Ubupingushi bwa kwa Yehova Pali Babele

3. Mashiwi nshi ayaumfwika Esaya 45:1-3a alondolwelamo ukucimfya kwa kwa Koreshe?

³ “E fyo Yehova asoselo wasubwa wakwe Koreshe, uo naikata ku kuboko kwakwe kwa kulyo, ku kulamfishe nko ku cinso cakwe, no kukakula mu misana ya shamfumu, ku kwisulako ifiibi ku ntanshi yakwe, no kuleka ku mpongolo kwiisalwa.

Esaya 45:1

4. (a) Cinshi ico Yehova aitila Koreshe ati “uwasubwa” wakwe? (b) Yehova akashininkisha shani ukuti Koreshe acimfya?

⁴ Muli Esaya, Yehova alanda kuli Koreshe kwati nalimo epo ali, nangu ca kutila mu nshiku sha kwa Esaya Koreshe ali talafyalwa. (Abena Roma 4:17) Apo Yehova nasontela kabela Koreshe ukwisabombo mulimo wa kulungatika, e co Koreshe engetilwa ati “uwasubwa” wa kwa Lesa. Apo Lesa e ukalamutungulula, ali no kucimfye nko, no kulenge shamfumu ukunakuka no kukanaba na maka ya kulwishako. Lyene, ilyo Koreshe akasansa Babele, Yehova akashininkisho kuti ifiibi fya uyu musumba fikashale ifyaisuka, no kuleka fishale fye ifya fye kwati ni mpongolo ishaonaulwa.

5, 6. Ni lilali kabili ni shani ukusesema pa lwa kuwa kwa Babele kwafishiwapo?

⁵ Mu mwaka wa 539 B.C.E., ninshi palipita ne myaka nalimo 200 ukutula apo Esaya alembele uku kusesema—Koreshe afika kwi linga lya Babele ku kusansa uyu musumba. (Yeremia 51:11, 12) Lelo, abena Babele bena tabangilweko. Balemona kwati umusumba wabo tawingacimfiwa. Ifibumba fya uko fyalisansuka ukucila impembwe ishashika ishaisulamo amenshi ya mu mumana wa Yufrate, ishaba pa ficingilila uyu musumba ku balwani. Pa myaka ukucila pali 100, takwabala akwisa umulwani wa kutebelela Babele no kuusansa! Na kuba, kateka wa Babele uuli no kuteka fye pa nshita yapimwa, Belshasari, aleimona uwacingililwa icine cine ica kuti acita no mutebeto pamo na ba mwi sano lyakwe. (Daniele 5:1) Ilya ine nshita ya bushiku—pa October 5/6—Koreshe apwisha ukuteyanya umungalato ushaiwamina uwa mu bulwi.

⁶ Ku muulu wa mumana akatalamukila ukufuma mu Babele, incenshi sha kwa Koreshe nashimba iminyangala ukupaatula amenshi ukufuma mu mumana wa Yufrate, pa kuti yelaya ku kapinda ka ku kuso ukwabelele umusumba. Bwangu bwangu fye, amenshi ya muli uyu mumana uwapitile mu kati kabili uwashingulwike Babele yakama ica kuti ifita fya kwa Koreshe fyatubulamo ukulola mu kati ka musumba. (Esaya 44:27; Yeremia 50:38) Ku ca kupapusha, impongolo sha mu lulamba lwa uyu mumana nashiisuka, nga fintu fye Esaya asobele. Imilalo ikalamba iya kwa Koreshe yayangufyanya ukwingila mu Babele, ukutaasha isano, no kwipaya Imfumu Belshasari. (Daniele 5:30) Ukucimfya konse kwacitika fye mu nshita ya bushiku. Babele awa, kabili ukusesema kwafikilishiwa konse fye.