanguka, ayasuma ukukutikako kabili yakalacincimuna ibumba lyenu.

Kwena, ku malyashi ya ku cintubwingi ayalandwa mu cilonganino, autulaini apashimpwe fyebo alapeelwa. Lelo, te fyo caba ku malyashi ayengi. Kuti nalimo mwaebwa fye ifyo mukalandapo nelyo ukupeelwa fye umutwe. Atemwa kuti bamweba ukulanda pa fyebo fimo ifyalembwa kale. Inshita shimo kuti bamweba fye ifya kucita ifinono. Ifi fyonse twalumbula fikabila ukuti mupekanye autulaini mwe bene.

Pa cilangililo cili pe bula 41, mwalamona ifyo mwingateyanya autulaini umwipi. Moneni ukuti icishinka cikalamba cimo na cimo citendekele ku kuso kabili cilembelwe mu filembo fikalamba. Pe samba lya cishinka cikalamba cimo na cimo pali ifyebo ifiletungilila. Ifyebo na fimbi ifya kubomfya pa kulondolola ifyo fishinka nafitantikwa pe samba kabili fileya fileselela ku kulyo. Bebetesheni uyu autulaini. Moneni ukuti ifishinka fikalamba fibili nafyampana mu kulungatana no mutwe. Moneni no kuti ifishinka finono te fya kucincimusha fye. Lelo, cimo na cimo ciletungilila icishinka cikalamba icili pa muulu wa ciko.

Nga mwapekanya autulaini, napamo te kuti amoneke ngo uli pe bula 41. Lelo nga mwaumfwikisha fye ifili mu paragrafu wafumako, cikamwafwa ukuteyanya ifyebo fyenu no kupekanya ilyashi ilisuma mu nshita fye iyalinga. Kuti mwacita shani ifyo?

Lingululeni, Saleni, Kabili Teyanyeni

Mulekabila umutwe wa lyashi. Umutwe wa lyashi taufwile ukuba fye uwa cinsaunte ica kuti waba fye mwi shiwi limo. Umutwe wishibisha icikalamba mulefwaya ukulandapo, kabili ulanga ifyo mulefwaya ukulanda ilyashi lyenu. Nga ca kuti namupeelwa kale umutwe wa lyashi, moneni amashiwi yakalamba ayalimo no kuyalingulula bwino limo na limo. Nga muli no kulanda pali uyo mutwe ukushimpa pa fyebo fyalembwa kale, belengeni ifyo fyebo ilyo muletontonkanya na pa mutwe wa lyashi. Nga bamwebele fye ico mwalalandapo, lyene cili kuli imwe ukusala umutwe wa lyashi. Lelo ilyo mushilasala, kuti cawama ukutala mwasapika. Nga namuitemenwa ukwishiba na fimbi pa kusapika, cikamwafwa ukukwatilapo ifyebo.

Ilyo mulecita fyonse fi, muleipusha mwe bene amuti: ‘Mulandu nshi ifi fyebo ficindamine kwi bumba lyandi? Buyo nshi ubwa lyashi lyandi?’ Ubuyo te kulanda fye ifyebo no kupwisha nelyo ukulanda fye ilyashi lisuma lelo mufwile ukulanda fimo ifinganonsha ibumba lyenu. Lintu mwaishiba ubuyo bwenu, lembeni. Twalilileni ukuicinkulako ulwa buyo bwenu ilyo mulepekanya.

Pa numa ya kwishiba ubuyo bwenu no kusala umutwe uleumfwana no bo buyo (nelyo pa numa ya kulingulula ifyo umutwe mupeelwe uleumfwana no bo buyo), kuti mwasapika pantu nomba mwaishiba ifyebo mulefwaya. Fwayeni ifyebo ifili no kunonsha sana ibumba lyenu. Mwibuula ifyebo fya cinsaunte, lelo fwayeni ifishinka fya kulungatika ifikwetemo isambilisho kabili ifileafwa icine cine. Pempwileni no kulinga ubwingi bwa fyebo mulekabila. Ilingi line mukasanga ukuti mwakwata ifyebo ifingi ukucila mu cipimo, e co mukakabila ukusalulula.

Soobolenimo ifishinka fikalamba ifyo mulefwaya ukulandapo ku kulundulula ifyebo fya mutwe wa lyashi na pa kuti mufike pa buyo bwenu. Ifi fishinka e autulaini wenu uwa kutendekelako. Fishinka finga filingile ukubamo? Napamo fibili nga kulanshanya ukwipi, kabili ilingi line fisano ninshi fyafula, kuti mwalanda ne lyashi lye awala limo. Nga mwacefya ifishinka fikalamba, ninshi kuti cayangukila ibumba lyenu ukufiibukisha.

Ilyo mwaishiba umutwe we lyashi lyenu ne fishinka fikalamba, teyanyeni bwino ifyebo musapike. Pinguleni ukumona ifikumine ifishinka fikalamba mu kulungatika. Saleni ifishinka fingalenga ilyashi lyenu ukumfwikamo ifipya. Ilyo mwasala amalembo ya kutungilila ifishinka fikalamba, moneni ifishinka fili no kumwafwa ukupelulula pali ayo malembo mu nshila ingomfwika. Bikeni icishinka cimo na cimo pe samba lya cishinka cikalamba ico ciletungilila. Nga kuli ifyebo fishiletungilila ifishinka fikalamba mukwete, fisheni—nangu fimusekeshe shani—nelyo kuti mwafisungila muli faelo ku kwisafibomfya limbi. Sungeni fye ifyebo fiwamishe. Nga mwafushe fyebo, muli no kukwankwanya pa kusosa kabili tamwakafike pa kashongotwelo ka mulandu. Cisuma ukulanda pa fishinka ifinono ifinganonsha ibumba kabili ukufilanda bwino bwino. Te kwesha ukulya inshita.

Pano, e po mufwile ukuteyanya ilyashi ukuti likonkane busaka busaka nga tamulateyanya kale. Kalemba we Landwe Luka e fyo acitile. Pa numa ya kukolonganika ifishinka ifingi pa lwa mulandu alefwailisha, afilondolwele “umo fyakonkanine.” (Luka 1:3, NW) Kuti mwateyanya ifyebo fyenu umo fyalekonkanina ukulingana ne myaka nelyo ukulingana ne fyo filelandapo, napamo ukulanda pa cishinte citila ico ubyala e co ukalobolola atemwa pa kulanda pa bwafya ne fya kubupikulula, lelo moneni fye icingabomba bwino pa kuti mufike pa buyo bwenu. Tamufwile ukutanuka mu kupumikisha mwasha umulandu umo mwaya ku ubiye. Bakomfwa wenu bafwile ukutungululwa bwino bwino ukufuma ku mulandu umo ukuya ku ubiye. Mwisha imilandu pa nshila ica kuti bakomfwa bafilwa ukusuntinkanya uyo mulandu na untu mwatanukilako. Ubushininkisho mulepeela bulingile ukulenga bakomfwa ukwishiba umo ico mulelandapo calola. Ilyo muleteyanya ifishinka fyenu, tontonkanyeni pa fintu ilyashi lili no kumfwika kwi bumba. Bushe cikabangukila ukukonka imipelulwile yenu? Bushe cikalenga bakabombele pa fyo baumfwa, ukulingana fye no buyo bwenu?

Nomba, pekanyeni imitendekele ingacincimuna bakomfwa ukuti bafwaye ukukutika ku lyashi lyenu kabili ingalanga ibumba lyenu ukuti ifyo mwalalanda fyalicindama icine cine kuli bene. Napamo kuti camwafwa nga mwalemba amashiwi ya kubalilapo ayanono. Mu kulekelesha, pekanyeni insondwelelo ingalenga ibumba ukucitapo cimo ukulingana fye no buyo bwenu.

Nga mwapekanya bwangu autulaini, mukashalako ne nshita ya kuwaminisha bwino ilyashi lyenu ilyo mushilalilanda. Napamo kuti mwamona ukuti mulekabila ukutungilila ifishinka fimo ukubomfya ifipendo, ica kumwenako, nelyo ica kukumanya. Ukulanda pa filecitika ndakai mwi sonde nelyo pa cintu cimo ico bonse mu bwikashi beshibe kukafwa ibumba lyenu ukumona fintu ifyo fyebo fibakumine. Ilyo mulepituluka mu lyashi lyenu, kuti mwamona na mumbi umo mwingaalula ifyebo ukuti filinge ibumba lyenu. Ukulingulula no kuwaminisha fyalicindama sana pa kupekanya ifyebo fisuma pa kuti fisanguke ilyashi lya maka.

Bakalanda bamo kuti bakabila ukulemba ifingi ukucila bambi. Lelo nga mwateyanya ifishinka fikalamba ifya kupenda fye, mwafumyamo ifishiletungilila ifi fishinka, no kutantika ifyebo fyenu ukuti fikonkane bwino, mukasanga ukuti ilyo mukabeleshako panono, mukaleka ukulemba fyonse fye. Mwandi ico kuti capususha inshita! Kabili amalyashi yenu yakulawama. Cikailanga fye ukuti cine cine mulenonkelamo mu masambililo yenu aya mwi Sukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa.

LYONSE ilyo mwapeelwa ilyashi mwi sukulu, liba lishuko lya kulundulukilapo. Bikeniko umutima sana, mukasuka mukamone ukulunduluka kwenu kabili kukamoneka na kuli bambi. (1 Tim. 4:15) Isukulu likamwafwa ukulundulula ukulamuka kwenu sana.

Bushe mulomfwa umwenso ilyo muli no kulanda pa ntanshi ya cilonganino? Ico ca cifyalilwa, nangu fye mwalilanda amalyashi ayengi mwi sukulu. Lelo kwaba fimo ifingamwafwa ukucefyako umwenso. Belesheni ukubelenga mu kupongomoka ilingi ku ng’anda. Ku kulongana muleasukapo ilingi, kabili nga ni mwe bakasabankanya, mulebombako libili libili mu mulimo wa mwi bala. Ici cikalenga mukabeleshe ukulanda pa ntanshi ya bantu. E lyo nga mwapeelwa ilyashi lya busambi, pekanyeni ilyo kucili nshita no kupitulukamo ukulilanda mu kupongomoka. Ibukisheni ukuti ibumba mukalandako lya bucibusa. Ilyo mushilaima ukuyalande lyashi ilili lyonse, pepeni kuli Yehova. Alaitemenwa ukupo mupashi wa mushilo ku babomfi bakwe abamulomba.—Luka 11:13; Fil. 4:6, 7.

Mwienekela ifyacishamo. Palapite nshita pa kuba kalanda wakamamo na menshi no kuba kasambilisha musuma. (Mika 6:8) Nga e lyo mulembeshe fye mwi sukulu, mwitila apo pene muli no kulanda ilyashi ilisuma icine cine. Lelo, bombeleni pa kufunda kumo ukwa milandile pa muku umo. Belengeni iciputulwa muli cino citabo icilanda pali yo milandile. Nga kuti mwakumamo, kuti mwacita ne fitubulwilwe muli co ciputulwa. Ici cikalenga mukabeleshe ifikumine ku fintu muli no kufundwapo ilyo mushilalanda ilyashi lyenu ku cilonganino. Mukasuka amulunduluka.

Ifya Kupekanya Amalyashi ya Kubelenga

Ukupekanishisha ukubelenga kwa pa cintubwingi te kwishiba fye ukushimbula amashiwi yali mu fyo muli no kubelenga. Tukuteni ukumfwikisha umo ifyo fyebo filolele. Ilyo fye bamupa ilyashi lya kubelenga, belengenimo uku muleibukisha ukuti ico mulebelengela, kufwaya ukumfwikisha umo ifyo fyebo filolele. Esheni ukumfwikisha icishinka cili muli sentensi umo na umo ne cilelandwapo muli paragrafu umo na umo pa kuti mubelenge ifyaumfwika bwino no kucincimuka kwalinga. Kuti mwaipushako abaishibisha ulo lulimi pa kuti mulungike ukushimbula amashiwi mushabelesha. Ishibeni ifyo fyebo bwino. Abafyashi kuti bayafwa abana babo ukucite ci.

Bushe namupeelwa ukubelenga ifyebo muli Baibolo nelyo fye amaparagrafu mu cipande ca mu Ulupungu lwa kwa Kalinda? Nga mwalikwata amatepu mu lulimi lwenu, kuti camwafwa sana ukukutika ku mibelengele no kumfwa ifyo bashimbula, ifyo bashimpa, ifyo bakomailapo, ne fyo baalula ishiwi. Lyene esheni ukusanshamo ifi ilyo mulebelenga.

Ilyo mwatendeka ukubombela pa lyashi lyenu, belengeni isambililo lilanda pa milandile iyo bamwebele ukubombelapo. Nga cingacitika, pitulukeni muli ilyo isambililo pa numa mwabelenga ifyebo mupeelwe imiku iingi mu kupongomoka. Tukuteni ukubomfya uko kufunda mubelengele konse fye.

Uku kusambilila kukamwafwa sana mu butumikishi. Ilyo muli mu mulimo wa mwi bala, kulaba inshita ishingi isha kubelengela bambi. Apo Icebo ca kwa Lesa calikwata amaka ya kwalula abantu, calicindama ukuti mulecibelenga bwino. (Heb. 4:12) Mwienekela ukwishiba fyonse fye pa lwa kubelenga bwino pa numa ya kulanda ilyashi lya kubelenga umuku umo nelyo ibili. Umutumwa Paulo alembeele eluda wa Bwina Kristu uwabeleshe pa myaka iingi ati: “Ubike umutima pa kubelenga.”—1 Tim. 4:13.

Ukubombela pa Mutwe ne Mitantikile

Ilyo mwapokelela ilyashi mwi sukulu ililekabila mupange imitantikile, kuti mwacita shani?

Kuli ifintu fitatu ifyo mulekabila ukutontonkanyapo: (1) umutwe muli no kulandapo, (2) imitantikile e lyo no muntu muli no kulandako, na (3) icishinka ca kufundwapo ico bamwebele ukubombelapo.

Mulingile ukufwaya ifyebo pali uyo mutwe muli no kulandapo. Lelo ilyo mushilafika apatali mu kufwaya, tontonkanyeni sana pa mitantikile yenu e lyo no muntu muli no kulandako, apo ifi fintu fili no kwampana no musango wa fyebo muli no kulanda e lyo ne nshila mukafilandilamo, nampo nga kulanda nge lyashi nelyo nge cilangililo. Mitantikile nshi mukasala? Bushe muli no kulangilila ifya kushimikila imbila nsuma ku muntu mwaishiba? Nelyo bushe muli no kulangilila ifya kucita ilyo mwakumanya umuntu pa muku wa kubalilapo? Bushe uyo muntu, mukalamba pali imwe nelyo mwaice? Finshi aletontonkanya pa mulandu mulefwaya ukulanda nankwe? Finshi napamo aishiba kale pali uyo mulandu? Cinshi mulefwaya cumfwike mu kulanshanya kwenu? Ifyasuko kuli aya mepusho fikamwafwa ukwishiba umwa kulola pa kupekanya.

Ni kwi muli no kusanga ifyebo bamwebele ukulandapo? Pa mabula 33 ukufika ku 38 aya cino citabo, nabalandapo pa mutwe uleti “Ukwishiba Ukusapika.” Belengenipo, lyene bomfyeni ifitabo fya kusapikamo ifyo mwakwata. Ilingi line bwangu bwangu fye muli no kusanga ifyebo ifingi sana ukucila ifyo mwingabomfya. Belengeni ifingi pa kuti mwishibe ubwingi bwa fyebo fyabapo pali ilyo lyashi. Lelo ilyo mulecite fyo, ibukisheni imitantikile muli no kubomfya no muntu muli no kulandako. Shileni ifishinka fiweme ukubomfya.

Ilyo mushilateyanya ilyashi no kusala ifishinka mukabomfya, belengeni icishinka ca kufundwapo ico bamwebele ukubombelapo. Umo uwa milandu ikalamba mupeelelwe ilyashi kumona ifyo muli no kubomfya ico cishinka.

Nga mwalanda ifyebo mu nshita mupimiinwe, mukasondolwela bwino, pantu nga mwalya inshita bakamupa iciishibilo ca kuti lekeni. Lelo mu butumikishi bwa mwi bala, inshita taiba mulandu sana. Kanshi ilyo mulepekanya, muleibukisha ne nshita mukwete, lelo ica kupooseshako amano cili misambilishishe isuma.

Icishili ca Kulaba pa lwa Mitantikile. Bebeteni imitubululo ili pe bula 82, no kusalapo iingabomba bwino mu butumikishi bwenu kabili ingamulenga ukulangilila inshila sha cine cine umo ifyebo mupeelwe fingabomfiwa. Nga muli bakokole mwi sukulu, moneni ili lyashi nge shuko lya kubombesha no kulundapo ukulamuka kwa mu butumikishi.

Nga ca kuti kangalila we Sukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa amweba imitantikile muli no kubomfya, sumineni no kubomfya iyo ine mitantikile. Imitantikile iingi isanshamo ukushimikila. Nga tamwashimikilapo mu mitantikile bamwebele ukubomfya, ipusheni bakasabankanya abashimikilapo muli yo mitantikile bamupandeko amano. Nga cingacitika, esheni ukulanda pa fyebo muli no kulanda mu lyashi mu mitantikile nga ilya ine muli no kubomfya mwi sukulu. Ici cikamwafwa ukufika pa buyo bwacindama mu kusambilila kwenu.

Nga ca Kuti Muli no Kulanda Ifyo Fyebo nge Lyashi

Nga muli baume, kuti mwaebwa ukulanda ifyebo ku cilonganino nge lyashi. Pa kupekanya aya malyashi, ifishinka ifilekabilwa ukutontonkanyapo nafipalana na filya fitantikwe kale ifya malyashi ya busambi aya kulanda nge cilangililo. Icipuseneko fye libumba ne nshila ya kufilandilamo.

Cisuma ukupekanya ifyebo fyenu mu nshila ya kuti bonse mwi bumba banonkelamo. Abengi mwi bumba balishiba icine ca kutendekelako ica mu Baibolo. Kuti limbi balishiba ifyebo mupeelwe ukulandapo. Tontonkanyeni pa fyo baishiba kale pali fyo fyebo mukalandapo. Esheni ukufwaya inshila ilyashi lyenu lingabanonseshamo. Ipusheni mwe bene amuti: ‘Bushe kuti nabomfya shani ili lyashi ku kulenga ncishemo ukutesekesha Yehova ngo muntu, no kulenga abali mwi bumba ukucita ifyo fine? Finshi fili muli fi fyebo ifingatwafwa ukwiluka ukufwaya kwa kwa Lesa? Ni shani fintu ifi fyebo fingatwafwa ukupingula bwino muli cino calo cayandatilwa no lunkumbwa lwa mubili?’ (Efes. 2:3) Pa kusanga ifyasuko fisuma kuli aya mepusho kano mwasapika. Ilyo mulebomfya Baibolo, te kubelenga fye ilembo capwa. Pelululeni pa malembo mwabelenga, no kulangilila ifyo yaleafwa ukumfwikisha fimo. (Imil. 17:2, 3) Mwiesha ukufusha ifya kulanda. Landeni ilyashi lyenu mu nshila yayayanguka ukwibukisha.

Ukupekanya kusanshamo no kwangwa ku fyo muli no kulanda. Mwisuula ulu lubali. Esheni ukulanda ilyashi lyenu mu kupongomoka. Nga mwabombesha mu kubelenga sana pa kufunda kwa milandile uko mulebombelapo no kwesha ukukubomfya, cikamwafwa sana ukulunduluka. Nampo nga muli bakalanda bapya nelyo nga mwalibelesha, pekanyeni bwino pa kuti mukalande no kushininwa no kuisanshamo ukulingana ne fyo ifyebo filefwaya. Ilyo mulebombela pa lyashi limo na limo mwi sukulu, ibukisheni ubuyo bwa kubomfya ici ca bupe Lesa atupa, e kutila ishiwi, ku kucindikilamo Yehova.—Amalu. 150:6.

PROGRAMU we Sukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa apekanishiwa ku kunonsha icilonganino conse. Ifyebo fyacindama na fimbi filalandwa ku kulongana kumbi pamo ngo kulongana kukalamba na mabungano. Nga namupeelwa ilyashi muli aya maprogramu, ninshi namupeelwa umulimo wafinisha. Umutumwa Paulo acincishe kangalila wa Bwina Kristu Timote ukuimona umwine ne sambilisho lyakwe. (1 Tim. 4:16) Abasangwa ku kulongana kwa Bwina Kristu babomfya inshita yabo iyacindama—bamo balatukuta sana pa kuti basangweko ku kwisasambilila imilandu ikumine bucibusa bwabo na Lesa. Ukusambilisha abo bantu lyaba lishuko lyakatama nga nshi! Kuti mwacita shani pa kuti mulesambilisha bwino?

Ifishinka Fikalamba Ukufuma mu Kubelenga Baibolo

Ili lyashi lya mu sukulu lyashimpwa pa kubelenga Baibolo ukwa muli uyo mulungu. Mulingile ukukomaila pa fintu ifyo fyebo fitukumine lelo. Nga fintu cashimikwa pali Nehemia 8:8, Esra na bo ali nabo babelengele Icebo ca kwa Lesa ku bantu bonse, ukucilondolola, ‘ukushilimuna,’ no kulenga abantu beluke. Ukulanda ifishinka fikalamba ifya mu Baibolo kulalenga na imwe ukucite fyo fine.

Kuti mwapekanya shani ili lyashi? Belengeni iciputulwa mupeelwe ica mu Baibolo ilyo kucili umulungu umo nelyo iingi nga kuti mwakumamo. Lyene, tontonkanyeni pa cilonganino cenu ne fyo cilekabila. Pepeni kuli Lesa. Kufunda nshi, ifya kumwenako, ne fishinte ukufuma muli ci ciputulwa ca mu Cebo ca kwa Lesa ifingafwa ukubombela pali fyo filekabilwa?

Ukusapika kwalicindama. Bushe mulamona icisontelelo ca pa mpela ya mwaka mu Ulupungu lwa kwa Kalinda? Cibomfyeni. Nga mwasokota ifyalembwa pa fikomo musalile ukulandapo, kuti mwasanga ifyalengele ifyebo fya muli fyo fikomo ukulembwa, ubulondoloshi bwa kufishiwapo kwa kusesema, ubulondoloshi bwa fintu amalembo yamo yasokolola pa lwa kwa Yehova, nelyo ukulanda pa lwa fishinte fimo. Mwiesha ukufusha ifishinka fya kulandapo. Fwailisheni fye pa fikomo fimo fimo ifyo musalile. Cisuma ukulanda fye pa finono, lelo ukufilanda bwino bwino.

Muli ili lyashi kuti mwaipusha ne bumba ukulanda pa fyo bamwenenemo mu kubelenga kwa Baibolo ukwa uyo mulungu. Finshi basangilemo ifingabanonsha mwi sambililo lya pa lwabo ne lya lupwa nelyo mu butumikishi atemwa mu mikalile yabo? Mibele nshi iya kwa Yehova iyamoneke mu fyo alecita ku bantu ne nko? Finshi abali mwi bumba basambilile ifyakoseshe icitetekelo cabo no kukusha ukutasha kwabo kuli Yehova? Mwilanda pa fishinka fyapikana. Komaileni pa bupilibulo bwa fishinka mulelandapo ne fyo fingabomfiwa.

Ilyashi lya Kufunda

Ili lyashi lyakulafuma mu fyebo fyalembwa kale, pamo nga mu cipande ca mu Ulupungu lwa kwa Kalinda nelyo Loleni! atemwa mu citabo. Ilingi line mukasanga ukuti ifyebo filafula ukucila inshita ipeelwe. Kuti mwabomba shani pali ili lyashi? Kubombapo nga kasambilisha, te kufilanda fye no kupwisha. Kangalila afwile ukuba “uwakampuko kusambilisha.”—1 Tim. 3:2.

Pa kupekanya baleni belengeni ifyebo mupeelwe. Belengeni amalembo. Etetuleni. Esheni ukucite fyo ilyo kucili inshita sana ku bushiku bwe lyashi. Ibukisheni ukuti bamunyina balakoseleshiwa ukubelengela kabela ifyebo fyalembwa umuli no kufuma ilyashi lyenu. Umulimo wenu te wa kupituluka fye muli fyo fyebo nelyo ukufisupula, lelo wa kulondolola ifyo fifwile ukubomfiwa. Londololeni imbali shimo isha ifyo fyebo mu nshila inganonsha sana icilonganino.

Icilonganino cimo na cimo calikwata imibele ya ciko kwati fye filya umwana umo na umo aba uwaibela. Umufyashi waishiba ukusambilisha tashimikila fye umwana pa mibele isuma. Alapelulushanya no mwana wakwe. Alebukisha ubuntu bwa mwana na mafya ayo uyu mwana apitamo. E fyo caba na kuli bakasambilisha ba mu cilonganino, baleesha ukwiluka no kulanda pa filekabila ibumba balelandako. Lelo, kasambilisha washilimuka takalande ifya kumwenako ifingaseebanya umo mwi bumba. Akalondolola ubunonshi ubo abenda mu nshila sha kwa Yehova baleipakisha kabili akakomaila pa kufunda kwa mu Malembo ukwingafwa icilonganino ukushipikisha bwino amafya cikwete.

Ukusambilisha kusuma kulafika pa mitima ya bali mwi bumba. Ne ci cifwaya batesekeshe umo ifi fishinka filolele, te kufilanda fye iyo. Mufwile ukwangwa nga nshi abantu mulefunda. Abacemi ba ku mupashi balingile ukwishiba umukuni. Nga ca kuti baleibukisha amafya ayo abapusanapusana balepitamo, bakalanda ifya kukoselesha, bakalailuka, bakaba ne cililishi, no kulangulukilako.

Nga fintu bakasambilisha bakampuka baishiba, ilyashi lifwile ukukwata ubuyo bwaishibwa bwino bwino. Ifyebo fifwile ukulandwa mu nshila ya kuti ifishinka fikalamba fyapulamo no kwibukishiwa. Ibumba lifwile ukusendapo ifishinka bengabomfya icine cine mu mikalile yabo.

Ukulongana kwa Mulimo

Ilyo mulelanda ilyashi lishimpilwe pa cipande cili mu Ubutumikishi Bwesu Ubwa Bufumu, ubwafya kuti bwapusanako panono. Pano pena icifwaikwa kulenga ibumba lyumfwikishe ifilembelwe, te kuisalila ifingalinga ibumba. Afweni ibumba ukupelulula pa malembo umufumine ukufunda ukuli konse ukuli mu cipande. (Tito 1:9) Inshita yalipimwa, kabili pali uyo mulandu ilingi teti muletemo ifyebo na fimbi.

Lelo inshita imbi, kuti bamweba ukulanda pa fyebo fishifumine mu cipande ca mu Ubutumikishi Bwesu Ubwa Bufumu. Napamo kuti bamweba ukumona mu Ulupungu lwa kwa Kalinda, nelyo ilyashi kuti likwete fye ifishinka ifipi ifinono. Cikaba kuli imwe pamo nga kasambilisha ukutontonkanya pa filekabila icilonganino ukwampanya ne fyebo mupeelwe. Napamo kuti mwakabila ukubomfya icilangililo icipi, ica kulungatika nelyo ukushimika ica kukumanya calinga. Ibukisheni ukuti ilyashi lyenu te kulanda fye pa fyebo mupeelwe, lelo lifwile ukulandwa mu nshila ya kuti icilonganino cayafwilishiwa ukubomba umulimo untu Icebo ca kwa Lesa catweba no kusangamo insansa mu kuubomba.—Imil. 20:20, 21.

Ilyo mulepekanya ilyashi lyenu, tontonkanyeni pa mibele ya baba mu cilonganino. Batasheni mu fyo balebomba bwino. Bushe nga babomfya imitubululo ipeelwe mu fyebo mulelandapo kuti yabaafwa shani ukubomba bwino mu butumikishi no kusangamo ubuseko?

Bushe mu lyashi lyenu muli icilangililo nelyo ukulanshanya kwa kwipusha? Nga ni fyo, pekanyeni ilyo kucili nshita. Bamo batemwa ukweba fye umo ukubapekanishishako, lelo ici te lyonse cibomba bwino. Nga cingacitika, pitulukeni mu cilangililo nelyo ukulanshanya kwa kwipusha pa ntanshi ya bushiku bwa kulongana. Shininkisheni ukuti ulu lubali lwa lyashi lyenu lwacitwa mu nshila ya kuti na lo lwasambilishako ibumba.

Ukulongana Kukalamba na Mabungano

Bamunyina balundulula imibele isuma iya ku mupashi kabili abalanda bwino pa cintubwingi no kusambilisha bwino, mu kuya kwa nshita kuti baebwa ukulandako ilyashi pali programu wa kulongana kukalamba nelyo pe bungano. Ishi cine cine ni nshita shaibela ku kusambilila ifya bulesa. Ayo malyashi kuti yaba ya kubelenga, aya pali autulaini, kuti yaba mafundisho ya fya kucita icilangililo ca mu Baibolo icikwetemo isambilisho lingatwafwa muno nshiku, nelyo kuti mwapokelela fye ifyebo filemweba ifya kucita. Nga mwapeelwa ilyashi pali programu wa musango yo, belengesheni ifyebo mupeelwe. Pitenimo mpaka mutesekeshe ubucindami bwa fiko.

Abapeelwa ilyashi lya kubelenga balingile ukubelenga filya fine lilembelwe. Tabaalula amashiwi nelyo ukuteyanishisha ifyebo mu nshila imbi. Balafisambilila pa kwiluka bwino ifishinka fikalamba ne fyo filingile ukulandwa. Balabelengamo mu kupongomoka mpaka babelesha ifya kushimpa bwino amashiwi, ukucincimuka, ukubikamo bucibusa, ukusanshamo ukuyumfwa kwa mutima, ukufikatamika, no kuicetekela, pamo ne ciunda calinga, no kwikatishako ishiwi pantu ibumba likalamba.

Kuli bamunyina bapeelwa amalyashi ya pali autulaini, mulimo wabo ukulundulula ifyebo ifipaleme sana ku fili pali autulaini. Ukucila ukubelenga fye ukufuma pali autulaini ilyo alelanda, kalanda alingile ukulanda ilyashi mu nshila ya kulanshanya, ukufuma ku mutima. Calicindama ukusunga inshita ipiminwe pali autulaini pa kuti mwingalanda icishinka cikalamba cimo na cimo ukuti cumfwike. Kalanda alingile ukubomfya bwino ifyebo na malembo yatantikwe pe samba lya mitwe ikalamba. Kalanda talingile ukuletamo ifishinka fimbi ifyo atemenwe no kusha ifili pali autulaini. Kwena, apashimpwa uko kufunda ni pa Cebo ca kwa Lesa. Umulimo wa baeluda ba Bwina Kristu wa ‘kubile cebo.’ (2 Tim. 4:1, 2) E co kalanda alingile ukupooseshako amano ku malembo yali muli autulaini—e kuti afwile ukupelululapo no kulanda ifyo yalebomba.

Mwileshalesha

Bushe mwaba mu cilonganino umo mukwata amashuko ayengi aya kulanda? Kuti mwakumamo shani ukupekanya amalyashi yonse bwino? Mwisunga fye ilyashi e lyo ukwisasensela ilyo kawa.

Amalyashi yanonsha sana icilonganino yakabila ukutontonkanyapo nga nshi ilyo kucili nshita. Kanshi, mulebelesha ukubelenga ifyo fyebo ilyo line fye mwapeelwa ilyashi. Ici cikalenga mulefitontonkanya ilyo mulebomba imilimo imbi. Mu nshiku shisheleko nelyo imilungu ilyo tamulalanda ilyashi lyenu, limbi kuti mwaumfwa bamo basosa fimo ifingamwafwa ukumona ifyo mwingabomfya ifyebo fya mu lyashi lyenu bwino. Kuti kwaba fimo ifingalenga mwamona ukuti ifyo fyebo fili pa nshita yalinga. Ukubelengamo ilyashi lyenu ilyo fye mwapokelela no kulalitontonkanyapo kulasende nshita, lelo iyi nshita ilafumamo ifisuma. Ilyo nomba mwaikala ku kupekanya ilyashi, mukamona ubusuma bwa kutontonkanishisha pa lyashi kabela. Ukubombela pa malyashi muli yi nshila kukacefyako ukufinininwa kabili kukamwafwa ukulanda ifyebo ifyo aba mu cilonganino bengabomfya kabili ifya kubafika pa mitima.

Ilyo muletasha sana ica bupe icaseekeshiwa kuli imwe ica kusambilisha abantu ba kwa Yehova, mukamucindika kabili mukalenga abatemwa wene balesekelela.—Esa. 54:13; Rom. 12:6-8.

IFILONGANINO ifingi ifya Nte sha kwa Yehova filateyanya amalyashi ya ku cintubwingi cila mulungu ayalanda pa fya mu Baibolo. Nga ni mwe baeluda nelyo ababomfi batumikila, bushe mulalanga ukuti muli bakalanda basuma aba pa cintubwingi, bakasambilisha? Nga ni fyo, kuti mwaebwa ukulanda ilyashi lya ku cintubwingi. Isukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa lyalyafwa bamunyina abengi nga nshi ukufikapo ku kubomba uyu mulimo uwaba lishuko. Nga mwaebwa ukulanda ilyashi lya ku cintubwingi, ni pi mufwile ukutendekela?

Sambilileni Ifili Pali Autulaini

Ilyo mushilatendeka ukusapika, belengeni autulaini no kwetetulapo mpaka mwailuka umo cilolele. Tontonkanyeni sana pa mutwe we lyashi lyenu. Cinshi muli no kusambilisha ibumba lyenu? Buyo nshi mukwete?

Belesheni imitwe ikalamba. Lingululeni ifyo fishinka fikalamba. Ni shani fintu cimo na cimo cileafwilisha umutwe we lyashi? Pa cishinka cikalamba cimo na cimo, patantikwe ifishinka finono. Ifishinka filetungilila na fimbi nafitantikwa pe samba. Moneni ifyo iciputulwa cimo na cimo ica pali autulaini cileafwilisha icili pa muulu wa ciko, ifyo cileampana ne cikonkelepo, no kwafwilisha ukufika pa buyo bwe lyashi. Ilyo mwaumfwikisha umutwe we lyashi, ubuyo bwa liko, ne fyo ifishinka fikalamba ifileafwilisha ukufika pali ubo buyo, ninshi mwaipekanya ukutendeka ukulundulula ifyo fyebo.

Pa kubala kuti camwafwa ukumona ilyashi lyenu nga malyashi ayepi yane nelyo yasano, kabili limo na limo nalikwata icishinka cikalamba. Pekanyeni aya malyashi pale pale.

Autulaini mupeelwe wa kumwafwilisha fye pa kupekanya. Te wa kubomfya nge calembwa apa kulandila ilyashi lyenu. Yaba fye ngo musakalala. Cili kwati mulekabila ukubikako umunofu, ukubikamo umutima, no kupuutamo ubumi.

Ukubomfya Amalembo

Yesu Kristu na basambi bakwe baleshimpa ifisambilisho fyabo pa Malembo. (Luka 4:16-21; 24:27; Imil. 17:2, 3) Na imwe e fyo mwingacita. Amalembo yalingile ukuba e shinte lya lyashi lyenu. Ilukeni ifyo ifyebo fili pali autulaini mupeelwe filetungililwa ku Malembo, lyene bomfyeni Amalembo ku kusambilisha, ukucila ukulondolola fye ifyebo fya pali autulaini wa Sosaite e lyo no kulanda pa fyo twingafibomfya.

Ilyo mulepekanya ilyashi lyenu, bebeteni ilembo limo na limo ililangililwe muli autulaini. Moneni amashiwi yashingulwikeko. Amalembo yamo kuti yamwafwilisha fye ukumona ifyalengele ifyo fyebo ukulembwa. Te yonse yalekabila ukubelengwa no kulandwapo ilyo mulelande lyashi. Saleni ayenganonsha sana ibumba lyenu. Nga mwapoosesha amano ku malembo yali mu autulaini, napamo tamwakakabile ukubomfya Amalembo na yambi.

Ubusuma bwe lyashi lyenu tabushintilila pa kufula kwa malembo, lelo pa misambilishishe isuma. Ilyo muleletamo amalembo, londololeni umulandu muleyabelengela. Lyene londololeni ifyo yengabomfiwa. Pa numa ya kubelenga ilembo, mwikupikapo ilyo mulelilondolola. Ibumba nalyo napamo talyakakupikepo. Kuti mwacincimuna shani ibumba lyenu no kulyafwa ukunonkelamo nga nshi mu Cebo ca kwa Lesa? (Nehe. 8:8, 12) Kuti mwacite co ukupitila mu kulondolola, ukubomfya icilangililo, no kubeba fintu bengabomfya ifyo fyebo.

Ukulondolola. Pa kupekanya ukulondolola amalembo yacindama, ipusheni mwe bene amuti: ‘Lilolele mwi? Mulandu nshi ndelibomfesha mu lyashi lyandi? Cinshi abali mwi bumba bengalaipusha pa lwa ici cikomo?’ Napamo kuti mwalingulula amashiwi yashingulwikeko, ifyalengele lilembwe, imibele yaliko iyo nshita, ukuluma kwa mashiwi, ico kalemba wapuutwamo alelandapo. Ici cikabila ukusapika. Muli no kusanga ifyebo fyakatama ifingi mu mpapulo shipekanishiwa no “musha wa cishinka kabili uwashilimuka.” (Mat. 24:45-47) Mwiesha ukulondolola fyonse pa lwa cikomo, lelo londololeni umulandu mwacebela ibumba ukucibelenga mu kwampana ne cishinka mulelandapo.

Icilangililo. Ubufwayo bwa filangililo bwa kulenga ibumba lyenu ukumfwikisha ifyashika nelyo ukubafwa ukwibukisha icishinka atemwa icishinte mulandilepo. Ifilangililo filafwa abantu ukumfwa ico mubebele no kucampanya ku cintu baishiba kale. E fyo Yesu acitile ilyo alandile Ilyashi lya pa Lupili ilyalumbuka. “Ifyuni fya mu lwelele,” “bacananika ba mu mpanga,” “impongolo ya kamfyemfye,” ‘ing’anda yakuulwa pa mwalala,’ na mashiwi yambi aya musango yu yalengele imisambilishishe yakwe ukuba iya maka, iyaumfwika, kabili iishingalabwa.—Mat., ifipa. 5-7.

Ifyo Bengabomfya Ifyebo. Ukulondolola ilembo no kupeela ifilangililo kulasambilisha abantu, lelo ukubomfya ifyo basambilila e kukalenga bamwenemo. Ca cine ukuti ni ncito ya bali mwi bumba ukubombela pa bukombe bwa mu Baibolo, lelo kuti mwabafwa ukwiluka icilekabila ukucitwa. Ilyo mwacetekela ukuti ibumba lyenu nalyumfwikisha icikomo mulelandapo no kumona ifyo campene ne cishinka mulelandapo, pooseniko akashita ukulondolola ifyo cambukila icisumino ne myendele. Komaileni pa bunonshi bwaba mu kutaluka ku fisambilisho fyalubana nelyo imyendele iishumfwana ne cine mulesambilisha.

Ilyo muletontonkanya pa fya kubomfya ilembo, muleibukisha ukuti abali mwi bumba lyenu balipusanapusana ifikulilo kabili bapita mu fyapusanapusana. Napamo muli abatendeke fye ukusambilila icine, abacaice, abakoloci, na bakwete amafya. Mu lyashi landeni pa fingabafwa mu bumi kabili ificitika icine cine. Mwilafunda kwati pali abo mupangiile mwi bumba.

Ifyo Kalanda Ali no Kupingula Umwine

Kuli fimo ifyo bamubikileko kale mu lyashi. Ifishinka fikalamba nafilangwa bwino bwino, kabili inshita muli no kupoosa pa mutwe ukalamba umo na umo nayo nailangililwa bwino. Fimbi ni mwe mufwile ukupingula. Kuti mwafwaya ukupoosa inshita yalepako pa fishinka finono fimo fimo ukucila pali fimbi. Mwitila mufwile ukulanda sana pa cishinka cinono cimo na cimo. Ici kuti calenga mwakwankwanya pa kulanda kabili ifyebo kuti fyafulila ibumba lyenu. Kuti mwapima shani ifishinka fya kulandapo sana ne fya kukumyako fye? Ipusheni mwe bene amuti: ‘Fishinka nshi finganjafwa ukulenga ibumba lyumfwe icipulilemo mu lyashi lyandi? Ni fili kwi ifinganonsha sana ibumba? Bushe ukusha ilembo limo ililoshiweko ne fishinka fyampeneko kuti kwalenga ifishinka ndelanda ukukanaumfwika?’

Sengaukeni sana ukutobekamo ifya kutunganya nelyo ifyo mwe bene muletontonkanya. Nangu fye ni Mwana Lesa, Yesu Kristu, alisengawike ukusosa ‘ku maka yakwe umwine.’ (Yoh. 14:10) Ishibeni ukuti umulandu abantu beshila ku kulongana kwa Nte sha kwa Yehova ni ku kumfwa ifya mu Baibolo filelandwapo. Nga ca kuti mwaishibikwa nga kalanda musuma, napamo ni co tamulenga abantu bapooseshe amano kuli imwe, lelo lyonse mubalosha ku Cebo ca kwa Lesa. Pali uyu mulandu, amalyashi yenu yalatashiwa.—Fil. 1:10, 11.

Apo mwasangula autulaini yali fye mu tutwe mu tutwe no kuipanga ilyashi lyalondoloka ilishimpilwe pa Malembo, nomba mulekabila ukupitamo. Ukupitamo mu kupongomoka kwaliwama. Icacindama caba kushininkisha ukuti muleibukisha ifishinka fyonse. Mufwile ukushininwa pa kusosa, puutenimo umwela mu fyebo, kabili cincimukeni ilyo mulesosa icine. Ilyo mushilalanda ilyashi lyenu, ipusheni amuti: ‘Finshi njimininepo? Bushe ifishinka fikalamba nafipulamo? Bushe cine cine apashintilile ilyashi lyandi ni pa Malembo? Bushe icishinka cikalamba cimo na cimo ciletwala busaka busaka ku cikonkelepo? Bushe ilyashi lilelenga abantu ukutesekesha Yehova ne fyo atupekanishisha? Bushe insondwelelo naikatana mu kulungatana no mutwe we lyashi, bushe ileeba abali mwi bumba ica kucita, no kubatuninkisha ukucicita?’ Nga mwayasuka amuti ee kuli aya mepusho, ninshi namuipekanya ‘ukusoso kwishiba,’ pa kuti icilonganino cinonkelemo na Yehova alumbanishiwe!—Amapi. 15:2.