Bushe Mulekuula pa Mucanga nelyo pa Mwalala?
BUSHE mulomfwa bwino nga mulebelenga Baibolo? Bushe mwalipekanya ukuti mulesambililako Baibolo lyonse ne Nte sha kwa Yehova? Nga ca kuti mulasambilila Baibolo, ukwabula no kutwishika ifyo mwasambilila fyalimwafwa ukwishiba bwino icalenga ukuti muno calo mube amafya ayengi nga nshi. (Ukusokolola 12:9, 12) E lyo kabili amalembo yamo ayaba mu Baibolo yafwile yalimwafwile lintu mwakwete amafya, e lyo no kulenga mwaba ne subilo lya kuti ku ntanshi ifintu fikawama nga nshi.—Amalumbo 145:14; 147:3; 2 Petro 3:13.
Ukwishiba bwino bwino ifyaba mu Baibolo kwalicindama nga nshi ku balefwaya ukulakonka Kristu. Nomba, bushe nga baishiba bwino ifyaba mu Baibolo, ninshi calala capwa? Awe. Pa kuti uulesambilila Baibolo atwalilile ukuba umwina Kristu wa cine cine, maka maka ilyo icitetekelo cakwe cile-eshiwa, afwile ukucita na cimbi icacindama sana. Cinshi ico cine? Pa kuti tusange icasuko, lekeni tulande panono pa Lyashi lya pa Lupili ilyo Yesu alandile pa lupili lwaba mu Galili.—Mateo 5:1, 2.
Amayanda Yabili
Bushe mwalishiba bwino ifyo Yesu alandilepo mu Lyashi lya pa Lupili? Ili lyashi ilyaishibikwa bwino lisangwa mu mabuuku ayalanda pali Yesu aya kwa Mateo na Luka. (Mateo 5:1–7:29; Luka 6:20-49) Ili lyashi lyonse kuti mwalibelenga fye mu mamineti 20. Lelo, mwaba amalembo ya ciHebere ukucila pali 20 e lyo mwaba ifilangililo ukucila pali 50. Icilangililo cimo icilanda pa mayanda yabili ayakuulilwe calishibikwa sana pantu e co Yesu alekelesheko ukulanda mwi lyashi lyakwe. Nga mwaishiba bwino bwino umo ici cilangililo calola, mwalamona ifyo mwingacita pa kuti mube umusambi wa kwa Yesu uwakosa te mulandu na mafya mwingakwata ayengesha icitetekelo cenu.
Yesu atile: “Onse uumfwa amashiwi yandi aya no kuyakonka, akaba ngo muntu uwacenjela, uwakuulile ing’anda yakwe pa mwalala. Awe imfula yalilokele na mulamba aliishile no mwela walikuukile no kupuma pali ilya ng’anda, lelo tayabongolweke, pantu yakuulilwe pa mwalala. Kabili onse uumfwa amashiwi yandi aya no kukanayakonka, akaba ngo muntu umuwelewele, uwakuulile ing’anda yakwe pa mucanga. Awe imfula yalilokele na mulamba aliishile no mwela walikuukile no kupuma pali ilya ng’anda kabili yalibongolweke, no kuwa icabipisha nga nshi.”—Mateo 7:24-27.
Umuntu “Uwaimbile Ukufika pa Mwalala”
Cishinka nshi icacindama Yesu alesambilisha abasambi bakwe ilyo alandile ici cilangililo ca bantu babili abakuulile amayanda? Pa kuti twishibe bwino bwino umwalolele ici cilangililo, lekeni tulandepo mu mutekatima. Finshi mwamona pali aya mayanda yabili? Yonse yabili yakwete ubusanso bumo bwine. Amayanda yafwile yalemoneka fye cimo cine. Yafwile yali fye na pa ncende imo ine—napamo yalipalamene no kupalamana. Lelo imo yakuulilwe pa mucanga, e lyo imbi na yo yakuulilwe pa mwalala. Nomba kuti yakuulwa shani ifyo? Nge fyo ibuuku lya kwa Luka lilanda, ni pa mulandu wa kuti umuntu uwacenjela, “alimbile sana” pa kuti asange ilibwe nelyo umwalala uwaba pa nshi sana. (Luka 6:48) Ici calengele ukuti ing’anda ya muntu wa mano ikose sana.
Cishinka nshi Yesu alefwaya ukuti abantu bomfwe? Yesu talekomaila pa fyo aya mayanda yabili yalemoneka, uko yabelele, nelyo ubusanso bwayaponene. Lelo alefwaya abantu batontonkanye pa mibombele ya bayakuulile. Umuntu umo alimbile sana mu mushili, e lyo umbi ena akuulile fye pa mucanga. Nomba imwe kuti mwapala shani ulya muntu wacenjela uwaimbile umufula uwashika? Yesu umwine alisondwelele icishinka cali muli ici cilangililo ilyo alandile ukuti: “E ico cinshi munjitila ati, ‘Shikulu! Shikulu!’ lelo tamucita ifyo nsosa? Onse uwaisa kuli ine no kumfwa amashiwi yandi no kulayakonka, nalamulanga uo apala: Apala umuntu . . . uwaimbile ukufika pa mwalala no kubikapo umufula.”—Luka 6:46-48.
Cine cine, ukulakutika fye ku fyo Baibolo isambilisha nelyo ukulaibelenga fye pa ng’anda epela kuti kwaba kwati tulekuula ing’anda yesu pa mucanga—ukwabula ukwimba sana. Nomba pa kucita nelyo ukukonka ifyo Kristu alesambilisha kano twabombesha. Tufwile ukwimba sana mu mushili mpaka twasanga ne libwe nelyo umwalala.
Kanshi, icingalenga mwaba umusambi wa kwa Kristu uwakosa, kulakonka ifyo asambilishe, lelo nga ca kuti tamulekonka ifyo asambilishe ninshi te kuti mukose nakalya. Nga ca kuti cila bushiku mulekonka ifyo musambilila muli Baibolo, ninshi kuti mwaba ngo muntu wacenjela uwaimbile umufula washika. E mulandu wine umuntu onse uusambilila Baibolo alingile ukuipushisha ukutila: ‘Bushe ndacita ifyo nsambilila muli Baibolo nelyo mpelela fye pa kumfwa? Bushe mbelenga fye no kusambilila Baibolo, nangu ndakonka ne fyo ilanda lintu ndesala ifya kucita?’
Tukamwenamo nga Tuleimba Ukufika pa Mwalala
Umfweni ifyacitikile José. Abafyashi bakwe balemusambilisha ukulakonka imibele isuma iyaba muli Baibolo, lelo talebelenga Icebo ca kwa Lesa pa lwakwe. José atile: “Ilyo nafumine pa ng’anda, nalebombesha ukuti mbe umwana musuma, lelo abanandi bali ne mibele yabipa. Natendeke ukulabomfya bubi bubi imiti ikola, nalecita ubulalelale, e lyo nalitemenwe no lubuli.”
José asukile apilibuka kabili atendeke ukusambilila Baibolo no mutima onse. José atile: “Cimo icangafwile ukupilibuka, kubelenga no kwishiba umwalola amashiwi Yesu alandile mu Lyashi lya pa Lupili. Lelo palipitile inshita iikalamba pa kuti nkwate umutima uusuma no kuleka imisango yabipa yonse. Pa kubala naletiina abanandi, nalemona kwati bali no kulanseka, lelo uyu mwenso wasukile wapwa. Nalekele ukubepa no kutukana kabili natendeke ukulasangwa ku kulongana kwa Nte sha kwa Yehova. Nasangile ukuti nga filya fine na Yesu atulaile, ukucefyako ifya kucitacita no kulakonka ifyo Baibolo itusambilisha cine cine kulalenga twaba ne nsansa umuyayaya.”—Mateo 5:3-12.
Kuti caba shani nga ca kuti mwaimba sana mu mushili mwafika na pa mwalala no kutendeka ukukuula, e kutila nga ca kuti mwalakonka bwino bwino ifyo Icebo ca kwa Lesa cisosa? Yesu atile: “Ilyo mulamba aishile, umumana wapamine pa ng’anda, lelo tawali na maka ya kuisunkaanya, pa mulandu wa kuti yalikuulilwe bwino.” (Luka 6:48) Cine cine nga ca kuti mwakuula bwino, e kutila nga mulekonka bwino bwino ifyo musambilila muli Baibolo, amesho ayaba kwati ni mfula ya cikuuku cikalamba tayakonaule ing’anda mwakuula iya mampalanya kabili tayakasunkane nakalya. Ala mwandini aya mashiwi yalatusansamusha nga nshi!
Umusambi Yakobo uwali munyina wa kwa Yesu alandile pa busuma na bumbi ubo abasambilila Baibolo bakwata nga ca kutila tabalepelela fye pa kumfwa, lelo balecita ne fyo basambilila mu Cebo ca kwa Lesa. Yakobo alembele ukuti: “Mulecita ifyo icebo ca kwa Lesa cisosa, te kulaumfwa fye iyo . . . Lelo uulolesha mu mafunde ayapwililika ayatulenga ukuba abantungwa no kulayakonka, uyu muntu, apo tomfwa fye no kulabako, lelo alacita ifyo icebo cisosa, akaba uwa nsansa ilyo alecita ifyo fine.”—Yakobo 1:22-25.
Cine cine abomfwila ifyo Baibolo ifunda balaba ne nsansa sana. Ishi shine nsansa bakwata, e shilenga no kuti abakonka Kristu balekwata amaka ya kushipikisha amafya ayaba kwati ni mfula ya cikuuku ayesha icitetekelo cabo, no kulenga bonse ukwishiba nga ca kuti ukuipeela baipeela kuli Lesa kwa cine nelyo iyo.
Finshi Muli no Kucita?
Ilyo Yesu alandile Ilyashi lya pa Lupili, alandile sana pa kubombela Yehova. Atile kwaliba fimo ifyo tufwile ukuisalila. Ku ca kumwenako, Yesu asambilishe ukuti umuntu kuti asalapo ukuba ne linso ililolesha fye pa fisuma nelyo ilinso ililolesha fye pa fyabipa, no kuti napamo kuti abombela Lesa nelyo ifyuma, alandile no kuti limbi kuti asalapo ukwenda mu musebo uwacepa nangu mu musebo uukalamba. (Mateo 6:22-24; 7:13, 14) Lyena ilyo alesondwelela icilangililo ca bantu babili abakuulile amayanda, Yesu apeele abasambi bakwe ifintu fibili pa kuti basalepo cimo: Bali no kucita ngo muntu uwacenjela nelyo ngo muntu umuwelewele.
Nga ca kuti mwatwalilila ukulacita ifyo musambilila muli Baibolo no mutima onse, ninshi mulepashanya ulya muntu uwacenjela. Ukwimba sana mu mushili ukufika na pa mwalala kukalenga Lesa akamupaale nga nshi ino nshita na ku ntanshi.—Amapinda 10:25.
[Ifikope pe bula 30]
Pa kuti tube ne citetekelo cakosa, tufwile ukulakonka ifyo tusambilila