[Icikope pe bula 91]

“Bamona Yesu aleenda pali bemba”

“Uwa Maka ku . . . Cebo”

8. Pa numa ya kusubwa, cinshi Yesu apeelwe amaka ya kucita, kabili abomfeshe shani amaka yakwe?

⁸ Cimoneka kwati Yesu tacitilepo ifipesha amano ilyo alekula mu Nasarete. Lelo ifintu fyalyalwike pa numa abatishiwe mu 29 C.E., ninshi ali ne myaka napamo 30. (Luka 3:21-23) Baibolo itweba ati: “Lesa [alimusubile] Umupashi wa mushilo na maka, [aendawike] alecite cisuma no kuposha bonse abatekwo buluku kuli Kaseebanya.” (Imilimo 10:38) Bushe amashiwi ya kuti “alecite cisuma,” tayalelanga ukuti Yesu alibomfeshe bwino amaka yakwe? Pa numa ya kusubwa, ‘aishileba ni kasesema wa maka ku milimo na ku cebo.’—Luka 24:19.

9-11. (a) Ni kwi Yesu alesambilishisha ilingi, kabili bwafya nshi akwete? (b) Mulandu nshi amabumba yapapile imisambilishishe ya kwa Yesu?

⁹ Ni shani fintu Yesu ali uwa maka ku cebo? Ilingi line alesambilishisha pa lwalaala—ku lulamba lwa bemba na mu mbali ya mpili pamo na mu misebo na mu fisankano. (Marko 6:53-56; Luka 5:1-3; 13:26) Bakomfwa wakwe nga baalefumapo fye nga balefwaya, nga ca kuti ifyo alesosa tafibasekeshe. Muli ilya nshita ilyo takulaba amabuuku, bakomfwa abatemwa ifyo balesambilila balefisungila fye ku mutwe na mu mutima. Kanshi isambilisho lya kwa Yesu lyalingile ukuwama pa kuti abantu bapooseko amano, kabili lyalingile ukuba ilyaanguka ukumfwa no kwibukisha. Lelo ifi fyonse tafyali bwafya kuli Yesu. Ku ca kumwenako, tontonkanyeni pa Lyashi lyakwe ilya pa Lupili.

¹⁰ Ulucelo lumo ku kwamba kwa mwaka wa 31 C.E., ibumba lyalilongene mwi samba lya lupili mupepi na Bemba wa Galili. Bamo bafumine ku Yudea na ku Yerusalemu ukwalepa bakilomita 100 ukufika kuli 110. Bambi bafumine ku fyabu fya Turi na Sidone, ku kapinda ka ku kuso. Abalwele abengi bapaleme kuli Yesu ukuti bamukumye, na o alibondepe bonse. Ilyo takwali nangu umo uwashele no bulwele bukali mwi bumba, atampile ukubasambilisha. (Luka 6:17-19) Lintu apwile ukusosa, balipapile ifyo baumfwile. Mulandu nshi?

¹¹ Ilyo papitile imyaka yafulilako, umo uwaumfwileko lilya lyashi alembele ati: “Amabumba yapapile imisambilishishe yakwe; pantu alebasambilisha ngo waba na maka.” (Mateo 7:28, 29) Baleumfwa no kumfwa ukuti Yesu alelanda na maka. Alelandilako Lesa kabili aletungilila isambilisho lyakwe ku Cebo ca kwa Lesa ica maka. (Yohane 7:16) Ifyebo fya kwa Yesu fyalyangwike ukumfwa, ukukonkomesha kwakwe kwalenashanasha, kabili takuli uwingapaasha ifyebo fyakwe ifya kushinina. Ifyebo alelanda fyalefika pa kashongotwelo ka milandu kabili no kufika pa mitima ya bakomfwa wakwe. Abasambilishe ifya kusanga insansa, ifya kupepa, ifya kufwaya Ubufumu bwa kwa Lesa, ne fya kucita nga balefwaya inshita ya ku ntanshi iya mutelelwe. (Mateo 5:3–7:27) Ifyebo fyakwe fyabalamwine imitima ya bali ne nsala ya kumfwe cine no kucito bulungami. Abantu ba musango yo baliitemenwe ‘ukuikaanya’ no kusha fyonse pa kuti bamukonke. (Mateo 16:24; Luka 5:10, 11) Ubu bunte bwine bwine ubulelanga ukuti ifyebo fya kwa Yesu fyali fya maka.

“Uwa Maka ku Milimo”

12, 13. Ni nshi twingalandila ukuti Yesu ali “uwa maka ku milimo,” kabili ifipesha amano fyakwe fyapusenepusene shani?

¹² Yesu ali “uwa maka [na] ku milimo.” (Luka 24:19) Amalandwe yashimika ifipesha amano ukucila pali 30 ifyo acitile—fyonse fine “na maka ya kwa Shikulu [Yehova].”b (Luka 5:17) Ifipesha amano fya kwa Yesu fyalikumine imikalile ya bantu abengi nga nshi. Ifipesha amano fibili fye, cilya ica kuliisha abaume 5,000 na pa numa abaume 4,000 “ukufumyako abanakashi na bana,” napamo abantu bafikile muli ba 20,000!—Mateo 14:13-21; 15:32-38.

¹³ Ifipesha amano fya kwa Yesu fyali ifyapusanapusana. Alikwete amaka pa fiwa, tacalemwafya ukufitamfya. (Luka 9:37-43) Alikwete amaka pa fyabumbwa, ayalwile amenshi ukuba umwangashi. (Yohane 2:1-11) Icasungwishe abasambi bakwe ca kuti alyendele pali Bemba wa Galili ninshi kuli no mwela ukalamba. (Yohane 6:18, 19) Alikwete amaka pa malwele, ukundapa ubulema, amalwele ya mutatakuya, na yengepaya abantu. (Marko 3:1-5; Yohane 4:46-54) Pa kundapa alebomfya inshila shapusanapusana. Bamo baundepwe ninshi ali ukutali sana, ilintu bambi alebakumya fye. (Mateo 8:2, 3, 5-13) Bamo baundepwe apo pene, bambi na bo panono panono.—Marko 8:22-25; Luka 8:43, 44.

14. Caleba shani pa kuti Yesu alange ukuti alikwata amaka ya kufubalisha imfwa?

¹⁴ Nacimoneka kanshi ukuti Yesu alikwete amaka ya kufubalisha imfwa. Imiku itatu, abuushishe abafwa, abweseshe umukashana wa myaka 12 ku bafyashi bakwe, abuushishe umwana umo fye mpo uwa kwa mukamfwilwa, no kubuusha indume yatemwikwa ku nkashi shibili. (Luka 7:11-15; 8:49-56; Yohane 11:38-44) Takwali icili conse icamwanshishe. Abuushishe umukashana wa myaka 12 ukufuma ku bafwa ilyo papitile fye akashita pa numa ya kufwa. Abuushishe umwana mwaume wa kwa mukamfwilwa ukufuma pa busamba, ukwabula no kutwishika ubu bwine e bushiku afwile. Kabili abuushishe Lasaro ukufuma ku nshishi pa numa ali uwafwa pa nshiku shine.