Mulandu Nshi Ukushimikila ku Ng’anda ne Ng’anda Kwacindamina Sana Muno Nshiku?
“Cila bushiku mwi tempele na ku ng’anda ne ng’anda batwalilile ukwabulo kuleka ukusambilisha no kubila imbila nsuma pali Kristu, Yesu.”—IMIL. 5:42.
1, 2. (a) Ni nshila nshi iyo Inte sha kwa Yehova babomfya pa kushimikila iyo abantu abengi babeshibilako? (b) Finshi twalasambilila muli cino cipande?
MU FYALO ifingi, abantu balamona uko abantu babili abafwele bwino baya pa ng’anda imo balefwaya ukushimikila umwine wa ng’anda imbila nsuma ya Bufumu bwa kwa Lesa iyaba mu Baibolo. Nga atemwa ifyo balanshanya nankwe, nalimo kuti bamushiila ulupapulo ululanda pa fya mu Baibolo no kumweba ukutila kuti batemwa ukulasambilila nankwe Baibolo apa fye. Nga bafuma pali iyo ng’anda, balaya pa ikonkelepo. Nga mulabombako uyu mulimo, mufwile mwalimona ukuti ilingi line abantu baleshiba ukuti muli Nte ya kwa Yehova ilyo fye tamulatendeka no kulanshanya nabo. Kanshi abantu abengi balishiba ukuti Inte sha kwa Yehova e bashimikila ku ng’anda ne ng’anda.
2 Pa kubomba umulimo Yesu atupeela uwa kushimikila no kulenga abantu ukuba abasambi, tubomfya inshila shalekanalekana. (Mat. 28:19, 20) Tulashimikila pa maliketi, mu misebo, na mu ncende shimbi umusangwa sana abantu. (Imil. 17:17) Tulashimikila abantu abengi pa foni nangu ukubalembela kalata. Tulashimikila icine na ku bantu tukumanya ilyo tulebomba imilimo yalekanalekana. E lyo twalikwata na adresi pa Intaneti, iyo abantu bengasangapo ifyebo ifilanda pali Baibolo mu ndimi ukucila pali 300.a Ishi nshila shonse shilalenga abantu ukukutika ku mbila nsuma. Lelo, mu ncende ishingi, inshila tubomfya sana pa kubila imbila nsuma ya kushimikila ku ng’anda ne ng’anda. Mulandu nshi tuyila mu kushimikila ku ng’anda ne ng’anda? Bushe cali shani pa kuti abantu ba kwa Lesa batendeke ukulashimikila sana ku ng’anda ne ng’anda muno nshiku? Kabili mulandu nshi kwacindamina sana muno nshiku?
Inshila Abatumwa Balebomfya pa Kushimikila
3. Finshi Yesu aebele abatumwa lintu abatumine mu kushimikila, kabili filanga ukuti bali no kulacita shani pa kushimikila?
3 Umulandu tuyila mu kushimikila ku ng’anda ne ng’anda wa kuti e fyo Amalembo yalanda. Ilyo Yesu atumine abatumwa mu kushimikila, abebele ukuti: “Mu musumba onse nelyo umushi umo mwaingila, fwayenimo uwayana.” Bushe ni kwi bali no kulasanga abayana? Yesu abebele ukuti baleya ku mayanda ya bantu, atile: “Lintu muleingila mu ng’anda, posheni aba mu ng’anda; kabili ing’anda nga naiyana, umutende muleifwaila ube pali yene.” Bushe balekabila ukulolela mpaka umuntu abeta ku ng’anda ku mwakwe? Moneni ifyo Yesu abebele, atile: “Konse uko umuntu ashimupokelele nelyo ukukutika ku fyebo fyenu, pa kufuma muli ilya ng’anda nelyo umusumba, kunteni ulukungu ku makasa yenu.” (Mat. 10:11-14) Ifyo Yesu abebele filelanga ukuti ilyo abatumwa ‘balepita mu mushi no mushi, balebile mbila nsuma,’ balingile ukulaya mu kulanshanya na bantu mu mayanda yabo.—Luka 9:6.
4. Mu Baibolo, malembo nshi yalanda pa kushimikila ku ng’anda ne ng’anda?
4 Baibolo yalanda ukuti abatumwa baleshimikila ku ng’anda ne ng’anda. Ica kumwenako fye, pa Imilimo 5:42 patila: “Cila bushiku mwi tempele na ku ng’anda ne ng’anda batwalilile ukwabulo kuleka ukusambilisha no kubila imbila nsuma pali Kristu, Yesu.” Ilyo papitile imyaka nalimo 20, umutumwa Paulo acinkwileko abakalamba ba mu cilonganino ca ku Efese ukuti: “Nshashimunwike ukumweba conse ica kumwafwa nangu ukumusambilisha pa bantu na ku ng’anda ne ng’anda.” Bushe Paulo e washimikile abakalamba ba ku Efese ilyo tabalaba Abena Kristu? Afwile e wabashimikile, pantu Baibolo itila e wabasambilishe na pa “kulapila kuli Lesa ne citetekelo muli Shikulwifwe Yesu.” (Imil. 20:20, 21) Icitabo cimo (Robertson’s Word Pictures in the New Testament) calanda pa Imilimo 20:20 ukuti: “Calicindama sana ukuti aba bantu abaleshimikila sana baleshimikila ku ng’anda ne ng’anda.”
Makanta wa Muno Nshiku
5. Bushe kasesema Yoele apashenye umulimo wa kushimikila imbila nsuma kuli cinshi?
5 Umulimo wa kushimikila Abena Kristu babombele mu nshita ya batumwa walelanga fye ukuti umulimo wa kushimikila ukakula sana muno nshiku. Kasesema Yoele apashenye umulimo wa kushimikila imbila nsuma uo Abena Kristu basubwa babomba ku bonaushi ubukalamba ubuleta ifishishi na makanta. (Yoele 1:4) Apo makanta enda nga bashilika abalesansa umusumba, takuba icimucilikila, alengila mu mayanda, no konaula conse ico asanga. (Belengeni Yoele 2:2, 7-9.) Ala mwandini ici cilangililo cilalanga bwino sana ukuti ababomfi ba kwa Lesa muno nshiku baliba no mute wa kushimikila kabili balashimikila ku muntu fye onse uo basanga! Inshila yacindama sana iyo Abena Kristu basubwa ne “mpaanga shimbi” babomfya pa kufikilisha ukusesema kwa kwa Yoele ya kushimikila ku ng’anda ne ng’anda. (Yoh. 10:16) Bushe cali shani pa kuti fwe Nte sha kwa Yehova tutendeke ukulashimikila ku ng’anda ne ng’anda nga filya abatumwa balecita?
6. Bushe Abena Kristu babakoseleshe shani ukulashimikila ku ng’anda ne ng’anda, nomba abengi bayankwileko shani?
6 Ukutula fye mu 1919, ukuteyanya kwa kwa Lesa kukomaila pa kuti Umwina Kristu onse afwile ukulashimikila. Ica kumwenako fye, icipande caleti “Service Essential” (Umulimo wa Kushimikila Walicindama) icali mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa August 15, 1922, cacinkwileko Abena Kristu basubwa ukuti calicindama “ukuba abacincila mu mulimo wa kutwalila abantu impapulo shilanda pali Baibolo no kushimikila kuli bena pa mayanda yabo, ukuti ubufumu bwa mu muulu nabupalama.” Ifyebo bali no kulasosa pa kushimikila fyali muli Bulletin (iyo nomba twita ukuti Ubutumikishi Bwesu Ubwa Bufumu). Na lyo line, pa kubala, abaleshimikila ku ng’anda ne ng’anda bali fye abanono. Bamo baleshimunuka ukulashimikila ku ng’anda ne ng’anda. Balesuusha sana umulimo wa kushimikila ku ng’anda ne ng’anda, nomba icalengele sana ca kuti bamo baleimona ukuti balicindama sana ica kutila teti baleshimikila ku ng’anda ne ng’anda. Ilyo batwalilile ukulakomaila sana pa kulashimikila, abengi abalesuusha umulimo wa kushimikila ku ng’anda ne ng’anda balifumine mu kuteyanya kwa kwa Yehova.
7. Kukabila nshi ukwaliko muli ba1950?
7 Imyaka yakonkelepo, abantu abengi balitendeke ukushimikila. Lelo, bakasabankanya balekabila ukubasambilisha ifya kushimikila ku ng’anda ne ng’anda. Mu 1953, mu United States mwali bakasabankanya nalimo 150,000, lelo bakasabankanya mupepi na 42,000 balepeela fye amahandibilu mu misebo nelyo baleiminina fye mu misebo ninshi nabekata bamagazini. Bakasabankanya ukucila pali 60,000 tabaleshimikila cila mweshi, bali bamanshintula. Bushe ukuteyanya kwa kwa Lesa kwali no kucita shani pa kuti kwafwe Abena Kristu bonse abaipeela ukulashimikila ku ng’anda ne ng’anda?
8, 9. Mulimo nshi uwa kusambilisha aba bwananyina uwatendeke mu 1953, kabili finshi fyafuminemo?
8 Ukulongana kwa fyalo ifingi ukwaliko mu 1953 mu musumba wa New York City, kwakomaile sana pa kushimikila ku ng’anda ne ng’anda. Munyinefwe Nathan H. Knorr atile umulimo uwacindama uo bakangalila bonse balingile ukulabomba wa kwafwa bakasabankanya bonse ukulashimikila sana ku ng’anda ne ng’anda. Atile: “Nte onse fye afwile ukulashimikila imbila nsuma ku ng’anda ne ng’anda.” E ico, umulimo wa kulasambilisha aba bwananyina ifya kushimikila ku ng’anda ne ng’anda walitendeke mwi sonde fye lyonse. Abashaleshimikila ku ng’anda ne ng’anda pali ilya nshita balibasambilishe ifya kusosa ilyo baya pa mayanda ya bantu, ifya kulanshanya nabo ukubomfya Baibolo, ne fya kwasuka amepusho.
9 Ukusambilisha aba bwananyina ifya kushimikila ku ng’anda ne ng’anda kwalengele ukuti mu myaka fye 10, impendwa ya bakasabankanya, iya fipempu fya kubwelelamo, ne ya masambililo ya Baibolo ikule nga nshi. Pali lelo, bakasabankanya ba Bufumu mupepi na 7 milioni e baleshimikila imbila nsuma ya Bufumu mwi sonde lyonse. Ukufula kwa baleshimikila imbila nsuma nako kulanga ukuti Yehova alapaala abantu bakwe ilyo babombesha mu mulimo wa kushimikila ku ng’anda ne ng’anda.—Esa. 60:22.
Ukushila Abantu Akashilwa ke Pusukilo
10, 11. (a) Cimonwa nshi icalembwa muli Esekiele icipandwa 9 ico kasesema Esekiele amwene? (b) Bushe cilya cimonwa cilefikilishiwa shani muno nshiku?
10 Icimonwa kasesema Esekiele amwene cilanga ukuti umulimo wa kushimikila ku ng’anda ne ng’anda walicindama. Esekiele amwene abaume 6 abali ne fyanso mu minwe yabo no walenga 7 afwele ifya kolokondwe kabili alikwete no lusengo lwa inki ulwa bukalemba. Yehova aebele umwaume walenga 7 ukuti ‘apite mu kati ka musumba’ no ‘kushila akashilwa pa mpumi sha bantu abaleteta no kulila pa fya muselu fyonse ifyalecitwa mu kati ka uko.’ Ilyo abantu babashilile akashilwa pa mpumi shabo, Lesa aebele abaume 6 abali ne fyanso ukwipaya bonse abashakwete akashilwa.—Belengeni Esekiele 9:1-6.
11 Twasumina ukuti uku kusesema kulefikilishiwa, kabili umwaume ‘wafwala ifya kolokondwe’ emininako Abena Kristu basubwa abacili pano isonde. Ilyo Abena Kristu basubwa bashimikila imbila nsuma no kulenga abantu ukuba abasambi, ciba kwati balashila akashilwa pa bantu abesa mu kuba mwi bumba lya “mpaanga shimbi” isha kwa Kristu. (Yoh. 10:16) Bushe akashilwa kemininako cinshi? Ukukwata akashilwa pa mpumi, apo abantu bonse bengamona, kulanga ukuti aba bantu baliipeela, basambi ba kwa Yesu Kristu ababatishiwa kabili balifwala ubuntu bupya, e kutila balapashanya imibele ilya Kristu akwete. (Efes. 4:20-24) Aba bantu ababa nge mpaanga besa mu kuba umukuni umo na Bena Kristu basubwa kabili balabombako umulimo wacindama uwa kushila na bambi akashilwa.—Ukus. 22:17.
12. Bushe icimonwa Esekiele amwene ica kushila akashilwa pa mpumi sha bantu cilanga shani ukuti umulimo wesu uwa kutwalilila ukufwaya abantu ababa nge mpaanga walicindama?
12 Icimonwa Esekiele amwene cilanda pa mulandu umo uo tulingile ukubikila sana amano ku kubomba umulimo wa kufwaya abantu ‘abaleteta no kulila.’ Imyeo ya bantu ili mu busanso. Nomba line, bamalaika ba kwa Yehova, abemininwako na baume 6 abakwata ifyanso, bali no konaula abantu abashashilwa akashilwa ka mampalanya. Ilyo umutumwa Paulo alandile pa bonaushi ubuleisa, atile Shikulu Yesu, pamo na “bamalaika bakwe aba maka,” bakaleta “icilandushi pa bashaishiba Lesa na bashinakila imbila nsuma iya kwa Shikulwifwe Yesu.” (2 Tes. 1:7, 8) Baibolo yatila abantu bakapingulwa ukulingana ne fyo bankula ku mbila nsuma. E ico, ukushimikila imbila nsuma kukatwalilila mpaka na ku mpela. (Ukus. 14:6, 7) Kanshi ababomfi ba kwa Yehova bonse abaipeela balikwata umulimo uukalamba uwa kusoka abantu.—Belengeni Esekiele 3:17-19.
13. (a) Bushe umutumwa Paulo alemona umulimo wa kushimikila kwati ninshi, kabili mulandu nshi? (b) Nga imwe, bushe mumfwa shani pa bantu ababa mu cifulo mushimikilamo?
13 Umutumwa Paulo alemona umulimo wa kushimikila imbila nsuma kwati misha. Alembele ukuti: “Ku baGriki na ku bashili baGriki pamo, ku ba mano na ku bapelwa amano pamo, ndi wa misha: e co ndefwaisha ukubile mbila nsuma na kuli imwe, mwe ba uko ku Roma.” (Rom. 1:14, 15) Pa kulanga ukuti aletasha pa fyo bamubelele uluse, Paulo alipatikishiwe ukulaafwako bambi pa kuti nabo balemwenamo mu cikuuku ca kwa Lesa nga filya fine na o alemwenamo. (1 Tim. 1:12-16) Aleumfwa kwati ali ne misha ku bantu bonse abo asanga, kabili ali no kulipila fye ilya misha nga abashimikilako imbila nsuma. Bushe na imwe mumfwa kwati mwaliba ne misha ku bantu ababa mu cifulo mushimikilamo?—Belengeni Imilimo 20:26, 27.
14. Mulandu nshi uwacindama sana uulenga tuleshimikila ku bantu bonse e lyo na ku ng’anda ne ng’anda?
14 Nangu cingati ukupususha imyeo ya bantu kwalicindama, kwaliba umulandu umbi uwacindama sana uwalenga ukuti tuleshimikila ku ng’anda ne ng’anda. Mu kusesema ukwalembwa pali Malaki 1:11, Yehova atila: “Pantu ukufuma ukutula akasuba no kufika uko kawa lyalikule shina lyandi mu nko, kabili . . . mupalamikwa kwi shina lyandi ne ca bupe icasanguluka pantu lyalikule shina lyandi mu nko.” Pa kufikilisha uku kusesema, ababomfi ba kwa Yehova abaipeela balalumbanya ishina lyakwe mu calo conse ilyo babila imbila nsuma. (Amalu. 109:30; Mat. 24:14) Ukutuula “ilambo lya kulumbanya” kuli Yehova e mulandu wacindama sana uulenga tuleshimikila imbila nsuma ku bantu bonse e lyo na ku ng’anda ne ng’anda.—Heb. 13:15.
Kuli Ifintu Ifyacindama Sana Ifikacitika ku Ntanshi
15. (a) Bushe abena Israele bashingulwike Yeriko imiku inga pa bushiku ubwalenga 7? (b) Bushe ifyacitile abena Israele pa bushiku bwalenga 7 ilyo baleshinguluka Yeriko filanga cinshi pa fikacitika ku mulimo wa kushimikila ku ntanshi?
15 Bushe finshi fikacitika ku mulimo wa kushimikila imbila nsuma ku ntanshi? Ilyashi lyaba mwi buuku lya kwa Yoshua ililanda pa fyacitike ilyo abena Israele balesansa umusumba wa Yeriko e lilanga ifikacitika ku mulimo wa kushimikila imbila nsuma ku ntanshi. Mwilaba ukuti ilyo Lesa talaonaula Yeriko, aebele abena Israele ukulashinguluka umusumba umuku umo cila bushiku pa nshiku 6. Lelo, pa bushiku bwalenga 7, bali no kushinguluka umusumba imiku iingi. Yehova aebele Yoshua ukuti: “Mukashingauke umushi imiku cinelubali, na bashimapepo bakalishe intandala. Nomba, insengo sha basukusuku ilyo shiletwalililo kulishiwa, . . . abantu bonse bakaweleshe ukuwelesha kukalamba; ne linga lya mushi likawa tasha.” (Yosh. 6:2-5) Ifi fine limbi e fyo cikaba na ku mulimo wa kushimikila, kukaba ukubombesha sana. Ukwabula no kutwishika, ilyo inshita ya konaula buno bwikashi ikafika, abantu imintapendwa muli cino calo bakaba nabomfwa imbila iilanda pe ishina lya kwa Lesa na pa Bufumu bwakwe.
16, 17. (a) Cinshi cikacitika ilyo “ubucushi bukalamba” bushilapwa? (b) Finshi tukasambilila mu cipande cikonkelepo?
16 Inshita nalimo ikafika ilyo imbila nsuma tubilisha ikaba kwati ‘kuwelesha kukalamba.’ Mwi buuku lya Ukusokolola, imbila ya bupingushi baipashanya ku “mfula ya mabwe iikalamba iya libwe limo limo ilyafina nge talanti.”b Kabili pa Ukusokolola 16:21 patila: “Icinkunka cali icikalamba nga nshi.” Pali ino nshita tatulaishiba bwino nga ca kuti kukaba ukubila ubu bupingushi bwa kulekeleshako ku ng’anda ne ng’anda. Lelo twalishiba ukuti ilyo “ubucushi bukalamba” bushilapwa, ishina lya kwa Yehova likeshibikwa ku bantu bonse ukucila ifyo lyaishibikwa pali ino nshita.—Ukus. 7:14; Esek. 38:23.
17 Kanshi ilyo tulelolela ifintu ifyacindama sana ifili no kucitika ku ntanshi, shi natutwalilile ukuba abacincila ilyo tuleshimikila imbila nsuma iya Bufumu. Mafya nshi tukwata ilyo tuleshimikila ku ng’anda ne ng’anda, kabili kuti twayacimfya shani? Tukasuka aya mepusho mu cipande cikonkelepo.
[Amafutunoti]
a Adresi ya pa Intaneti ni www.watchtower.org.
b Nga ca kuti ili lembo lilosha kwi talanti lya baGriki, ninshi ilibwe limo lyafina amakilogramu 20.
Kuti Mwayasuka Shani?
• Mulandu nshi tuyila mu kushimikila ku ng’anda ne ng’anda?
• Bushe umulimo wa kushimikila ku ng’anda ne ng’anda wakomailwapo shani muno nshiku?
• Mulandu nshi ababomfi baipeela aba kwa Yehova bamwena umulimo wa kushimikila kwati misha?
• Fintu nshi ifyacindama sana ifili no kucitika ku ntanshi?
[Ifikope pe bula 4]
Bushe na imwe mumfwa kwati mwalikwata imisha ya kushimikila imbila nsuma kuli bambi nga filya umutumwa Paulo aleumfwa?
[Icikope pe bula 5]
Munyinefwe Knorr, mu 1953