Yesu atile: “Umuntu nga tafyelwe ku menshi na ku mupashi, te kuti engile mu bufumu bwa kwa Lesa.” (Yohane 3:5) Kanshi pa kuti umuntu afyalwe libili, kano pali amenshi no mupashi. Nomba bushe amashiwi ya kuti “ku menshi na ku mupashi” yalola mwi?

Bushe ‘Amenshi no Mupashi’ Ni Finshi?

Apo Nikodemo ali mu Yuda uwasambilile sana ifya mapepo, afwile alishibe ifyo Amalembo ya ciHebere yabomfya amashiwi ya kuti “umupashi wa kwa Lesa,” e kuti amaka Lesa abomfya ayengalenga abantu ukucita ifipesha amano. (Ukutendeka 41:38; Ukufuma 31:3; 1 Samwele 10:6) Kanshi ilyo Yesu alandile pa “mupashi,” Nikodemo alishibe ukuti alelanda pa mupashi wa mushilo.

Nomba menshi nshi Yesu alelandapo? Tontonkanyeni pa fyo Baibolo ilanda ukuti e fyacitike ilyo Yesu ashilatendeka ukulanda na Nikodemo e lyo na lintu apwishishe ukulanda nankwe. Itila Yohane Kabatisha na basambi ba kwa Yesu balebatisha abantu mu menshi. (Yohane 1:19, 31; 3:22; 4:1-3) Ishi mbatisho shalishibikwe sana mu Yerusalemu. Kanshi ilyo Yesu alandile pa menshi, Nikodemo afwile alilwike ukuti Yesu talelanda pa menshi fye, alelanda pa menshi ya lubatisho.a

Ukubatishiwilwa “ku Mupashi wa Mushilo”

Nga ca kuti ‘ukufyalwa ku menshi’ kupilibula ukubatishiwa mu menshi, ninshi ‘ukufyalwa ku mupashi’ kwena kwalola mwi? Ilyo Nikodemo ashilalanshanya na Yesu, Yohane Kabatisha abilishe ukutila abantu tabali no kubatishiwa fye ku menshi lelo na ku mupashi. Atile: “Ine ndemubatishisha ku menshi, lelo ena [Yesu] akamubatishisha ku mupashi wa mushilo.” (Marko 1:7, 8) Marko, uwalembele ibuuku limo ililanda pa bumi no mulimo wa kwa Yesu, alilondolola ifyo cali umuku wa kubalilapo ilyo umuntu abatishiwe ku menshi na ku mupashi. Alembele ati: “Mu nshiku shilya Yesu afumine ku Nasarete wa ku Galili kabili abatishiwe kuli Yohane mu Mumana wa Yordani. Kabili ilyo afumine fye mu menshi amwene umuulu uleisuka, e lyo no mupashi wa mushilo uleikila pali ena kwati ni nkunda.” (Marko 1:9, 10) Ilyo Yesu abatishiwe mu Yordani, abatishiwe ku menshi. Ilyo apokelele umupashi ukufuma ku muulu, e lyo abatishiwe no mupashi wa mushilo.

Ilyo papitile imyaka itatu apo Yesu abatishiwilwe, aebele abasambi bakwe ati: “Tapakapite inshiku ishingi, imwe mukabatishiwa mu mupashi wa mushilo.” (Imilimo 1:5) Ni lilali ici cacitike?

Pa bushiku bwa Pentekoste mu 33 C.E., abasambi 120 balilongene mu ng’anda mu Yerusalemu. “Mu kupumikisha mu muulu mwaumfwikike icongo kwati cipuupu icikali ica mwela, kabili cakumene ing’anda yonse umo baikele. Kabili indimi ishapala umulilo shamoneke kuli bena . . . , e lyo bonse baiswilemo umupashi wa mushilo.” (Imilimo 2:1-4) Bulya bwine ubushiku, bambi mu Yerusalemu bakoseleshiwe ukubatishiwa mu menshi. Umutumwa Petro aebele abantu abalongene ati: “Lapileni no kubatishiwa mwi shina lya kwa Yesu Kristu pa kuti mwelelwe imembu shenu, e lyo mwalapokelela umupashi wa mushilo, uwa bupe fye.” Bushe bacitilepo shani? “Bonse abatetekele amashiwi yakwe no mutima onse balibatishiwe, na pali bulya bushiku kwalundilweko abantu nalimo amakana yatatu (3,000).”—Imilimo 2:38, 41.

Ukubatishiwa Imiku Ibili

Bushe ishi mbatisho twalandapo shatulanga cinshi pa kufyalwa libili? Shatulanga ukuti pa kuti umuntu afyalwe libili, afwile ukubatishiwa imbatisho shibili. Yesu abalile abatishiwa mu menshi. E lyo pa numa apokelele umupashi wa mushilo. E fyo cali na ku basambi ba kubalilapo, intanshi babatishiwe mu menshi (bamo ni Yohane Kabatisha wababatishe), e lyo pa numa bapokelela umupashi wa mushilo. (Yohane 1:26-36) Na balya abasambi abapya 3,000 babalile babatishiwa mu menshi, e lyo pa numa bapokelela umupashi wa mushilo.

Nga twatontonkanya pa mbatisho shaliko pa Pentekoste mu 33 C.E., bushe cifwile ukuba shani pa kuti umuntu afyalwe libili? Filya fine cali ku batumwa ba kwa Yesu na ku basambi ba kubalilapo, e fyo cifwile ukuba na lelo. Intanshi umuntu afwile ukulapila pa membu shakwe, aleka ukucita ifyabipa, aipeela kuli Yehova ukuti akulamupepa no kumubombela, no kulanga ukuti naipeela pa kubatishiwa mu menshi. E lyo Lesa nga amusala ukuba kateka mu Bufumu bwakwe, ninshi asubwa no mupashi wa mushilo. Ukubatishiwa mu menshi muntu umwine asalapo, nomba ukubatishiwa ku mupashi, kwena ni Lesa e usala uwalabatishiwako. Umuntu nga abatishiwa imbatisho shonse shibili ninshi e lyo afyalwa libili.

Nomba ilyo Yesu alelanshanya na Nikodemo, cinshi alandiile ukuti umuntu afwile ‘ukufyalwa ku menshi na ku mupashi’? Alefwaya ukulanga ukuti ababatishiwa mu menshi na ku mupashi balaaluka nga nshi. Icipande cakonkapo calalanda pali uku kwaluka.

[Futunoti]

Finshi Fifuma mu Kufyalwa Libili?

CINSHI Yesu alandiile ukuti umuntu afwile ‘ukufyalwa ku mupashi’ ilyo alelanda pa kubatishiwa no mupashi wa mushilo? (Yohane 3:5) Ishiwi lya kuti “ukufyalwa” nga lyabomfiwa mu mampalanya lipilibula “ukutendeka.” Kanshi “ukufyalwa cipya cipya” cipilibula “ukutendeka cipya cipya.” Kanshi amashiwi ya kuti “ukufyalwa” na “ukufyalwa libili” yalanga ukuti bucibusa bulatendeka cipya cipya pali Lesa na babatishiwa no mupashi wa mushilo. Bushe uku kwaluka kucitika shani?

Ilyo umutumwa Paulo alelondolola ifyo Lesa acita pa kusala abantunse ukuba bakateka ku muulu, apeele icilangililo ca ficitika mu lupwa. Aebele Abena Kristu baliko ilyo ali pano calo ukuti bali no ‘kupokelelwa nga bana’ no kuti Lesa ali no kubasunga “nga bana.” (Abena Galatia 4:5; AbaHebere 12:7) Pa kuti tumfwikishe bwino ifyo icilangililo ca kupokelelwa nga bana cingatwafwa ukumfwikisha ukwaluka kubapo ilyo umuntu abatishiwa no mupashi wa mushilo, natulande na kabili pa muntu uulefwaya ukuti ashite impanga mu calo cimbi.

Ifyo Baaluka Nga Bapokelelwa

Mu cilangililo, ulya muntu te kuti ashite impanga muli cilya calo pantu temo ekala. Nomba tontonkanyeni ukuti bushiku bumo, ifintu fya-aluka nga nshi. Abalashi bamweba ukuti balamusuminisha ukwikala mu calo. Nomba bushe ifintu fyalaba shani kuli uyu muntu? Apo nomba atendeka ukwikala muli ici calo, kuti acita fyonse ifyo abekalamo bacita, pamo nga ukushita impanga muli ici calo. Ifi bamusuminisha ukwikala muli ici calo, ifintu fyonse nomba fya-aluka.

Ici calangilila bwino ificitika kuli balya abafyalwa libili. Moneni ifyo fipalene. Umuntu twacilandapo mu cilangililo kuti ashita fye impanga nga ca kuti afikapo, e kutila atendeka ukwikala muli cilya calo. Lelo umwine e ka te kuti aisuminishe ukwikala muli cilya calo. Na bantunse bamo bakaba bakateka mu Bufumu bwa kwa Lesa, nelyo ubuteko bwa ku muulu, lelo pa kuti cikabe ifi kano bakumanisha ififwaikwa, e kuti ‘bafyalwa libili.’ Lelo abene beka te kuti bacite ifi pantu Lesa e wingalenga umuntu ukufyalwa libili.

Cinshi calenga ifintu ukwaluka kuli uyu mubomfi? Ni co bamusuminisha ukwikala mu calo. Kwena ukumusuminisha ukwikala mu calo takumwalwile iyo. Ilyo bamusuminisha ukwikala mu calo acili fye cimo cine. Nomba, ifintu kwena nafyaluka. Ifi bamusuminisha, atendeka cipya cipya, cili kwati afyalwa cipya cipya. Nomba kuti ashita ne mpanga muli ici calo.

Yehova na o alyalula ifintu ku abantunse bamo pa kubapokelela ukuba abana bakwe. Umutumwa Paulo, uwali muli ili ibumba, alembeele Abena Kristu banankwe ati: “Tamwapokelele umupashi wa busha uulenga umwenso, lelo mwapokelele umupashi wa kuba abana, uyu mupashi wine e utulenga ukubilikisha atuti: ‘Abba, Tata!’ Umupashi wa kwa Lesa ulashimika ubunte no mupashi wesu ukuti tuli bana ba kwa Lesa.” (Abena Roma 8:15, 16) Lelo apo balisalwa, aba Bena Kristu baba mu lupwa lwa kwa Lesa, nelyo “bana ba kwa Lesa.”—1 Yohane 3:1; 2 Abena Korinti 6:18.

Kwena, ifi basalwa te kuti balyaluka, pantu bacili bantunse abashapwililika. (1 Yohane 1:8) Nomba, nge fyo Paul alondolwele, ilyo basalilwe, kwali ifya-alwike. Umupashi wa kwa Lesa walengele aba bana ukusumina ukuti bakekala na Kristu mu muulu. (1 Yohane 3:2) Ifi umupashi wa mushilo wabalenga ukusumina fyalengele ubumi bwabo ukwaluka. (2 Abena Korinti 1:21, 22) Nga batendeka cipya cipya, ciba kwati bafyalwa libili.